İçeriğe atla

Anatomik varyasyon

Fabella insanların %39'unda bulunan küçük bir diz arkası kemiği olup bir anatomik varyasyon olarak kabul edilir.[1]

Anatomik varyasyon veya anatomik varyant, aynı türden hayvanların anatomik yapıları arasındaki farktır. Farklı bireyler arasında tutarlı olarak bulunması ve çoğunlukla semptomsuz olması gibi nedenleriyle varyantlar normal olarak kabul edilir.[2] Normal parmak sayısından daha fazla parmağa sahip olma durumunu tanımlayan polidaktili gibi bazı varyasyonlar farklı türler arasında da bulunur.

Anatomik varyasyonlar temel olarak genetik kaynaklıdır ve farklı popülasyonlar arasında önemli ölçüde değişkenlik gösterebilir. Varyasyon oranı, çifti olmayan organlarda, özellikle de kaslarda büyük ölçüde farklılık gösterir.[2] Anatomik varyasyonların tespiti, bu varyasyonları patolojik durumlardan ayırt etmek için önemlidir.

1898 yılında, çeşitli varyantlar ile bu varyantların tıbbi önemini tanımlayan en eski makalelerden biri yayınlanmıştır.[3] X ışını teknolojisinin kullanılmasından önce, anatomik varyasyonlar çoğunlukla kadavralar üzerinde çalışırken tespit edilmiştir. Tıbbi görüntüleme tekniklerinin kullanımı, birçok diğer varyasyonun tanımlanmasına olanak sağlamıştır.[4]

Örnekler

Çeşitli kasların bulunmaması, iki tane olması, iki veya daha fazla parçaya bölünmüş olması, orijin ve tutunma yerlerinde değişikliğin bulunması veya bağlandıkları organların değişmesi sık karşılaşılan anatomik varyantlardır.[2]

Ön koldaki palmaris longus kası ile bacaktaki plantaris kası bazı kişilerde bulunmamaktadır. Sternalis kası ise bazı kişilerde pectoralis majörünün önünde yer alır[5] ve bir mamogram esnasında tespit edilebilir.[6] Genellikle beş tane bel omuru vardır, ancak bazen altı, bazen de dört tane olabilir.[5] Akciğerlerde de anatomik varyantlar meydana gelebilir.[7]

Kaynakça

  1. ^ Berthaume, Michael A.; Di Federico, Erica; Bull, Anthony M. J. (17 Nisan 2019). "Fabella prevalence rate increases over 150 years, and rates of other sesamoid bones remain constant: a systematic review". Journal of Anatomy. 235 (1). Wiley. ss. 67-79. doi:10.1111/joa.12994. PMC 6579948 $2. PMID 30994938. 
  2. ^ a b c "Anatomic variants". 17 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019. 
  3. ^ Cunningham, DJ (Ekim 1898). "The Significance of Anatomical Variations". Journal of Anatomy and Physiology. 33 (Pt 1). ss. 1-9. PMC 1327970 $2. PMID 17232348. 
  4. ^ Bell, Daniel J. "Anatomical variants". Radiopaedia. 11 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019. 
  5. ^ a b {{Kitap kaynağı|isbn=9780073378251|soyadı1=Saladin|ad1=K|başlık=Anatomy and Physiology|tarih=2012|sayfalar=14-15|basım=6.6
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019. 
  7. ^ Moore, K (2018). Clinically oriented anatomy (Eighth bas.). s. 342. ISBN 9781496347213. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karaciğer</span>

Karaciğer, sadece omurgalılarda bulunan, detoksifikasyon, protein sentezi ve sindirim için gerekli olan enzimlerin üretimi de dahil olmak üzere pek çok işleve sahip bir organdır. İnsanlarda karaciğer karın bölgesinde, diyaframın altında bulunur. Karaciğerle ilgili terimler, tıbbi literatürde genellikle Grekçe karaciğer anlamına gelen ἧπᾰρ (hêpar) sözcüğünden türeyen hepat- kökü ile başlar.

<span class="mw-page-title-main">Anatomi</span> organizmaların yapı ve bölümlerinin incelenmesi

Anatomi, organizmaların ve parçalarının yapısının incelenmesi ile ilgili biyoloji dalıdır. Anatomi, canlıların yapısal organizasyonu ile ilgilenen bir doğa bilimi dalıdır. Tarih öncesi çağlarda başlangıcı olan eski bir bilim dalıdır. Anatomi doğası gereği gelişimsel biyoloji, embriyoloji, karşılaştırmalı anatomi, evrimsel biyoloji ve filogeniye bağlıdır, çünkü bunlar anatominin hem anlık hem de uzun vadeli zaman ölçeklerinde üretildiği süreçlerdir. Sırasıyla organizmaların ve parçalarının yapısını ve işlevini inceleyen anatomi ve fizyoloji, birbiriyle ilişkili disiplinlerin doğal bir çiftini oluşturur ve genellikle birlikte çalışılır. İnsan anatomisi, tıpta uygulanan temel bilimlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">El</span> tutmaya yarayan organ; bir kolun veya ön ayağın ucundaki ekstremite

El, şempanze, maki ve insan gibi primatlarda birden fazla parmağı barındıran, kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan bölümünü tanımlar. Pek çok primat elleri sayesinde tutunma ve tırmanma gibi özelliklere sahiptir. Başparmağın diğer parmaklarla karşılıklı iş görmesi, ufak nesneleri ele alabilme yeteneğini sağlar. Bu özellik sayesinde el, alet kullanımı gibi hassas ve karışık işleri görebilir. Primatların beyninde eli temsil eden alan, diğer hayvanlarınkinden çok daha geniştir. Bu yüzden beyindeki bazı bozuklukların ilk belirtilerinden biri de el parmak hareketinin zarar görmesidir.

<span class="mw-page-title-main">İdrar kesesi</span> idrarın depolandığı organ

İdrar kesesi, sidik torbası veya mesane, insan'da ve diğer omurgalılarda, işeme ile idrar dışarı atılmadan önce böbreklerdeki idrarı depolayan organ’dır. İnsanlarda mesane, pelvik taban üzerinde oturan ve genişleyebilen bir organdır. İdrar mesaneye üreter yoluyla girer ve üretra yoluyla çıkar.

Pozitron emisyon tomografisi adı verilen ve damar yolu ile enjekte edilen metabolik radyoaktif ajanların biriktiği normal veya patolojik dokuları görüntüleyen bir sintigrafi ve tomografi tekniği. Genel anlamda metabolik veya fonksiyonel görüntüleme için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dışkı</span> Besinler sindirildikten sonra geriye kalan atık madde

Dışkı, ince bağırsakta sindirilmeyen ve kalın bağırsakta bakteriler tarafından parçalanan katı veya yarı katı gıda kalıntılarıdır. Dışkı, bakteriyel olarak değiştirilmiş bilirubin gibi nispeten düşük miktarda metabolik atık ürünlerini ve bağırsak çeperinden gelen ölü epitel hücrelerini içerir.

Seçici süpürme, yakın bir geçmişte, yararlı ve güçlü bir doğal seçilim sonucu oluşmuş bir DNA mutasyonun yakınlarında yer alan nükleotitler içindeki varyasyonların azaltılması veya ortadan kaldırılmasıdır.

Atrial natriüretik peptid (ANP), atrial natriüretik faktör (ANF), atrial natriüretik hormon (ANH), cardionatrine, cardiodilatin (CCD) veya atriopeptin olarak da bilinen güçlü bir vazodilatördür. Kalp kası hücreleri tarafından salgılanan protein (polipeptid) yapıda bir hormondur. Vücut su, sodyum, potasyum ve yağ(adipoz doku) homeostazında etkilidir. Kalbin atriumlarında bulunan kas hücreleri(atrial miyositler) tarafından yüksek kan hacmine cevap olarak salgılanır. ANP dolaşım sisteminde suyu azaltarak, plazma sodyum konsantrasyonunu düşürerek ve yağ yükünü azaltarak kan basıncını düşürür. ANP aldosteron hormonuna tam olarak zıt etki gösterir. Aldosteron böbreklerde süzülen ilkel idrardan sodyum tutulmasını sağlıyorken, ANP sodyum kaybını meydana getiriyor.

<span class="mw-page-title-main">Safra kesesi</span> İnsanda ve diğer omurgalılarda bulunan organ

Safra kesesi ya da öd kesesi, bazı omurgalı canlılarda safranın ince bağırsağa salınmadan önce depolandığı ve konsantre edildiği küçük ve içi boş bir organdır. İnsanlarda armut şeklindeki safra kesesi karaciğerin altında bulunur, ancak kesenin yapısı ve konumu hayvan türleri arasında önemli ölçüde farklılık gösterebilir. Safra kesesi karaciğer tarafından üretilen safrayı ortak hepatik kanal yoluyla alır ve depolar, safranın yağların sindirilmesine yardımcı olması için oniki parmak bağırsağına salınması ise koledok olarak da adlandırılan ana safra kanalı yoluyla gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Pankreas kanalı</span>

Wirsung kanalı, pankreatik kanal gibi isimlere de bilinen ana pankreas kanalı, pankreası ana safra kanalı ile birleştiren ve sindirime yardımcı pankreas öz suyunu bu kanallara sağlayan bir kanaldır. Latince ismi ductus pancreaticus olan ana pankreas kanalı, Vater kabarcığından hemen önce ana safra kanalına bağlanır, bundan sonra her iki kanal da major duodenal papillada oniki parmak bağırsağının ikinci kısmının medial tarafını perfore eder. Bildirilen birçok anatomik varyant vardır, ancak bunlar oldukça nadirdir.

<span class="mw-page-title-main">Frigya başlığı (anatomi)</span>

Frig veya Frigya başlığı, anatomik olarak bazı safra keselerinde bulunan ve katlanmış bir kısmıdır. Yapı ismini Orta Anadolu'nun bir bölgesi olan Frigya'da yaşamış eski halkalar ile ilişkili, öne doğru çekili, yumuşak ve konik bir şapka olan Frig başlığından alır. Halkın %1-6'sında görülen normal bir anatomik varyanttır ve safra kesesi fundusunun, safra kesesi gövdesi ile birleştiği yerde bulunan bir kıvrımdan kaynaklanır. Sonogram esnasında safra taşları ile karıştırılma şansı dışında herhangi tıbbi bir sonucu yoktur ve hastalık riskini artırmamaktadır. Ancak, safra akışında potansiyel azalmaya yol açabileceğinden ötürü, safra kesesinin koruyucu bir metot olarak alınması gerçekleştirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Anatomik terminoloji</span> Vikimedya liste maddesi

Anatomik terminoloji, uluslararası alanda anatomist, zoolog ve sağlık uzmanlarınca kullanılması amacıyla hazırlanmış bilimsel bir anatomi terminoloji standardıdır. Anatomik terimler Antik Yunan dönemine ve Latince'ye ait kelimeler, ön ek ve son ekler barındırırlar. Bu terimler uzmanlar arasında anlaşma açısından bir standard sağlar ve anlam karmaşasını ortadan kaldırır. Örneğin, el bileğinde oluşan bir yarayı tarif ederken kullanılan anatomik terimler yaranın tam olarak nerede olduğunu, konunun uzmanlarına kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tarif eder. Her uzmanlık alanının kendine has terimleri olur. 1998 yılında hazırlanan standardın adı Terminologia Anatomica yani Anatomik Terminoloji dir. Öte yandan 2017'de yayınlanan makalesinde Strezelec bu standardın içerdiği hataları nedeniyle eleştirilerini sunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Metakarpal kemikler</span> el tarak kemikleri

Metakarpal kemikler veya tarak kemikleri, insan el iskeletinde parmak kemikleri ile karpal kemikler arasında yer alan kemikler. Metakarpal kemikler ayaktaki metatarsal kemiklere benzerdir.

Mikrobiyoloji ve virolojide, varyant veya genetik varyant terimi, bir mikroorganizmanın bir ana suştan genetik olarak farklı olan, ancak ayrı bir suş olarak adlandırılacak kadar farklı olmayan bir alt tipini tanımlamak için kullanılır. Botanikte, kültivarlar olarak adlandırılan bir bitki türünün farklı ekili çeşitleri arasında da benzer bir ayrım yapılır.

Anatomik Terapötik Kimyasal (ATC) Sınıflandırma Sistemi, ilaçların etkin maddelerini etki ettikleri organ veya sisteme ve terapötik, farmakolojik ve kimyasal özelliklerine göre sınıflandıran bir ilaç sınıflandırma sistemidir. Amacı, ilaç kullanımını izlemek ve kaliteli ilaç kullanımını iyileştirmek için araştırmalara yardımcı olmaktır. İlaç tavsiyesi veya etkinliği anlamına gelmez. Dünya Sağlık Örgütü İlaç İstatistikleri Metodolojisi İşbirliği Merkezi (WHOCC) tarafından kontrol edilmektedir ve ilk olarak 1976 yılında yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yüz iskeleti</span>

Yüz iskeleti, kafatasının bir bölümünü oluşturan kemiklerdir. Kafatasının geri kalanını ise nörokranyum oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karşılaştırmalı anatomi</span> farklı türlerin anatomilerindeki benzerlik ve farklılıkların incelenmesi

Karşılaştırmalı anatomi, farklı türlerin anatomisindeki benzerliklerin ve farklılıkların incelenmesidir. Evrimsel biyoloji, filogenenetik ve veteriner anatomi ile yakından ilişkilidir.

Tıbbi terminoloji, tüm bileşenleri, süreçleri, onu etkileyen koşullar ve üzerinde uygulanan prosedürler dahil olmak üzere insan vücudunu tam olarak tanımlamak için kullanılan bir dildir. Tıbbi terminoloji tıp alanında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Situs solitus</span>

Situs solitus, gövde ve karın bölgesindeki organların normal pozisyonu için kullanılan tıbbi terimdir. Anatomik olarak bu; kalbin solda, pulmoner kulakçığın sağda ve sistemik kulakçığın kalp apeksi ile birlikte solda olduğu anlamına gelir. Sağ taraftaki organlar karaciğer, safra kesesi ve üç loblu bir akciğer ile inferior vena kava iken sol taraftaki organlar mide, dalak, iki loblu bir akciğer ve aorttur.

Genellikle nöropati olarak kısaltılan periferik nöropati, sinirleri etkileyen hasar veya hastalığı tanımlayan genel bir terimdir. Sinirlerin hasar görmesi, hangi sinirlerin etkilendiğine bağlı olarak duyu, hareket, bez veya organ fonksiyonlarını bozabilir; başka bir deyişle motor, duyu veya otonom sinirleri etkileyen nöropati farklı semptomlara neden olur. Birden fazla sinir türü aynı anda etkilenebilir. Periferik nöropati akut veya kronik olabilir ve geri dönüşümlü veya kalıcı olabilir.