İçeriğe atla

Anar Rızayev

Anar Rzayev
Doğum14 Mart 1938
Bakü, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği
Takma adAnar
MeslekYazar, oyun yazarı ve film yönetmeni
İkametBakü
Vatandaşlık Azerbaycan
Dönem1960-günümüz

Anar Rızayev (d. 14 Mart 1938, Bakü), Azerbaycanlı yazar, oyun yazarı ve film yönetmeni.

1966 yılında Azerbaycan Devlet Üniversitesi'nin Filoloji Fakültesi'nden mezun olmuştur. Çalışma hayatına Nizami adına kurulmuş Edebiyat Müzesi'nde ilmi araştırmacı, Radyo ve Televizyon Komitesinde redaktör olarak başlamıştır. 1962-1964 yıllarında Moskova'da Ali Senan Kursunda, 1971-1972 yıllarında da Kinorejissura sanat okulunda okumuştur. Anar, "Qobustan" sanat dergisinin baş redaktörü (1968), Azerbaycan Tiyatro Cemiyeti'nin Riyaset Heyeti başkan yardımcısı (1976), Azerbaycan Yazıcılar İttifaqı ve Kinomaloğrafçılar İttifakı İdare Heyetlerinin üyesi olmuştur. Şimdi de Yazarlar Birliğinin başkanıdır.

Emektar sanat adamı, Devlet Mükafatı ile onurlandırılmıştır. İlk defa 1960 yılında "Bayram Hesretinde" ve "Geçen İlin Son Gecesi" hikâyelerini yazarak mensur eserlere imzasını atar, Eserleri yirmiden fazla dile tercüme edilmiş, Sosyalist ülkelerde, ABD'de, Kanada'da, Japonya'da, Hindistan'da, Fransa'da, İran'da, Türkiye'de, Arap ülkelerinde, Finlandiya'da, vs. ülkelerde yayınlanmıştır. Piyesleri; Özbekistan'da, Ermenistan'da, Tataristan'da sahnelenmiş, "Qaravelli" piyesi, "Men, Sen, O ve Telefon", "Geçen Yılın Son Gecesi" televizyon oyunları Moskova'da gösterilmiştir. "Adamın Adamı", "Dante'nin Yubileyi", "Gürcü Familiyası", "Ağ Liman", "Macal", "Seherin Yay Günleri", "Beşmertebeli Evin Altıncı Mertebesi" -Bütün bu eserlerde XX. yüzyılın sonunun "hakikat makamları" bediifelsefi tahlilin temeline yerleştirilmiş, o yılların durgun ve pasif yönetimine Anarın itirazları aksettirilmiştir.

"Ağ Liman", "Elaqe", "Macal", "Beşmertebeli Evin Altıncı Mertebesi" Anar'ın edebi felsefi görüşlerini birlikte ifade eden eserlerdir. İnsan geçmişini unuttuğu zaman, kan bağını kaybettiği zaman, yalana, kanunlara hizmet eden kulrobot haline gediği zaman manevi inançlardan uzaklaşır, onun için Altıncı Mertebe Kaybolur eserlerin üzerinde durduğu temel fikir budur. "Geçen İlin Son Gecesi"nde, "Şehrin Yay Günleri", "Sahra Yuxulan" piyeslerinde de aynı fikir dramatik olarak işlenir. Her üç eserde de insan, vicdan ve hakikat problemleri işlenir. Anar, maneviyat ve ahlak sorunlarını senaryolara konu eder. "Torpaq. Deniz. Od. Sema", "Gün Geçdi", "Dede Qorqud", "Dante'nin Yubileyi", "Üzeyir Hacıbeyov, Uzun Ömrün Akkordları" filmleri psikolojik felsefi tarzla çekilmiştir. Azerbaycan Devlet Akademik Tiyatrosu'nda sahnelenmiş "Adamın Adamı" piyesinin kuruluşu da Anar tarafından yapılmıştır.

Anar aynı zamanda ünlü bir filologdur. Edebiyat ve sanat meselelerine dair birçok makalesi de mevcuttur. "Şairin Hüneri", "Anlamaq Derdi", "Aşıq Alesker", "Oxşarlıq ve Oxşarsızlıq", "Hezin Duygular" ve daha birçok makaleler, şerhler, Azerbaycan Edebiyatı'nın kıymetli numunelerindendir. "Seherin Yay Günleri" adlı eseri 1980 yılı Azerbaycan Devlet Mükafatı'na layık görülmüştür.

Başlıca eserleri: Beyaz Liman (destan), 1970; Adamın Adamı (destanlar, hikâyeler, piyesler), B., 1977; Beşmertebeli Evin Altıncı Mertebesi (destan ve roman), B., 1981; Molla Nesreddin-66 (hi-kayeler, destanlar ve piyes), B., 1970; Seçilmiş Eserleri (iki cilt), B., 1987.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları iki gruba ayrılmıştır. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu "Yüksek Zümre Edebiyatı" ve İslam öncesinden gelen sözlü bir "Halk Edebiyatı". Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri halk edebiyatıdır.

İhsan Oktay Anar, Türk roman ve hikâye yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarık Buğra</span> Türk yazar ve gazeteci (1918–1994)

Süleyman Tarık Buğra, Türk gazeteci ve roman, hikâye, oyun ve fıkra yazarı.

Alman edebiyatı, Orta Avrupa'da yaşayan Almanca konuşan toplulukların edebi yaratısıdır. Almanya, Avusturya, İsviçre ve bunların yanındaki Alsas (Fransa), Bohemya (Çekya) ve Silezya (Polonya) gibi bölgelerdeki çalışmaları kapsar.

Cevdet Kudret Solok, Yedi Meşale edebiyat topluluğunun kurucuları arasında yer alan Türk edebiyatçı ve edebiyat tarihçisi. Yazar, Cevdet Kudret adı ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Köroğlu</span> efsanevi Türk halk ozanı

Köroğlu, hem bir Türk destan kahramanının adıdır, hem de 16.yüzyılda yaşayıp büyük ün kazanmış bir halk ozanının mahlasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Ağaoğlu</span> Türk yazar

Adalet Ağaoğlu, Türk yazar.

<span class="mw-page-title-main">Behçet Kemal Çağlar</span> Türk şair ve siyasetçi

Behçet Kemalettin Çağlar, Türk şair ve siyasetçi. Faruk Nafiz Çamlıbel ile birlikte Onuncu Yıl Marşı'nı yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan edebiyatı</span>

Azerbaycan edebiyatı Azerbaycan dilinde yazılan edebiyatı veya Azerbaycanlı yazarların, şairlerin veya Azerbaycanlı muhacirlerin yazdığı edebiyatı ifade eder.

<i>Vatan yahut Silistre</i> Namık Kemal tarafından yazılan tiyatro oyunu (1872)

Vatan yahut Silistre, Namık Kemal’in 1872’de kaleme aldığı dört perdelik tiyatro yapıtıdır.

Nihad Sâmi Banarlı,, Türk edebiyat tarihçisi, yazar, şair ve edebiyat öğretmenidir.

Büyülü gerçekçilik, olağan ya da gerçekçi bir çizgide ilerleyen sanat akımlarında bulunmaması gereken sihirli ve mantık dışı ögeleri içeren sanat akımı.

İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ya da Destan dönemi Türk edebiyatı, Türklerin İslamiyeti kabulünden önceki dönemlerde oluşturdukları edebiyata verilen isimdir. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı M.Ö 4000'li yıllardan başlayarak Türklerin İslamiyeti kabul ettiği XI. yüzyıla kadar sürmektedir. Bu dönem edebiyatı genellikle sözlü ürünlerden oluşmuştur ve yazılı ürünler yok denecek kadar azdır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında M.S VI. yüzyıla kadar olan dönem sözlü edebiyat dönemi olarak adlandırılırken, ilk yazılı eserlerin verilmeye başlamasından sonra yazılı edebiyat dönemi başlamıştır. Eski Türklere ait olan en eski yazılı belgeler ise Orhun Yazıtları'dır Bu yazıtlar Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Orhun alfabesi ile Göktürkler tarafından yazılmış yapıtlardır. Genel olarak Orhun Yazıtları'ndan önceki dönem sözlü edebiyat, sonrası ise yazılı edebiyat olarak nitelendirilmiştir.

Bir Adam Yaratmak, Necip Fazıl Kısakürek'in 1937 yılında yazdığı üç perdelik oyun.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Mijit</span> Yazar

Eduard Mijit, Tuva asıllı Rus yazar, şair, akademik çevirmen, piyes yazarıdır. Rusyanın Yazarlar ve Tiyatro Çalışanları Cemiyetinin üyesi ve Tuva Cumhuriyetinin Yazarlar Cemiyetinin başkanıdır. "Ulug-Hem" (Yenisey) adlı edebiyat dergisinin baş redaktörü. Tuva Türkçesi ve Rusça dillerini bilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Operası</span>

Azerbaycan Operası, Azerbaycan'daki veya Azeri bestecilere ait opera sanatıdır. Azerbaycan'da opera sanatı 19. yüzyılın ikinci yarısında oluşmaya başladı. Azeri opera geleneğinin kurucusu Ağcabedi'de doğmuş ve Moskova ve daha sonra Sankt-Peterburg Konservatuvarı'nda müzik eğitimi almış Üzeyir Hacıbeyov'dur. Siyasi ve müziksel anlamda milliyetçi olan Hacıbeyov, Batı klasik müziği ve Azeri müziği etkilerini çalışmalarında birleştirmiştir. "Leyla ve Mecnun" adlı operası ilk Azeri operası sayılır. Azerbaycan'da ulusal opera sanatının temeli 12 Ocak 1908 yılında besteci Üzeyir Hacıbeyov'un H.Z. Tağıyev Tiyatrosu'nda sahneleştirilen ve Doğu-Müslüman dünyasının ilk opera eseri olan "Leyla ve Mecnun" operası ile atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nigar Rafibeyli</span>

Nigar Rafibeyli, Azeri yazar ve şair. Roman ve kısa öykü yazarı olan Anar Rızayev'in annesi, yazar ve şair Resul Rıza'nın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan folkloru</span>

Azerbaycan folkloru, Azerbaycan halkının yüzyıllar boyunca gelişen halk geleneğidir. Azerbaycan folkloru, geniş bir anlatı koleksiyonunda ve üstü kapalı olarak vazo boyama ve adak hediyeleri gibi temsili sanatlarda somutlaşmıştır.

Ramiz Hasanoğlu Azerbaycanlı film yönetmeni, "Azerbaycan Halk Sanatçısı" (2006) ve "Azərbaycantelefilm"'in başkanı. Bundan başka, Hasanoğlu 1993 yılından itibaren Azerbaycan Devlet Televizyonu'nda "Sabah Yaradıcı Birliği"'nin de başkanıdır.

Gülbeniz Yusif kızı Azimzade — Azerbaycan film yönetmeni, yönetmen asistanı, Azerbaycan SSC Lenin Komsomol ödülü sahibi (1980), Azerbaycan'ın emektar sanatçısı (2000).