İçeriğe atla

Amerikan Devletleri Örgütü

Koordinatlar: 38°53′34″N 77°02′25″W / 38.8929138°K 77.0403734°B / 38.8929138; -77.0403734 (OAS headquarters, Washington, D.C.)
Amerikan Devletleri Örgütü
İspanyolca Organización de los Estados Americanos

Fransızca Organisation des États américains

PortekizceOrganização dos Estados Americanos
SloganBarış, güvenlik ve kalkınma için demokrasi
Kuruluş30 Nisan 1948
Alan40.275.678 km2
Resmî dillerİngilizce
Fransızca
İspanyolca
Portekizce
Resmî sitehttps://www.oas.org/en/

Amerikan Devletleri Örgütü (ya da resmî kurum adı İngilizce Organization of American States, OAS veya diğer resmî dillerdeki kısaltması ile OEA) genel merkezi Washington, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan bölgesel bir uluslararası kuruluştur.[1] Üyeleri Amerika kıtasında toprağı bulunan 35 bağımsız ülkedir.

Geçmişi ve yapısı

OAS Sözleşmesi 30 Nisan 1948'de Kolombiya'nın başkenti Bogota'da toplanan IX. Panamerikan Konferansı'nda imzalandı. Örgütün amaçları Batı Yarıküresi'nde barış ve güvenliği güçlendirmek, üye devletler arasındaki anlaşmazlıkları barışçıl yollardan çözmeye çalışmak, ayrıca ekonomik, toplumsal ve kültürel konularda işbirliğini özendirmektir. Örgütün tutumu büyük ölçüde antikomünisttir. Ancak örgüt kurulduğu andan başlayarak ABD'nin etkisi altına girdi.

Örgütün en önemli organı yılda bir kez toplanan Genel Kurul'dur. Bundan sonra, üye devletlerin birbirine karşı bir saldırıda ya da saldırgan sayılabilecek bir eylemde bulunmaları durumunda yürütme organı işlevini gören Dışişleri Bakanları Danışma Kurulu gelir. Üçüncü bir organ ise sürekli görev başında olan ve bütün üye devletlerin birer elçisinden oluşan Daimi Kurul'dur. Bu organ OAS'ın yürütme komitesi işlevini görür. Bunların dışında, teknik sorunlarla ilgilenen uzmanlık komiteleri vardır. Örgütün Genel Sekreterliği Washington'dadır.

Amacı

OAS'ın kurulmasının temelinde, Batı Yarıküresi ülkelerinin ABD'nin Monroe Doktrini'nde yer alan (özellikle de Amerika kıtasındaki bir ülkeye karşı girişilecek bir saldırının, kıtadaki bütün ülkelere yapılmış bir saldırı olarak kabul edileceği ilkesini) benimsemesi bulunuyordu. Örgüt, ABD'nin kendini savunmak için derhal eyleme geçme hakkını kısıtlamaksızın, öbür ülkeler için de yükümlülükler yaratarak Monroe Doktrini'ni kıtasallaştırmaya çalıştı.

OAS'ın bölgesel güvenliğe ilişkin önemli kararları arasında, 1962'de Sovyet füzeleri taşıyan gemiler nedeniyle Küba'ya konan ablukada Başkan John F. Kennedy'nin ve 1965'te ABD'nin Dominik Cumhuriyeti'ne müdahalesinin desteklenmesi sayılabilir. Ekonomik ve toplumsal alanda elde edilen en önemli sonuç, İlerleme İçin İttifak'ın kurulmasını sağlayan, 1961 tarihli Punta del Este Sözleşmesi'nin OAS tarafından benimsenmesidir. 1979'da Kosta Rika'nın San Jose kentinde de Amerika Kıtası İnsan Hakları Mahkemesi kurulmuştur.

Üyeler

  kurucu üye
  sonradan üye
  üye değil

Amerika kıtası üzerinde bulunan 35 bağımsız devletin hepsi OAS üyesidir.

5 Mayıs 1948'de uluslararası örgütün kuruluşunda yer alan kurucu 21 üye;

OAS sonraki yıllarda özellikle Karayipler'de bağımsızlıklarını kazanan yeni ülkelerinin katılımıyla genişledi;

  • Barbados Barbados (1967)
  • Trinidad ve Tobago Trinidad ve Tobago (1967)
  • Jamaika Jamaika (1969)
  • Grenada Grenada (1975)
  • Surinam Surinam (1977)
  • Dominika Dominika (1979)
  • Saint Lucia Saint Lucia (1979)
  • Antigua ve Barbuda Antigua ve Barbuda (1981)
  • Saint Vincent ve Grenadinler Saint Vincent ve Grenadinler (1981)
  • Bahamalar Bahamalar (1982)
  • Saint Kitts ve Nevis Saint Kitts ve Nevis (1984)
  • Kanada Kanada (1990)
  • Belize Belize (1991)
  • Guyana Guyana (1991)
  • Küba'nın statüsü; 1962'de, Küba hükûmetinin Marksist-Leninist bir modele yönelme kararının diğer üyeler tarafından benimsenemeyeceği ve sosyalist bir ülkenin örgütün ilkeleri ve hedefleriyle uyuşmayacağı gerekçesiyle bu ülkenin OAS üyeliği donduruldu. Küba teknik olarak OAS üyesi olmasına rağmen toplantılara katılmamaktadır.
  • Kanada ve OAS; Kanada 1931'de dışişlerinde bağımsızlığını kazanmasına ve ABD'yle olan yakın ilişkilerine rağmen uzun yıllar Amerikan Devletleri Örgütü'nden uzak durmuştur. 1972'de daimi gözlemci ve 1990'da da tam üye olmuştur. Örgüte geç üye olmasına rağmen OAS içinde çok etkili durumdadır.
  • Gözlemciler: OAS'ta Avrupa Birliği ve Türkiye[2] dahil 61 ülke ve uluslararası örgüt daimi gözlemci statüsündedir.

Notlar

  • Honduras : 2009-2011 yılları arasında üyeliği askıya alındı.[3]
  • Küba : 1962–2009 yılları arasında üyeliği askıya alındı.[4]

Genel kurullar

Haziran 2005'te Fort Lauderdale, Florida, ABD'de toplanan 35. Genel Kurul
  • Kırkikinci olağan kurul: Cochabamba, Bolivya, Haziran 2012
  • Kırkbirinci olağan kurul: San Salvador, El Salvador, Haziran 2011.
  • Kırkıncı olağan kurul: Lima, Peru, Haziran 2010.
  • Otuzdokuzuncu olağan kurul: San Pedro Sula, Honduras, Haziran 2009.[5]
  • Otuzsekizinci olağan kurul: Medellín, Kolombiya, Haziran 2008.
  • Otuzyedinci olağan kurul: Panama City, Panama, Haziran 2007.
  • Otuzaltıncı olağan kurul: Santo Domingo, Dominik Cumhuriyeti, Haziran 2006.
  • Otuzbeşinci olağan kurul: Fort Lauderdale, Florida, Amerika Birleşik Devletleri, Haziran 2005.
  • Otuzdördüncü olağan kurul: Quito, Ekvador, Haziran 2004.
  • Otuzüçüncü olağan kurul: Santiago, Şili, Haziran 2003.
  • Otuzikinci olağan kurul: Bridgetown, Barbados, Haziran 2002.
  • Otuzbirinci olağan kurul: San José, Kosta Rika, Haziran 2001.
  • Otuzuncu olağan kurul: Windsor, Kanada, Haziran 2000.
  • Yirmidokuzuncu olağan kurul: Guatemala City, Guatemala, Haziran 1999.
  • Yirmisekizinci olağan kurul: Caracas, Venezuela, Haziran 1998.
  • Yirmiyedinci olağan kurul: Lima, Peru, Haziran 1997.
  • Yirmialtıncı olağan kurul: Panama City, Panama, Haziran 1996.
  • Yirmibeşinci olağan kurul: Montrouis, Haiti, Haziran 1995.
  • Yirmidördüncü olağan kurul: Belém do Pará, Brezilya, Haziran 1994.
  • Yirmiüçüncü olağan kurul: Managua, Nikaragua, Haziran 1993.
  • Yirmiikinci olağan kurul: Nassau, Bahamalar, Mayıs 1992.
  • Yirmibirinci olağan kurul: Santiago, Şili, Haziran 1991.
  • Yirminci olağan kurul: Asunción, Paraguay, Haziran 1990.
  • Ondokuzuncu olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Kasım 1989.
  • Onsekizinci olağan kurul: San Salvador, El Salvador, Kasım 1988.
  • Onyedinci olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Kasım 1987.
  • Onaltıncı olağan kurul: Guatemala City, Guatemala, Kasım 1986.
  • Onbeşinci olağan kurul: Cartagena de Indias, Colombia, Aralık 1985.
  • Ondördüncü olağan kurul: Brasília, Brezilya, Kasım 1984.
  • Onüçüncü olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Kasım 1983.
  • Onikinci olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Kasım 1982.
  • Onbirinci olağan kurul: Castries, Saint Lucia, Aralık 1981.
  • Onuncu olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Kasım 1980.
  • Dokuzuncu olağan kurul: La Paz, Bolivya, Ekim 1979.
  • Sekizinci olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Haziran/Temmuz 1978.
  • Yedinci olağan kurul: St. George's, Grenada, Haziran 1977.
  • Altıncı olağan kurul: Santiago, Şili, Haziran 1976.
  • Beşinci olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Mayıs 1975.
  • Dördüncü olağan kurul: Atlanta, Amerika Birleşik Devletleri, Nisan/Mayıs 1974.
  • Üçüncü olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Nisan 1973.
  • İkinci olağan kurul: Washington, D.C., Amerika Birleşik Devletleri, Nisan 1972.
  • İlk olağan kurul: San José, Kosta Rika, Nisan 1971.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Coordinates of OAS headquarters: 38°53′34″N 77°02′25″W / 38.8929138°K 77.0403734°B / 38.8929138; -77.0403734 (OAS headquarters, Washington, D.C.)
  2. ^ https://www.mfa.gov.tr/amerikan-devletleri-orgutu.tr.mfa []
  3. ^ "OAS readmits Honduras to its ranks". CNN. 1 Haziran 2011. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012. 
  4. ^ "Member States". OAS. 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2012. 
  5. ^ Palencia, Gustavo (28 Mayıs 2009). "Big quake off Honduras kills 6, crumbles houses". Reuters. 4 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2009.  39. OAS Genel Kurulu Honduras'ta olan 7.3 şiddetindeki depremden bir hafta sonra gerçekleştirilmiştir - 2009 Honduras depremi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti</span> Karayiplerde bir ülke

Dominik Cumhuriyeti, Karayiplerdeki Hispanyola adasında yer alan bir ülkedir. Hispanyola, Porto Riko'nun batısında, Küba ve Jamaika'nın doğusunda yer alır. Venezuela ile deniz sınırı vardır. Adanın batı kısmında ülkenin tek kara komşusu olan Haiti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika</span> Dünyanın kuzey yarıküresindeki bir kıta

Kuzey Amerika, kuzey yarım kürede bulunan, kuzeyde Arktik Okyanusu, doğuda Atlas Okyanusu, güneyde Karayip Denizi ve kuzeybatıda Büyük Okyanus ile çevrili olan kıtadır.

<span class="mw-page-title-main">Latin Amerika</span> Amerika kıtasında Latin dillerinin ağırlıklı olarak konuşulduğu bölge

Latin Amerika, Latin dilleri konuşan Amerika ülkelerine ve çevresine işaret eder. Diğer bir deyişle bu bölgenin Anglo-Amerikan ve Cermen dilleri konuşan bölgeler ile zıtlık oluşturduğu da söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Karayipler</span> Karayip Denizini, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan bölge

Karayipler, Karayip Denizi'ni, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan ve coğrafî olarak Orta Amerika'ya dâhil edilen bölgedir. Bu adalar, Florida'nın güneyinden başlayıp bir kıvrım oluşturarak Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey batısına dek inmektedir. Bölgede 7.000 dolayında ada, adacık ve kayalık bulunur. Burada otuz beş bağımsız ülke ya da bağımlı bölge yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Interpol</span> milletlerarası kolluk kuvvetleri

Interpol, 1923 yılında uluslararası polis iş birliği sağlamak amacıyla kurulmuş kurum. Interpol, bir zamanlar sadece teşkilatın telgraf adresi olarak bilinirken, 1956 yılında resmî olarak teşkilatın yeni ismine dahil edilmiştir. Teşkilatın 1954 yılından önce tanınan adı "Uluslararası Polis Komisyonu'dur". Tüm dünyanın ortak birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Bağlantısızlar Hareketi</span> uluslararası oluşum

Bağlantısızlar Hareketi, kendilerini hiçbir güç blokuna dahil veya hariç olarak addetmeyen 100 üzerinde ülkenin bir araya gelerek oluşturdukları bir uluslararası oluşumdur. Soğuk Savaş döneminde Batı İttifakı ve Doğu Bloku'nun yanı sıra üçüncü bir blok olmuştur. Bu hareket çoğunlukla Güney Amerika, Afrika, Ortadoğu ve Asya ülkelerinden oluşur. Avrupa ve Kuzey Amerika ülkeleri ise aralarında Batı ittifakı ve Doğu Bloku olarak ikiye bölünmüşlerdir. Bunun sebebi ise I. Dünya Savaşı'ndan itibaren gelen ve II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş ile devam eden Avrupalı devletlerin güç yarışı ve dünyadaki egemenlik yarışıdır. Bağlantısızlar Hareketi bir diğer tabirle doğu dünyasının batı dünyasındaki bölünmelere taraf olmamak istemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Honduras millî futbol takımı</span>

Honduras millî futbol takımı, Honduras'ı uluslararası arenada temsil eden futbol takımıdır. Dünya Kupaları'ndaki ilk katılımını 1982'de gerçekleştiren Honduras, en büyük başarısını Orta ve Kuzey Amerika ülkelerinin katıldığı CONCACAF Altın Kupa'da 1991'de final oynayarak elde etti. Honduras aynı kupada 2005 ve 2009'da birer de üçüncülük kazandı.

Latin Birliği, Latince konuşan halkların içinde bulunduğu uluslararası bir örgüttür. Amacı, tek atadan gelme bilincini, bu halklar arasında tek kimliğin benimsenmesidir. Bu örgütün merkezi Fransa'nın başkenti Paris'tedir. Kuruluş tarihi 15 Mayıs 1954'tür.

<span class="mw-page-title-main">Óscar Arias</span> Kosta Rikalı siyaset adamı (1986–1990, 2006–2010)

Óscar Arias Sánchez, Kosta Rikalı siyaset adamı. 2006 ve 2010 yılları arasında Kosta Rika'nın devlet başkanlığını yapmıştır. Daha önceki yıllarda 1986 ve 1990 arası Cumhurbaşkanlığı görevini üstlendi. Orta Amerika ülkeleri arasındaki iç savaşları engellemek için gösterdiği çabaları için 1987 yılında Nobel Barış Ödülü almaya hak kazandı. Ayrıca Arias Sánchez Albert Schweitzer İnsanlık için çalışan kişiler ve Barış ve Güvenliği Sağlayan Ekonomistler ödüllerinin de sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">2011 CONCACAF Altın Kupa</span>

2011 CONCACAF Altın Kupa on birinci CONCACAF Altın Kupa'tır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 5-25 Haziran 2011 tarihleri arasında ABD'de düzenlenmiştir. Finalde ABD'yi 4-2 yenen Meksika kupayı da 6. kez müzesine götürmüştür. Turnuvanın gol kralı, attığı 7 golle Meksikalı oyuncu Javier Hernández olurken, turnuvanın en değerli oyuncusu ödülüne de layık görülmüştür.

1965 CONCACAF Şampiyonası, Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayibler Futbol Konfederasyonu (CONCACAF) tarafından düzenlenen ilk CONCACAF Şampiyonası'dır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 23 Mart-7 Nisan 1965 tarihleri arasında El Salvador'un San Salvador ile Santa Ana şehirlerinde düzenlenen turnuvada 8 takım mücadele etmiştir.

1998 FIFA Dünya Kupası elemeleri, CONCACAF bölgesi Toplamda 30 CONCACAF takımı katıldı. Meksika, ABD, Kosta Rika, Honduras, El Salvador ve Kanada, FIFA sıralamasındaki en başarılı altı takım olarak, doğrudan yarı finale yükseldiler. Geri kalan 24 takım çoğrafik mekanlarına göre ayrılarak elemeler yaptılar:

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelmek sürece El Salvador ziyaretçileri vize almak zorundadır. Tüm ziyaretçilerin en az 6 ay geçerli bir pasaporta sahip olmaları gerekmektedir.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Guatemala ziyaretçileri, Guatemala'nın diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2017 CONCACAF Altın Kupa</span>

2017 CONCACAF Altın Kupa, 7-26 Temmuz tarihleri arasında ABD'nin ev sahipliğinde düzenlenen 24. CONCACAF Altın Kupa turnuvasıdır. 12 takımın katılımıyla gerçekleştirilen turnuvanın final maçında Jamaika'yı 2-1'lik skorla yenen Amerika Birleşik Devletleri, turnuva tarihindeki 6. şampiyonluğunu elde etti.

<span class="mw-page-title-main">2019 CONCACAF Altın Kupa</span>

2019 CONCACAF Altın Kupa, 15 Haziran-7 Temmuz tarihleri arasında ABD, Kosta Rika ve Jamaika'nın ev sahipliğinde düzenlenen 25. CONCACAF Altın Kupa turnuvasıdır. 12 takımla düzenlenen önceki turnuvanın genişletilmesi sonucunda 16 takımın katılımıyla gerçekleştirilen turnuvanın final maçında Amerika Birleşik Devletleri'ni 1-0'lık skorla yenen Meksika, turnuva tarihindeki 11. şampiyonluğunu elde etti.

Bu sayfa Kuzey Amerika'da kullanılan ulusal ve uluslararası bayrakları gösterir.

Amerika'da pornografinin yasallığı ülkelere göre değişir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Amerika'nın yeniden birleşmesi</span> Orta Amerikada siyasî birlik önerisi

Orta Amerika'nın yeniden birleşmesi, Orta Amerika Federal Cumhuriyeti'nin varlığı sırasında tarihsel olarak meydana gelen Orta Amerika ülkelerinin önerilen siyasî birliğidir. Avrupa Birliği'ne benzer bir diplomatik girişim olan Orta Amerika entegrasyon sürecinden farklıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.