İçeriğe atla

Anastilosis

Celsus Kütüphanesi, Efes ( Türkiye ), 1970-1978 yılları arasında yürütülen anastilosis çalışmaları sonucu ayağa kaldırılmıştır.

Anastilosis (Eski Yunancadan : Grekçeαναστήλωσις, -εως ; Grekçeανα, Grekçeana = "tekrar" ve Grekçeστηλόω = "dikmek [stela ya da bina]"), yeniden yapılanma tekniği için arkeolojik bir terimdir. Bazen kırık çömlekleri ve diğer küçük nesneleri restore etmek için de benzer bir tekniğe başvurmak için de kullanılır.

Metodoloji

Anastilosis'in amacı, belli bir süre zarfı içerisinde zarara uğramış tarihi mimari anıtların, kalan orijinal malzemeleri ile bu anıtları yeniden inşa etmektir. Bu, yapı taşlarını ve malzemeleri orijinal konumlarına geri yerleştirerek yapılır. Binaların çökme riski altında olduğu durumlarda, yöntem, yapısal bütünlük için gereken yeni malzemelerle birlikte çizim ve ölçümlerin hazırlanmasını, parça parça sökülmesini ve dikkatli bir şekilde yeniden birleştirilmesini gerektirebilir; bu safhada vakıflar gerekli katkıyı sağlayabilir. Elemanlar veya parçalar eksik olduğunda, sıva, çimento ve sentetik reçineler gibi modern malzemeler (restorasyon için) değiştirilebilir.

1964 tarihli Uluslararası Venedik Tüzüğü, anastilosis kriterlerini detaylandırmıştır. İlk olarak, yapının orijinal durumu bilimsel olarak doğrulanmalıdır. İkinci olarak, geri kazanılan her bir bileşen ve yapı biriminin doğru yerleşimi belirlenmelidir. Üçüncüsü, tamamlayıcı yapı birimleri stabilite için gerekli olanlarla sınırlı olmalıdır (yani yedek bileşenler asla en üstte yer almamalıdır) ve ancak yedek malzemeler olarak tanınabilir olmalıdır.

Eleştiri

Anastilosis, bilim camiasında bir takım görüş ayrılıklarına ve eleştirilere de konu olmaktadır. Bu yöntem birkaç sorun ortaya çıkarabileceği öne sürülür:

  • Hazırlık çalışmaları ne kadar titiz olursa olsun, herhangi bir yorumlama hatası, yeniden yapılanmada genellikle tespit edilemeyen veya düzeltilemeyen hatalara yol açacaktır.
  • Orijinal bileşenlerin zarar görmesi neredeyse kaçınılmazdır.
  • Bir eleman farklı dönemlerde farklı binalarda veya anıtlarda kullanılmış olabilir veya kullanılmış olabilir veya bunlardan kaynaklanmış olabilir. Bir rekonstrüksiyonda kullanmak diğerlerinde kullanımını ortadan kaldırır.

Örnekler

Yunanistan

Knossos Sarayı, Girit, Yunanistan, Anastilosis çalışması Sir Arthur Evans tarafından yürütülmüştür.

1836'da Atina'daki Akropolis'te başlangıçsal bir anastilosis gerçekleştirildi, burada Athena Nike Tapınağı kalan parçaları ile yeniden inşa edildi. 1902'den tarihinden başlayarak, Yunan mimar Nikolas Balanos, Parthenon'un çökmüş bir bölümü için, Erechtheion için ve Nike Tapınağı'nı ikinci kez yeniden inşa etmek için anastilosis yöntemini kullandı. Bu yapıları ayakta tutmak için daha önce kullanılan demir kelepçeler ve tapalar paslanmaya başlamış ve orijinal yapıya da hasar vermişlerdi. Bu eskimiş unsurlar çıkarıldı ve bunlar, değerli ve daha dayanıklı metal kelepçelerle değiştirildi. Günümüzde Parthenon'a anastilosis yöntemi uygulanmaktadır.

Hindistan

Hindistan Arkeoloji Araştırması ile korunan Shekhavati havelis, Humayun'un Mezarı vb. anıtlar bu yöntem ile restore edilmiştir.

Endonezya

Anastilosis'in erken örneklerinden biri: Java, Endonezya'daki Borobudur

Türkiye

Anıtsal bir geçit Tetrapylon (MS 200 inşa edilmiş), Afrodisias, Türkiye

Afrodisias'ın anastilosise imkan verebilecek kadar iyi korunmuş birkaç yapısı bulunmaktadır: Tetrapylon (1983-90); Sebasteion Güney Binasının doğu ucu (2000-2012); Tiyatronun Dor logeion'u (2011-2012); ve Sebasteion kompleksinin Propylon'u (2012-).[1]

Diğer Örnekler

Anastilosis tekniğiyle ayağa kaldırılan Roma Tiyatrosu Cartagena, İspanya

Öneriler

2001 yılında Taliban tarafından tahrip edilen Afganistan'daki Bamyan Budaları, anastilosis yöntemiyle ayağa kaldırılması düşünülmektedir.[3] Arkeologlar, heykel malzemelerinin %50'sinin geri kazanılabilir olduğunu tahmin etmektedirler.

Palmyra Antik Kenti'nin Suriye Ordusu tarafından Mart 2016'da yeniden ele geçirilmesinin ardından, eski eserler müdürü Maamoun Abdelkarim, 2015 yılında Irak İslam Devleti ve Levant tarafından 2015 yılında yok edilen Bel Tapınağı, Baalshamin Tapınağı ve Anıtsal Kemer'in, anastilosis kullanılarak yeniden inşa edilmesi planlanmıştır.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Aphrodisias Excavations - Anastylosis". aphrodisias.classics.ox.ac.uk. 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 
  2. ^ "Al Khazneh, Jordan". 11 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 
  3. ^ "Anastylosis or reconstruction – the conservation concept for the remains of the Buddhas of Bamiyan" (PDF). International Council on Monuments and Sites. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 
  4. ^ Shaheen (27 Mart 2016). "Syrian regime forces retake 'all of Palmyra' from Isis". The Guardian. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 

Kaynaklar

  • (Almanca) Adolf Borbein, Tonio Hölscher, Paul Zanker (Hrsg.): Klassische Archäologie. Eine Einführung. Reimer, Berlin 2000, 3-496-02645-6 (darin: Hans-Joachim Schalles: Archäologie und Denkmpalpflege . S. 52 ff. Gottfried Gruben: Klassische Bauforschung . S. 251 ff.)
  • (Almanca) Gruben, Gottfried: Griechenland'daki Anastilosis In: Anita Rieche ua (Hrsg.): Grabung - Forschung - Präsentation. Festschrift Gundolf Precht. Zabern, Mainz 2002. S. 327-338. (Xantener Berichte, Bant 12) 3-8053-2960-1
  • (Almanca) Klaus Nohlen: Anastilosis und Entwurf. İçinde: İstanbuler Mitteilungen, Bd. 54 (2004), S. 35-54'te açıklanmaktadır. 3-8030-1645-2 ISBN   3-8030-1645-2 .
  • (Almanca) Hartwig Schmidt: Wiederaufbau. Denkmalpflege a archäologischen Stätten, Bd. 2, saat. vom Architekturreferat des Deutschen Takımadaları Enstitüsü. Theiss, Stuttgart 1993. 3-8062-0588-4 ISBN   3-8062-0588-4
  • (Almanca) Michael Petzet, Gert Mader: Praktische Denkmalpflege . Kohlhammer Verlag, Stuttgart 1993. 3-17-009007-0 ISBN   3-17-009007-0 ; va S. 86 ff. ve 98 ff.

Dış bağlantılar

Fransızca dil makalesi ve Almanca dil makalesi 10'dan çevrilmiştir.   Mayıs 2006.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arkeoloji</span> Geçmişin, insanlık tarihinin maddi kültür yoluyla incelenmesi

Arkeoloji, arkeolojik yöntemlerle ortaya çıkarılmış kültürleri, sosyoloji, coğrafya, tarih, etnoloji, antropoloji, nümizmatik, filoloji, gibi birçok bilim dalından yararlanarak araştıran ve inceleyen bilim dalıdır. Türkçeye yanlış bir şekilde "kazıbilim" olarak çevrilmiş olsa da kazı, arkeolojik araştırma yöntemlerinden sadece bir tanesidir. Arkeoloji asıl olarak insanlığın kültürel geçmişini, kültürlerin değişimini ve birbirleriyle ilişkilerini inceler.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya</span> Osmanlı döneminden kalma büyük cami ve eski Bizans Ortodoks patrik katedrali

Ayasofya, resmî adıyla Ayasofya-i Kebîr Câmi-i Şerîfi, İstanbul'da kiliseden camiye çevrilmiş önemli bir tarihî yapıdır. Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından, 532-537 yılları arasında İstanbul'un tarihî yarımadasındaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş bazilika planlı bir patrik katedrali olmuştur. 1453 yılında İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethedilmesinden sonra II. Mehmed tarafından camiye dönüştürülmüştür. Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1934 yılında yayımlanan kararname ile tadilat çalışmasına alınmış, 1935 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile müzeye dönüştürülme kararı alınıp müzeye dönüştürülmüş, kazı ve tadilat çalışmaları başlatılmış ve 1935'ten 2020'ye kadar müze olarak hizmet vermiştir. 2020 yılında ise tekrar camiye çevrilmiştir. 2024 yılında caminin üst katı ücretli bir müze olarak hizmet vermeye başlamıştır. Böylelikle Ayasofya'nın alt katı cami, üst katı müze olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Atina</span> Yunanistanın başkenti

Atina, Yunanistan'ın başkenti ve yaklaşık 4 milyon kişilik nüfusuyla en büyük, Avrupa Birliği'nin yedinci büyük şehri. Attika'ya hakim bir konumda olan Atina, aynı zamanda bu idari birimin yönetim merkezidir. 3.400 yıllık yazılı tarihi ve MÖ 7. ile 11. arasındaki binyıllara uzanan insan varlığıyla dünyanın en eski şehirlerinden biridir. Şehir adını Antik Yunan bilgelik tanrıçasından almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pergamon</span> Günümüzdeki İzmir, Bergama ilçe merkezinin yerinde kurulmuş, UNESCO dünya mirası listesinde yer alan antik kent. (Pergamon)

Pergamon, günümüzde İzmir iline bağlı Bergama ilçesinin merkezinin yerinde kurulu antik kentin adıdır. Pergamon, eski çağlarda Misya bölgesinin önemli merkezlerinden biriydi. MÖ 282-133 arasında da Pergamon Krallığı'nın başkentiydi. Pergamon adı, bir söylence kahramanı olan Pergamos'tan gelir. Pergamos'un, Teuthrania kralını öldürdükten sonra kenti ele geçirdiği ve kendi adını verdiği sanılır. Başka bir söylenceye göre de Teuthrania Kralı Grynos savaşta Pergamos'tan yardım istemiş, zaferden sonra iki kent kurdurarak birine onun onuruna Pergamon, ötekine de Gryneion adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halikarnas</span> Antik Karya kenti, Türkiyede günümüz Bodrum

Halikarnas, Günümüzde Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Fokaia</span>

Fokaia, İzmir'in Foça ilçesinin Antik Çağ'da ve Bizans Dönemi'ndeki adı. On iki İon kentinden biridir. Önceleri kentin kuruluşu MÖ 11. yüzyıl Aiol'ler tarafından gerçekleştiği, MÖ 9. yüzyılda ise kentin İon tarafına geçtiği düşünülüyordu. Fakat yapılan son araştırmalar kentin kuruluş tarihini MÖ 2000'e kadar geri götürüyor.

<span class="mw-page-title-main">Afrodisias</span> Aydındaki antik kent

Afrodisias veya Afrodisyas, Tanrıça Afrodit'e adanmış birçok eski çağ kentinin ortak adı. Afrodisyas adlı kentlerin en ünlüsü, Anadolu'nun güneybatısında, eski Karia bölgesinde, günümüzde Aydın ilinin Karacasu ilçesine bağlı Geyre mahallesinin bulunduğu yerde bulunan Antik Yunan kentidir. Arkeolojik kazılar başladıktan sonra Geyre taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya mimarisi</span>

Mezopotamya sözcüğü Grekçe Potamos (nehirler) ve Mezos (arası)sözcüklerinin birleşiminden doğmuştur ve bu yeni sözcük genel anlamda Fırat ve Dicle nehirlerinin Anadolu'yu terk ettiği bölgeden başlayıp iki nehrin birleşerek Basra körfezine döküldüğü noktaya dek uzanan nehirler arasındaki geniş alanı kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yasak Şehir</span> Çin imparatorluk sarayı

Yasak Şehir, Ming Hanedanı'nından Çing Hanedanı'nın sonuna kadar kullanılmış Çin imparatorluk sarayıdır. Çin'in Pekin şehrinin ortasında bulunmaktadır. Yaklaşık 500 yıl imparator ve hizmetlilerine ev sahipliği yapmış, aynı zamanda Çin hükûmetinin törensel ve politik merkezi olmuştur. 1925'ten beri Saray Müzesi'ni barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnka mimarisi</span>

İnka mimarisi üç temel kavram üzerine kurulmuştur: hassaslık, kullanışlılık ve sadelik. İnka mimarisinin temel anlayış prensibi "Azı karar çoğu zarar." olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Assos</span> Ayvacıkda bir antik kent

Assos, Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinin yaklaşık 17 km güneyindeki Behramkale Köyü'nde yer alan bir antik kent.

<span class="mw-page-title-main">Kore kültürü</span>

Kore, Dünya'da devam eden en eski uygarlıklardan biri olup, 5.000 yılın üzerinde bir tarihe sahiptir. Arkeolojik kanıtlar Kore yarımadasına 500.000 yıl önce yerleşimin olduğunu ileri sürmektedir. Günümüzdeki Kuzey ve Güney Kore arasındaki politika ayrılığı Modern Kore kültürlerinde ayrılığa neden oldu. Buna rağmen “Kore kültür” geleneği tarihsel olarak iki devlette ortaktır. Kore ve Çin arasındaki tarihsel bağlar Çinden geniş bir şekilde etkilenirken, Kore kendine özgü kültürü geliştirdi ve diğer kültürleri etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">Augustus Tapınağı</span> Ankarada tarihi bir tapınak

Augustus Tapınağı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Hacı Bayram Camii'nin hemen bitişiğinde bulunan, tahminen MÖ 25-20 yılları arasında inşa edilmiş bir tapınaktır.

<span class="mw-page-title-main">Dohány Sokağı Sinagogu</span> Budapeştede sinagog

Dohány Sokağı Sinagogu ya da diğer adlarıyla Büyük Sinagog veya Tabakgasse Sinagogu, Budapeşte'nin 7. idari bölgesi olan Erzsébetváros'ta yer almaktadır. Avrupa'nın en büyük ve dünyanın beşinci büyük sinagogudur. 3000 sandalyeli tapınak Neolog Yahudiliği'nin merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Didyma</span>

Didyma, İyonya sahili üzerinde yer alan bir Antik Yunan kutsal alanıdır. Bu yer Apollo tapınağını içermektedir. Delphi'nin yanında Didyma, Helen dünyasının en ünlü kehanet merkezidir. İlk olarak Homeros'un Apollo'ya ilahisinde bahsedilmiştir. Kuruluşu okuma-yazma öncesi, hatta Ionia'nın Helen kolonizasyonundan da öncedir.

<span class="mw-page-title-main">Anıtkabir Proje Yarışması</span> Anıtkabirin tasarımı ve özellikleri için başlatılan uluslararası proje yarışması

Anıtkabir Proje Yarışması, 1938'de ölen Mustafa Kemal Atatürk'ün naaşının defnedileceği anıt mezar olan Anıtkabir'in tasarımı ve özellikleri için başlatılan uluslararası proje yarışmasıdır. 1 Mart 1941'de başlayan yarışma, 2 Mart 1942'de sona erdi. Yarışmayı, Emin Onat ile Orhan Arda'nın tasarımı kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Sâmâni Türbesi</span>

Sâmâni Türbesi, Özbekistan'ın Buhara ilinin kuzeybatı kesiminde, tarihi merkezin hemen dışında yer alan, 10. yüzyılda inşa edilmiş bir türbedir. Türbe erken İslam mimarisinin ikonik örneklerinden biri olarak kabul edilir ve Orta Asya mimarisinin en eski mezar binası olarak bilinir. Yaklaşık olarak 900'den 1.000'e kadar hüküm süren güçlü ve etkili İslami Samani aile hanedanının mezar alanı olarak inşa edilmiştir. Samaniler fiilen bağımsızlıklarını Bağdat merkezli Abbasi Halifeliği'nden elde etti ve günümüzün Afganistan, İran, Özbekistan, Tacikistan ve Kazakistan'ını kapsayan bazı bölgelere hükmetti. Mükemmel simetrik, boyutu açısından karmaşık, ancak yapısı ile anıtsal olan türbe, sadece Soğd, Sasani, Fars ve hatta Klasik gibi çok kültürlü bina dekoratif gelenekleri birleştirmekle kalmadı, aynı zamanda yenilikçi kubbe destek sistemi ve geleneksel Orta Çağ İslami bina özellikleri - dairesel kubbe ve mini kubbeler, sivri kemerler, ayrıntılı kapılar, sütunlar ve karmaşık geometrik tasarımları da sergilemiştir.

Milet Pazar Yeri Kapısı, günümüzde Almanya'daki Bergama Müzesinde sergilenen, mermerden yapılma bir abidedir. Milet'te milattan sonra 2. yüzyılda inşa edilmiştir ve 10. veya 11. yüzyılda meydana gelen bir depremle yıkılmıştır. 1900'lerin başında Alman bir arkeoloji ekibi tarafından arkeolojik kazı yapılarak yeniden inşa edilmiş ve müzeye yerleştirilmiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında hasar gören yapı 1950'lerde restorasyona girmiştir. 21. yüzyılın ilk on yılında da başka bir restorasyon geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hekatompedon</span>

Hekatompedon veya Hekatompedos, Ur-Parthenon ve H-Architektur olarak da bilinir, Arkaik dönemde Atina Akropolü içerisinde yer alan, kireç taşından inşa edilmiş ve şu anki konumuna yerleştirilmiş antik bir Yunan tapınağıydı Partenon.