İçeriğe atla

Amphipithecidae

Amphipithecidae
Yaşadığı dönem aralığı: 40-30 myö
Bartoniyen-Şattiyen[1] 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:†Amphipithecidae
Godinot, 1994
Cinsler
Metne bakınız.

Amphipithecidae, Geç Eosen ve Erken Oligosen'de simiyen primat familyası. Fosilleri Myanmar, Tayland ve Pakistan'da bulundu.[2] Sınırlı fosil kanıtları, arboreal dört ayaklılık ile tutarlıdır, ancak bununla sınırlı değildir. Başka bir deyişle, türler ağaçlarda dört ayak üzerinde hareket etmiş olabilir, ancak muhtemelen daha sonraki simiyenlerde görüldüğü gibi düzenli sıçramalarla değildi.[3]

Çok az bilinen şey, bunların fosil kayıtlarında görülen en eski primat gruplarından ikisi olan ne adapiform ne de omomyid primatlar olmadıklarını gösteriyor. Derin mandibulalar ve düşük, geniş kronlara sahip mandibular molarlar, maymunları, insansı maymunları ve insanları içeren bir grup olan simiyenlere dahil olduklarını, ancak mevcut iki ana maymun grubu olan Catarrhini ve Platyrrhini'de bulunmadıklarını gösterir.[2] Çoğu uzman onları anthropoidea'ya yerleştirir.[4][5][6][7][8][9] Bununla birlikte, bazı bilim adamları, maymunlarla benzerliklerinin yakınsak evrimin sonucu olduğunu ve bunun yerine Adapiform olarak kabul edilmeleri gerektiğini öne sürüyorlar.[2]

Beard ve arkadaşlarına göre, Siamopithecus, en bazal amphipitheciddir.[2]

Boyutları 6–7 kg (Siamopithecus ve Pondaungia) ile 1–2 kg (Myanmarpithecus) arasında değişir ve Bugtipithecus daha da küçüktür.[10] Bazı bilim insanları, daha büyük Amphipithecidlerin dişlerinin ve çenelerinin, sert dış kabuklu tohum ve meyvelerle beslendiklerini, Myanmarpithecus gibi daha küçük türlerin ise yumuşak meyveler yediğini gösterdiğini düşünüyor.[3][11]

Pondaungia ve Amphipithecus şimdi bilim insanları tarafından aynı cinsin parçası olarak kabul ediliyor.[2][6]

Türler

  • Amphipithecus mogaungensis
  • Bugtipithecus inexpectans
  • Ganlea megacanina
  • Myanmarpithecus yarshensis
  • Pondaungia cotteri
  • Siamopithecus eocaenus

Keşifler

Fosil avcısı Barnum Brown, 1923'te Myanmar'daki Pondaung Kumtaşı bölgelerinde araştırma yaparken, üç dişli bir çene kemiği (Amphipithecus mogaungensis) keşfetti. Edwin H. Colbert'in fosili yeni bir primat türü ve bilinen en eski maymun türü olarak tanımladığı 14 yıl sonraya kadar, bulgusunun önemi anlaşılmadı.[12]

Mayıs 2005'te Pakistan'ın Bugti Tepeleri'nde çoğunlukla tek diş olmak üzere onlarca yeni primat fosilinin keşfedildiği açıklandı. Yaklaşık 30 milyon yıl önce Oligosen'e tarihlenen Bugtipithecus inexpectans da dahil olmak üzere üç yeni türe ait oldukları kabul edildi. (Diğer yeni türler Eosimiidae familyasındaydı).[10]

Temmuz 2009'da, Myanmar'ın merkezindeki geç-orta Eosen Pondaung Formasyonu'nda Ganlea megacanina'nın keşfi duyuruldu. Pondaungia'dan daha küçük ama Myanmarpithecus'tan daha büyüktü. Sağlam diş yapısı, oldukça büyük bir alt köpek dişinin yanında küçük kesici dişleri vardır.[2]

Kaynakça

  1. ^ "PBDB". paleobiodb.org. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c d e f Beard (July 2009). "A new primate from the Eocene Pondaung Formation of Myanmar and the monophyly of Burmese amphipithecids". Proceedings of the Royal Society B. 276 (1671): 3285-3294. doi:10.1098/rspb.2009.0836. PMC 2817178 $2. PMID 19570790. 
  3. ^ a b Kay (January 2004). "The paleobiology of Amphipithecidae, South Asian late Eocene primates". Journal of Human Evolution. 46 (1): 3-25. doi:10.1016/j.jhevol.2003.09.009. PMID 14698683. 
  4. ^ Chaimanee (2000). "A lower jaw of Pondaungia cotteri from the Late Middle Eocene Pondaung Formation (Myanmar) confirms its anthropoid status". Proceedings of the National Academy of Sciences. 97 (8): 4102-4105. doi:10.1073/pnas.97.8.4102. PMC 18163 $2. PMID 10760279. 
  5. ^ Marivaux (2003). "The anthropoid status of a primate from the late middle Eocene Pondaung Formation (Central Myanmar): Tarsal evidence". Proceedings of the National Academy of Sciences. 100 (23): 13173-13178. doi:10.1073/pnas.2332542100. PMC 263736 $2. PMID 14595009. 
  6. ^ a b Jaeger (2004). "Systematics and paleobiology of the anthropoid primate Pondaungia from the late Middle Eocene of Myanmar". Comptes Rendus Palevol. 3 (4): 243-255. doi:10.1016/j.crpv.2004.05.003. 
  7. ^ Beard (2007). "New sivaladapid primates from the Eocene Pondaung Formation of Myanmar and the anthropoid status of Amphipithecidae". Bulletin of Carnegie Museum of Natural History. 39: 67. doi:10.2992/0145-9058(2007)39[67:NSPFTE]2.0.CO;2. ISSN 0145-9058. 
  8. ^ Bajpai (2008). "The oldest Asian record of Anthropoidea". Proceedings of the National Academy of Sciences. 105 (32): 11093-11098. doi:10.1073/pnas.0804159105. PMC 2516236 $2. PMID 18685095. 
  9. ^ Rose (2009). "Early Eocene primates from Gujarat, India". Journal of Human Evolution. 56 (4): 366-404. doi:10.1016/j.jhevol.2009.01.008. PMID 19303624. 
  10. ^ a b Marivaux (June 2005). "Anthropoid primates from the Oligocene of Pakistan (Bugti Hills): Data on early anthropoid evolution and biogeography". PNAS. 102 (24): 8436-41. doi:10.1073/pnas.0503469102. PMC 1150860 $2. PMID 15937103. 
  11. ^ "Eocene large-bodied primates of Myanmar and Thailand: morphological considerations and phylogenetic affinities". Anthropoid origins: new visions. New York, NY: Kluwer. 2004. ss. 249-282. ISBN 9781461347002. 
  12. ^ Ciochon (1985). "Fossil ancestors of Burma". Natural History. 94 (10): 26. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Aegyptopithecus</i>

Aegyptopithecus, Mısır'da Çöl bölgesi Fayyum'da bulunmuş bazal antropoid cinsi. Adı Mısır Maymunu anlamına gelen, günümüzde daha yaygın olarak Propliopithecus diye adlandırılan bu soyu tükenmiş maymun cinsiyle ilişkili canlıya ait fosil kemikler, 38 ila 29.5 milyon yıl öncesine tarihlenir.

<span class="mw-page-title-main">Islak burunlu primatlar</span> primatların alt takımı

Islak burunlu primatlar, Madagaskar'ın makimsileri, Afrika'nın galagoları ve pottoları ile Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan lorislerden oluşan bir primat alt takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuru burunlu primatlar</span> primat alt takımı

Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.

<i>Nakalipithecus</i>

Nakalipithecus nakayamai, Üst Miyosen'in erken dönemlerinde bugünkü Kenya bölgesinde yaşamış tarih öncesi büyük insansı maymun (hominidae) türüdür. Bu maymun, 2005 yılında Japon ve Kenyalı araştırmacılar tarafından Kenya'nın Nakali bölgesinde çıkarılan bir çene kemiği fosili ve 11 adet ayrık dişlerden tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Simiyen</span> primat infra takımı

Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Eosimiyen</span> tarih öncesi primat familyası

Eosimiyen (Eosimiidae), en eski simiyenler olduğu düşünülen bir soyu tükenmiş primat familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Plesiadapoidea</span> plesiadapiform üst familyası

Plesiadapoidea, Kanada, Avrupa ve Asya'da Paleosen ile Eosen dönemleri arasında yaşamış bir plesiadapiform üst familyasıdır.

Micromomyidae (Micromomyidler), bilinen en eski primatları içeren bir memeli familyası. Aile, Paleosen çağından erken Eosen çağına kadar yaşamış beş cinsi barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Plesiadapiformes</span> euarchontan memeli takımı

Plesiadapiformes gerçek primatlarla (Euprimates) ilişkili bir Euarchontan memeli grubudur. Normalde doğrudan bu gruba atanan taksonların hiçbiri hayatta kalmamış olsa da, geriye kalan primatlar bu gruptan evrimleşmiş gibi göründüğü için grubun kelimenin tam anlamıyla neslinin tükenmiş olmadığı görülmektedir. Plesiadapiformes terimi, taç primat olmayan tüm primatlar için hala kullanılabilir, ancak bu kullanım açıkça parafiletiktir. Taç primatlar kladistik olarak verildiğinde, primatlarla eskimiş bir genç sinonim haline gelir. 65 milyon yıl önce yaşamış Purgatorius ve Ursolestes'in bir bazal plesiadapiform olduğuna inanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Paromomyidae</span>

Paromomyidae, soyu tükenmiş altı cinsi içeren bir primat familyasıdır. Primatların kökeni ve evrimi ile ilişkili memelilerin takımı olan plesiadapiformlara aittir. Gruba ait ilk örnek, 1940 yılında paleontolog George Gaylord Simpson tarafından bulundu. Palaechthonidae familyası ile yakından ilişkilidir.

Altiatlasius, Fas'tan Geç Paleosen'e tarihlenen ve bilinen en eski primat olan, soyu tükenmiş bir memeli cinsidir. Cinse ait tek tür olan Altiatlasius koulchii, 1990 yılında tanımlanmıştır.

<i>Afrotarsius</i>

Afrotarsius, Afrika Paleojeninde bulunan bir primat cinsidir.

Marcgodinotius, erken Eosen döneminde Asya'da yaşayan bir adapiform primat cinsidir. Monotipik bir cinstir, tek türü Marcgodinotius indicus'tur. Anthrasimias, Marcgodinotius'un küçük eşanlamlısıdır ve Anthrasimias gujaratensis, Marcgodinotius indicus'un genç eşanlamlısıdır.

Oligopithecidae, Mısır'ın geç Eosen döneminden, Catarrhinler'in geri kalanının kardeş taksonu olan, soyu tükenmiş bir bazal Catarrhine ailesidir. Üyeleri, basit azı dişleri ve sivri uç dizilimi nedeniyle muhtemelen böcekçildi.

Dermotherium, Güneydoğu Asya'dan küçük bir süzülen memeli grubu olan yaşayan kolugolar ile yakından ilişkili bir fosil memeli cinsidir. Cins, iki tür ile tanınır: Alt çenenin tek bir parçasına dayanan Tayland Geç Eosen'den D. major ve alt çenenin üç parçasından ve iki izole üst azı dişinden bilinen Tayland'ın Geç Oligoseni'nden D. chimaera. Ek olarak, Pakistan'ın Erken Oligosen'inden izole edilmiş tek bir üst azı dişi geçici olarak D. chimaera'ya atanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.

<i>Teilhardina</i> bazal primat

Teilhardina, yaklaşık 56-47 milyon yıl önce erken Eosen döneminde Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya'da yaşamış, marmoset benzeri bir erken primattır. Paleontolog George Gaylord Simpson, türü Fransız paleontolog, Cizvit ve filozof Teilhard de Chardin'den sonra adlandırmakla tanınır.

Aseanpithecus, Myanmar'ın geç orta Eosen döneminde yaşamış bazal antropoid cinsi. Cins, 2019 yılında Jaeger vd. tarafından Aseanpithecus myanmarensis tip türü ile tanımlandı.

<i>Eosimias</i> bazal antropoid cinsi

Eosimias, ilk olarak 1999 yılında Çin'in Jiangsu Eyaleti'nin güney şehri Liyang'da toplanan fosillerden keşfedilen ve tanımlanan bir erken primat cinsidir. Eosimiidae ailesinin bir parçasıdır ve bilinen üç türü içerir: Eosimias sinensis, Eosimias centennicus ve Eosimias dawsonae. Haplorhini'nin ortak atasınınkine benzer bir primat iskeleti hakkında bir fikir verir. Eosimias adı, Yunanca eos "şafak" ve Latince simius "maymun"dan gelen "şafak maymunu" anlamına gelecek şekilde tasarlanmıştır.

Dryomomys szalayi, Erken Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış micromomyid plesiadapiform türü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.