İçeriğe atla

Anabasis

Anabasis veya Onbinlerin Dönüşü Hellen tarihçi Ksenofon'un ünlü düzyazı yapıtı.

Ksenofon tarafından MÖ 400 yıllarında kaleme alınmış olan kitapta anlatılanlar üzerine çok sayıda kitap yazılmıştır. Ksenefon, Sokrates'in öğrencilerinden biriydi ve onun yanında eğitim almıştı.[1]

Etimolojisi

Anabasis, Yunanca yukarıya doğru yükselme, tırmanma veya çıkış gibi değişik anlamlara gelmektedir. Olasılıkla kitabın adı, Lidya'nın (İzmir ve çevresi) başkenti Sardis şehrinden başlayıp Mezopotamya'ya doğru coğrafyanın yükselip dağlık alanlardan geçmesi veya ordunun sürekli tırmanması ile ilişkili olmalıdır.

İçerik

Anabasis, olayların anlatıldığı dönem açısından Anadolu'nun tarihî coğrafyası, gelenekleri, yerel halkları ve bunların yaşam koşulları hakkında önemli bilgiler vermektedir. Kardeşi II. Artakserkses'i devirerek Pers tahtını ele geçirmeye çalışan Kyros (Genç) için savaşan Hellen paralı askerlerin öyküsünü anlatır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ KSENOPHON, On Binlerin Dönüşü, s. 7, İstanbul, 1974 (PDF). Gökçöl, Tanju tarafından çevrildi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Torul</span> Gümüşhanenin ilçesi

Torul, Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde, Gümüşhane iline bağlı ilçe ve ilçe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Ksenofon</span> Yunan tarihçi, yazar, filozof ve asker

Ksenofon, Sokrates'in öğrencisi olan Yunan filozof, yazar, tarihçi ve asker.

Mir'atü'l-Memalik, Kaptan-ı derya Seydi Ali Reis'in Çağatayca mensur ve manzum şekilde yazdığı eseridir. İlk seyahatname olma niteliği taşıyan Mir’atü'l-Memalik, 1554 civarında yazmıştır. Hint seferine gemiyle giden Seydi Ali Reis, donanmasını kaybedince Bağdat'a kara yoluyla döner. Bu dönüş sırasında gezdiği yerleri anlatan kitabını, Mir'atü'l-Memalik, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Botan Çayı</span> Türkiyede bir akarsu

Botan, Dicle Nehri'nin bir koludur. Aynı zamanda Şırnak bölgesini kapsayan tarihsel bir bölgeyi ifade eder. Şırnak, Siirt, Mardin'in Doğusu ve Batman Bölgesi'ni kapsar. İsmini geçmişteki Botan Beyliği'nden alır. Sokrates'in öğrencisi Ksenofon MÖ 400 yılında yazdığı Anabasis adlı eserinde nehirden oldukça fazla bahsetmiştir. Büyük bölümü Siirt sınırları içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">İason</span> Mitolojik karakter

İason, Yunan mitolojisinde Altın Post’u ele geçirmek için Argo isimli, elli kürekli bir gemiyle Yunan anakarasından denize açılarak Karadeniz’in doğu ucundaki Kolkhis ülkesine doğru zorlu bir yolculuğa çıkan elli kahramanın (Argonaut’lar) önderidir. Altın Post’un öyküsü ile Argonaut’ların serüvenlerini muhtelif mit yazarları anlatır. Bunların önde gelenleri Bibliotheka isimli kitabıyla Apollodoros, Argonautika isimli kitabıyla da Rodoslu Apollonius’tur.

<span class="mw-page-title-main">Helen Keller</span>

Helen Keller, Amerikalı pedagog ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Madur Dağı</span> Trabzon Köprübaşı nda bir Dağ

Madur Dağı, Trabzon'un Sürmene ilçesinde yer alan, 2.742 rakımlı ilçenin en yüksek dağıdır. Madur Dağı'nın çevresi Köşk Yaylası, Taşlı Yaylası, Sulak Yaylası, Kalecik Yaylası ve Kutlusu Yaylası gibi yaylalarla çevrelenmiştir. Yaylacılık yapılan dağın zirvesi kayalıklardan oluşmaktadır. Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde Yunan ordusu denizi bu dağda görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Barbar</span> stereotiplere dayalı ya medeniyetsiz ya da ilkel olarak algılanan kişi

Barbar, medenileşmemiş veya ilkel olarak algılanan bir insandır. Tanımlama genellikle popüler stereotip dayalı bir genelleme olarak uygulanır; barbarlar, bazıları tarafından daha az uygar ya da düzenli olarak değerlendirilen herhangi bir ulusun üyesi olabilirler, fakat aynı zamanda kendi ulusunun içinde ve dışında belirli bir "ilkel" kültürel grubun ya da sosyal sınıfın bir parçası olabilirler. Deyimsel veya mecazi kullanımda, bir "barbar" aynı zamanda acımasız, savaşçı ve duyarsız bir kişiye bireysel bir referans olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Taohiler</span>

Taokhlar Antik Çağda Anadoluda yaşamış, Greko-Romen etnografyası ile bilinen bir halktır. Taokhlar, Karadenizin dağlık bölgelerinde, Gürcistan, Ermenistan ve Türkiye'nin mevcut sınırlarında yaşamıştır. Taokhların ülkesi çelik ve sülünlerin ülkeleri ile çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kolhis</span> Antik Çağdaki bir krallık ve tarihsel bölge

Kolhis ya da Kolhis Krallığı, Karadeniz'in doğu kıyılarında, bugünkü Gürcistan'ın batısında kurulmuş Antik Çağ krallığıdır.

Lucius Flavius Arrianus ve Nicomedia'lı Arrianus olarak bilinen Bitinya kökenli antik Romalı tarihçi,), yönetici, asker ve Roma ve Bizans dönemi filozofu. Büyük İskender ve onun doğu seferi hakkında en önemli kaynak Arrianus tarafından yazılan "Aleksandrou Anabasis" İskenderin Seferi adlı eseridir. Arrianos, İskender döneminde yaşamamış olmasına rağmen Büyük İskender'i takdir ettiğini sık sık yinelemektedir. "Aleksandrou Anabasis" adlı eseri, onun isminin ve yaptıklarının gelecek nesiller tarafından doğru bilinmesi için yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gambrion</span> İzmirde antik kent

Gambrion - Gambreio - Gambrium - Cambre İzmir ili Kınık İlçesi sınırları içindeki Poyracık yerleşiminin yaslandığı Hisarlık Tepesi'nin üstünde kurulmuş bir antik kenttir. Adından, MÖ 399 yılında yöreye ilişkin bilgiler veren Ksenofon'un Onbinlerin Dönüşü adlı eserinde söz edilir. O günlerde Gambrion'un yönetici Pergamon tepesine yerleşmiş Hellas'ın oğlu Gorgion'dur. Gambrion'da basılmış elektron paralar üzerinde on iki ışını bulunan bir yıldız vardır.

Bisanthe, Tekirdağ il merkezinin 9 km. güneybatısında yer alan bir düz yerleşmedir. Barbaros adıyla da bilinmektedir. Herodot'a göre yerleşme, Sisam'dan gelen göçmenlerce kurulmuştur. Bugün için bu kolonileşmenin tarihinin MÖ 600'lü yıllarda olduğu bilinmektedir. Daha sonra MÖ 400'lü yıllarda bir Trak kabile konfederasyonunun oluşturduğu Odrys Krallığı'nın parçası olmuştur. Ksenofon'a göre (Anabasis) bu tarihlerde bir Odrys prensi Seuthes, Bisanthe'yi sahip olduğu en güzel kıyı kentlerinden biri olarak tanımlamaktadır. Lokalizasyon olarak da Traklar'ın kutsal dağı olan Heiron Oros Yerleşmenin adının Geç Antik Devir ve Bizans İmparatorluğu Döneminde "Panion" olarak bilindiği düşünülmektedir. Diğer yandan Panion'un Rumeli Feneri olduğu da ileri sürülmektedir. Esasen bu Sisam koloni yerleşmesinin yeri olarak Tekirdağ merkezi olarak düşünülmekteydi. Yerleşmede yapılan kazı ve yüzey toplamalarından ele geçen malzemenin incelenmesi sonucunda Bisanthe'nin tam olarak lokalizasyonu belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makronlar</span> Eski bir Kolhis boyu

Makronlar Pontus'un doğusunda bulunan Mosçiçi Dağları civarında yaşamış antik bir Kolhis boyuydu.

<span class="mw-page-title-main">Tibarenler</span>

Tibarenler Herodot, Ksenofon, Strabon ve diğer klasik antik dönem yazarlarının söz ettiği bir topluluktur. Tibarenlerin proto-Kartveli veya İskit kökenli olduğuna inanılmaktadır. Strabon, Tibarenlerin Moschici ve Colchici Dağları arasında kalan bölgede yaşadığını ve en önemli şehirlerinin Cotyura (Ordu) olduğunu yazmaktadır. Tibarenlerden tüm görevlerini neşe içinde yerine getiren zararsız ve mutlu insanlar olarak bahsedilmektedir. Savaş ekipmanları tahta miğferler, küçük kalkanlar ve uzun uçlu kısa mızraklardan oluşuyordu. Ksenofon ve ordusu onların ülkesinde üç gün geçirmiştir. Tibarenler, M.Ö. 6. ve 5. yüzyıllarda Ahameniş İmparatorluğu tarafından yenilgiye uğratıldı ve XIX. Satraplığa dahil edildi.

Driller antik bir Kolhis halkıdır. Karadeniz'in güneydoğu kıyılarında dağlık bölgelerde yaşarlardı. Driller, Trabzon'un iç kesimlerinde Trabzonlularla kronik olarak savaş halindeydi. Antik Yunan asker ve tarihçi Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde belirttiğine göre, MÖ 401'de Drillerin toprakları paralı Yunan askerleri tarafından işgal edilmiştir. Ksenofon, bu halkın dağlık ve erişilmez topraklarda yaşadığını ve en çok Pontik halklara karşı savaştığını belirtir. Ayrıca, kalelerinin çok iyi güçlendirildiğini ve deneyimli Yunan askerlerinin bile ele geçiremediğini ifade etmiştir.

Pasinler Pontus'un doğusunda yaşamış Kolhis halklarından biriydi. Anadolu'dan Karadenizin kıyısına doğru yaptığı yürüyüşte bu halka karşılaşan Yunan komutan Ksenofon, Pasinlerin Fasis Nehrinin kıyısında yaşadığını belirtmiştir. Ksenofon'un bahsettiği Fasis Nehri, Greko-Romenlerin Gürcistan'daki Rioni Nehrini tanımlamak için kullandıkları Fasis değil, günümüzde Kuzeydoğu Türkiye'de bulunan Aras nehridir. Ksenofon'un onlarla karşılaştığı dönemde, Pasinler Çilligül Dağının kuzeyindeki uzun vadinin kontrolünü elinde tutuyordu. Pasinler, ön Gürcü halklardan olduğu tahmin edilen Chalybes ve Taokhlarla komşuydu.

<span class="mw-page-title-main">Mosinikler</span>

Mosinikler Antik Yunanların, Pontus'ta yaşayan halkı tanımlamak için kullandığı isimdi.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kolhis Savaşı</span> antik dünyada yaşanan bir savaş

Güney Kolhis Savaşı veya On Binlerin Savaşı, seçkin ve zırhlı Yunan mızraklı piyadeleri ile Kolhis halklarının çatıştığı, Güney Kolhis'te gerçekleşen savaştır. Ksenofon, Anabasis'te bu savaşı isimlendirmediği için, savaş yaşandığı bölgenin adıyla anılmaktadır.

Skvitinler, Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde geçen, Güneybatı Kafkasya'da yaşamış halklardan biriydi. Skvitinler, Kaçkar Dağları'nın güney yamaçlarında, Çoruh'un batısından Trabzon'a kadar olan bölgede yaşıyordu. İyidere Deresi, Skvitinler ve Chalybes halkı arasındaki doğal sınırı oluşturuyordu.