İçeriğe atla

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki İsrail lobisi

Amerika Birleşik Devletleri'nin dış politikasını ve askerî operasyonlarını İsrail lehine[1][2][3] etkileyerek,[4] İsrail'in tek başına yapamadığı "Irak İşgali" türü operasyonların ABD tarafından yapılmasını ve finanse edilmesini sağlayan sivil toplum örgütleri koalisyonudur.[5][6][7]

Eski ABD Başkanlarından Richard Nixon,[8][8][8] Başkanlığı sırasında yaptığı bir söyleşi'de:

"Arapların benim dış politikalarım konusunda bazı haklı şikâyetleri olsa da, onların da anlamaları gereken bir hakikat vardır ki o da, Amerika'daki musevilerin tüm bilgilendirme ve propaganda mekanizmasını kontrol ettikleri, büyük gazetelerin, film endüstrisinin, radyo ve TV'nin, büyük şirketlerin bir güç olarak nazarı dikkate alınması gerektiğidir"[8]

Nitekim, 2010 yılı sonunda yapılacak olan Amerikan Temsilciler Meclisi seçimlerinde finansman desteğini kaybetmek istemeyen ABD Başkanı Obama da İsrail Başbakanı Netanyahu ile iyi geçinmek için, yeni Başkan seçildiğinde İsrail'den talep ettiği, Filistinlilerin arazilerini zorla ellerinden alıp oralarda Yahudi yerleşimlerine son vermelerinden vazgeçmiştir.[9]

2012 yılında yapılacak olan seçimlerde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı olarak Başkan olmak istediği öne sürülen Orgeneral David Petraeus, daha önce açıkladığı ve İsrail'in Filistinlilere yaptığı insan hakları ihlalleri dolayısıyla ABD'nin tüm Dünya'da müslümanlarca düşman kabul edildiği ve bu sebeple Irak ve Afganistan operasyonlarının başarılı olamadığı hakkındaki söyleminin yanlış anlaşıldığını iddia etmiştir.[10]

"İsrail Lobisi" üzerine kitap yazan John Mearsheimer ve Stephen Walt'a göre bu Lobi esas olarak iki ana kuruluş ve yörüngesindeki sivil toplum örgütlerinden oluşmaktadır:

  • Amerikan-İsrail Halkla İlişkiler Komitesi (American Israel Public Affairs Committee, AIPAC) ABD Meclisi ve Senatosu nezdinde lobi faaliyetlerinde bulunmaktadır.
  • Büyük Amerikan Musevi Örgütleri Başkanları Konferansı (Conference of Presidents of Major American Jewish Organizations) ise ABD'deki musevi toplumu ile ABD hükûmeti arasındaki bağlantıyı sağlamaktadır.

Bunun yanında Amerikan Girişimcilik Enstitüsü (American Enterprise Institute, AEI), Hudson Enstitüsü (Hudson Institute), Orta Doğu Politikası için Washington Enstitüsü (Washington Institute for Near East Policy, WINEP) gibi yeni-muhafazakâr Neo-Con politikaların geliştirildiği düşünce kuruluşları da "İsrail Lobisi"nin entelektüel kuruluşları olarak finanse edilmekte ve çalışmaktadırlar.

İsrail ve "Neo-Con"lar

İsrail Lobisi'nin bir kolu olan "American Enterprise Institute"da çalışan Michael Rubin'in The Wall Street Journal, The New Republic, National Review ve The Weekly Standard adlı İsrail Lobisi kontrolündeki[11][12] gazete ve mecmualarda, diğer neo-conların yazdıkları gibi İsrail yanlısı,[2] Türkiye'de yapılan ve yapılmasını istedikleri askerî darbe'yi mazur gösteren[3][13][14] ve Kürdistan adında bir ülke kurulması lehinde yazıları yayınlanmaktadır.[15][16]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2010. 
  2. ^ a b "Yeni muhafazakârların yeni hedefi Türkiye - Yorum Haberleri - Radikal". web.archive.org. 22 Ekim 2016. 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2024. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009. 
  5. ^ The Israel Lobby and US Foreign Policy, John J. Mearsheimer and Stephen M Walt, Allen Lane (UK Edition), p113
  6. ^ Mearsheimer, John J. and Walt, Stephen. The Israel Lobby and U.S. Foreign Policy, London Review of Books, Volume 28 Number 6, March 22, 2006. Accessed March 24, 2006.
  7. ^ Mitchell Bard The Israeli and Arab Lobbies 19 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Jewish Virtual Library, published 2006, accessed August 26 2006.
  8. ^ a b c d ]
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2010. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2010. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2010. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2010. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2010. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2010. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  16. ^ "Kavkazcenter.com". www.kavkazcenter.com. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İntifada</span> başkaldırma hareketleri

Birinci İntifada (ayaklanma) veya Birinci Filistinli İntifada, İsrail’in, aralık 1987’den 1993 Oslo Anlaşmasının imzalanmasına kadar süren, Filistin topraklarını ele geçirmesine karşı, Filistinlilerin ayaklanmasıdır. Ayaklanma 9 Aralık'ta Cebaliye mülteci kampında başladı. Gittikçe yükselen tansiyon, ölen Filistinli ve İsrailliler ve son olarak İsrail ordusuna ait bir aracın dört Filistinli’ye çarpıp öldürmesi, ayaklanmayı ateşledi. Aracın dört Filistinliye kasıtlı çarptığı söylentisi hızlı bir şekilde Gazze’de, Batı Şeria’da ve Doğu Kudüs’te yayıldı. Genel grev, Gazze ve Batı Şeria’daki İsrailli kurumları boykot, ordu emirlerine karşı sivil itaatsizlik, İsrail yerleşkelerinde çalışmamak, İsrail ürünlerini satın almamak, vergi vermemek, Filistinli araçları İsrail ehliyetleriyle kullanmayı reddetmek, grafitiler yapmak, barikatlar kurmak ve Filistin sınırları içindeki İsrail’e ait askeri binalara taş ve molotofkokteyli atmak, ayaklanma sürecinde gerçekleşen eylemlerdi. Buna cevaben, İsrail, ayaklanmaları durdurmak için 80.000 askeri mobilize etti. Çocuk haklarını dünya çapında savunan “Save the Children” raporuna göre ilk iki yıl boyunca, 18 yaş altı bütün Filistinlilerin 7% si ateşlenen silahlardan, dayaklardan veya göz yaşartıcı gazdan dolayı yaralandı. Filistinlilerin kendi arasında, İsraille iş birliği yapma suçlamarından dolayı gerçekleşen şiddet eylemleri de ayaklanmaların daimi özelliklerinden biriydi. İsrail güvenlik güçleri 1087 Filistinliyi öldürürken, Filistinliler, 100 İsrailli sivili ve 60 İsrail güvenlik personelini öldürdü, 1400 den fazla sivili ve 1700 askeri yaraladı. Filistinliler 822 Filistinliyi, İsraille iş birliği yapma suçlamalarıyla öldürdü, yarısından fazlasının sonralarda İsraille hiçbir alakalarının olmadığı kanıtlandı.

Henry Jackson Cemiyeti İngiltere'de Cambridge Üniversitesi Peterhouse Koleji'nde, herhangi bir parti ile bağı olmayacak şekilde Mart 2005'te kurulmuş bir siyasi cemiyettir. Başta ABD ve İngiltere olmak üzere, pek çok ülkenin siyaset, bürokrasi ve akademi dünyalarından tanınmış isimleri bir araya getirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">AIPAC</span>

Amerikan İsrail Halkla İşleri Komitesi, Amerika Birleşik Devletleri'nin yasama ve yürütme organlarına İsrail yanlısı politikaları savunan bir lobicilik grubudur. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki İsrail yanlısı lobi kuruluşlarından biri olan AIPAC, 100.000'den fazla üyesi, 17 bölge ofisi ve "geniş bir bağışçı havuzu" olduğunu belirtmiştir. Ayrıca örgüt, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en güçlü lobi gruplarından biri olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siyonizm</span> Yahudilerin ana vatanına dönüş projesi

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiliğini temel alan ideolojik fikir hareketidir. Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı. Kuruluşundan çok kısa bir süre sonra varlıklı Yahudi soyluların ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Yaser Arafat</span> Filistinin ilk devlet başkanı (1989–2004)

Yaser Arafat, tam adıyla Muhammed Abdurrahman Abdurrauf Arafat el-Kudva el-Hüseyni, kod adı Ebu Ammar olan Filistinli lider. Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) lideri ve Filistin Ulusal Yönetimi'nin ilk başkanı olan Arafat, Filistin'in özerkliği için İsrail'e karşı mücadele etmiştir. Hayatının çoğunu 1958 ile 1960 yılları arasında kurduğu siyasi el-Fetih örgütünün liderliğini yaparak geçirdi. Önceleri İsrail'in varlığına karşı olmasına rağmen sonradan 1988 yılında, BM Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararını kabul ederek bu görüşünü değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dick Cheney</span> 2001den 2009a kadar Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı

Richard Bruce "Dick" Cheney Amerikalı siyasetçidir. Amerika Birleşik Devletleri'nin 46. Başkan Yardımcısıydı. Bu görevi 20 Ocak 2001-20 Ocak 2009 tarihleri arasında yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Balfour Deklarasyonu (1917)</span> Arthur Balfour tarafından kaleme alınan ve 1917 yılında İngiliz hükûmeti tarafından yayımlanan, o zamanlar Osmanlı toprağı olan Filistinde "Yahudi halkı için ulusal bir yurt" kurulmasını destekleyen bildiri

Balfour Deklarasyonu, Lloyd George'un başbakanlığındaki Britanyalı savaş kabinesinde dışişleri bakanı olan Arthur Balfour'un girişimiyle başlatılan ve sonuçta Filistin'de bir Yahudi devletinin -İsrail- kurulmasıyla sonuçlanan girişimdir. 1917 yılındaki bu deklarasyon, ilk Balfour Deklarasyonudur. Balfour'un girişimiyle 1926 yılında, Britanya sömürgeleri hususunda ikinci bir Balfour Deklarasyonu yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail</span> Batı Asyada bulunan bir ülke

İsrail, resmî adıyla İsrail Devleti (İbranice: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎,

<span class="mw-page-title-main">İsrail Savunma Kuvvetleri</span> İsrailin tüm askeri güçleri

İsrail Savunma Kuvvetleri (İSK; İbranice: צְבָא הַהֲגָנָה לְיִשְׂרָאֵל

İkinci İntifada veya El Aksa İntifadası , Eylül 2000'den 2005 yılına kadar devam eden ikinci Filistin ayaklanmasıdır. İsrail ve Filistin arasındaki çatışmalar Şubat 2005 yılında Ariel Şaron ve Mahmud Abbas'ın katıldığı Sharm ek-Sheikh Zirvesi ile sona ermiş. Ayrıca Oslo Savaşı olarak da bilinir. Toplam ölü sayısı Filistin tarafında 3000 ve İsrail tarafında 1000 i buldu ve ayrıca 64 yabancı da hayatını ayaklanma sürecinde kaybetti. B’Tselem’in raporlarına göre, 30 Nisan 2008 tarihine kadar öldürülen Filistinlilerin 35.2% si ayaklanmalarda aktif bir şekilde rol aldı, 46.4% ü ayaklanmalara katılmadı ve 18.5% inin katılıp katılmadığı bilinmiyor. Yine B’Tselem raporlarına göre, İsrail tarafında ölenlerin 31.7% si güvenlik güçlerinden ve 68.3% ü sivillerdendi. Diğer yandan, İsrail Uluslararası Terörle Mücadele Enstitüsü’nün 2005 tarihli bir çalışmasına göre, Filistinliler arasında yaşamını kaybedenlerin çoğunluğu mücahitti. Enstitü, İsrailli şiddete başvuranların, 22% olduğu ve sivillerin, 78% olduğu sonucuna vardı. Bundan önceki Birinci İntifada 1987 ve 1993 yılları arasında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Binyamin Netanyahu</span> 9. İsrail başbakanı

Binyamin "Bibi" Netanyahu (; İbranice: 

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kudüs</span> Kudüsün doğusu

Doğu Kudüs veya Doğu Yeruşalim ,1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Ürdün'ün ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in eline geçen Kudüs'ün doğusudur. İçinde, Eski Şehri ve Yahudilik, İslam ve Hristiyanlıkta kutsal yerler olan Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı, Mescid-i Aksa, Kutsal Kabir Kilisesi gibi yerleri barındırır. "Doğu Kudüs" terimi, bazen 1949'dan 1967'ye kadar Ürdün'ün hakimiyeti altında olan fakat 1967'den sonra İsrail hakimiyeti altında Batı Kudüs ile birlikte tek bir belediye altında birleştirilen 70 km²'lik alanı bazen de 1967 öncesi bir Ürdün belediyesi olan 6.4 km²'lik alanı tasvir eder. Filistin Devleti, Doğu Kudüs'ü başkent yapmak istemektedir fakat Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için şu andaki fiili başkenti Ramallah'tır. İsrail ise 30 Temmuz 1980'de Kudüs Yasası ile Batı Kudüs ve Doğu Kudüs olmak üzere Kudüs'ün tamamını ebedi başkent ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">John Mearsheimer</span> Amerikalı siyasetbilimci

John J. Mearsheimer Chicago Üniversitesi'nde görev yapan bir Amerikalı Siyaset Bilimi profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">İntihar saldırısı</span> Kendini öldürmeye dayanan bireysel saldırı

İntihar saldırısı; bir örgütün özenle seçilmiş hedeflerde azami zayiat ve hasar yaratmak maksadıyla, kesin ölümü kabullenmiş militanlarının kendi üzerlerinde veya bir ulaşım aracına yüklenmiş olarak hedef bölgesine getirdikleri patlayıcı maddeleri, yine aynı militanların kontrolünde infilak ettirmesiyle icra ettiği, şiddet yoğunluğu yüksek, sansasyonel eylemlerdir.

Yeni muhafazakârlık 1960'lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nde doğmuş bir siyasal akımdır.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Türk lobisi, Türkiye'nin Amerika Birleşik Devletleri hükûmetine olan çıkarlarını teşvik etmek için Türk hükûmeti adına çalışan bir lobidir.

Birleşik Devletler 'deki Suudi Arabistan lobisi, Suudi Arabistan hükûmetinin çıkarları adına Amerika Birleşik Devletleri kamuoyuna ve hükûmetine lobicilik yapmak için doğrudan Suudi Arabistan hükûmeti tarafından ödenen avukatlar, halkla ilişkiler firmaları ve profesyonel lobicilerden oluşan bir topluluktur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-İsrail ilişkileri</span>

İsrail-ABD ilişkileri, İsrail ile ABD arasındaki ikili ilişkiyi ifade eder. 1960'lardan beri Amerika Birleşik Devletleri İsrail'in çok güçlü bir destekçisidir. ABD; İsrail-Ürdün, Lübnan-Mısır ve Abraham Anlaşmalarında yer alan diğer birkaç devletle birlikte iyi ilişkiler kurulmasını teşvik ederken diğer Orta Doğu ülkelerinin özellikle Suriye ve İran'ın İsrail karşıtı politikalarını dizginlemeye çalışır. İsrail-ABD ilişkileri Birleşik Devletler hükümetinin Orta Doğu'daki genel politikasında çok önemli bir faktördür. ABD Kongresi İsrail ile yakın ve destekleyici bir ilişkinin sürdürülmesine büyük önem vermiştir.

Offshore dengeleme, uluslararası ilişkilerde realist teoride kullanılan stratejik bir kavramdır. Büyük bir gücün, potansiyel olarak düşman güçlerin yükselişini kontrol etmek için tercih edilen bölgesel güçleri kullandığı bir stratejiyi tanımlar. Bu strateji ABD'deki baskın büyük strateji olan liberal hegemonya ile zıttır. Offshore dengeleme, büyük bir gücün karadaki pozisyonlarından çekilmesi ve offshore kabiliyetlerini dünyanın üç kilit jeopolitik bölgesine odaklamasını gerektirir: Avrupa, Basra Körfezi ve Kuzeydoğu Asya.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.