İçeriğe atla

Amerikan istisnacılığı

Alman profesör Sieglinde Lemke şunları söylemektedir: "Özgürlük Heykeli kendisini istisnai bir ulus olarak görme duygusunun ABD'nin doğal genişlemesini hak gören içselleştirilmiş misyonunu belirtir."[1]

Amerikan istisnacılığı birbiri ile ilintili üç düşünceden biridir. Birincisi Amerika Birleşik Devletleri tarihi doğal olarak diğer milletlerinkinden farklıdır.[2] Bu bakış açısında, Amerikan istisnacılığı Amerikan Devriminden köken almaktadır, bu şekilde siyasal bilimci Seymour Martin Lipset'in "ilk yeni millet"[3] olarak adlandırdığı oluşuma yol açmış ve özgürlük, siyasal ve sosyal eşitlik, bireycilik, cumhuriyetçilik, demokrasi ve serbest girişimcilik değerleri üzerinde Amerikanizm adıyla, özgün bir Amerikan ideolojisi gelişmiştir.[4] İkinci düşünce ABD'nin dünyayı dönüştürmek için benzersiz bir misyonu olduğudur. Abraham Lincoln'un Gettysburg konuşmasında(1863) ifade ettiği gibi, Amerikalılar "Tanrı'nın şahitliğindeki bu ülkenin yeni bir özgürlük doğuşu yaşamasını sağlayalım ve halkın, halk tarafından halk için yönetimi olduğu bu devlet yeryüzünden silinmesin." ifadesini gerçekleştirmekle görevlendirilmişlerdir. Üçüncü düşünceye göre tarihi ve misyonu Amerika Birleşik Devletleri'ne diğer uluslara göre bir üstünlük sunmaktadır.

Ayrıca bakınız

  • Amerika Birleşik Devletleri'nin dış politikasının eleştirisi

Kaynakça

  1. ^ Winfried Fluck; Donald E. Pease; John Carlos Rowe (2011). Re-framing the Transnational Turn in American Studies. University Press of New England. s. 207. 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016. 
  2. ^ American Exceptionalism: A Double-Edged Sword. 8 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Seymour Martin Lipset. New York, N.Y.: W.W. Norton & Co., Inc. 1996. p. 18. .
  3. ^ Seymour Martin Lipset, The first new nation (1963).
  4. ^ Lipset, American Exceptionalism, pp. 1, 17–19, 165–74, 197

Bibliografya

  • Bacevich, Andrew (2008). The Limits of Power: The End of American Exceptionalism. Metropolitan Books. ISBN 0-8050-8815-6. 
  • Bender, Thomas (2006). A Nation Among Nations: America's Place in World History. Hill & Wang. ISBN 0-8090-9527-0. 
  • Cheney, Dick and Liz Cheney (2015). Exceptional: Why the World Needs a Powerful America. Threshold Editions. ISBN 978-1-5011-1541-7. 
  • Dollinger, Marc. "American Jewish Liberalism Revisited: Two Perspectives Exceptionalism and Jewish Liberalism". American Jewish History (2002) 90#2 pp 161+. online at Questia 8 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Dworkin, Ronald W. (1996). The Rise of the Imperial Self. Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 0-8476-8219-6. 
  • Hilfrich, Fabian (2012). Debating American Exceptionalism: Empire and Democracy in the Wake of the Spanish-American War. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-39289-2. 
  • Hodgson, Godfrey (2009). The Myth of American Exceptionalism. Yale University Press. ISBN 978-0-300-12570-2. 
  • Hughes, David. "Unmaking an exception: A critical genealogy of US exceptionalism." Review of International Studies (2015) 41#3 pp 527–551
  • Madsen, Deborah L. (1998). American Exceptionalism. University Press of Mississippi. ISBN 1-57806-108-3. 
  • Glickstein, Jonathan A. American Exceptionalism, American Anxiety: Wages, Competition, and Degraded Labor In The Antebellum United States (2002)
  • Ferrie, Joseph P. The End of American Exceptionalism: Mobility in the US Since 1850, Journal of Economic Perspectives (Summer, 2005)
  • Hellerman, Steven L. and Andrei S. Markovits (2001). Offside: Soccer and American Exceptionalism. Princeton University Press. ISBN 0-691-07447-X.  online version 25 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Ignatieff, Michael ed. (2005). American Exceptionalism and Human Rights. Princeton University Press. ISBN 0-691-11647-4. 
  • Kagan, Robert (2003). Of Paradise and Power: America and Europe in the New World Order. Knopf. ISBN 1-4000-4093-0. 
  • Kammen, Michael. "The problem of American exceptionalism: A reconsideration." American Quarterly (1993) 45#1 pp. 1–43. online
  • Koh, Harold Hongju. "On American Exceptionalism" 55 Stan. L. Rev. 1479 (2003) online17 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Krugman, Paul (2007). The Conscience of a Liberal. W. W. Norton. ISBN 0-393-06069-1. 
  • LeBlanc, Paul and Tim Davenport (eds.), The "American Exceptionalism" of Jay Lovestone and His Comrades, 1929–1940: Dissident Marxism in the United States, Volume 1. Leiden, NL: Brill, 2015.
  • Lipset, Seymour Martin (1997). American Exceptionalism: A Double-Edged Sword. W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-31614-9. 
  • Lipset, Seymour Martin. The First New Nation. Basic Books, 1955.
  • Lipset, Seymour Martin. "Still the Exceptional Nation?" The Wilson Quarterly. 24#1 (2000) pp. 31+ online version 25 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Lloyd, Brian. Left Out: Pragmatism, Exceptionalism, and the Poverty of American Marxism, 1890–1922. Johns Hopkins University Press, 1997.
  • Noble, David (2002). Death of a Nation: American Culture and the End of Exceptionalism. University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-4080-5. 
  • Restad, Hilde Eliassen, "Old Paradigms in History Die Hard in Political Science: U.S. Foreign Policy and American Exceptionalism", American Political Thought (Notre Dame), (Spring 2012), 1#1 pp53–76.
  • Ross, Dorothy. Origins of American Social Science. Cambridge University Press, 1991.
  • Ross, Dorothy. "American Exceptionalism" in A Companion to American Thought. Richard W. Fox and James T. Kloppenberg, eds. London: Blackwell Publishers Inc., 1995: 22–23.
  • Schuck, Peter H., Wilson, James Q., Eds. Understanding America: The Anatomy of an Exceptional Nation, 704 pp, 2008, ISBN 978-1-58648-561-0
  • Shafer, Byron E., ed. Is America Different?: A New Look at American Exceptionalism (1991) endorses exceptionalism
  • Soderlind, Sylvia, and James Taylor Carson, eds. American Exceptionalisms: From Winthrop to Winfrey (State University of New York Press; 2012) 268 pages; essays on the rhetoric of exceptionalism in American history, from John Winthrop's "city upon a hill" to the "war on terror".
  • Swirski, Peter. American Utopia and Social Engineering in Literature, Social Thought, and Political History. New York, Routledge (2011)
  • Tilman, Rick. "Thorstein Veblen's Views on American 'Exceptionalism': An Interpretation". Journal of Economic Issues. 39#1 2005. pp. 177+. online version 25 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Tomes, Robert. "American Exceptionalism in the Twenty-First Century" 18 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "Survival." 56#1. pp. 26–50.
  • Turner, Frederick Jackson Richard W. Etulain ed. (1999). The Significance of the Frontier in American History, in Does The Frontier Experience Make America Exceptional?. 
  • Tyrrell, Ian. "American Exceptionalism in an Age of International History", American Historical Review Vol. 96, No. 4 (Oct., 1991), pp. 1031–55 in JSTOR 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Voss, Kim. The Making of American Exceptionalism: The Knights of Labor and Class Formation in the Nineteenth Century (1993) online version 25 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Wilentz, Sean. Against Exceptionalism: Class Consciousness and the American Labor Movement, 1790–1820, 26 Int'l Lab. & Working Class History 1 (1984)
  • Wrobel, David M. (1996). The End Of American Exceptionalism: Frontier Anxiety From The Old West To The New Deal. University Press of Kansas. ISBN 0-7006-0561-4. 

Temel kaynaklar

  • Roberts, Timothy, and Lindsay DiCuirci. (Eds). American Exceptionalism. Volumes 1-4. London: Pickering & Chatto Publishers, 2012, 1552 p. A compilation of the primary sources on the subject of American exceptionalism, including pamphlets, sermons, newspaper and magazine articles from colonial period to 1900.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Apaçiler</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yerli halklarından oluşan birkaç grup

Apaçiler ya da Apaşlar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona, New Mexico ve Oklahoma eyaletlerinde yaşayan, Güneybatı Kızılderilileri kültür grubundan, Atabaskların Güney Atabaskları bölümünden ve Güney Atabask dillerine giren Ova Apaçicesi, Hikarilaca, Lipanca, Meskalero-Çirikavaca ile Batı Apaçicesi adlı dilleri konuşan Kızılderilileri topluca niteleyen ortak addır. Kendilerini Apaçi olarak nitelendiren kişi sayısı 2000 yılı rakamlarına göre 56.060 olup en yakın akrabaları Navaholardır.

<span class="mw-page-title-main">James Madison</span> 4. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1809–1817)

James Madison, Amerika Birleşik Devletleri'nin 4. başkanı, siyaset felsefecisi, devlet adamı ve ABD'nin kurucu babalarındandır.

Toplumsal sınıf toplumlar veya kültürler içindeki bireyler veya gruplar arasında hiyerarşik farklılığı ifade etmektedir. Genellikle bireyler sınıf içinde ekonomik konumlarına ve katmanlaşma sistemi içinde benzer siyasi ve ekonomik ilgilerine göre gruplaşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Robert Fogel</span> ekonomist

Robert William Fogel Amerikalı ekonomist. 1993 yılında, Douglass North ile birlikte, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. Tarih bilimde, kantitatif yöntemlerin kullanılması olan cliometrinin önde gelen savunucularından biri olarak tanınır.

İki ruh, Kanada Kızılderilileri ile ABD Kızılderililerinde kabul edilen ama birçok Batı Kültüründe olmayan Kuzey Amerika topluluklarında görülen üçüncü cinsiyet modeline verilen addır. Two Spirit, iki ruhun bir bedende birleşmiş olması durumudur. 1990'lı yıllarda antropolojik literatürde kullanılan Berdache kelimesi ayrımcı algılandığı için daha sonra bu terim kullanılmaya başlandı.

<i>Manifest Destiny</i>

Açık Kader, 19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri'nde Amerikalı yerleşimcilerce kıtanın doğu kıyısından batı kıyısına kadar genişlemenin mukadder olduğunu ifade eden ideolojidir. Eski Dünya'yı kurtarmak için yeni bir cennet inşa etmek üzere yeni toprak potansiyelleri tarafından oluşturulan misyon duygusudur. Deyimin kendisi birçoğuna göre farklı şeyler ifade eder ve birçok kişi bunu reddeder. Howe'a göre Amerikalıların fikirbirliğiyle Amerikan emperyalizmini temsil etmez ve bunu millî politika dahilinde acı muhalefet kışkırtmıştır. Manifest Destiny Demokratların çoğunun güçlü desteğini almıştır ve Whig Partisi ise şiddetle karşı çıkmıştır.

Mandanca ya da Mandan dili, ABD'nin Kuzey Dakota eyaletinde Mandanlar (Rų́ʔeta) tarafından konuşulan Siyu dilleri ailesinin Batı Siyu dilleri grubundan tek başına bir grup oluşturan bir Kızılderili dilidir. Son konuşanı olan Edwin Benson 9 Aralık 2016'da ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Anişinabe dilleri</span>

Anişinabe dilleri ya da Ojibva-Potavatomi dilleri, Kanada ile Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan yaşayan Anişinabeler tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kızılderili dil grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika'daki Kızılderili katliamları listesi</span>

Kuzey Amerika'daki Kızılderili katliamı, Amerika'nın Avrupalılarca sömürgeleştirilmesi sürecinde çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri topraklarında ABD Kızılderililerine karşı Avrupa'dan göç eden Beyaz yerleşimciler ile bunların soyundan gelen Amerikalılar tarafından gerçekleştirilen katliamları nitelendirdiği gibi, Kızılderililer tarafından diğer Amerika yerlilerine ya da Beyaz yerleşimcilere karşı yapılan katliamları da belirtir. Katliamların bir kısmı ABD Kızılderili savaşlarının parçası olarak gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kado dilleri</span>

Kado dilleri ya da Kaddo dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinde Kuzey Dakota'dan Oklahoma'nın güneyine ve Teksas'a kadar Büyük Ovalar'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi. 3.000 yıl önce Kuzey ve Güney olarak iki ana gruba ayrıldıkları tahmin eiliyor. Toplam 5 dilden oluşur ve birinin soyu tükenmiş, diğer dördünü konuşanlar ise ancak 50 kişidir ve soyu tehlike altında olan dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tano dilleri</span>

Tano dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinib New Mexico, Kansas, Oklahoma ve Teksas eyaletleri ile Meksika'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi.

<span class="mw-page-title-main">Vintu dilleri</span>

Vintu dilleri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Kaliforniya eyaletinin kuzey merkezinde yaşayan Vintu halkları tarafından konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi. Biri tükenmiş olan diğerleri de tükenmekte olan dört dilden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Barış hareketi</span> Belli bir savaşı veya tüm savaşları bitirmeye yönelik sosyal hareket

Barış hareketi, belli bir savaşı bitirmeyi, insanlar arası şiddeti en aza indirmeyi amaçlayan bir toplumsal hareket. Genellikle dünya barışını sağlama amacıyla bağlantılıdır. Bu hedeflere ulaşmak için pasifizm, şiddetsiz direniş, diplomasi ve boykot savunuculuğu yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Will Rogers</span>

William Penn Adair "Will" Rogers Amerikalı vodvil sanatçısı, mizahçı, sosyal yorumcu ve sinema oyuncusu. 1920'lerde ve 1930'larda dünyanın en bilinen ünlülerinden birisiydi.

Stephen Frand Cohen, Amerikalı Rus bilimi uzmanıdır. Çalışmaları, 1917 yılındaki Ekim Devrimi'nden sonra Rusya'da yaşanan gelişmelere ve ülkenin ABD ile olan ilişkilerine odaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">New Deal</span>

New Deal, Başkan Franklin D. Roosevelt tarafından 1933 ile 1938 yılları arasında ABD'yi Büyük Buhran'dan kurtarmak için yürürlüğe konulan bir dizi program, kamu çalışma projesi, mali reform ve düzenlemeydi. Buhranın içsel piyasa istikrarsızlığından kaynaklandığına ve ekonomiyi rasyonalize etmek ve istikrara kavuşturmak için genelde hükûmet müdahalesinin gerekli olduğuna inanılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri’nde Cumhuriyetçilik</span>

Cumhuriyetçilik, Amerika Birleşik Devletlerinin rehber siyasi ideolojisidir. Amerikan Devriminden itibaren Amerikan sivil düşüncesinin büyük bir kısmını meydana getirmiştir. Merkezi değerler olarak özgürlük ve doğal hakları almaktadır; halkı topluca egemen kılmaktadır, monarşi, aristokrasi ve siyasi iktidarın akrabalık ile devredilmesine karşıdır, yurttaşların sivil görevlerini yerine getirmede bağımsız olmalarını beklemektedir ve siyasi yozlaşmaya karşıdır. Amerikan cumhuriyetçiliği 18. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu babaları tarafından oluşturulmuş ve uygulanmıştır. Onlar için, bir grup tarihçiye göre, "cumhuriyetçilik bir hükümet biçiminden daha büyük bir şeyi temsil ediyordu. Bir yaşama biçimi, özlü bir ideoloji, özgürlüğe teklifsiz bağlılık ve aristokrasiyi tümden ret."

<span class="mw-page-title-main">Gettysburg Konuşması</span>

Gettysburg Konuşması Amerika Birleşik Devletleri başkanı Abraham Lincoln tarafından yapılan ve Amerika Birleşik Devletleri tarihinin en ünlü konuşmalarından biridir. Amerikan İç Savaşı sırasında, Konfederasyon güçlerinin Birlik Güçleri tarafından Gettysburg Muharebesi'nde yenilmesinden dört buçuk ay sonra 19 Kasım 1863 Perşembe günü Gettysburg, Pensilvanya'da Gettysburg Ulusal Mezarlığının kurulması nedeniyle yapılan törende verilmiş bir söylevdir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Uganda ilişkileri</span>

Türkiye-Uganda ilişkileri, Türkiye ile Uganda arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Kampala'da, Uganda'nın ise Ankara'da büyükelçiliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri</span> Amerika Birleşik Devletlerinin coğrafi bölgesi

Güneybatı Amerika Birleşik Devletleri, Amerika Birleşik Devletleri'nin genellikle Arizona, New Mexico ve Kaliforniya, Colorado, Nevada, Oklahoma, Teksas ve Utah'ın bazı kısımlarını içeren coğrafi ve kültürel bir bölgedir. En büyük şehirleri; Phoenix, Las Vegas, El Paso, Albuquerque ve Tucson'dur. 1848'den önce, tarihi Santa Fe de Nuevo México bölgesinde ve Alta California ve Coahuila y Tejas'ın bazı kısımlarında, Nuevo México'nun Pueblos ve İspanyol veya Meksika belediyelerinin dışında yerleşim neredeyse yoktu. Bölgenin çoğu, Amerika Birleşik Devletleri 1848'de Guadalupe Hidalgo Antlaşması ve 1854'te Gadsden'in satın alımı ile bölgeyi alana kadar Yeni İspanya ve Meksika'nın bir parçasıydı.