İçeriğe atla

Anadolufeneri, Beykoz

Anadolufeneri
Mahalle
Mahalleye adını veren deniz feneri İstanbul Boğazı'nda gemi geçişlerini kontrol etmek için inşa edilmiştir.
Harita
Mahallenin haritadaki yeri
Koordinatlar: 41°13′01″N 29°09′11″E / 41.217°K 29.153°D / 41.217; 29.153
Ülke Türkiye
İlİstanbul
İlçeBeykoz
Bulunduğu yerAnadolu Yakası Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
Kıyısı olduğuKaradeniz Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Ad babasıAnadolu Feneri Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İdare
 • YöneticiMuhtar[1]
İhtiyar heyeti[1]
Yüzölçümü
 • Toplam17.0 km²
Nüfus
 (2023)
688[2]
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu216[3] Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İl plaka kodu34[4] Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Posta kodu34829[5] Bunu Vikiveri'de düzenleyin
İstatistiki bölgeİstanbul alt bölgesi (TR10) Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Seçim çevresiİstanbul 1. seçim çevresi[6] Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Mahallenin ilçedeki yeri
Mahallenin ildeki yeri

Anadolufeneri, İstanbul Boğazı'nın Karadeniz'e açılan kısmında Çakaltepe ve Kabakoz koylarının arasında bulunan küçük bir yarımada üzerinde kurulan köydür.

Tarih

1658 yılında kurulmuştur. Beykoz'un en meşhur köylerinden biri olan Anadolufeneri, ismini burada bulunan deniz fenerinden almıştır. Anadolufeneri; 2014 yılı itibarıyla alınan kararlar gereği, mahalle statüsüne girmiş olsa da, mandıraları, çiftlikleri hala süregelen balıkçılık mesleği ile şehirleşmeden uzakta bir yaşam sürmektedir.

Köyün ilk kuruluş sebebinin, köyde bulunan deniz fenerini yakmak için gelip gitmek zorunda kalan fenercilerin yavaş yavaş fener etrafına yerleşmeye başlamasıyla olduğu düşünülse de, aslında deniz fenerinin yapıldığı tarih net olarak bilinmemektedir. Yapılan araştırmalarda en net bilgi, 1755 yılında bölgede ahşap bir deniz feneri bulunduğu ve 1834'te günümüzdeki haline dönüştürüldüğü kabul edilmiştir.

Köyde yaşamını sürdüren nüfusun bir kısmı Kafkasya'dan göç edenler, kalan kısmı da Girit'ten asker olarak gelip yerleşenlerden oluşmaktadır.

Anadolufeneri'nin en büyük özelliklerinden birisi, İstanbul Boğazı'nın çıkışındaki son koya sahip olmasıdır. Bu sebeple Deniz kuvvetlerinin, Boğaz çıkışlarını kontrol ettiği nokta köyün altında bulunan bir radar birimi tarafından sağlanmaktadır.

1980'li yılların sonuna kadar Askeri bölge içerisinde olan Anadolufeneri ve Poyraz; 80'lerin sonunda, dönemin Anadolufeneri muhtarı Meliha Elçioğlu'nun girişimleri ile askeri bölge statüsünden kısmen çıkmıştır. Meliha Elçioğlu, Anadolufeneri'nin ilk ve tek kadın muhtarıdır. Yaptığı çalışmalarla köy yollarını genişletmiş, köye belediye otobüsü bağlanmasını sağlamış, köy ilkokulu binasını, Hacı Ayetullah Keser'in tüm maddi sorumluluğu almasıyla yeniletmiş ve öğrenimde kalmasını sağlamıştır. Ancak, MEB uygulamaları sebebiyle, civar köylerin eğitimleri Anadolufeneri'ne bağlanmadığı için 9 derslikli, müdür yardımcı, müdür, öğretmenler odası, spor salonu ve laboratuvarı bulunan ilkokul, eğitim uygulama okullarına devredilmiş ve şu anda da Beykoz Eğitim Uygulama ve İş Eğitim Merkezi'nin öğrencileri ve öğretmenleri tarafından kullanılmaktadır.

Askeri Bölge statüsünün kaldırıldığı döneme kadar, Akbaba'dan Poyraz ve Anadolufeneri'ne dönen yolun, Anadolu Kavağı ayırımında bulunan bir askeri kapıdan geçilerek bölgeye girilmekte idi. Bölgeye sadece köylerden yaşayanlar kartları ile rahatlıkla geçiş yapabiliyorken, köyde yaşayan akrabası olmayanlar gezme amaçlı köylere giremiyordu. Köyde akrabaları bulunanlar ise asker kontrolünde akrabalarının evlerine ulaştırılabiliyordu.

Bu süreçte korunan ormanlar ve doğal yaşam, o dönemde Anadolufeneri ve civarındaki ormanlarda pek çok hayvanın varolmasını sağlamıştır. Ceylanlar, yaban domuzları, çakallar ve çeşitli kuş türleri Anadolufeneri ormanlarında bulunmaktadır. Ormandaki ağaç çeşitliliği ise yaklaşık 12 farklı türü barındırmaktaydı. Ancak askeri kapının kaldırılmasından yaklaşık on yıl sonra Poyraz ormanlarından çıkan büyük bir yangınla, ağaç ve hayvan türleri azalmış; bir kısmı ise tamamen görünmez olmuştur. En son, yapılan üçüncü köprü çalışmalarında mevcut ormanın büyük bir kısmı kaybedilmiştir.

Anadolufeneri köyünde 1880 yılında; II. Abdülhamit tarafından yaptırılan “Hamid-i Evvel Camii” bulunmaktadır. Cami, Beylerbeyi ve Emirgan'da bulunan Hamid-i Evvel Camii ile aynı ismi taşımaktadır. Ayrıca Halayıkdere Mahallesi'nde 1996 yılında Mustafa Sözer adına yaptırılan bir cami daha mevcuttur.

Anadolu Deniz Feneri, İstanbul Boğazıyla Karadeniz'in birleştiği bölgede Yon (Hrom) Burnu üzerinde bulunmaktadır. 1834 yılında yapılan Fener, 1858 yılında Fransızların yapıyı genişletmesi ve kulesini revize etmesi ile birlikte yeni halini almıştır. Denizden 75 metre yüksekliğinde bulunan fener, içindeki 1000 watlık ampulü ile aydınlık sağlamaktadır. Buradaki kristalin çevresindeki elektrik motoru ile dönen paravan sayesinde yanıp sönmektedir. Fener, elektrik olmadığı zaman gaz ile çalışmaktadır. Açık havalarda 16 deniz mili açıklığı gören fener inşa edildiği günümüzde de faal durumdadır.[7]

Coğrafya

Anadolufeneri'ne bağlı mahallelerin adları Acısu, Halayıkdere, Laz, Kocameşe, Tütüncüler ve Yeni'dir.[8]

Ulaşım

Köye ulaşım İETT'nin 15D (Anadolufeneri - Kavacık) hattı ile ulaşım sağlanabilmektedir.

Nüfus

Yıl Değişim Nüfus Tespit Yöntemi
2013744ADNKS
2014 6%791ADNKS
2015 3%769ADNKS
2016 8%710ADNKS
2017 6%750ADNKS
2018 1%760ADNKS
2019 5%721ADNKS
2020 3%740ADNKS
2021 6%698ADNKS
2022 0%695ADNKS
2023 1%688ADNKS

Kaynakça

  1. ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024. Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. 
  2. ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi". Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Nisan 2024. 
  3. ^ "Coğrafi Numaralar". Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  4. ^ "İl bilgileri Haritası". Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2024. 
  5. ^ "PTT posta kodu sorgulama". PTT. Erişim tarihi: 9 Haziran 2024. 
  6. ^ "Yüksek Seçim Kurulu Kararı" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 3 Mart 2023. 3 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2015. 
  8. ^ Ali Soysal (1997). Anadolu feneri 'tarihten gelen ışık' : köy, deniz feneri, tarihi yapıları ve bütün yönleriyle. Denizler Kitapevi. ss. 10, 15. ISBN 9789759481810. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarıyer</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Sarıyer, İstanbul ilinin Avrupa Yakası'nda yer alan ilçedir. Güneyden Beşiktaş ve Kâğıthane, batıdan Eyüpsultan ilçeleri ile doğudan İstanbul Boğazı ve kuzeyden Karadeniz ile çevrilidir. Sarıyer ilçesi toplam 38 mahalleden oluşmaktadır. Bahçeköy Belediyesi'nin 2009 yılında feshedilerek Sarıyer ilçesinin bir mahallesi olması, 2012 yılında da Şişli sınırları içinde yer alan Ayazağa, Maslak ve Huzur mahallelerinin bu ilçeye dahil edilmesiyle son halini alan ilçe İstanbul'un en kuzeydeki ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İstinye</span> Sarıyer, İstanbul, Türkiyede mahalle

İstinye, İstanbul'un Sarıyer ilçesine bağlı, İstanbul Boğazı'nın Rumeli yakasında yer alan bir sahil semtidir. Kuzeyde Yeniköy, güneyde Emirgan semtleriyle komşudur. Semt, Boğaz'ın büyük koylarından biri olan İstinye Koyu'nun kuzey ve kuzeybatı doğrultusundaki sahil şeridinde ve yamaçlarında yerleşim gösterir ve çok eski bir yerleşim bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Beykoz</span> İstanbul ilçesi (Anadolu Yakası)

Beykoz, İstanbul ilinin bir ilçesidir. Çatalca-Kocaeli bölümünün Kocaeli Yarımadası batısında yer almakta olup; batıdan İstanbul Boğazı, doğudan Şile ilçesi, kuzeyden Karadeniz ve güneyden de Çekmeköy, Üsküdar ve Ümraniye ilçeleri ile çevrelenmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yapılan sanayi ağırlıklı çalışmaların etkisiyle fabrikaların çoğalması sonucu genelde işçi kesimin tercih ettiği yerleşim yeri olan Beykoz, son yıllarda üst gelir seviyesi kesimden de talep görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Boğazı</span> Karadeniz ile Marmara Denizi arasındaki boğaz

İstanbul Boğazı ya da tarihî ismiyle Bosporus (Yunanca: Βόσπορος, romanize: Bosporos ), Asya ile Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve Marmara Denizi ile Karadeniz'i birbirine bağlayan bir boğaz ve uluslararası su yoludur. Boğaz, genel olarak kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanır ve İstanbul şehrini Avrupa Yakası ve Anadolu (Asya) Yakası olarak ikiye böler. Boğazın her iki yakasına yayılan yerleşim bölgesine Boğaziçi adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Hisarı</span> İstanbulun Beykoz ilçesindeki bir hisar

Anadolu Hisarı, Anadolu Hisarı Kalesi veya diğer adıyla Güzelce Hisarı, İstanbul'un Beykoz ilçesinin Anadoluhisarı semtinde, Göksu Deresi'nin İstanbul Boğazı'na döküldüğü yerde yer alan bir Osmanlı kalesi.

<span class="mw-page-title-main">Rumelifeneri</span> Sarıyer, İstanbul, Türkiyede mahalle

Rumelifeneri, İstanbul Boğazı'nın Rumeli tarafının en kuzeyinde, Sarıyer ilçesine bağlı bir balıkçı köyüdür. Adını Rumeli Feneri'nden alır. Anadolufeneri ile karşılıklı olarak, Karadeniz ile Boğaz'ı birbirinden ayıran hattı oluştururlar. Koç Üniversitesi bu mahalle sınırları içerisinde konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rumeli Feneri</span> Sarıyerde fener

Rumeli Feneri ya da resmî adıyla Türkeli Feneri, İstanbul'un Avrupa yakasında İstanbul Boğazı'nın Karadeniz'le birleştiği kuzey ucunda yer alan deniz feneridir. Karşısındaki Anadolu Feneri'nden 2 deniz mili uzaktadır. Bu iki feneri birleştiren çizgi İstanbul Limanı'nın kuzey sınırını oluşturmaktadır Fenerin bulunduğu köy de aynı isimle (Rumelifeneri) adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Feneri</span>

Anadolu Feneri, İstanbul'un Asya yakasında İstanbul Boğazı'nın Karadeniz'le birleştiği kuzey ucunda Yon (Hrom) Burnu üzerinde bulunan deniz feneridir. Karşısındaki Rumeli Feneri'nden 2 deniz mili uzaktadır. Fenerin bulunduğu köy de aynı isimle (Anadolufeneri) adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Kavağı</span> Beykoz, İstanbul, Türkiyede mahalle

Anadolu Kavağı, İstanbul ilinin Beykoz ilçesinde yer alan bir mahalledir. İstanbul Boğazı'nın kuzey kıyısında bulunan mahalle, turistik bir balıkçı kasabası olmasıyla öne çıkmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Poyrazlar, Adapazarı</span> Adapazarı, Sakarya, Türkiyede mahalle

Poyrazlar, Sakarya ilinin Adapazarı ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Hoşköy, Şarköy</span>

Hoşköy, Tekirdağ'ın Şarköy ilçesine bağlı mahalledir.

Anadoluhisarı İstanbul ilinin Beykoz ilçesinde İstanbul Boğazı kıyısında bir semttir. Kuzeyinde Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Kanlıca, güneyinde Kandilli bulunur. Adını 1395'te Yıldırım Bayezid tarafından yaptırılan Anadolu Hisarı'ndan alır. Karşısında Rumeli Hisarı bulunur.

Göksu Deresi, İstanbul'un Anadolu yakasında Beykoz'a bağlı Anadoluhisarı ile Göksu mahalleleri arasında İstanbul Boğazı'na dökülen dere.

<span class="mw-page-title-main">Sinanpaşa, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede mahalle

Sinanpaşa, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesindeki bir mahalle. Mahallenin bulunduğu bölge 17.yy'dan önce Beşiktaş semti olarak anılmaktayken; Beşiktaş semtinin Galata beldesine bağlanması ile birlikte günümüzdeki ismini almıştır. Cihannüma, Türkali, Vişnezade semtleri ve İstanbul Boğazı ile çevrilidir. Adını aldığı Sinan Paşa Camii, Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi ve meydanı ile İstanbul Deniz Müzesi semt sınırları içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşçular, Tarsus</span> Tarsusda bir köy

Kuşçular mahallesi Mersin ilinin Tarsus ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi, Üsküdar</span> Üsküdar, İstanbul, Türkiyede mahalle

Beylerbeyi, Boğaziçi'nin Anadolu kıyısında, Kuzguncuk ile Çengelköy arasında yer alan en eski Boğaz köylerinden birisidir. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nün Anadolu yakasındaki ayaklarının hemen dibinden başlayarak geniş bir sahil boyunca tepelere kadar uzanır. 1960'lara kadar Üsküdar'a bağlı bir bucak iken sonraki idari değişiklikler sırasında semt olarak doğrudan Üsküdar ilçesine bağlanmıştır. Zamanında Boğaziçi Köprüsü yapımı nedeniyle günümüzde köprünün Anadolu gişelerinin bulunduğu bölgedeki Fıstıklı Mahallesi çok sayıda ahşap yapıyı barındırmasına rağmen istimlak edilmiştir. Son değişimler ile "mahalle" statüsüne düşürülen semt halen Abdullahağa (Istavroz), Küplüce ve Burhaniye mahallelerini barındırmaktadır.

Kavacık, İstanbul ilinin Beykoz ilçesinde bulunan mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki ormanlar</span>

İstanbul ormanları, yerleşim alanlarının çevresine ve dışına yayılan ağaçlık alanlardan oluşmaktadır. İstanbul ilinin, coğrafi konumu, topoğrafik yapısı, yükseltili arazisi, toprak ve iklim özelliklerinin etkisiyle doğal orman oluşumuna elverişli bir konumda bulunmaktadır.

Öğümce, İstanbul ilinin Beykoz ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Şehir Hatları</span> İstanbul deniz taşımacılığı kuruluşu

Şehir Hatları ya da tam adıyla İstanbul Şehir Hatları Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş., İstanbul'da deniz yolu ile taşımacılık alanında faaliyette bulunan kamu kuruluşudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.