İçeriğe atla

Anamur Çayı

Anamur Çayı (Dragon Çayı)
Konum
Ülke(ler)Mersin, Anamur
Genel bilgiler
KaynakToros Dağları
Kaynak rakımı2000 m
AğızAkdeniz
Ağız rakımı0 m
Uzunluk35 km
Havza alanı313,2 km2
Debi24,43m³/sn

Anamur Çayı (Dragon Çayı), Mersin ili, Anamur ilçesinde bulunan akarsu. Toros Dağları'ndan yeraltı akarsuyu olarak doğar, 35 km sonra Anamur merkezden Akdeniz'e dökülür.

Toroslar üzerindeki Yellice, Çatalyatak ve Kızcağız Tepelerinden kaynağını alır. Sugözü Köyü'nde yeraltından güçlü karstik kaynaklar olarak çıkarlar. Gökçedere, Masat Deresi ve Kaş Deresi'ni alarak daha da büyür.[1]

Yağışlar akarsuyun debisinde önemlidir, düzensiz rejime sahiptir. Kışın yağışlarla debi artar, ilkbaharda karların erimesiyle maksimuma çıkar. Yaz sıcaklık ve kuraklığa bağlı olarak debi nimumum seviyeye iner. Tarımsal sulamada çayın suları önemlidir, bu amaçla barajlar inşa edilmiştir.

Anamur Çayı, sarp yukarı havzasından taşıdığı alüvyonları biriktirmesiyle 30 km²'lik Anamur Ovası'nı oluşturmuştur. Eğim kırıklığının olduğu alanlarda, bazı yan kolları üzerinde 25–75 m arası şelaleler oluşur. Ovada yıllık ortalama sıcaklık 19,13 °C, yağış alçaklarda 923 mm, yükseklerde 1500 mm'dir. Kaynağı ile ağzı arasında 2000 m yükselti farkı hidroelektrik potansiyelini artırmaktadır. 313,2 km²'lik havzaya sahip akarsuyun yıllık ortalama debisi 24,43 m³/sn'dir. En fazla akım 460 m³/sn, en düşük akım 2,4 m³/sn ölçülmüştür.[2]

Anamur Çayı, nehir kayağı ve kano sporlarına uygundur. Kılıç Deresi'ni aldığı yerden, Alaköprü'ye kadar 10 km'lik alanda su sporları yapılabilir. Zorluk derecesi genelde 1-2 iken, bazı bölümlerde ve debinin arttığı zamanlarda 3 olabilmektedir.

KKTC Su Temin Projesi Anamur Çayı'nın suyunu Kıbrıs adasına taşımaktadır. Çay suları başka bir ülkeye gönderilen önemli akarsu konumundadır. Anamur Çayı üzerine yapılan Alaköprü Barajı'nda biriktirilen sular 23 km uzunluğunda boru hattıyla deniz kenarına indirilmektedir. Deniz içinde 80 km askıda borularla Kıbrıs'a gönderilen su buradaki Geçitköy Barajı'nda biriktirilmektedir. Buradan içme ve sulama suyu olarak KKTC'ye dağıtılmaktadır. Anamur Çayı'ndan yılda 75 milyon m³ su Kıbrıs'a gönderilecektir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "İçel Anamur (Dragon) Çayı". T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 
  2. ^ a b "ANAMUR (DRAGON) ÇAYI'NIN (MERSİN) HİDROGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE EKONOMİK POTANSİYELİ". İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü COĞRAFYA DERGİSİ. 2014. 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kızılırmak</span> Türkiye topraklarından doğup Türkiye topraklarından denize dökülen en uzun akarsu

Kızılırmak, eskiden Halis veya Alis, Sivas'ın İmranlı ilçesindeki Kızıldağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Bafra ilçesinde Karadeniz'e dökülen bir nehir. 1.355 km. uzunluğu ile Türkiye'nin kendi sınırları içerisinde doğup kendi sınırları içinde denize dökülen en uzun akarsuyu olma özelliğini taşır. Sivas, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Çankırı, Çorum, Sinop ve Samsun illerinden geçen Kızılırmak, aralarında Delice Irmağı, Devrez ve Gökırmak gibi çok sayıda akarsu ve çayın sularını da toplayarak büyük bir kavis çizerek Bafra Burnu'ndan Karadeniz'e ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Akarsu</span>

Akarsu, yeryüzünde ya da yer altında belirli bir yatak içinde, eğim boyunca sürekli veya zaman zaman akan sudur. Çoğunlukla tatlı sudan oluşan akarsular, tatlı su gölleriyle birlikte insanlığın temel su ihtiyacını karşılamak için kullanılırlar. Bunun yanında gıda, enerji ve turizm sektörleri tarafından da kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Göksu</span> Türkiyede akarsu

Göksu Antalya, Konya, Karaman ve Mersin illerinden akan ve Mersin ili Silifke ilçesi güneyinde Akdeniz'e dökülen bir nehirdir. Göksu Nehri'nin uzunluğu 260 km, havza alanı 10.000 km²'dir. Aşağı yukarı aynı uzunlukta iki kolu vardır: Kuzey kolu Gökçay, güney kolu ise Gökdere'dir, ikisinin kaynağı da Toros Dağları'ndaki Geyik Dağları'ndan çıkar. Geyik Dağları Antalya-Gündoğmuş ve Konya-Hadim arasındadır ve Alanya'nın 50 km kuzeyinde bulunur. Bu iki kol Karaman-Ermenek'i geçtikten sonra Mut'un güneyinde birleşerek Göksu adını alır ve daha sonra Silifke güneyinde Paradeniz adıyla bilinen deltada Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Manavgat Nehri</span>

Manavgat, antik adıyla Melas, Toroslar'da doğarak Antalya'da Akdeniz'e dökülen nehir. Uzunluğu 93 km'dir. Batı Toros sıradağları arasından doğan kolların birleşmesiyle oluşur. Güney batıya yönelerek dar ve dik yamaçlı kanyonlar arasından geçer, ünlü Manavgat Şelalesi'ni meydana getirir ve Manavgat ilçe merkezinin doğusunda alüvyal bir kıyı ovasından denize dökülür.

Abdal Deresi, Samsun yöresindeki Akkuş Yaylalarından doğar ve kuzeybatı yönünde akar. Yeşilırmakın batısı Karaboğaz Gölü'nün doğundan Karadeniz'e dökülen dere 137 km uzunluğundadır. Kaynağını aldığı yer Asarcık ilçesi güneyinde 1000 m rakıma sahip alanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Alakır Çayı</span> Antalya da akarsu

Alakır Çayı Antalya ilinin sınırları içinde bulunan Bey Dağları'ndan çıkıp Akdeniz'e dökülen bir akarsudur. Debisi 4,5 m³/s ve uzunluğu 62 km olan çay Alakır Barajı'nı beslemektedir. Çayın üzerinde Romalılar devrinden kalma Kırk Göz Kemeri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bartın Çayı</span> Karadenize dökülen akarsu

Bartın Çayı, Antik Partenios, MÖ yıllarda Parthenios adı ile anılan ve kente adını veren Bartın Irmağı'dır.Kastamonu ve Karabük'te bulunan Ilgaz Dağları'nda doğar, kuzeye doğru akar, şehir merkezinde Gazhane Burnu'nda birleşen Kocaçay ve Kocanazçay'ının oluşturduğu ırmak, 15 Km. akarak Boğaz mevkiinde Karadeniz'e ulaşır.

Kuzey Kıbrıs'ta su, sorunlu bir konudur. Ülkenin su kaynaklarında en büyük payı yeraltı suları almakta, bunu yerüstü ve pınar suları izlemektedir. Ülkenin su kaynakları az yağış ve aşırı kullanım nedeniyle her yıl giderek azalmaktadır. Ülkenin su sorununu çözmek amacıyla Türkiye'den deniz altından borular geçirme yoluyla su getirmek yönünde planlar yapılmıştır.

Tortum Çayı, Kargapazarı Dağları’nın kuzey yamaçlarından kaynaklarını alan Tortum Çayı, Erzurum–Artvin il sınırında bulunan Kınalıçam (Aşpişen) köyünde Yusufeli sınırlarına girer ve Tortum Gölünü geçerek Yusufeli-Oltu-Erzurum yol ayrımı mevkiinde Oltu Çayı ile birleşir. Su kavuşumu mevkiinde Çoruh'a karışır.

Harşit (Doğankent) Çayı, Gümüşhane ilinin doğu sınırındaki dağlarından doğar. Gümüşhane İl Merkezi, Torul, Kürtün ve Doğankent'i geçip Tirebolu'nun 1,5 km doğusundan Karadeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Çarşamba Çayı</span> Konya da akarsu

Çarşamba Çayı, Konya ilinde bulunan bir akarsu. Bozkır ilçesi sınırları içerisinde Karacahisar köyü yakınlarında doğar, Mavi Boğaz'da Beyşehir Gölü'nden gelen kanal ile birleşir. Çumra ilçesinde kollara ayrılır ve Karakaya'da bataklıklarda sonlanır. Üzerinde Apa Barajı yer alır. 105 km uzunluğundadır. Konya ilinin tarımsal sulamasında önemli bir yer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

KKTC Su Temin Projesi, Toros Dağları'nın suyunun Akdeniz'den boru ile geçirilerek KKTC topraklarına taşınması işidir. KKTC'ye yılda 75 milyon m³ su ulaşacak, elli yıl boyunca kullanma ve içme suyu ihtiyacını karşılayacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Alaköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Dragon Çayı üzerinde kurulu baraj

Alaköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Mersin ili, Anamur ilçesi sınırlarında Dragon Çayı üzerinde kurulu barajdır. Barajın asıl işlevi KKTC Su Temin Projesine su temin etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Efrenk Çayı</span> Mersin üzerinden geçerek Akdenize dökülen çay

Efrenk Çayı (Müftü Çayı), eskiden Suntras, Bolkar Dağları'ndan doğan, Mersin şehir merkezinden geçerek, limanın batısından Akdeniz'e dökülen akarsu.

Deliçay Mersin ilinde bir akarsudur. Geçmişte Serince, Selinti ve Anhiyaleos gibi adlarla da bilinmiştir. Deliçay genellikle düzensiz debisi olan akarsulara verilen ortak bir isim olmakla birlikte Mersin'de özel isim olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Engil Çayı</span> Vanda akarsu

Engil (Dönemeç) Çayı, Van ili sınırlarından doğup, Van Gölü'ne GD yönünden dökülen akarsu. Başkale çevresinden İspiriz Dağları (3688 m) ve Norduz Yaylası'ndan kaynaklarını alır. Doğu-batı akışıyla Zernek Barajı'na dökülür, buradan çıktıktan sonra Havasor Ovası'na geçer, Gevaş ilçe merkezinin kuzeyinden Van Gölü'ne dökülür. Akarsuyun adı, Zernek Barajı'ndan önce Hoşap Çayı dır.

Karpuz Çayı, Orta Toroslar'dan doğan, Akdeniz'e dökülen doğu Antalya akarsuyudur. Havza alanı 641 km2, debisi 4,2 m3/sn, uzunluğu 36 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sarısu Çayı</span> Kandırada yer alan bir akarsu havzası ya da bir tatil beldesi, adası

Sarısu Çayı , Kocaeli ili, Kandıra ilçesinde Karadeniz'e dökülen akarsu. Akarsuyun havza alanı 368 km², uzunluğu 137 km, ortalama akımı 3,82 m³/sn'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bolaman Irmağı</span>

Bolaman Irmağı, Orta Karadeniz'de, Ordu ili sınırlarında yer alan, Fatsa'nın doğusundan Karadeniz'e dökülen akarsu. Reşadiye-Aybastı sınırında dağların zirvelerinden, yaklaşık 1600 m'den doğar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.