İçeriğe atla

Anadili

Nahçıvan, Azerbaycan'da bulunan "anadili" anıtı

Anadili, ilk dil, birinci dil, arter-dili veya kısaca L1, bir kişinin doğumundan itibaren maruz kaldığı ilk dil.[1][2] Kişinin sosyolojik kimliğinin oluşmasında temel rolü oynar. Bazı ülkelerde 'anadili' kavramı, kişinin ilk dilinden ziyade etnik grubunun dilini ifade eder.[3]

Anadili terimi tartışmalı bir terimdir. Bu terim, her zaman bir kişinin annesinin de konuştuğu dil anlamına gelmez. Dışarıdan yapılan evliliklerde başka bir topluluktan gelen ve farklı bir dili olan kişi, evlendiği kişinin mensup olduğu topluluğun dilini öğrenir ve çocuğu da anne ve babasının dilini öğrenir. Günümüzde siyasi temeller üzerinde gerçekleşen dil tartışmaları da uzmanların bildirdiği üzere anadil ve etnik dilin karıştırılmasından kaynaklanmaktadır.

Hatalar

Öte yandan anadili ile anadil de iki farklı kavramdır ve genellikle bu iki kavram karıştırılır. Anadil, bir veya birden çok dilin kaynaklandığı dile denir. Örneğin Türk dilleri sınıflaması, bir zamanlar bir tek Türk dilinin olduğu ve bugün mevcut bütün Türk dillerinin bu anadilden geliştiği varsayımına dayanır.[4][5]

Kaynakça

  1. ^ Bloomfield, Leonard. Language 1 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 81-208-1196-8
  2. ^ "ana dili". Türk Dil Kurumu. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 
  3. ^ Davies, Alan (2003). The Native Speaker: Myth and Reality. Multilingual Matters. ISBN 1-85359-622-1. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2022.  []
  4. ^ "Ana Dil Nedir? Ana Dili Nedir?". Türk Edebiyatı.org. 26 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 
  5. ^ "Ana Dil ve Ana Dili Nedir?". Çok bilgl.com. 26 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Gey, eşcinsel anlamında bir sıfat, terim ve isim. Genellikle eşcinsel erkekleri belirtmek üzere kullanılan terim, aynı zamanda eşcinsel kadınları tanımlamak için de kullanılmaktadır. Türkçeye İngilizcedeki "gay" kelimesinden; İngilizceye ise Eski Fransızcadaki "gai" kökeninden geçmiştir. Aslen "neşeli, umursamaz" ve "canlı renkli, gösterişli" anlamlarına gelen gey terimi ilk olarak 1960'lı yıllardan itibaren erkek eşcinseller tarafından kendilerini tanımlamak amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. İngilizcedeki "gay" kelimesinin diğer anlamlarında kullanımı da zamanla yok olmaya yüz tutmuştur. Kadın eşcinsel anlamına gelen lezbiyen kelimesi ise 1800'lü yıllardan beri kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Özbekler, Batı Türkistan'da Harezm'den Fergana'ya kadar uzanan bölgede yaşayan ve Orta Asya'daki en kalabalık Türk halkıdır. Özbeklerle ilgili tarihî kaynaklarda "Türk" ve "Sart" şeklinde adlandırıldıkları da görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsveççe</span> İsveç ve Finlandiyada konuşulan Kuzey Cermen dili

İsveççe, İsveç ve Finlandiya'nın güney ve batı sahillerinde 9,6 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulan bir Kuzey Cermen dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarcası</span> Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dil

Kırım Tatarcası ya da Kırımca, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait bir dildir. Ancak bazı Oğuz grubuna ait özelliklere de sahiptir. Romanya'nın Dobruca yöresinde konuşulan şekline Dobruca Tatarcası adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Astronot</span>

Astronot, kozmonot ya da uzay insanı, uzay çalışmalarına katılmak üzere eğitilen kişidir. İnsanlı uzay uçuşlarının seyrekliği nedeniyle eğitim gören uzay insanlarının bir kısmı yedek kadroda kalarak uzay görevi alamamıştır. Buna karşılık, uzay turistleri, gerekli eğitimi aldıkları için uzay insanı olarak adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Mormonluk</span> Joseph Smith tarafından kurulan dinî gelenek ve teoloji

Mormonluk kavramı, Joseph Smith, Jr. tarafından 1830'da ortaya çıkan İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi ve Brigham Young ile günümüze kadar da devam eden bir dini yorumun, geleneksel ve kültürel unsurlarını içermektedir. Özellikle, Mormonluk, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Makao</span> Çinin özel idari bölgesi

Makao ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km2 olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Irkçılık</span> bir ırkın bir diğerine üstünlüğüne inanmak

Irkçılık, farklı bir ırk veya etnik kökene sahip oldukları için diğer insanlara yönelik önyargı, ayrımcılık veya düşmanlıktır. Irkçılık davranışını gösteren kişiye ise ırkçı adı verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgarlar</span> Güney Slav etnik grubu

Bulgarlar, Bulgaristan nüfusunun çoğunluğunu oluşturan bir Güney Slav halkıdır. Etnik Bulgarlar, 6,5 milyonluk Bulgaristan nüfusunun %85'ini oluşturmaktadırlar.

Etnik grup veya etnisite, kendilerini diğer gruplardan ayıran ortak nitelikler temelinde birbirleriyle özdeşleşen bir grup insandır. Bu nitelikler, ikamet ettikleri alanda ortak gelenekler, soy, dil, tarih, toplum, kültür, ulus, din, fiziksel farklılıklar veya sosyal özellikleri içerebilir.

Piaget Teorisi; bilme, anlama, yorumlama ve öğrenme eylemlerini gerçekleştirmeyi sağlayan zihinsel etkinliklerin genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dolganlar</span> etnik grup

Dolganlar, — Rusya'nın kuzeyindeki Taymır yarımadası çevresinde yaşayan etnik grup. Soyları Evenkiler başta olmak üzere birkaç farklı Sibirya halkına dayanan Dolgalar, 18. yüzyıldan sonra Türk dillerini kabul etmiştir. Taymir yarımadası, idari olarak Krasnoyarsk Kray'a bağlıdır. Dolganlar'ın özerk illeri vardır. Bu özerk ilin adı, Taymir Özerk Okruğu'udur.

Kanada Kızılderilileri, Kanada'da Eskimo İnuitler ile melez Métisler dışında kalan bütün Kanada yerlileri için kullanılan niteleme olup Kanada'da resmi olarak İlk Milletler adı kullanılır. Kanada'da Kızılderili (Indian) adı hâlâ yasal bir terim olsa da resmî olarak kullanımı günümüzde oldukça azalmıştır. Kanada Kızılderililerinin sayısı 2006 sayımına göre 698.025 kişidir. Şu an için Kanada tarafından kabul edilen 630 kabile hükûmeti yasal olarak tanınmaktadır ve bunların kabaca yarısı Ontario ile Britanya Kolumbiyası eyaletlerinde bulunmaktadır. Kanada'da yasal olarak yaşamak zorunda oldukları kısıtlayıcı yerlere Kızılderili rezervi adı verilir. Günümüzde Kanada Kızılderililerine karşı sistemik ırkçılık hâlâ uygulanmaktadır. eğitim ve öğretimleri yirminci yüzyılın ortalarına kadar ırkçı asimilasyon politikaları gereği oluşturulan Kanada Kızılderili yatılı okullarında yapılıyordu. Kızılderili Kütüğüne kayıtlı olanların hakları kayıtsız olanlara göre fazladır. Kızılderili işlerinden Kanada Kızılderili ajanı sorumludur.

Dil biliminde anadil veya proto dil, genellikle varsayımsal veya yeniden yapılandırılmış ve genellikle denenmemiş bir dildir; bu dilden, evrimle ortaya çıkarak bir dil ailesi oluşturduğuna inanılır. Tarihsel dil biliminin ağaç modelinde yer alan bir proto dil, soy ağacı metaforunda ana dil olarak adlandırılabilir. Bir diğer tanımla kendisinden başka dil veya lehçelerin türediği dil.

Türkiye Lazları, Türkiye'nin kuzeydoğusunda yaşayan yerli bir etnik gruptur. Ağırlıklı olarak Rize'nin Pazar, Ardeşen, Fındıklı, Çamlıhemşin ilçelerinde, Artvin'in Arhavi, Hopa ve Kemalpaşa ilçelerinde; kısmi olarak Borçka ve İkizdere'de yaşarlar. Ayrıca 93 Harbi sonrasında Marmara bölgesine yerleşen kayda değer bir Laz nüfus bulunmaktadır. Nüfusları ile ilgili tahminler 50.000 ila 1 milyon arasında değişmektedir.

Dil edinimi, insanın dili algılama ve kavrama, diğer bir deyişle dil olgusunun farkına varma ve onu anlama süreci. Bu süreç içerisinde ve sonucunda insan; sözcük üretme ve kullanmaya, iletişim kurma amacıyla bilinçli biçimde cümleler kurmaya başlar.

Yabancı dil aslen başka bir ülkeden gelen bir dildir. Ana dilinden sonra veya ana dili dışında edinilen ve öğrenilen dil, genellikle ikinci dil olarak adlandırılıyor. Ancak, yabancı dil ile ana dili ve ikinci dil arasında tanımlanmış bir ayrım olmalıdır. Bu, anılan kişinin anadilinde konuşulmayan bir dil gibi de nitelenebilir. Bazı çocuklar doğumdan veya çok küçük yaştan itibaren birden fazla dil öğrenir. Bu çocukların iki, üç veya daha fazla anadili olduğu söylenilebilir. Bir dil çocuğun doğum ülkesindeki insanların büyük çoğunluğu için yabancı bir dil olsa bile, her iki dil de o çocuğa yabancı olmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'da konuşulan diller</span>

Ermenistan'daki resmî dil Ermenicedir; ülkenin etnik açıdan homojen olmasından dolayı, burada yaşayan insanların çoğu Ermeniceyi anadil olarak konuşur.

Çatışma teorileri, toplumu içindeki farklı gruplar arasındaki eşitsizliklere odaklanarak inceler. Toplumu oluşturan gruplar arasındaki rekabetten kaynaklanan çıkar çelişkisini ele alan, çatışmanın toplumun gelişimi açısından önemli bir yeri olduğunu dile getiren teori. Toplumların genel yapısını çözümleyen bir yaklaşım olarak, işlevselciliğe karşı oluşturulmuştur. İçinde üç kabulü bulundurur:

Söz varlığı, kelime dağarcığı, kelime hazinesi, sözcük dağarcığı ya da vokabüler, bir kişi veya bir grup insan tarafından kullanılan ya da anlaşılan tüm dildeki kelimelere verilen isimdir. Tam anlamıyla terim; "belirli bir kişi tarafından bilinen ve kullanılan tüm kelimeler" olarak tanımlanır. Bu bilgi genellikle yaşla birlikte gelişerek dilde kelime dağarcığı, iletişim ve bilgi edinme için yararlı ve temel bir araç görevi görür. Kapsamlı bir kelime bilgisi edinmek, ikinci bir dil öğrenirken karşılaşılan en büyük zorluklardan biridir. Bununla birlikte kelime bilgisi anadil için de aynı tanımla ifade edilir.