İçeriğe atla

Anadolu Çocuk Oyunları Kolu

1981 yılında Almanya turnesinde AÇOK

Anadolu Çocuk Oyunları Kolu (AÇOK), İstanbul'un Anadolu yakasında 1973 yılında kurulmuş yarı-profesyonel bir özel çocuk tiyatrosudur.

Türkiye'nin ilk özel çocuk tiyatrosu olan AÇOK, modern özgün çocuk piyesleri sergilemek üzere Muhsin Ertuğrul ve Haldun Taner'in tavsiyesi üzerine kuruldu.[1][2] Sahnesi olmadığı için kendisini "oyun kolu" olarak niteledi; İstanbul'un Anadolu yakasındaki çocukları hedeflediği için adını "Anadolu"' olarak belirledi ve böylece "Anadolu Çocuk Oyun Kolu"adını aldı; daha çok AÇOK kısa adıyla tanındı.[1]

Oyunlarında yerel ve geleneksel ögeleri; yeni görsel biçimlerle sahneye taşımıştır. Topluluğun dramaturg, yazar ve yönetmeni Turgut Denizer ile Ümit Denizer'dir. Çocuk oyunlarının yanı sıra gençlik ve yetişkin oyunları da sergilemiştir.

Tarihçe

Tiyatronun ilk oyunu Ümit Denizer'in Oscar Wilde'in "Genç Kral" öyküsünden uyarladığı[2] "Mutluluklar Ülkesi" adlı oyun idi. İlk gösterisini, 26 Aralık 1973'te Cumhuriyet döneminin ilk taş mekteplerinden birisi olan Üsküdar'daki Üçüncü Selim İlkokulunda yaptı. Anadolu Yakasındaki ilkokullarda oyunu sergilemeye devam etti. Çalışmalarına Üsküdar Şehir Tiyatrosu'nda devam eden topluluk, ikinci oyunu olan "Mor Gezegen" ile olumlu eleştiriler aldı.[1]

Ayla Algan ve Beklan Algan'ın öğretmenliğinde kendilerini geliştiren gençler, İstanbul'da ve Anadolu'nun birçok yerinde çıktıkları turnelerde, postmodern Türk Tiyatrosu anlayışını hayata geçirdiler. AÇOK oyuncuları, Stanislavski'nin ünlü sanat öğretisindeki gibi; Sanatta kendilerini değil, kendilerinde sanatı sevme yolunda ilerlediler.

AÇOK ilk yetişkin oyunu olan üçüncü oyunu Ferhat ile Şirin'i 1974-1075 sezonunda sergiledi ve 1975 yılında "İsmet Küntay Ödülü"ne layık görüldü.[2] Aynı yıl Almanya'nın Hamburg kentindeki "Welt-Festival Der Kindertheater" festivaline davet edildi ve Ümit Denizer'in yazdığı, "Keloğlan" adlı oyunu Turgut Denizer'in yönetmenliğinde sahneledi. 28 Eylül 1975 günü Tik Theatre sahnesinde ilk gösterimi yapılan oyun, Türkiye'de de ilgi gördü; sekiz yıl sahnelendi[1] ve 1976'da Tiyatro/76 dergisi tarafından "Yılın Oyunu" ödülüne layık görüldü.[2] 1978'de İsviçre turnesine çıkarak 27 kez sahnelendi.

1992'de 100. doğum yıldönümü vesilesiyle Muhsin Ertuğrul'un hayat hikâyesini yetişkin seyirciler için oyunlaştıran AÇOK, "Perdeci" adlı oyunu dört ayrı tiyatro ekibinin desteği ile Ortaköy’den hareket eden Boğaziçi vapurunda o sahneledi.[3]

Açok'un 20. kuruluş yıldönümünde, Turgut Denizer ve Ümit Denizer "Oyun Yazarlığı ve Yönetmenlik" dersleri başlattılar. Türkiye'de ilk kez, çocuk tiyatrosu oyunculuğu ile birlikte, yönetmen ve yazar da yetiştirmeye yönelik olan etkinliklerinde "Kolektif Yaratıcılık" düşüncesi temelinde hareket ettiler.

Sahnesi olmayan topluluk oyunlarını çocuk yuvası, lise sahnesi, üniversite amfisi, Şehir Müzesi, Devlet Operası, Şehir Tiyatrosu, kilise, şarap mahzeni, sirk çadırı, park, kafeterya, kültür merkezi, basketbol salonu, jimnastik salonu, konser salonu, tatil köyü, kongre salonu, kapalı sinemalar, yazlık sinema bahçeleri, Halkevleri ve Halk Eğitim Merkezleri, yüzme havuzları, tenis kulüpleri, parklar, kamplar, kitaplıklar, kültür merkezleri, özel tiyatrolar, konser salonları, konferans salonları, fabrikaların eğitim salonları, kaleler, antik amfi tiyatrolar ve Boğaziçi'nde seyir halindeki yolcu vapuru ile yanaşılan iskeleler gibi mekanlarda sergilemiştir.

Bazı oyunları

  • Mutluluklar Ülkesi
  • Keloğlan
  • Ferhat ile Şirin (yetişkin oyunu)
  • Aksak Timur ile Hoca Nasrettin
  • Avrupa'ya Avrupa'ya
  • Uçan Şemsiye
  • Barbiana'da Bir Okul
  • Bilim Barıştır[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Öztürk, Ümran. "Ümit Denizer ile söyleşi". www.yakamozyakut.com.t. Yakamozyakut.com.tr sitesi, 21 Ekim 2017. 26 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2018. 
  2. ^ a b c d Denizer, Ümit. ""Kurucu" Muhsin Ertuğrul [AÇOK Deneyimi]". Mimesis Dergi, 7 Mart 2015. 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2018. 
  3. ^ "Perdeci". tiyatrolar.com.tr/. Tiyatrolar.com.tr sitesi. 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2018. 
  4. ^ "Bilim Barıştır – Einstein turneye çıkıyor". Hürses gazetesi, 31 Ocak 2018. 1 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2018. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muhsin Ertuğrul</span> Türk oyuncu, yönetmen ve yapımcı (1892–1979)

Muhsin Ertuğrul, Türk tiyatro sanatçısı, yönetmen, oyuncu ve yapımcı.

Işıl Kasapoğlu, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Turgut Özakman</span> Türk yazar

Turgut Özakman, Türk bürokrat, yazar ve avukat.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü</span> Devlet destekli Türk tiyatro topluluğu

Devlet Tiyatrosu, Devlet Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi’nin bir aşaması olarak, 16 Haziran 1949 tarihinde, "Devlet Tiyatro ve Operası" adıyla kurulmuştur. Konservatuvar’ın kurulduğu 1936 yılından 1947 yılına kadar, Tiyatro Bölümü’nü Alman tiyatro sanatçı ve yöneticisi Carl Ebert yönetmiştir. 1940 yılında, "Tiyatro ve Opera Tatbikat Sahnesi" kuruldu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Osmanlı İmparatorluğu döneminde (1914) Dârülbedâyi adıyla kurulmuş olan tiyatro 1934 yılında İBB Şehir Tiyatroları adıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi bütçesine bağlanan bir tiyatro kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Ayla Algan</span> Türk oyuncu ve şarkıcı (1937-2024)

Ayla Algan, Türk tiyatro sanatçısı, sinema oyuncusu ve şarkıcı.

Dormen Tiyatrosu, İstanbul'da 1957-1977 ve 1987-2001 arasında oyunlar sahneleyen özel tiyatro topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Beklan Algan</span> Türk yönetmen ve oyuncu

Mehmet Beklan Algan, Türk oyuncu, yazar ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Sertaç Ayvaz</span>

Sertaç Ayvaz  Tiyatro yönetmeni, oyuncu, eğitmen, yazar

<span class="mw-page-title-main">Ankara Devlet Tiyatrosu</span> Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne bağlı olarak Ankarada hizmet veren yerel tiyatro topluluğu

Ankara Devlet Tiyatrosu; Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyet gösteren yerleşik bir tiyatrodur.

Çocuk tiyatroları, içeriği çocuklar için hazırlanmış, eğitici tarafları ağır basan oyunlardan oluşan tiyatrolar.

<span class="mw-page-title-main">Tepebaşı Tiyatrosu</span>

Tepebaşı Tiyatrosu, İstanbul'daki en eski tiyatro yapılarından biri. 1890-1983 yılları arasında hizmet verdi.

Ümit Denizer, Türk tiyatro oyuncusu, eleştirmen, yazar, yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Sahne</span>

Küçük Sahne, İstanbul'da Atlas Pasajı içinde 1951-2018 arasında hizmet vermiş tiyatro sahnesi.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Tiyatro</span> Ankarada bulunan bir tiyatro sahnesi

Küçük Tiyatro; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Oda Tiyatrosu ve Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ile birlikte II. Evkaf Apartmanı'nın içerisinde bulunur. Günümüzde aktif olarak Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen temsillerde kullanılmakta olup şehirdeki en eski tiyatro salonudur.

<span class="mw-page-title-main">Tepebaşı Deneme Sahnesi</span>

Tepebaşı Deneme Sahnesi, İstanbul’da, yanan Tepebaşı Dram Tiyatrosu’ndan kalan marangozhanede İstanbul Şehir Tiyatroları bünyesinde 1975-1983 arasında hizmet veren tiyatro.

Ferah Tiyatrosu, Fatih Şehzadebaşı'nda 1924'te kurulan tiyatro.

Muhsin Ertuğrul Sahnesi; Ankara'da Devlet Tiyatroları'na bağlı olarak hizmet veren 15 tiyatrodan biridir. Orta ölçekli bir salona sahip olan tiyatronun alt katında 238, loca bölümünde ise 50 olmak üzere toplam 288 koltuk bulunmaktadır. Tiyatronun ismi, Türkiye'nin ilk resmî sanat kurumu olarak Ankara Devlet Tiyatrosu'nun kuruluşunda büyük emekleri olan Muhsin Ertuğrul'a ithafen verilmiştir.

M. Kemal Küçük, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Sahne Topluluğu</span>

Küçük Sahne Tiyatrosu, Muhsin Ertuğrul'un İstanbul'da 1951 yılında kurduğu ve 1957'de perdelerini kapatan tiyatro topluluğudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.