İçeriğe atla

Amok Koşucusu (öykü)

Amok Koşucusu
Der Amokläufer
1922 baskısı, Insel, Leipzig
YazarStefan Zweig
ÜlkeAlmanya
DilAlmanca
Yayım1922

Amok Koşucusu, Stefan Zweig'ın 1922'de yazdığı bir uzun öyküdür.

Öykü adını, Uzakdoğu'da bir tür cinnet hâlini târif etmek için kullanılan "amok" tâbirinden alır. Stefan Zweig'ın en önemli eserleri arasında yer alan eser, ölüm ve intihar kavramlarına odaklanır.[1][2] Salt özetleme tekniği ile yazılmış, basit kurguya sahip, şiirsellikten uzak bir metindir.[3] Kurgu ve anlatım açısından Lev Tolstoy 'un Kreutzer Sonat isimli uzun öyküsü ile benzerlikler taşımaktadır.

Konusu

Öykü, Hollanda sömürgesi olduğu dönemde Endonezya'da görev yapan bir hekimin, bir gemide Avrupa'ya yolculuk sırasında karşılaştığı bir başka yolcuya başından geçenleri anlatması etrafında gelişir. Kalküta'da yaşayan Alman asıllı anlatıcı, kimse tarafından görünmek istemediği için geceleri, herkes yattıktan sonra güverteye çıkan hekimle tanışır ve hayatının sırlarını öğrenir. Aslen Leipzig'li olan hekim, çalıştığı hastanenin para kasasına el uzattığı için yedi yıl önce bir çeşit sürgünle Endonezya'da bir göreve gönderilmiştir. Kendisinden başka beyazın yaşamadığı bu ücra yerde zamanla alkole bağımlı, depresif bir ruh haline girer. Oradaki sıkıcı hayatı sırasında bir gün Hollandalı varlıklı bir tüccarın güzel ve kibirli İngiliz karısı kürtaj talebiyle muayenehanesine gelir. Kadın, gizlilikle yapılmasını istediği bu kürtaj için yüklü bir miktar para vermeye hazırdır; bu teklifini oldukça küstahça ve doktordan hiçbir şekilde ricada bulunmaksızın yapar. Yıllardır bir Avrupalı kadınla karşılaşmayan hekim, kadından para değil, kendisini vermesini ister ve reddedilir. Ancak saplantılı bir aşkla bağlandığı bu kadını bir daha aklından çıkaramaz; pişman olup özür dilemek ve kadına yardımcı olmak için peşinden koşar.

Kaynakça

  1. ^ Bozdemir, Özkan Ali. "Amok Koşucuları ve İntihar". Oggito.com sitesi, 6 Şubat 2017. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020. 
  2. ^ Onat, Özgün. "Amok Koşucusu". Sosyaledebiyat.com. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020. 
  3. ^ Kafaoğlu Büke, Asuman. "Stefan Zweig'dan 'Amok Koşucusu'". Cumhuriyet Kitap Eki, 5 Mart 2017. 6 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2020. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stefan Zweig</span> Avusturyalı yazar

Stefan Zweig, Avusturya-Macaristanlı roman, oyun, biyografi yazarı ve gazeteciydi. 1920'ler ile 1930'lar arasında edebiyat kariyerinin zirvesinde olmuş Zweig, dönemin dünyasının en çok tercüme edilen ve en popüler yazarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">John Steinbeck</span> Amerikalı yazar (1902 – 1968)

John Steinbeck, Amerikalı gerçekçi yazardır. İrlanda asıllıdır. Eserlerinde genellikle işçi yaşamını ve toplumsal sorunları dile getirdi. Gençliğinde bir zamanlar çalıştığı Salinas Vadisi, onun eserleri için vazgeçilmez bir mekândır. Yazdığı eserlerin her biri kült olmuş, çoğu sinemaya aktarılmıştır. Bir ailenin Oklahoma'dan Kaliforniya'ya göçünü anlattığı Gazap Üzümleri eseri ile Pulitzer ve Ulusal Kitap Ödülü'nü kazandı. Ayrıca edebiyat alanında verdiği katkılardan dolayı 1962'de Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Ün kazandığı diğer eserleri arasında Al Midilli, İnci, Fareler ve İnsanlar gibi kitapları yer alır.

Kürtaj ya da kazıma, hamilelikte rahim içerisindeki ceninin tıbbi müdahale ile alınması. Bunun yanı sıra rahim iç duvarından kazınarak örnek alınıp incelenmesi de kürtaj olarak adlandırılır. Türkçeye 1930'larda Fransızca curetage sözcüğünden geçmiştir.

Cahit Uçuk ya da asıl adıyla Cahide Üçok, Türk hikâye ve roman yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich von Kleist</span>

Bernd Heinrich Wilhelm von Kleist, Alman şair, tiyatro oyunu, öykü, hikâye yazarı, yayıncı.

Burhan Arpad, Türk Basın Şeref Kartı sahibi gazeteci, yazar ve çevirmendir.

Ahmet Arpad, Türk çevirmen, fotoğrafçı, gazeteci ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Duru</span> Türk yazar ve gazeteci (1933-2009)

Mehmet Orhan Duru, Türk öykücü, yazar, gazeteci ve veteriner.

<span class="mw-page-title-main">Peride Celal</span> Türk yazar

Emine Peride Yonsel Türk yazardır.

Seray Şahiner, Türk yazar.

Monomani, bir fikir, şüphe, zan veya gâyenin esiri hâline geldiği; kişinin bu fikir, şüphe, zan veya gâyeden başka bir şey düşünemez duruma geldiği, bu durumun bir sanrı hâline geldiği aşırı ve abartılı bir ruh hâli, zihinsel bir hastalık.

Kırık Öykünün Kalbi, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın bir öyküsüdür. Kurgudan çok hiciv yanı ağır basan öykü ilk kez Esquire dergisinin Eylül 1941 sayısından yayınlandı.

Sabırsız Yürek, Stefan Zweig'in 1939'da basılmış romanı. Roman, Zweig'in en uzun kurgusu olmuştur. 1946 yılında Maurice Elcey aynı başlıkla romanı bir filme uyarlamıştır. Ayrıca roman, Türkiye'de "Acımak" ismiyle de yayınlanmıştır.

<i>Hemşire</i> (film)

Hemşire Mike Leigh tarafından yazılıp yönetilen 2004 yılı İngiliz drama filmidir. 1950'de Londra'da yasadışı kürtaj yapan bir işçi sınıfının hikâyesini anlatan filmde Imelda Staunton, Phil Davis, Daniel Mays ve Eddie Marsan rol almıştır. 61. Venedik Film Festivali'nde Altın Aslan kazanan film, Akademi Ödülleri'nde üç dalda aday gösterilmiş ve üç BAFTA kazanmıştır.

Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu, ilk kez 1922'de yayınlanan, Stefan Zweig tarafından yazılan uzun öykü. Mektup biçiminde yazılan eser, ünlü bir yazarın hatırlamadığı bir kadından aldığı mektuptan oluşuyor. Öyküde aşkın psikolojik çözümlemesini kadının iç dünyasından yola çıkarak yapan Zweig aynı zamanda, mutlak aşkı sorgulatıyor. Buradan yola çıkarak Ahmet Cemal eser için yazdığı Aşkın Psikolojisi başlıklı ön sözde okuyucuya "Böylesine, gerçek anlamda aşk denilebilir mi?" sorusunu yöneltiyor.

<span class="mw-page-title-main">Friderike Maria Zweig</span>

Friderike Maria Zweig, Avusturyalı bir yazardır. Aynı zamanda Avusturyalı bir yazar olan Stefan Zweig'in ilk eşiydi.

<i>Gömülü Şamdan</i>

Gömülü Şamdan, Stefan Zweig'ın 1937'de yazdığı "Yahudiler ve Yahudilik" temasının işlendiği bir öyküdür.

Lyon'da Düğün, Stefan Zweig'ın 1927'de yazdığı ve Fransız Devrimi sırasında Lyon'da geçen umutsuz bir aşkın işlendiği kısa öyküdür.

Wondrak, Stefan Zweig’in yalnızlık teması üzerine kurgulanmış kısa öyküsüdür.

İki Yalnız, Stefan Zweig’ın yalnızlık teması üzerine yazdığı ilk kısa öykülerindendir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.