İçeriğe atla

Amida Kuşatması (502-503)

Amida Kuşatması
Anastasya Savaşı
TarihEkim 502 - Ocak 503
Bölge
Sonuç Sasani zaferi
Taraflar
Sasani İmparatorluğuBizans İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
I. Kubâd
Adergoudounbades

Amida Kuşatması, Anastasya Savaşı sırasında 502–503 yıllarında gerçekleşmiştir. Bizans İmparatorluğu birliklerinin garnizonunun olmamasına rağmen şehir üç ay boyunca I. Kubâd komutasındaki Sasani ordusuna direndi. Zacharias Rhetor anlatımındaki detaylara göre, şehrin düşmesi özellikle çok vahşiydi ve üç gün ve gece boyunca şehir halkı katledildi. Şehrin düşmesi, İmparator I. Anastasius'un 505 yılında iki taraf arasında imzalanan mütareke öncesi askeri cevap vermesine neden oldu.

Arka plan

498/499 yılında tahta yeniden geçmesine yardım eden Ak Hunlara olan borcunu ödemek için Pers Şahı I. Kubâd'ın 502 yılında paraya ihtiyacı vardı. Durum, Aşağı Mezopotamya'da Dicle'nin akışındaki son değişiklikler nedeniyle baş gösteren kıtlık ve sel nedeniyle daha da kötüleşti.[1]

502 yazı boyunca, I. Kubâd, Roma Ermenistan'ını ve Mezopotamya'yı Arap ve Ermeni müttefiklerinin dahil olduğu bir ordu ile işgal etti.[2] Hazırlıksız Theodosiopolis şehrini muhtemelen yerel halkın desteğiyle kolayca ele geçirdi; şehir askerî birlikler tarafından savunmuyor ve surları zayıftı.[1]

Kuşatma

I. Kubâd sonra Amida'yı sonbahar ve kış (502-503) boyunca kuşattı. Şehrin kuşatması, Kubâd'ın beklediğinden çok daha zor bir teşebbüs olduğunu gösterdi. Şehri savunanlar, birlikler tarafından desteklenmemelerine rağmen, Pers saldırılarını üç boyunca püskürttüler. Kara bazalt duvarlarının ardındaki şehir, kuşatmaya boyun eğmeden önce umutsuzca direndi.[3]

Duvarlarda zayıf bir nokta keşfeden Kubâd, gece orayı zayıflatmak için küçük bir ekip gönderdi.[4] Prokopius'a göre, Perslerin girişimlerinde bir şansları vardı. Gerçekten, bir festivali kutladıktan sonra bazı gardiyanların sarhoş olduğu ve uykuya dalması,[4] Perslerin sessizce duvarları aşıp ve şehre girmelerine izin verdi.[5]

Şehir halkının katledilmesi, bir papaz Kubâd ile karşılaşıncaya kadar üç gün boyunca devam etti ve papaz bunun krallara layık bir hareket olmadığını savunarak öldürmeyi bırakması için ona yalvardı. Kubâd, ona neden onunla savaştıklarını sorduğunda, papaz şöyle cevapladı: "Çünkü Tanrı Amida'yı bizim kararımızla değil senin cesaretinle sana vermeyi istedi." Sonra, Kubâd katliamı durdurma emri verdi ama adamlarının şehri yağmalamasına ve hayatta kalanları köleleştirmesine izin verdi.[6] Halk İran'a sürülüp ve Arrajan kentinin yeniden kurulmasına katkıda bulundular.

Neticeleri

İmparator I. Anastasius, Amida'nın düştüğü haberinin gelmesi üzerine, 60,000 kişilik büyük bir kuvveti doğuya yolladı, fakat Bizanslılar şehri, 505 yılında Bizanslıların 1100 pound altın fidye ödemeyi kabul ettikleri mütarekeye kadar geri alamadılar.[7]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Procopius. History of the Wars, I.7.1-2; Greatrex & Lieu 2002, p. 62.
  2. ^ Greg Fisher, Arabs and Empires before Islam, Oxford University Press, p.221
  3. ^ Procopius. History of the Wars, I.7.1-2; Greatrex & Lieu 2002, p. 63.
  4. ^ a b Conor Whately, Battles and Generals: Combat, Culture, and Didacticism in Procopius’ Wars, p.74
  5. ^ J. A. S. Evans, The Age of Justinian: The Circumstances of Imperial Power, Taylor and Francis e-library, 2001, p.89
  6. ^ The Wars of Justinian, Procopius, translated by H.B. Dewing, Hackett Publishing Company Inc, 2014, p18
  7. ^ Procopius. History of the Wars, I.7.1-2; Greatrex & Lieu 2002, p. 77
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Kubâd</span>

I. Kubâd ya da I. Kavâd (473-531), I. Fîrûz'un oğlu, 488-531 yılları arasında Sasani İmparatorluğu'nun hükümdarı. Kör edilmiş amcası Belâş'ın (484-488) yerine asiller tarafından taç giydirildi.

Bessas, Bizanslı general. Trakyalı olup aslen Got (Cermen) kökenlidir. I. Justinianus dönemi savaşlarında oynadığı aktif rolle tanınır. Sasani Devleti ile yapılan İberya Savaşı'nda ve Belisarius'un komutası altında katıldığı Gotlar Savaşı'yla ünlenmiştir. Ancak Belisarius'un İtalya'dan çekilmesinin ardından tekrar toplanan Gotlar ile giriştiği mücadeleyi kaybedince 546 yılında Roma düşmüş, Bessas da bu başarısızlığın en büyük sorumlusu olarak görülmüştür. Mahçubiyet içinde Doğu'ya dönen General, ilerleyen yaşına rağmen Lazika Savaşı'nda, komutan olarak görevlendirilmiştir. Petra şehrinin geri almasıyla itibarını kurtarsa da, devamında sergilediği başıboş tavırlar yüzünden Justinianus tarafından görevden alınmış ve Abaskya'ya sürgüne gönderilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amida (Mezopotamya)</span> Antik Roma şehri

Amida Günümüzde Modern Diyarbakır'ın bulunduğu Mezopotamya antik şehri. Romalı yazarlar Ammianus Marcellinus ve Procopius, Roma eyaleti Mezopotamya'nın bir şehri olarak kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı (572-591)</span> Bizans ile Sasani arasında yaklaşık 20 yıl süren savaş durumu

Bizans-Sasani Savaşı (572-591), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaştır. Kafkasya bölgesinde Pers egemenliği altında olan Bizans yanlılarının ayaklanmaları ile başladı, ancak diğer olaylar patlak verdi. Çatışma büyük oranda Güney Kafkasya ve Mezopotamya ile sınırlıydı, ancak Doğu Anadolu, Suriye ve Kuzey İran'a da yayılmıştı. Bu, 6. ve 7. yüzyılın çoğunu kapsayan bu iki imparatorluk arasındaki yoğun bir savaş dizisinin bir parçasıydı. Büyük ölçüde sınır eyaletleri ile sınırlandığı ve bu sınır bölgesinin ötesinde herhangi bir düşman topraklarının kalıcı bir şekilde işgal edilmediği aralarındaki birçok savaşın sonuncusuydu. 7. yüzyılın başlarındaki çok daha kapsamlı ve belirgin son çatışmadan önce geldi.

Justinianus Bizans İmparatorluğu'nda hüküm süren Jüstinyen Hanedanı üyesi, aristokrat ve general. Asker olarak, Balkanlar'da ve Doğu'da Sasani İmparatorluğu'na karşı seçkin bir kariyer yaptı. Daha sonraki yıllarında, naip ve daha sonra imparator II. Tiberius aleyhinde başarısız bir komplo kurdu.

Perslerin Mısır'ı fethi, MS 618 - 621 yılları arasında, Sasani İmparatorluğu ordusu Mısır'daki Bizans kuvvetlerini mağlup etti ve eyaleti işgal etti. Roma Mısır'ının başkenti İskenderiye'nin yıkılması, Sasani seferinde bu zengin eyaletin fethindeki ilk ve en önemli aşamayı işaretler ve sonunda birkaç yıl içinde Mısır tamamen Pers egemenliği altına girdi. Olayın iyi bir açıklaması Butler tarafından verilmiştir.

Theodorus, Bizans imparatoru Herakleios'un kardeşi ; kuropalatis ve Herakleios'un Persler karşı ve Arap istilasına karşı savaşlarında önde gelen general.

<span class="mw-page-title-main">İberya Savaşı</span>

İberya Savaşı, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında İberya'nın Doğu Gürcü Krallığı üzerine 526'dan 532'ye kadar süren savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Anastasya Savaşı</span>

Anastasya Savaşı Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında 502'den 506'ya kadar süren savaştır. İki güç arasında 440'dan itibaren ilk büyük çatışmadır ve ertesi yüzyıl iki imparatorluk arasında gerçekleşecek olan yıkıcı çatışmalar serisinin başlangıcıdır.

Sürekli Barış Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında 532 yılında imzalanmış, iki güç arasındaki İberya Savaşı (527-531) sonucunu belirleyen süresiz bir barış antlaşmasıdır. Göreceli olarak samimi ilişkiler dönemini müjdeledi, ancak Lazika'nın kontrolü üzerine düşmanlıkların başladığı 540'a kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Satala Muharebesi (530)</span> Bizans Ermenistanındaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır.

Satala Muharebesi Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ile Sasani (Pers) İmparatorluğu'nun güçleri arasında 530 yazında, Bizans Ermenistanı'ndaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır. Pers ordusu, kuşatma yapmak için kente yaklaşırken, küçük bir Bizans kuvveti tarafından arkadan saldırıya uğramıştır. Persler, onlarla karşılaşmak için geri döndü, ancak kentin içinden ana ordu tarafından saldırıya uğradı. Bizanslı bir birimin kararlı saldırısı, Pers generalinin bayrağının kaybına yol açması Persler'in paniğe kapılıp geri çekilmelerine neden oldu.

Petra Kuşatması 549 yılında I. Justinianus komutasındaki Bizans ordusunun, Sasanilerin ele geçirdiği Petra şehrini işgal etmesiyle yaşanmıştır. Sasaniler başarılı bir şekilde Petra'yı Bizanslılara karşı savunmuştur.

II. Tsate 556 yılından bilinmeyen bir tarihe kadar Lazika'ya hükmeden kraldır.

II. Gubaz, yaklaşık 541 yılından suikasta uğradığı 555 yılına kadar Lazika'ya hükmeden kraldır. İlk başta Bizans İmparatorluğu'nun vasalı olarak tahta çıktı ancak Bizans makamlarının ağır uygulamaları sonucunda Bizans'ın başlıca rakibi Sasani İmparatorluğu'ndan yardım almaya çalıştı. Lazika Savaşı'nın liderlerinden biriydi. 541'de Sasani ordusunun yardımı ile Bizanslılar, Lazika'dan gönderildi; ancak Sasaniler ülkeyi işgal etti. Bunun üzerine 548'de Bizans'tan yardım isteyen Gubaz, sonraki birkaç yıl boyunca Bizans'ın müttefiki olarak kaldı. İki imparatorluk Lazika'nın kontrolü için savaşırken, Petra Kalesi mücadelenin odak noktası olmuştu. Sonunda Gubaz, savaştan bir sonuç alınamaması üzerine Bizans generalleriyle kavga etti ve sonrasında generaller tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Thannuris Muharebesi</span>

Thannuris Muharebesi 528 Yazında, Kuzey Mezopotamya'da Dara yakınlarında Serhas komutasındaki Sasani İmparatorluğu ile Belisarius ve Coutzes komutasındaki Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında gerçekleşen askeri çatışmadır. Minduous'ta bir kale inşa etmeye çalışırlarken, Bizanslılar Sasani ordusu tarafından mağlup edilmiştir. Belisarius kaçmayı başardı ama Sasaniler binaları yıktı. Zaferlerine rağmen, Persler, Sasani şahı I. Kubâd'ı kızdıracak ağır kayıplara maruz kalmışlardır.

Theodosiopolis Kuşatması, Anastasya Savaşı'nın açılış safhası olarak Ağustos 502 tarihinde gerçekleşmiştir. Sasani hükümdarı I. Kubâd, Bizans İmparatorluğu'nun Batı Ermenistan'da bulunan en önemli kalesi Theodosiopolis'i kuşattı. Şehirde askeri garnizon bulunmuyor ve şehri duvarları çok zayıftı. Muhtemelen yerel halkın yardımıyla, kısa bir direnişten sonra şehir teslim alındı.

Petra Kuşatması, Şehinşah I. Hüsrev komutasındaki Sasani İmparatorluğu'nun Lazika'da yer alıp Bizans İmparatorluğu'nun elinde olan Petra şehrini 541 yılında kuşatmasıdır. Sasaniler şehri başarılı bir şekilde kuşatıp, Bizans güçlerini mağlup etmişlerdir.

Edessa Kuşatması I. Justinianus hükümdarlığında Bizans İmparatorluğu ile I. Hüsrev hükümdarlığında Sasani İmparatorluğu arasında devam eden Lazika Savaşı'nın ortalarında 544 yılında gerçekleşmiştir. Şehir şiddetli kuşatmaya dayanmıştır. Şehrin dini doğası nedeniyle, çatışmanın sonucuna ilahi bir müdahalenin olduğunu söyleyen bazı Hristiyan söylenceleri doğmuştur.

Azaritis, aynı zamanda Exarath (Grekçe: Ἑξαράθ ve Zuraq olarak da kaydedilmiştir. Bizans-Sasani Savaşları sırasında Sasani Pers askeri komutanıydı. Yunanca adı muhtemelen hazaraft onursal unvanının yanlış anlaşılmasından kaynaklanıyor.

Serhas Bizans İmparatorluğu'na karşı savaşta öne çıkan, 6. yüzyılda yaşamış bir Sasani Pers prensidir.