İçeriğe atla

Anayasal bildirge

Bir anayasal bildirge örneği (Magna Carta).

Anayasal bildirge ya da nizamname, devlet ya da başka bir yüksek otoritenin herhangi bir alanda etkinliğini belirli ayrıcalıklar bağışlarken düzenlediği hukukî vesika. Büyük Britanya'da kraliyetin hâkim imtiyaz nüfûsu çerçevesinde korporal yapıların kurulması ve bir nizama bağlanması gayesiyle yayımlanan belgelere bu ad verilir. Anayasal bildirgeler, ayrıcalık bildirgeleri ya da nizamnameler, bildirgenin muhatabına yetki devri anlamına gelir ve bir ölçüde özerklik tanır. Bu, sadece bir koloni başlatmak için kraliyet izni veren bir belge de olabilir. Nizamnamelerin başlıca türleri koloni, kongre, belediye, proje ve kraliyet nizamnameleridir.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Bağımsızlık Bildirisi</span> Amerikanın Britanyadan ayrılığını açıklayan bildirge

Amerikan Bağımsızlık Bildirisi, Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran belgedir. Belge, 4 Temmuz 1776'da Philadelphia'daki daha sonra "Independence Hall" adı verilen Pennsylvania Eyalet Evi'ndeki İkinci Kıta Kongresi'nde kabul edildi. Bildiri, dünyaya On Üç Koloni'nin neden artık Britanya sömürgesi değil de bağımsız egemen eyalet olarak görüldüğünü açıklamakta.

<span class="mw-page-title-main">Konsolosluk</span> diplomatik temsilcilik

Konsolosluk, yabancı ülkelerde, kendi vatandaşlarının işlemlerine bakan, ülkesinin ticarî menfaatlerini koruyan ve diplomatik olmayan çeşitli resmî görevleri yerine getiren resmî dairelere verilen isim. Bu görevi yerine getiren kişiye Konsolos adı verilir. Konsolosluk idarecilerinin unvanları ülkeden ülkeye değişir.

<span class="mw-page-title-main">Ceneviz Cumhuriyeti</span>

Cenova Cumhuriyeti veya kısaca Cenevizliler, 1005 yılından 1797 yılına kadar İtalya Yarımadası'nın kuzey batısında, Ligurya olarak bilinen bölgede, bugünkü Cenova merkezli olarak hüküm sürmüş bir denizci cumhuriyeti. 1100 yılına kadar bir şehir devleti olarak varlığını sürdürmüş devlet, büyüyerek ve güçlenerek Avrupa'da önemli bir konuma gelmiş, Venedik Cumhuriyeti'nin büyük bir rakibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Victoria (Birleşik Krallık kraliçesi)</span> Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı Kraliçesi

Victoria, 20 Haziran 1837'den 1901'deki ölümüne kadar Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nın kraliçesiydi. Viktorya dönemi olarak bilinen 63 yıl yedi aylık saltanatı, önceki tüm İngiliz hükümdarlarından daha uzundu. Saltanatı, Birleşik Krallık'ta endüstriyel, politik, bilimsel ve askerî bir değişim dönemiydi ve tarihe Britanya İmparatorluğu'nun büyük ölçüde genişlemesiyle damgasını vurdu. 1876'da İngiliz Parlamentosu, ona ek olarak Hindistan İmparatoriçesi unvanını verdi.

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Devrimi</span>

Amerikan Devrimi, 18. yüzyılın ikinci yarısında On Üç Koloni'nin Britanya İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazanarak Amerika Birleşik Devletleri adını aldığı dönemi içine alır. Amerika kıtasına ilk göç eden Virjinya kolonisinden sonra 1772 yılına kadar kolonilerin sayısı 13'ü buldu. Kolonilerde yönetim biçimi, baştaki valinin ya yerel olarak seçilmesine ya da kraliyetçe veya doğrudan krallıkça atanması esasına dayanır. Yasama organı da atanmış veya seçilmiş kişilerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Püritenlik</span>

Püriten, 16. ve 17. yüzyıllarda I. Elizabeth'in İngiliz Kilisesi'nde başlattığı reformist harekete karşı çıkan, kendisini "saflığı" aramak olarak tanımlayan bir Protestan doktrin ve ibadet şeklidir. Püritenler İngiliz kilisesi ile uyum sağlayamadıklarından, Amerika'ya ilk göç hareketinde yer alırlar ve Amerika'da New England yerleşim yerini kurarlar.

<span class="mw-page-title-main">John Hancock</span>

John Hancock, Amerikalı tüccar, devlet adamı ve Amerikan Devrimi'nde önde gelen kişilerden. Massachusetts Eyaleti'nin ilk valisidir. Aynı zamanda Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nin hazırlandığı kongrenin de başkanlığını yapmıştır. Bildirgeyi imzalayan delegelerdendir.

Taç kolonisi veya kraliyet sömürgesi, İngiliz sömürge imparatorluğu ve bunu takip eden Britanya İmparatorluğu'nda bir sömürge yönetimi türüydü.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Guyanası</span> 1814-1966 arası Britanya hakimiyetindeki sömürge

Britanya Guyanası, Amerika kıtasının coğrafi açıdan Güney Amerika'ya dahil edilen bölümünde yer alan eski Büyük Britanya Kraliyet Kolonisi. Söz konusu koloni bölgesi 1966 yılında Guyana ismi ile bağımsızlığını kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hong Kongu</span> 1941 ile 1945 yılları arası Japon işgali altında olduğu dönem haricinde Hong Kongun 1841 ile 1997 yılları arası Britanya Kraliyet egemenliği altında olduğu dönem

Britanya Hong Kongu, 1941 ile 1945 yılları arası Japon işgali altında olduğu dönem haricinde Hong Kong'un 1841 ile 1997 yılları arası Britanya Kraliyet egemenliği altında olduğu dönem. Kraliyet kolonisi olarak kurulup, sonradan 1981 yılında Britanya Denizaşırı Toprağı olarak ilan edildi. Hong Kong Adası, Birinci Afyon Savaşı (1839-42) sonrasında Çin'deki Çing Hanedanı tarafından Britanya'ya devredildi. Kowloon Yarımadası da İkinci Afyon Savaşı (1856-60) sonrasında Britanya'nın Hong Kong kolonisine eklendi. Son olarak, 99 yıllık bir kira sözleşmesi altında Yeni Bölgeler de Britanya'ya verildi. Hong Kong Adası ile Kowloon Yarımadası'nın kalıcı olarak Britanya'ya ait olmasına rağmen Hong Kong topraklarının %90'dan fazlasını oluşturan Yeni Bölgeler, Hong Kong ekonomisi için o kadar çok önemliydi ki Britanya, kira sözleşmesinin sona ermesiyle Hong Kong üzerindeki egemenliği tümüyle Çin'e devretmeye karar verdi. Bu devir süreci, bazı kaynaklarca Britanya İmparatorluğu'nun sonunu işaretler. Hong Kong bugün dahi koloni döneminin etkisini sürdüren özelliklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Kenya Kolonisi</span> Afrika kıtasının doğusunda 1920-1963 arasında Büyük Britanyarın yönettiği koloni bölgesi

Kenya Kolonisi ve Protektorası, Afrika kıtasının doğusunda 1920 ile 1963 yılları arasında Büyük Britanya tarafından koloni bölgesi olarak yönetilen bölge.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Mauritiusu</span> 1810 ile 1968 yılları arasında Büyük Britanya Kraliyet kolonisi olarak Büyük Britanya tarafından yönetilen koloni bölgesi

Britanya Mauritiusu, 1810 ile 1968 yılları arasında Büyük Britanya Kraliyet kolonisi olarak Büyük Britanya tarafından yönetilen koloni bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Nijerya Kolonisi ve Protektorası</span> Afrika kıtasının batısında 1914 ile 1960 yılları arasında Büyük Britanya tarafından koloni bölgesi olarak yönetilen bölge

Nijerya Kolonisi ve Protektorası, Afrika kıtasının batısında 1914 ile 1960 yılları arasında Büyük Britanya tarafından koloni bölgesi olarak yönetilen bölge.

<span class="mw-page-title-main">New Jersey Kolonisi</span>

New Jersey Kolonisi, Amerika'nın Britanya İmparatorluğu kontrolündeki bölümünde yer alan koloniydi. New England Kolonileri'nden biri olup daha sonraları Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran On Üç Koloni'den biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Kanadası</span> ilk olarak Paris Antlaşması (1763) ile Britanya egemenliğine girdi

Kanada, ilk olarak Paris Antlaşması (1763) ile Britanya egemenliğine girdi. Antlaşma ile Kanada'nın da parçası olduğu Yeni Fransa, Britanya İmparatorluğu'na devredildi. Britanya Kuzey Amerikası'nın parçası olan diğer bölgeler, koloniler ve eyaletler, gitgide Kanada'ya eklendi. 1763 Kraliyet İlanı ile Kanada kolonisi, 1791 Anayasal Yasası nedeniyle Kanadalar olarak da bilinen Quebec Eyaleti adıyla genişletildi. 1840 Birlik Yasası ile birlikte Aşağı Kanada ve Yukarı Kanada, Kanada Eyaleti adıyla bir araya geldi. Daha sonra 1867'de Kanada Konfederasyonu ile New Brunswick ve Yeni İskoçya kolonileri, Kanada kolonisi ile birleşerek Kanada Dominyonu'nu oluşturdu. Dominyon; Ontario, Québec, New Brunswick ve Yeni İskoçya olmak üzere dört eyalete ayrıldı. Başlangıçta yeni kurulan federasyonun dışında kalan koloniler, zamanla Kanada'nın kontrolüne girdi ve 1949'da Newfoundland ve Labrador'un katılımıyla Kanada bugünkü sınırlarına ulaştı. 1982 Kanada Yasası ile Kanada, Birleşik Krallık'ın egemenliğinden tamamen çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Belgebilim</span> Belgeleri inceleyen bilim dalı

Belgebilim veya diplomatik, belgelerin, özellikle tarihi belgelerin, eleştirel analizine odaklanmış bilimsel bir disiplindir. Disiplin, belge yaratıcıları tarafından kullanılan sözleşmelere, protokollere ve formüllere odaklanır ve bu bilgileri belge oluşturma süreçlerini, bilgi aktarımını ve belgelerin gerçekliğini tespit etmek için kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Bragança Hanedanı</span>

Bragança Hanedanı, Portekiz Kralı I. João'nun gayrimeşru çocuğu Bragança Dükü Afonso tarafından kurulan ve Aviz Hanedanının alt kolu niteliğindeki hanedan.

<span class="mw-page-title-main">İspanya monarşisi</span>

İspanya monarşisi veya Kraliyet, İspanya'nın yönetildiği monarşidir. Monarşi, hükümdarlık hükümdarını, ailesini ve hükümdarın görevlerini ve ayrıcalıklarını yerine getirmesini destekleyen ve kolaylaştıran kraliyet hane halkı örgütünü içerir.

Anayasacılık, "hükümetin otoritesinin bir temel yasalar bütününden kaynaklandığı ve bununla sınırlı olduğu ilkesini detaylandıran fikirler, tutumlar ve davranış kalıplarının bir bileşimidir".