Anarko-komünizm
| Makale serilerinden |
 |
Anarko-komünizm,[1][2] komünist anarşizm, anarşist komünizm ya da liberter komünizm; kapitalizmin ancak toplumsal bir devrimle ortadan kalkacağını ve bunun da sınıf eksenli bir mücadeleyle gerçekleşeceğini, sosyalist akımların aksine komünal hayat düzenine erişebilmek için sosyalist devrimi ve devletin proletarya tarafından ele geçirilmesini değil, doğrudan komün hayata geçilmesi gerektiğini savunan ideoloji. Marksistlerden farklı olarak devrimden sonra iktidarın devletin tekelinde toplanmasına karşı çıkar. Bunun devlet iktidarına sahip olanlar ve olmayanlar arasında ayrışmaya yol açacağını, iktidara sahip olanların yozlaşacağını ve toplumun çıkarına göre davranmak yerine iktidarlarını koruma, kuvvetlendirme yoluna gideceklerini savunur. Anarşist komünistler bunun yerine tüm kararların toplumun tamamının katılımıyla alınmasını savunur.
Aynı zamanda devrimci örgütlenme modeli konusunda da Marksist ve burjuva partilerden farklılaşır. Toplumun tabandan örgütlenmesini savunduğu gibi devrime giden süreçte anarşist komünizmi savunan bir örgütün de hiyerarşik olmaması, içinde herhangi bir otorite barındırmamasını savunur.
Tarihsel gelişim
Anarşist komünizm fikri 1870’lerde, kolektivist modelin eleştiri süreciyle beraber gelişti.[2]
Anarşizm, Uluslararası Emekçiler Birliği (IWPA veya I. Enternasyonal, 1864-72) içinde doğmuş ve gelişmiştir. İlk anarşistler genelde kolektivistlerdi; Enternasyonal içinde Marx tarafından savunulan biçimiyle “komünizme” karşıydılar. Kolektivizm, bir iş yerinde çalışan işçilerin üretim araçlarını ele geçirmesi ve onları beraberce idare etmesini öngörüyordu.
Anarşist komünizm, sadece emek araçlarının ortaklaştırılmasının yeterli olmadığını, aynı zamanda emeğin ürünlerinin de toplumun tamamı için ortaklaştırılması ve “Herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacı kadar” ilkesi doğrultusunda dağıtılması gerektiğini vurguluyordu.
1880’de, Jura Federasyonu konferansında, (temel olarak Fransızca konuşan İsviçre Jura’sının anti-otoriter emekçiler federasyonu), ilk defa anarşist bir konferans ekonomik örgütlülük olarak komünizme sıcak bakılmış oldu. İtalyan devrimci Carlo Cafiero bu konferansta komünist tezleri şöyle savunmuştur: “Bir kimse komünist olmadan anarşist olamaz. Gerçekten de, sınırlamaya dair en ufak bir ipucu, otoriterliğin tohumlarını taşıyacaktır. Ve bunu seri bir şekilde türeyen kanunlar, mahkemeler ve jandarma olmaksızın düşünemeyiz. Komünist olmak durumundayız çünkü kolektivist safsatayı anlayamayan insanlar, Reclus ve Kropotkin arkadaşların da belirttiği gibi komünizmi kusursuz bir şekilde kavrayıp benimseyebilirler. Komünist olmak zorundayız çünkü bizler anarşistiz, çünkü anarşi ve komünizm devrimin iki asıl ilkesidir.”
Komünizm, hem üretimi ve dağıtımı hem de toplumsal olarak üretilen serveti ortaklaştırmamız gerektiğini söyleyen öğretidir. Komünizm, yerine dünya çapında sınıfsız bir toplumun alacağı sınıflı sistemin ve ücretli köleliğin kaldırılmasını hedefler. Anarşist komünistlerin düşüncelerine göre, gerçek komünizmin tek hedefi devletin yıkılmasıdır; çünkü devlet, egemenlik ve sınıf hükümdarlığı üzerine kurulu politik örgüttür.
Anarşist/komünist eylemciler
- Peter Kropotkin
- Nestor Makhno
- Errico Malatesta
- Carlo Cafiero
- Emma Goldman
- Buenaventura Durruti
Kaynakça
- About Anarchism, Nicolas Walter, Freedom Press.
- Carlo Cafiero, Anarchy and Communism (report to the Jura Federation’s Congress of 1880).
- Anarşizm - Anarşiden Anarşizme (MS.300-1939), Robert Graham, Versus Kitap, Mayıs 2007
- Anarşizm Bir Düşünce ve Hareketin Tarihi, George Woodcock, Kaos Yay., Ocak 1997
Dipnotlar
- ^ "Komünist ne demek? Komünizm nedir? Komünist nedir, ne anlama geliyor? TDK'ya göre anlamı nedir?". Haberler. 29 Eylül 2020. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.
- ^ a b Woodcock, George; Çuhadar, Çev Cengiz; Çoşar, Hakan (1 Haziran 2004). "Anarşizm". Dini Araştırmalar. 7 (20): -. ISSN 1301-966X. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.
Dış bağlantılar
- Anarşist Komünist dergi Proleter Teori A29 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Toprak ve Özgürlük Kooperatifi
- Anarşizm.org5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Liberter Komünistlerin Örgütsel Platformu17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nestor Mahno ve Ukrayna İsyanı4 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Anarşist Komünizm4 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Devrimci Hareketin İnşaası6 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Devrimci Anarşist Faaliyet14 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Lise Anarşist Faaliyet14 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Gelenekler | Anarşist komünizm • Anarko-feminizm • Anarko-sendikalizm • Bireyci anarşizm • Dayanışmacı sendikacılık • Agorizm • Hristiyan anarşizmi • Kolektivist anarşizm • Anarko-kapitalizm • Yeşil anarşizm • Anarko-ilkelcilik • İsyancı anarşizm • Postyapısalcı anarşizm • Sıfatsız anarşizm • Kripto anarşizm |  |
|---|---|---|
| Anarşistler | Adolph Fischer (1858–1887) • Aleksandros Grigoropulos (1993–2008) • Alexander Berkman (1870–1936) • Alfredo M. Bonanno (1937– ) • Anselmo Lorenzo (1841–1914) • Auguste Vaillant (1861–1894) • Benjamin Tucker (1854–1939) • Bhagat Singh (1907–1931) • Sacco ve Vanzetti (1888–1927) • Buenaventura Durruti (1896–1936) • Carlo Cafiero (1846–1892) • Carlo Giuliani (1978–2001) • Colin Ward (1924–2010) • Daniel Guérin (1904–1988) • Dyer Lum (1839–1893) • Edward Abbey (1927–1989) • Élisée Reclus (1830–1905) • Émile Armand (1872–1963) • Emile Henry (1872–1894) • Émile Pouget (1860–1931) • Emma Goldman (1869–1940) • Errico Malatesta (1853–1932) • Ettore Aguggini (1902–1929) • Fernand Pelloutier (1867–1901) • Ferdinando Nicola Sacco (1891–1927) • Francisco Ascaso Abadía (1901–1936) • Gün Zileli (1946– ) • Henry David Thoreau (1817–1862) • Jacques Ellul (1912–1994) • Jaroslav Hašek (1883–1923) • Johann Joseph Most(1846–1906) • John Zerzan (1943– ) • Joseph Déjacque (1821–1864) • Juan García Oliver (1901–1980) • Jules Bonnot (1876–1912) • Karim Landais (1980–2005) • Lev Tolstoy (1828–1910) • Lucy Parsons (1853–1942) • Luigi Fabbri (1877–1935) • Luigi Galleani (1861–1931) • Lysander Spooner (1808–1887) • Marius Jacob (1879–1954) • Max Stirner (1806–1856) • Mikhail Bakunin (1814–1876) • Murray Bookchin (1921–2006) • Murray Rothbard (1926–1995) • Nestor Mahno (1888–1934) • Noam Chomsky (1928– ) • Paul Avrich (1931– 2006) • Pyotr Kropotkin (1842–1921) • Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) • Ravachol (1859–1892) • Sante Geronimo Caserio (1873–1894) • Sébastien Faure (1858–1942) • Ugo Fedeli (1898–1964) • Volin (1882–1945) • Voltairine de Cleyre (1866–1912) • William Godwin (1756–1836) | |
| Tarihte anarşizm | ||
| Anarşist teori | Anarşist ekonomi • Anarşizm ve kapitalizm • Anarşizm ve Marksizm • Anarşist hukuk • Anarşist sembolizm • Karşılıklı yardımlaşma • Özyönetim • Post-sol anarşizm • Toplumsal devrim | |
| Kültür ve anarşizm | ||
| Ülkelere göre anarşizm | ||
