İçeriğe atla

Amirani

Gürcistan'daki Amirani anıtı.

Amirani veya Amiran (Gürcüce: ამირანი) Yunan mitolojisindeki Prometheus'a benzeyen, Gürcü destanındaki kültürel kahramandır. Mitin çeşitli versiyonları, mitin değişim geçirdiği süre boyunca ortaya çıkmıştır. Efsane ise olarak MÖ 3.000-2.000 yılları arasında, Demir Çağı'nın başlarında, Faal akıl mitinde yer almıştır. Amirani, insanlara metalin kullanılışını anlatarak Tanrı'ya meydan okur. Sonrasında Prometheus gibi, Kafkasya'da lanetli köpeği Kurşa ile birlikte Tanrı tarafından cezalandırılıp zincirlenir. Prometheus mitine benzer şekilde, kartal gün içinde Amirani'nin karaciğerini yer, ama karaciğer, kartalın yeniden karaciğeri yemesi için her gece kendini iyileştirir.

Tarihi

Amirani, Kafkas avcılık tanrıçası Dali'nin oğludur. Ancak rahimden erken çıkarılır ve avcı Sulkalmah ve eşi Darecan tarafından, çiftin gerçek oğulları Badri ve Usup ile birlikte yetiştirilir. Üç kardeş kötü ruhlarla karşı savaşırlar ve üç başlı devi yenerler. Amirani, ejderhalara karşı savaşırdı ve bir gün siyah bir ejderha tarafından yutuldu. Amirani, ejderhanın karnını keserek dışarı çıktı. Amirani ve kardeşleri gelin arayışındayken ölümlü kardeşleri kötü ruhlar tarafından öldürüldü. Bunu öğrenen Amirani, intihar girişiminde bulundu, ancak intihar ettikten sonra yeniden canlandı. Daha sonra Amirani gelin arayışından vazgeçti ve en yüksek Tanrı Ghmerti (Gürcüce Tanrı kelimesi) tarafından güçlendirildi. Sonrasında başka bir devi ve tanrının kendisini (Ghmerti) alt etti. Bu küstahlık karşısında Tanrı onu cezalandırdı: önce Amirani'yi dünyanın merkezine uzanan bir direğe sabitledi; sonra, Amirani'yi dağ geçidinin altında zincirlere bağlayarak gömdü, bu da Amirani'nin üzerinde mağara benzeri bir kubbe oluşturdu. Her sene bir gece, zincirlere bağlı ve havada asılı duran Amirani'yi diriltmek için dağ açılır ve birileri Amirani'yi kurtarmayı dener ama başaramaz. Sonrasında dağ, bir kadının çok fazla konuşması sonucu tekrar kapanır.

Kaynakça

  • Shorena Kurtsikidze & Vakhtang Chikovani, Ethnography and Folklore of the Georgia-Chechnya Border: Images, Customs, Myths & Folk Tales of the Peripheries, Munich: Lincom Europa, 2008.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Herakles</span> Yunan mitolojisinde Zeusun oğlu olan büyük kahraman

Herakles veya Herkül, doğuştan Alkaios, Yunan mitolojisinde Zeus ve Miken kralının kızı Alkmene'nin oğlu ve Amfitrion'un üvey oğlu olan ilahî kahraman.

<span class="mw-page-title-main">Prometheus</span> Yunan mitolojisinde insanı yaratan karakter, titan

Yunan mitolojisi'nde, Prometheus veya Promete Titan ateş tanrısıdır. Prometheus en çok tanrılara ateşi çalarak meydan okumasıyla ve ateşi teknoloji, bilgi ve uygarlık biçiminde insanlığa vermesiyle tanınır. Efsanenin bazılarında, insanlığın çamurdan yaratılması ile de anılır. Prometheus zekâsı ve insanlığın şampiyonu olmasıyla tanınır, ve genellikle insanî sanatların ve bilimlerin yazarı olarak da görülür. Bazen Deukalion'un babası, Tufan'ın kahramanı olarak tanıtılır.

<span class="mw-page-title-main">Ejderha</span> efsanevi canavar

Ejderha, yarasa kanatlı, dikenli kuyruklu, derisi pullu, ağzından ateş saçan dev kertenkele ya da yılan biçimindeki efsanevi canavardır. Tarih öncesinin ejderhayı andıran dev sürüngenleri hakkında hiç bilgi yokken bile bu yaratıkların varlığına inanılırdı. Yunancadaki δράκων (drákōn) sözcüğü başlangıçta her türlü büyük yılan için kullanılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Dev</span> doğaüstü, mitolojik yaratık

Dev, birçok farklı kültürün efsane, folklor, mitoloji ve masallarında yer alan bir doğaüstü yaratık.

<span class="mw-page-title-main">Hefaistos</span> Yunan Mitolojisi - Tanrıların Demircisi

Hephaistos, Yunan mitolojisinde Zeus ile Hera'nın oğlu ya da Hera'nın yalnız başına doğurduğu oğlu. Tanrılar ve kahramanlar için demircilik zanaatıyla uğraşarak silahlar ve zırhlar üreten ateşler tanrısı. Aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit'in eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Bilbo Baggins</span>

Bilbo Baggins, J. R. R. Tolkien'ın 1937'te yayımlanan Hobbit romanının baş karakteri, Yüzüklerin Efendisi'nin yardımcı karakterlerinden birisi ve Tolkien'ın tüm Orta Dünya eserlerinin anlatıcısıdır. Bilbo Baggins bir hobbittir. Üçüncü Çağ'ın 2890. yılının 22 Eylül'ünde Çıkın Çıkmazı'nda doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Takhisis</span>

Takhisis, Ejderha Mızrağı evrenindeki hayali karakterlerden biridir. O Krynn dünyasının kötülük tanrıçasıdır. O kötülüğün ana tanrıçası ve karanlık pantheonun başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mishakal</span>

Mishakal; Margaret Weis ve Tracy Hickman tarafından yazılmış kitap serisi Ejderha Mızrağı Destanında ki hayali karakterlerden biridir. Mishakal, tüm ışık ve tarafsızlık panteonu tarafından sevilir ve kendisine saygı duyulur.

Çin mitolojisi, Çin halk ve kültürünün biriktirdiği mitolojik ve efsanevi söylence, inanç ve tarih anlayışın bütününü tanımlar. Oxford'un Asya Mitolojisi Sözlüğü Çin mitolojisini tanımlarken şu ifadeye yer verir:

Çin mitolojisi, ..., tarih, efsane ve mitin bir karışımıdır.

Ragnarök, İskandinav mitolojisinde kıyamet kavramı. Eski Norsça "Tanrıların Kaderi" veya "Tanrıların Alacakaranlığı" anlamına gelen Ragnarök veya Ragnarøkkr, eski halk kaynaklarından derlenmiştir ve 13. yüzyılda Snorri Sturluson tarafından Nesir Edda'da bahsedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Thorin Meşekalkan</span>

Thorin, üçüncü çağın 2746. yılında Yalnız Dağ'da (Erebor) doğdu. Ejderha Smaug'un Yalnız Dağ'ı ele geçirmesinin ardından babası Thrain ve dedesi Thror ile yan kapıdan kaçarak kurtuldu. Uzun süre gençliği, gezgin bir halk olarak gezmesiyle geçti. Dedesinin Moria'da Azog tarafından öldürülmesinin ardından Cüce-ork savaşlarına ve bunun son muharebesi olan Azanulbizar Muharebesi'ne katıldı. Muharebede babası Tharin tek gözünü kaybetti ve aynı zamanda erkek kardeşi Frerin, Azog'un safları tarafından öldürüldü. Demir Tepeler kralı Nain'in tek çocuğu ve oğlu Dain, babasını da o muharebede öldüren Azog'u aynı yerde öldürdü.

<i>Samuray Jack</i> Çizgi dizi

Samurai Jack, 4 Emmy Ödülü kazanmış Amerikan animasyon çizgi dizisidir. Yapımcısı animatör Genndy Tartakovsky'dir. Cartoon Network kanalında 2001-2004 tarihleri arasında yayınlanmıştır. Jack'in kullandığı sihirli bir kılıç vardır ve Aku'yu yok edebilecek tek şey odur. Türkçe seslendirmede Jack karakterini Cem Kurtoğlu, Aku karakterini ise Fatih Özacun seslendirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Titanomahia</span>

Titanomakhia veya Titanlar Savaşı,, Yunan mitolojisinde, insanların yaratılışından önce iki ilahî ırk arasında Titanlar ve Olimposlular 11 yıl sürmüş savaşlara verilen isimdir. Titanların merkezi Othrys Dağı, Olimposluların ise Olimpos Dağı'dır. Tanrıların Savaşı veya Titan Savaşı olarak adlandırıldığı da olmuştur. Bu savaş, Zeus'un babası Titan Kronos'a karşı Uranüs'un çocukları Kykloplar ve Hekatonkheirleri yer altından kurtarmasıyla başlar. Zeus Kronos'un karnından daha önce Kronos tarafından tek lokmada yutulmuş olan Poseidon, Hades, Demeter, Hera, Hestia'yı çıkartır. Hekatonheirler ve kykloplar Zeus'a minnettar kalırlar ve ona yakıcı şimşekleri ve ateşi hediye ederler. Böylece Zeus gücüne güç katmıştır. Kronos'u yenmiştir. Ateşe sahip olan ilk eril tanrıdır.

<i>Ejder Yürek</i>

Ejder Yürek Rob Cohen tarafından yönetilen1996 yapımı fantastik macera filmi. Dennis Quaid, David Thewlis, Pete Postlethwaite, Dina Meyer ve Sean Connery'nin rol aldığı film 8 ödül için aday gösterildi ve 2 adaylığını kazandı. 2000 yılında, DVD Sequel Doğrudan döndü.

<span class="mw-page-title-main">Asgard boyutu</span>

Cermen mitolojisindeki Ásgard'ın Marvel Comics'deki versiyonu. Kendi adıyla da anılan Cermen mitolojisi evreninde, kozmik ağaç Yggdrasill'in zirvesinde yer almaktadır. Aesir tanrılarının şefi Odin tarafından yönetilmekteydi.Daha sonra liderliği oğlu Thor'a bırakmıştır.İlk başta savaş içinde oldukları tanrı kuzenleri Vanirler'le daha sonra barış yapıp kaynaşmış ve iki halk birden Asgardlılar olarak anılmaya başlanmıştır. Asgardlılar Heimdall'ın bekçiliğini yaptığı Bifröst köprüsü sayesinde Dokuz Diyar'da istedikleri her yere seyahat edebilmektedirler. İlk kez 1962 yılında Journey into Mystery'nin 85. sayısında görünmüştür. Thor'un anavatanıdır. Sihirli güçlere sahip olan Asgardlılar, antik çağlarda Cermenler ve Vikingler tarafından tanrılar olarak kabul edilmişlerdir. Odin'in, Ragnarok'ta savaşması için seçtiği öimüş savaşçıları ağırladığı Valhalla da burada bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aborijin mitolojisi</span>

Avustralya ve Tazmanya’ya 40 bin ile 60 bin yıl önce gelen ve günümüzde bile avcı toplayıcı olarak yaşayan Aborijinler, pek çok klan ve dil grubuna ayrıldığından bir bütün olarak Aborijin mitolojisinden söz etmek zordur. Buna rağmen sözlü geleneğe dayanan yaratılış ile insan-doğa ilişkisini açıklamaya yoğunlaşan söylence ve mitolojiler arasında benzerlikler bulmak mümkündür. Aborijinler yeryüzü üzerinde mevcut canlı ve cansız tüm varlıkları kutsal olarak kabul etmekte, ata totemi kültüne dayanan bir inanç sistemi geliştirmiş olup, Rüya Zamanı adını verdikleri bir dönemde ata ruhlarının yeryüzü üzerinde dolaşarak dağ, dere, göl, deniz, bitki, hayvan ve insanları yarattığına inanmaktadırlar. Aborijin mitolojisinde en önemli tanrısal varlık her şeyden ve atalardan önce var olduğuna inanılan ‘Her şeyin Babası’ olup, çeşitli kabilelerde Baiame, Biame’, ‘Nooralie’ ve Mungan Ngour bu ruhun oğlu ise ‘Daramulun’, ‘Gayundi’, ‘Gnawdenoorte’ ve ‘Tun-dun’ adlarıyla bilinmektedir. İnanışa göre Baiame hayvanları yarattıktan sonra önce erkek ardından kadını yaratırken diğer hayvanların şikayetlerini dikkate alarak mükemmelleştirmiş, insanların uyması gereken dini kuralları ve tören geleneklerini oluştururken, Aborijin dini törenlerinde özellikle inisiasyon sırasında kullanılan 'boğa gümbürtüsü' çalgısı tjuringa veya inma'yı da insana hediye etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Thor (Marvel Comics) yardımcı karakterleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Marvel Comics'in Cermen mitolojisinden uyarladığı Thor çizgi romanında birçok yardımcı karakter bulunmaktadır. Bu karakterlerin de çoğunun Cermen mitolojisi ve diğer mitolojilerden alınmış olduğu gibi Marvel'in kendi yarattığı kurgusal karakterleri de mevcuttur. Bu karakterler başta süper kahramanlar olmak üzere dünyalı insan ve mutantlardan Elf, Troll, Dev ve Ejderha gibi sihirli yaratıklara ve uzaylılardan tanrılar ve diğer kozmik varlıklara kadar çok geniş bir yelpazede yer almaktadır. Diğer Marvel kahramanları önemli karakterlerdir. En önemli karakterler Thor'un ailesi ve halkı olan Asgard tanrılarıdır. Ayrıca, bu çizgi romanda görünen mitolojik tanrılar arasında en önemli tanrılar da onlardır. Elf Faradei, Troll Ulik, Kara Elf Malekith gibi pek çok dost ve düşmanı da bu panteonla bağlantılı sihirli yaratıklardır. İkinci en önemli tanrı grubuysa Thor'un dostu Herkül'ün de mensubu olduğu Olympos tanrılarıdır. Vişnu, Manitu, Horus ve Leir gibi diğer panteonların tanrıları da sık sık bu çizgi romanda yer almıştır. Galactus, Celestialler,Eternaller gibi kozmik varlıklar ve Skrull, Kree, Korbinite gibi uzaylı ırklar da önemli yer tutar.

Kurşa Gürcü mitolojisindeki efsanevi köpektir. Bazı hikâyelerde farklı karakterlerin yanında görünse de, genelde kültürel kahraman Amirani'nin sadık arkadaşı olarak bilinir. Kurşa, Gürcücede "siyah kulaklı" anlamına gelmektedir ve Gürcistan'da yaygın olarak kullanılan bir köpek ismidir. Kuzgun veya kartalın yumurtasından doğduğu söylenen Kurşa, bazen kartal kanatlarıyla tasvir edilir. Kanatlarından ayrı olarak, Kurşa bazen devasa pençeler, altın dudaklar ve elek kadar büyük gözleriyle tanımlanır. Kurşa'nın doğa üstü yeteneklerinin arasında: gök gürültüsü şiddetinde havlama, büyük bir tarla boyunca sıçrama, ve kusursuz av takip yeteneği bulunmaktadır.

Gürcü mitolojisi, Hristiyanlık etkisinin görülmeye başladığı tarihten önceki Gürcülerin mitolojisini ifade eder. Gürcü mitleri ve efsaneleri esas olarak popüler masallarla günümüze ulaşmıştır. Bu efsanelerin çoğu, 3 ve 4. yüzyıllarda Gürcistan'ın Hristiyanlaşmasıyla dini efsanelerle kaynaşmıştır.

Leton mitolojisi, Letonya tarihi boyunca ortaya çıkan, bazen birbirini takip eden nesiller tarafından detaylandırılan ve diğer zamanlarda reddedilip yerine başka açıklayıcı anlatılar konan mitlerin toplamıdır. Bu mitler Leton halkının halk geleneklerinden ve Hıristiyanlık öncesi Baltık mitolojisinden kaynaklanmaktadır.