İçeriğe atla

Anarko-transhümanizm

Mavinin fütüristik sembolizmi temsil ettiği mavi ve siyah çapraz bayrakla temsil edilen günümüzde kullanılan anarko-transhümanizm bayrağı[1]

Anarko-transhümanizm, anarşizm ile transhümanizmi sentezleyen ve sırasıyla hem sosyal hem de fiziksel özgürlükle ilgilenen bir felsefedir.[2] Anarko-transhümanistler özgürlüğü, kişinin etrafındaki dünyayı deneyimleme yeteneğinin genişlemesi olarak tanımlar.[3] Anarko-transhümanistler ideallerini ilerletmek için bilgisayar korsanlığı, üç boyutlu baskı veya biohacking dahil olmak üzere çeşitli pratikleri savunmaktadırlar.[2][4]

Anarko-transhümanist felsefe

Anarko-transhümanist felsefe, büyük bir ölçüde William Godwin, Max Stirner ve Voltairine de Cleyre'nin bireyci anarşizminden[5] ve Donna Haraway tarafından A Cyborg Manifesto'da sunulan siberfeminizmden[6] beslenmektedir.[7] Anarko-transhümanist düşünce bedensel özerklik,[8] engellilik,[9] toplumsal cinsiyet,[2][8] nöroçeşitlilik,[10] queer teori,[11] bilim,[12] özgür yazılım,[2] ve cinsellik[13] konularına bakarken, anarşist ve transhümanist mercekten ableizm,[10] heteroataerkellik[8] ve primitivizm eleştirileri sunmaktadır.[14] Erken dönem anarko-transhümanist düşüncenin çoğu anarko-primitivizme bir yanıttı. Anarko-transhümanizm, insan olmanın ne anlama geldiğine meydan okuduğu için hümanizmin bir eleştirisi ya da uzantısı olarakta yorumlanır.[2]

Anarko-transhümanistler ayrıca demokratik transhümanizm ve liberteryen transhümanizm gibi anarşist olmayan transhümanizm biçimlerini de devleti korumaları nedeniyle tutarsız ve sürdürülemez olarak eleştirmektedir. Bu tür iktidar araçlarını doğası gereği etik dışı ve tüm bireyler için sosyal ve maddi özgürlüğün hızlandırılmasıyla uyumsuz olarak görürler.[15] Anarko-transhümanizm genellikle anti-kapitalisttir, kapitalist servet birikiminin distopyaya yol açacağını savunurken transhümanizmle ortaklık kurar, bunun yerine morfolojik özgürlük ve uzay yolculuğu sağlayan ileri teknolojilere eşit erişimi savunur.[16][17]

Kaynaklar

  1. ^ "An Anarcho-Transhumanist FAQ". blueshifted.net (İngilizce). 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2024. 
  2. ^ a b c d e Chartier, Gary; Schoelandt, Chad Van (2020). "Anarchy and Transhumanism". The Routledge Handbook of Anarchy and Anarchist Thought (İngilizce). Londra: Routledge. ss. 416-428. ISBN 978-1-351-73358-8. 
  3. ^ Gillis, William (6 Ocak 2012). "What Is Anarcho-Transhumanism?". 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  4. ^ Marcolli, Matilde (2020). Lumen Naturae: Visions of the Abstract in Art and Mathematics (İngilizce). MIT Press. s. 79. ISBN 978-0-262-35832-3. 
  5. ^ "An Anarcho-Transhumanist FAQ (What's all this about anarchism and transhumanism?)". 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  6. ^ "Siberfeminizm Nedir? – Sophos Akademi". 25 Kasım 2023. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2024. 
  7. ^ Munkittrick, Kyle. "On the Importance of Being a Cyborg Feminist". 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  8. ^ a b c Gillis, William (21 Eylül 2011). "The Floating Metal Sphere Trump Card". 6 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  9. ^ Brix, Terra (4 Nisan 2018). "This Machine Kills Ability". 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  10. ^ a b Linnell, Lexi (November 2016). "This Machine Kills Ableism". 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  11. ^ Carrico, Dale (5 Mart 2006). "Technology Is Making Queers Of Us All". 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  12. ^ Gillis, William (18 Ağustos 2015). Science As Radicalism. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  13. ^ Saitta, Eleanor (2009). "Designing the Future of Sex" (PDF). 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  14. ^ Gillis, William (13 Haziran 2006). 15 Post-Primitivist Theses. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  15. ^ Gillis, William (29 Ekim 2015). The Incoherence And Unsurvivability Of Non-Anarchist Transhumanism (Speech). Institute for Ethics and Emerging Technologies. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020. 
  16. ^ Bookchin, Murray (May 1965). Towards a Liberatory Technology (İngilizce). Anarchos. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020. 
  17. ^ Carson, Kevin (8 Şubat 2019). "Ephemeralization for Post-Capitalist Space Exploration" (PDF). Anarcho-Transhuman, 4. ss. 23-29. 27 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-feminizm</span>

19. yüzyılda ilk kez ortaya çıkan ve isimlendirilen Anarko-feminizm veya Anarka-feminizm, anarşizm ile feminizmi bir araya getirir ve ataerkilliği hiyerarşinin ve dolayısıyla da toplumun temel problemlerinden biri olarak değerlendirir. Anarko-feministler ataerkillik ve maşizm ile savaşın sınıf çatışmalarının ve devlete yönelik anarşist mücadelenin bütünleyici bir parçası olduğuna inanırlar. Özünde, bu felsefe anarşist mücadeleyi feminist mücadelenin gerekli bir bileşeni olarak görür. Feminizmi de anarşist felsefenin gerekli bir bileşeni olarak görür. L. Susan Brown, "Anarşizm, tüm güç ilişkilerine karşı çıkan bir siyaset felsefesi olduğundan, doğası gereği feministtir" iddiasında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-komünizm</span> Anarşizm

Anarko-komünizm, komünist anarşizm, anarşist komünizm ya da liberter komünizm; kapitalizmin ancak toplumsal bir devrimle ortadan kalkacağını ve bunun da sınıf eksenli bir mücadeleyle gerçekleşeceğini, sosyalist akımların aksine komünal hayat düzenine erişebilmek için sosyalist devrimi ve devletin proletarya tarafından ele geçirilmesini değil, doğrudan komün hayata geçilmesi gerektiğini savunan ideoloji. Marksistlerden farklı olarak devrimden sonra iktidarın devletin tekelinde toplanmasına karşı çıkar. Bunun devlet iktidarına sahip olanlar ve olmayanlar arasında ayrışmaya yol açacağını, iktidara sahip olanların yozlaşacağını ve toplumun çıkarına göre davranmak yerine iktidarlarını koruma, kuvvetlendirme yoluna gideceklerini savunur. Anarşist komünistler bunun yerine tüm kararların toplumun tamamının katılımıyla alınmasını savunur.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-ilkelcilik</span>

Anarko-ilkelcilik ya da anarko-primitivizm uygarlığın kökeni ve gelişimini anarşist bakış açısı ile inceleyen düşünce biçimleridir. Tarım devriminin insanlığa getirmiş olduğu yerleşik düzeni ve bu düzenin sistemli şekilde yürütülmesini sağladığını iddia eden yönetim erklerinin karşısında yer almaktadır. Tarım öncesi dünyada ekoloji ile barışık bir şekilde yaşamlarını devam ettirmiş olan avcı-toplayıcı bireyleri, toplulukları, sürüleri ve kabileleri incelemekte ve insanlığın nihai çıkışını burada görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-kapitalizm</span> ekonomik teori ve politik felsefe

Anarko kapitalizm özel mülkiyet hakkına, iktidar müdahalesinin reddine ve temel toplumsal etkileşim mekanizması olarak rekabete dayalı serbest piyasanın savunusuna dayanan siyasal düşüncedir. Anarko-kapitalizm, özel mülkiyeti şu şartlarda meşru görür: bir emek ürünü ise, ticaret etkinliğinin bir sonucu ise veya hediye olarak elde edilmiş ise. Ekole göre, anarko kapitalist toplumda; serbest piyasa işleyişini, toplumsal kurumları, yasa uygulamalarını, güvenliği ve altyapıyı, devlet yerine kâr amaçlı rekabete dayalı şirketlerin, yardım derneklerinin veya gönüllülüğe dayanan birliklerin düzenlemesi öngörülür.

Transhümanizm; insanın fiziksel ve bilişsel yeteneklerinin artırılması, yaşlanma ve hastalanma gibi arzu edilmeyen veya gereksiz görülen yönlerinin ortadan kaldırılması amacıyla teknoloji ve bilimden faydalanılması gerektiğini öne süren uluslararası bir entelektüel ve kültürel harekettir. Transhümanist düşünürler, bu amaçla insan geliştirme tekniklerinin ve yüksek teknolojinin kullanılması imkânlarını ve muhtemel sonuçlarını tartışırlar.

Kolektivist anarşizm, özellikle Mihail Bakunin ve Birinci Enternasyonal’in anti-otoriter kesimi ile ifade edilen anarşist akımdır. Ayrıca Johann Most da bu yaklaşımın üyelerindendir. Komünal anarşizmle karıştırılmaması gerekir.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

Serbest piyasa anarşizmi, devletin katılımı olmadan gönüllü pazar etkileşimlerine dayalı bir ekonomik sistemi savunan anarşizmin birkaç dalını içerir. Pazar anarşistleri genellikle devleti ortadan kaldırmak ve devletsiz toplumun çeşitli formülasyonlarını önermek isterken mülkiyet ve iş ilişkileri hakkındaki görüşleri önemli ölçüde değişebilir. Örneğin mutualist veya anarko-sendikalistler, kendilerini anti-kapitalist olarak düşünür ve üretim araçlarının özel mülkiyetine karşı kooperatif veya kolektif mülkiyeti ve yönetimi savunurlar. Anarko-kapitalistlerse bireysel hakların ve bir serbest piyasa ekonomisinin ayrılmaz bileşeni olarak nitelendirdikleri özel mülkiyetin meşruiyet ve önceliğini vurgular.

Anarşist ekonomi, anarşizm felsefesinin kapsamındaki ekonomik teori ve uygulamaların bütünüdür.

Alfredo Bonanno, önde gelen bir teorisyen ve çağdaş isyancı anarşizmin savunucusu olarak tanınan İtalyan bir anarşisttir. 6 Aralık 2023 tarihinde 86 yaşında öldü.

Sağ liberteryenizm, siyasi analistler, akademisyenler ve medya kaynakları tarafından öz-sahipliği, sınırlı hükûmeti savunan, özel mülkiyet haklarını ve serbest piyasayı destekleyen laissez faire eğimli liberteryen felsefeleri tanımlamada kullanılan bir terimdir. İlk olarak klasik liberalizm üzerinden yola çıkmıştır ve günümüzde bu düşüncenin daha uç şekli olarak kabul edilir.

Liberteryen sosyalizm veya özgürlükçü sosyalizm, güdümsüz, ekonomik ya da toplumsal katmansız, birey özgürlüğüne ve eşitliğine dayalı, her tür bilgiye erişmede ve kullanmada fırsat eşitliği sağlayan, anarşist özelliklere sahip bir sosyalizm anlayışıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-naturizm</span>

Anarko-naturizm anarşizmin ve naturizmin felsefenin bir uzantısı olarak, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmıştır. Aşırı bireyci anarşizm akımının temsilcisidir.

Liberteryen Transhümanizm veya Özgürlükçü Transhümanizm Liberteryenizm ve Transhümanizm'i birleştiren bir siyasi ideolojidir. Kendini Liberteryen Transhümanist olarak tanımlayan Ronald Bailey ve Glenn Reynolds gibi kişiler "İnsan güncellenmesi hakkı"nı savunurlar ve serbest piyasanın bu hakkı en iyi sağlayan şey olduğunu çünkü serbest piyasanın diğer ekonomik sistemlere göre daha fazla refah ve kişisel özgürlük sağladığını öne sürerler.

<i>The Transhumanist Wager</i>

The Transhumanist Wager, Amerikalı yazar Zoltan Istvan'ın 2013 bilimkurgu romanıdır. Roman, global çapta transhümanizm devrimi yapmak için çaba sarf eden bir filozof olan Jethro Knights'ın hayatını ele almaktadır. Kitap Uluslararası Kitap Ödüllerinde Vizyoner kurgu alanında ödül kazanan ilk kitaptır.

Anarko punk, anarşizmi destekleyen punk müziğidir. "Anarko punk" terimi bazen sadece 1970'lerin sonunda ve 1980'lerin başlarında Birleşik Krallık'taki orijinal anarko punk hareketinin bir parçası olan gruplara uygulanır. Bazıları ise sözsel açıdan anarşist içeriğe sahip crust punk, hardcore punk ve folk punk grupları için de bu terimi kullanır.

Sosyal anarşizm, bireysel özgürlüğü karşılıklı yardımlaşma ile bağlantılı gören anarşizmin bir dalıdır. Sosyal anarşist düşünce özerklik ve kişisel özgürlüğün tamamlayıcısı bağlamında topluluk ve sosyal eşitliği vurgular. Bu dengeyi ademi merkeziyetçi bir federalizmde korunan ifade özgürlüğü, düşüncede etkileşim özgürlüğü ve yetki ikamesi aracılığıyla gerçekleştirmeye çalışır.

Anarşistler geleneksel olarak örgütlü dine şüpheyle yaklaşmış ya da şiddetle karşı çıkmışlardır. Yine de bazı anarşistler, devleti yüceltmenin günahkâr bir putperestlik biçimi olduğu fikri de dâhil olmak üzere, anarşizme dini açıdan yorumlar ve bakış açıları getirmişlerdir.

Demokratik transhümanizm, James Hughes tarafından 2002 yılında ortaya atılan bir terim olan demokratik transhümanizm, liberal, sosyal ve radikal demokratik siyasi görüşleri benimseyen transhümanistlerin duruşunu ifade etmektedir.