İçeriğe atla

Anatoli Bugorski

Anatoli Bugorski
DoğumAnatoli Petrovich Bugorski
25 Haziran 1942 (82 yaşında)
MilliyetRus
EğitimUlusal Nükleer Araştırmalar Üniversitesi MEPhI
Kariyeri
DalıParçacık fiziği
Çalıştığı kurumlarYüksek Enerji Fiziği Enstitüsü
Photo of the control room for the U-70 particle accelerator at the Institute for High Energy Physics.
Yüksek Enerji Fiziği Enstitüsünde U-70 parçacık hızlandırıcısı için kurulmuş kontrol odası.

Anatoli Petroviç Bugorski (Rusça: Анатолий Петрович Бугорский), Rus parçacık fizikçisidir. 1978'de bir parçacık hızlandırıcıdan gelen yüksek enerjili proton ışınının beyninden geçtiği kazadan sağ kurtulmasıyla tanınır.[1]

Kaza

Rusya'nın Protvino şehrindeki Yüksek Enerji Fiziği Enstitüsü'nde araştırmacı olan Bugorski, Sovyetler Birliği'ndeki en büyük parçacık hızlandırıcısı olan U-70 senkrotronu ile çalıştı.[2] 13 Temmuz 1978'de Bugorski, güvenlik mekanizması çöktüğünde arızalı bir ekipman parçasını kontrol ediyordu. Bugorski başını 76 GeV değerinde proton ışınının geçtiği yere soktuğunda ekipmanın üzerine eğiliyordu. Söylediğine göre "bin güneşten daha parlak" bir parıltı gördü, ancak herhangi bir acı hissetmedi.[1] Işın başının arkasından girip, beyninin oksipital ve temporal loblarından, sol orta kulağından geçip burnunun sol tarafından dışarı çıktı. 200.000 ila 300.000 röntgen radyasyona maruz kaldı.[2] Bugorski olanların ciddiyetini anladı ancak arızalı ekipman üzerinde çalışmaya devam etti ve başlangıçta ne olduğunu kimseye anlatmamayı seçti.

Sonrası

Bugorski'nin yüzünün sol yarısı tanınmayacak kadar şişti ve sonraki birkaç gün içinde cildi soyulmaya başladı ve proton ışınının (ışık hızına yakın hareket eden) yüzünün bazı kısımlarını, kemiğini ve beyin dokusunu yaktığı ortaya çıktı.[3] Ölümcül seviyeden çok daha fazla radyasyon aldığına inanılan Bugorski, doktorların beklenen ölümünü görebileceği Moskova'daki bir kliniğe götürüldü. Ancak Bugorski hayatta kaldı, doktorasını tamamladı ve parçacık fizikçisi olarak çalışmaya devam etti.[4] Zihinsel kapasitesine neredeyse hiç zarar gelmedi ancak zihinsel çalışmalarının verdiği yorgunluk önemli ölçüde arttı.[2] Bugorski, sol kulağındaki işitme duyusunu tamamen kaybetti ve yerini bir tür kulak çınlaması aldı.[5] Yüzünün sol yarısındaki sinirlerin tahrip olması nedeniyle bu bölge felç kaldı.[1] Ara sıra meydana gelen kompleks parsiyel nöbetler ile nadiren görülen tonik-klonik nöbetler dışında günlük işlerini halledebiliyor.

Bugorski, Yüksek Enerji Fiziği Enstitüsü'nde fizikçi olarak çalışmaya devam etti ve fizik deneyleri koordinatörlüğü görevini üstlendi.[2][6] Sovyetler Birliği'nin nükleer enerji ile ilgili konularda gizliliği koruma politikası nedeniyle Bugorski, on yıldan fazla bir süredir kaza hakkında kamuoyuna açıklama yapmadı. Muayeneler için yılda iki kez Moskova radyasyon kliniğine gitmeye ve diğer nükleer kaza kurbanlarıyla görüşmeye devam etti. "Sovyet ve Rus radyoterapisinin poster çocuğu" olarak tanımlandı.[1] 1996 yılında, engelli olduğundan dolayı yaptığı ücretsiz epilepsi tedavisi başvurusu reddedildi. Bugorski, Batılı araştırmacıların vücudu üzerinde çalışması fikrine sıcak baktı ancak Protvino'dan ayrılmayı göze alamadı.[1]

Kişisel hayat

Bugorski, Vera Nikolaevna ile evli olup Peter adında bir oğulları vardır.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Masha Gessen (1 Aralık 1997). "The Future Ruins of the Nuclear Age". Wired magazine. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2007. 
  2. ^ a b c d e Геннадий Дерновой [Gennady Dernovoi] (23 Ocak 1998). Персональный Чернобыль Анатолия Бугорского [Anatoli Bugorski's Personal Chernobyl] (Rusça). Izvestiya newspaper (originally), re-published by Экологическая правда. 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2011. 
  3. ^ Hiskey, Daven (20 Ağustos 2013). "What Happens When You Stick Your Head Into a Particle Accelerator". Gizmodo. 20 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2017. 
  4. ^ "Буглай Борис Мартынович Канд. техн. наук ( 153/169 )". nlr.ru (Rusça). 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  5. ^ "What Happens If You Stick Your Head in a Particle Accelerator?". Skeptical Science. 15 Aralık 2017. 12 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2019. 
  6. ^ "A.P. Bugorsky's research while affiliated with Institute for High Energy Physics and other places". ResearchGate. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Radyoaktivite</span> Atom çekirdeğinin kendiliğinden parçalanması

Radyoaktivite, radyoaktiflik, ışınetkinlik veya nükleer bozunma; atom çekirdeğinin, daha küçük çekirdekler veya elektromanyetik ışımalar yayarak kendiliğinden parçalanmasıdır. Çekirdek tepkimesi sırasında veya çekirdeğin bozunması ile ortaya çıkar. En yaygın ışımalar alfa(α), beta(β) ve gamma(γ) ışımalarıdır. Bir maddenin radyoaktivitesi bekerel veya curie ile ölçülür.

Fizik mühendisliğinin konusu, doğadaki maddelerin yapısını ve aralarındaki etkileşimi inceleyen fizik bilimi bulgularının uygulama alanına dönüştürülmesi ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Işık</span> elektromanyetik spektrumun insan gözü tarafından algılanabilen kısmı içindeki elektromanyetik radyasyon

Işık veya görünür ışık, elektromanyetik spektrumun insan gözü tarafından algılanabilen kısmı içindeki elektromanyetik radyasyon. Görünür ışık genellikle 400-700 nanometre (nm) aralığında ya da kızılötesi ve morötesi arasında 4.00 × 10−7 ile 7.00 × 10−7 m dalga boyları olarak tanımlanır. Bu dalga boyu yaklaşık 430-750 terahertz (THz) frekans aralığı anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Elektron</span> Temel elektrik yüküne sahip atomaltı parçacık

Elektron, eksi bir temel elektrik yüküne sahip bir atomaltı parçacıktır. Lepton parçacık ailesinin ilk nesline aittir ve bileşenleri ya da bilinen bir alt yapıları olmadığından genellikle temel parçacıklar olarak düşünülürler. Kütleleri, protonların yaklaşık olarak 1/1836'sı kadardır. Kuantum mekaniği özellikleri arasında, indirgenmiş Planck sabiti (ħ) biriminde ifade edilen, yarım tam sayı değerinde içsel bir açısal momentum (spin) vardır. Fermiyon olmasından ötürü, Pauli dışarlama ilkesi gereğince iki elektron aynı kuantum durumunda bulunamaz. Temel parçacıkların tamamı gibi hem parçacık hem dalga özelliklerini gösterir ve bu sayede diğer parçacıklarla çarpışabilir ya da kırınabilirler.

ATLAS deneyi, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) 10 Eylül 2008'de deneyine başlanmış olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısında kurulan altı deneyden biridir. Diğerleri CMS deneyi, LHCb deneyi, LHCf deneyi Alice deneyi ve Totem deneyidir. ATLAS ve CMS genel amaçlı, LHCb b-fiziği üzerine, LHCf deneyi astroparçacıklar fiziği, Alice ağır iyon fiziği ve Totem ise toplam tesir kesiti ölçümü üzerinedir.

<span class="mw-page-title-main">Fermilab</span>

Fermilab, Amerika Birleşik Devletleri'nde Chicago kenti yakınlarındaki Batavia'da yer alan bir parçacık fiziği laboratuvarıdır. 1967'de National Accelerator Laboratory adıyla kurulmuş, 1974'te Nobel ödüllü fizikçi Enrico Fermi'nin anısına adı Fermi National Accelerator Laboratory olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nötron</span> Yüke sahip olmayan atomaltı parçacık

Nötron, sembolü n veya n⁰ olan, bir atomaltı ve nötr bir parçacıktır. Proton ile birlikte, atomun çekirdeğini meydana getirir. Bir yukarı ve iki aşağı kuark ve bunların arasındaki güçlü etkileşim sayesinde oluşur. Proton ve nötron yaklaşık olarak aynı kütleye sahiptir fakat nötron daha fazla kütleye sahiptir. Nötron ve protonun her ikisi nükleon olarak isimlendirilir. Nükleonların etkileşimleri ve özellikleri nükleer fizik tarafından açıklanır. Nötr hidrojen atomu dışında bütün atomların çekirdeklerinde nötron bulunur. Her atom farklı sayıda nötron bulundurabilir. Proton ve nötronlar, kuarklardan oluştukları için temel parçacık değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Parçacık hızlandırıcı</span>

Parçacık hızlandırıcı, yüklü parçacıkları yüksek hızlara çıkarmak ve demet halinde bir arada tutmak için elektromanyetik alanları kullanan araçların genel adıdır. Büyük hızlandırıcılar parçacık fiziğinde çarpıştırıcılar olarak bilinirler. Diğer tip parçacık hızlandırıcılar, kanser hastalıklarında parçacık tedavisi, yoğun madde fiziği çalışmalarında senkrotron ışık kaynağı olmaları gibi birçok farklı uygulamalarda kullanılır. Şu an dünya çapında faaliyette olan 30.000'den fazla hızlandırıcı bulunmaktadır.

Antimadde, karşı madde veya karşıt madde, maddenin ters ikizi. Paul Dirac denklemiyle ortaya çıkarılmış ve daha sonraki gözlemlerle de varlığı doğrulanmıştır. Antimadde en basit hâliyle normal maddenin zıddıdır. Antimaddenin atomaltı parçacıkları, normal maddeye göre zıt özellikler taşımaktadır. Bu atomaltı parçacıkların elektrik yükleri, normal maddenin atomaltı parçacıklarının tam tersidir. Antimadde, Büyük Patlama'dan sonra normal maddeyle birlikte oluşmuştur; fakat sebebinin ne olduğunu bilim insanları tam anlamıyla bilemeseler de evrende oldukça nadir bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siklotron</span> bir çeşit parçacık hızlandırıcı

Siklotron bir çeşit parçacık hızlandırıcıdır. Siklotronlar yüklü parçacıkları yüksek frekanslı alternatif gerilim kullanarak hızlandırır.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer fizik</span> atom çekirdeğinin yapısı ve davranışı ile uğraşan fizik alanı

Nükleer fizik veya çekirdek fiziği, atom çekirdeklerinin etkileşimlerini ve parçalarını inceleyen bir fizik alanıdır. Nükleer enerji üretimi ve nükleer silah teknolojisi nükleer fiziğin en çok bilinen uygulamalarıdır fakat nükleer tıp, manyetik rezonans görüntüleme, malzeme mühendisliğinde iyon implantasyonu, jeoloji ve arkeolojide radyo karbon tarihleme gibi birçok araştırma da nükleer fiziğin uygulama alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nötrino</span> atom altı ya da temel parçacıklardan biri

Nötrino, ışık hızına yakın hıza sahip olan, elektriksel yükü sıfır olan ve maddelerin içinden neredeyse hiç etkileşmeden geçebilen temel parçacıklardandır. Bu özellikleri nötrinoların algılanmasını oldukça zorlaştırmaktadır. Nötrinoların çok küçük, ancak sıfır olmayan durgun kütleleri vardır. Yunan alfabesindeki ν (nü) ile gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Rubbia</span> İtalyan fizikçi

Carlo Rubbia, İtalyan Cumhuriyeti Liyakat Nişanı, CERN'de W ve Z parçacıklarının keşfindeki büyük katkılarından dolayı 1984 Nobel Fizik Ödülünü, Simon van der Meer ile paylaşan İtalyan parçacık fizikçisi ve mucit.

<span class="mw-page-title-main">Van Allen kuşağı</span>

Van Allen Kuşakları, Güneş'ten ve diğer yıldızlardan yayılan zararlı ışınlara karşı kalkan işlevi gören tabakadır. Bu tabaka manyetizma sonucunda ortaya çıkmakta, Dünya'nın manyetik alanından kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Parçacık</span>

Fiziksel bilimlerde parçacık çeşitli hacim ya da kütle gibi fiziksel ya da kimyasal özellikler yüklenmiş küçük yerelleştirilmiş nesnedir. Çeşitli bilimsel alanlarda kelimenin anlamı isteğe bağlı değiştirilmiştir. parçacıklardan oluşan bir şey partiküler olarak atfedilebilir. her ne kadar bu terim genellikle bağlantısız parçacıkların bir süspansiyonu yerine kullanılsa da, bağlı bir partikül toplama ifade etmek için kullanılır. Nesnelerin parçacık olup olmadığı ölçek bağlamına bağlı olarak düşünülebilir. Eğer nesnenin kendi ölçüsü küçük ya da ihmal edilebilir ise ya da eğer geometrik özellikleri ve yapısı düzensiz ise nesne parçacık olarak düşünülebilir. Örneğin kumsaldaki bir kum tanesi parçacık olarak düşünülebilir çünkü bir kum tanesinin büyüklüğü kumsala kıyasla ihmal edilebilir ve tek tek kum tanelerinin özellikleri genellikle eldeki sorunla alakasız olurlar. Eğer bir bukminsterflere molekülüyle kıyaslanırsa kum taneleri parçacık olarak düşünülemez.(~1 nm)

Nükleer bağlanma enerjisi, atomun çekirdeğini bileşenlerine ayırmak için gereken enerjidir. Bu bileşenler nötron, proton ve nükleondur. Bağ enerjisi genelde pozitif işaretlidir çünkü çoğu çekirdek parçalara ayrılmak için net bir enerjiye ihtiyacı vardır. Bu yüzden, genelde bir atomun çekirdeğinin kütlesi ayrı ayrı ölçüldüğünde daha azdır. Bu fark nükleer bağlanma enerjisidir ki bu enerji birbirini tutan bileşenlerin uyguladığı kuvvet tarafından sağlanır. Çekirdeği bileşenlerine ayırırken, kütlenin bir kısmı büyük bir enerjiye dönüştürülür bu yüzden bir kısım kütle eksilir, eksik kütlede bir fark yaratır çekirdekte. Bu eksik kütle, kütle eksiği diye bilinir ve çekirdek oluşurken çıkan enerjiye takabül eder.

Bethe formülü hızlı yüklü parçacıkların malzeme ile enerji kaybını açıklar. Yüksek hızlı yüklü parçacıklar maddenin içinde hareket ederken, malzemenin atomlarındaki elektronlarla etkileşirler, bu etkileşme atomu uyarır ya da iyonlaştırır. Bu durum hareket eden parçacığın enerji kaybetmesine yol açar.

<span class="mw-page-title-main">Artem Alihanyan</span>

Artem Isahaki Alikhanyan Sovyet asıllı fizikçi. Yerevan Fizik Enstitüsü'nün ilk kurucularından ve ilk müdürüdür. Ermenistan Bilim Akademisi'nde akademisyen ve SSCB Bilimler Akademisi üyesi olmuştur. Pyotr Kapitsa, Lev Landau, Igor Kurçatov, Abram Alihanov ve diğer bilim adamlarıyla birlikte Sovyetler Birliği'nde nükleer fiziğin temelini atmıştır ve Ermeni fiziğinin babası olarak da bilinir.

Kozmik ışınlarının sağlık tehdidi, Galaktik kozmik ışınların ve solar enerji parçacıklarının Van-Allen Kuşakları veya dış Dünya'nın manyetosferinde gerçekleşen gezegenler arası görevler ya da herhangi bir görev sırasında astronotlar üzerindeki tehdididir . Galaktik kozmik ışınlar (GCRler), yüksek enerjili proton (%85), helyum (%14) ve diğer yüksek enerji çekirdeklerinden oluşur. Solar enerji parçacıklarının büyük bir kısmı, Güneş püskürtüleri ve taçküre kütle atımları sırasında oluşan yüksek enerjili protonlardan oluşur. Bu tehditler İnsanlı uzay uçuş programının gezegenler arası seyahat planları önündeki en büyük engellerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Çarpıştırıcı</span>

Çarpıştırıcı, yönlendirilmiş parçacık ışınlarını içeren bir tür parçacık hızlandırıcıdır. Çarpıştırıcılar, halka hızlandırıcı veya doğrusal hızlandırıcı olabilir ve tek bir parçacık ışınını durağan bir hedefe veya başka bir ışına çarpıştırabilirler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.