İçeriğe atla

Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı

Makamı elinde tutanlar için Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcıları listesi sayfasına bakınız.
Amerika Birleşik Devletleri
Başkan Yardımcısı
Vice President of the
United States of America
ABD Başkan Yardımcılığı Arması
ABD Başkan Yardımcılığı Forsu
Görevdeki
Kamala Harris
20 Ocak 2021 tarihinden beri
Amerika Birleşik Devletleri Federal Hükümeti
Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcılığı
Görev süresiDört yıl
Oluşum4 Mart 1789
Açılışı yapanJohn Adams (21 Nisan 1789)
MaaşYıllık 235,100 ABD doları
WebsitesiBaşkan Yardımcısı Kamala Harris

Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcılığı, ABD Anayasası'nda yer alan kamu görevlerinden biridir.[1] Başkan Yardımcısı, ABD Devlet Başkanıyla birlikte halk tarafından iki dereceli seçimle ve Seçiciler kurulu yoluyla dört yıllığına seçilir.[2] Başkan Yardımcısı başkanlığa giden yolda ilk sıradadır ve başkanın ölümü, istifası ya da görevden alınması durumunda başkanlığa yükselir.[3]

Anayasa'ya göre, Başkan Yardımcısı, Birleşik Devletler Senatosunun başkanıdır.[4] Bundan dolayı Başkan Yardımcısı, Senatoda gerektiğinde eşitliği bozmak amacıyla oy kullanma hakkına sahiptir. Senato gelenekleri bu anayasal gücü azaltacak nitelikli çoğunluk kuralları getirmiş olmakla birlikte, Başkan Yardımcısı hâlâ kanun yapma sürecini etkileme hakkına sahiptir.[4][5][6] On İkinci Değişikliğe uygun olarak, Seçiciler kurulunun oylarını saymak üzere toplantıya çağrıldığında, Kongrenin birleşik oturumlarına başkanlık eder.[2]

Başkan Yardımcısının Anayasa'da belirtilmiş ve kendisine Başkan olabilme imkânı verenler dışındaki yegâne işlevleri Senatonun Başkanı olmasıyla ilişkili olsa da, bu makam genellikle federal devletin yürütme organı olarak görülür. ABD Anayasası bu makamı açıkça herhangi bir organa tahsis etmemiştir. Bu da uzmanlar arasında, Başkan Yardımcılığının yürütme organına mı, yasama organına mı, yoksa ikisine birden mi ait olduğu konusunda tartışmaya yol açmıştır.[7][8][9][10] Başkan Yardımcılığını yürütme organının bir unsuru olarak gören modern bakış, kısmen Başkan Yardımcısına Başkan ya da Kongre tarafından verilen yürütmeye ilişkin görevlerden kaynaklanır. Öte yandan bu görevler, yalnızca son dönemlerdeki tarihi gelişmelere dayanır.[7][9]

Yaşayan eski başkan yardımcıları

2024 itibarıyla yaşayan beş eski başkan yardımcısı bulunmaktadır:

№ Fotoğraf Başkan Yardımcısı Görev süresi Doğum tarihi
44.
Dan Quayle1989-1993 4 Şubat 1947 (77 yaşında)
45.
Al Gore1993-2001 31 Mart 1948 (76 yaşında)
46.
Dick Cheney2001-2009 30 Ocak 1941 (83 yaşında)
47.
Joe Biden2009-2017 20 Kasım 1942 (81 yaşında)
48.
Mike Pence2017-2021 7 Haziran 1959 (65 yaşında)

Walter Mondale (1928-2021), 19 Nisan 2021'de 93 yaşında hayatını kaybeden son eski başkan yardımcısı olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ U.S. Const. art. II, § 1, cl. 1.
  2. ^ a b U.S. Const. amend. XII, § 1.
  3. ^ U.S. Const. amend. XXV, § 1.
  4. ^ a b U.S. Const. art. I, § 3, cl. 4.
  5. ^ "U.S. Senate: Legislation & Records Home > Votes > Roll Call Vote". Senate.gov. 4 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2011. 
  6. ^ Oleszek, Walter J. CRS7-5700 Super-Majority Votes in the Senate 6 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Congressional Research Service, 12 April 2010
  7. ^ a b Goldstein, Joel K. (1995). "The New Constitutional Vice Presidency". Wake Forest Law Review. Cilt 30. Winston Salem, NC: Wake Forest Law Review Association, Inc. s. 505. 
  8. ^ Reynolds, Glenn Harlan (2007). "Is Dick Cheney Unconstitutional?". Northwestern University Law Review Colloquy. Cilt 102. Chicago: Northwestern University School of Law. s. 110. 
  9. ^ a b Garvey, Todd (2008). "A Constitutional Anomaly: Safeguarding Confidential National Security Information Within the Enigma That Is the American Vice Presidency". William & Mary Bill of Rights Journal. Cilt 17. Williamsburg: Publications Council of the College of William and Mary. s. 565. 
  10. ^ Subhawong, Aryn (2008). "A Realistic Look at the Vice Presidency: Why Dick Cheney Is An "Entity Within the Executive Branch"". Saint Louis University Law Journal. Cilt 53. Saint Louis: Saint Louis University School of Law. s. 281. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">2004 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin başkanını belirleyen seçim

2004 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri Amerika Birleşik Devletleri'nde 2 Kasım 2004 tarihinde gerçekleştirilen Amerikan tarihinin 55'inci başkanlık seçimine verilen genel isimdir. Seçimler sonucunda, Cumhuriyetçi Parti adayı George W. Bush Demokrat Parti adayı John Kerry'den daha fazla oy alarak ikinci defa ABD başkanlığına seçilmiştir. Özellikle seçimlere yakınlaşılan aylarda, dış politika konuları adaylar arasındaki tartışmaların odağını oluşturmuş, Irak Savaşı ve adayların birbirlerinin askerlik zamanlarına ilişkin suçlamalar medyada geniş yer bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Kongresi</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yasama organı

Birleşik Devletler Kongresi, Birleşik Devletler federal hükûmetinin iki meclisli yasama organıdır ve iki bölümden oluşur: Temsilciler Meclisi ve Senato. 435 temsilci ve 100 senatör olmak üzere toplam 535 üyeden oluşur. Toplam sayısı 435 olan Temsilciler Meclisi üyeleri dar bölge sistemiyle iki yıllığına seçilirler.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Senatosu</span> ABD Kongresinin üst kanadı

Amerika Birleşik Devletleri Senatosu veya yaygın ismiyle Birleşik Devletler Senatosu, Temsilciler Meclisi ile birlikte Birleşik Devletler Kongresini oluşturan iki yasama organından biridir. Amerika Birleşik Devletleri'nin 50 eyaletinin her birinden seçilen 2 senatörden oluşan 100 üyesi bulunur. Amerika Birleşik Devletleri Senatosunun üçte biri her 2 yılda bir yapılan seçimlerle yenilenir. Her senatörün bir sonraki seçime kadar olan görev süresi 6 yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> Dört yılda bir yapılan Amerikan Hükümetini yönetecek kişinin seçimi

ABD başkanlık seçimleri Amerika Birleşik Devletleri'nin başkan ve başkan yardımcısını seçmek amacıyla her 4 yılda bir Kasım ayının ilk pazartesi gününü izleyen salı gününde yapılır. Bu formüle göre seçimlerin günü yıllara göre 2 Kasım ile 8 Kasım günleri arasında değişir. ABD'nin en son başkanlık seçimi 3 Kasım 2020 tarihinde yapılmıştır.

Kuvvetler ayrılığı veya güçler ayrılığı, devlet organları olan yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrılmış oldukları bir devlet yönetim modelidir. Devletin her biri birbirinden ayrı ve bağımsız güçlerdeki kol ve sorumluluk alanlarına ayrıldığı ve böylece her bir güç ve kolun bir diğeri ile güç ve sorumluluk alanları bakımından bir çatışma yaşamadıkları bu model ilk olarak antik Yunan ve Roma'da geliştirildi. Kuvvetler ayrılığında güçler normal olarak yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç kola ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Başkanlık sistemi</span> ülke yönetim sistemi

Başkanlık sistemi, kuvvetler ayrılığının uygulandığı sistemlerde hükûmet başkanının yasama organından ayrı bir yürütme organına liderlik ettiği bir yönetim şeklidir. Hükümet başkanı çoğu ülkede aynı zamanda devlet başkanıdır. Yasama, yürütme ve yargı ilkeleri arasında katı bir ayrılık olur. Parlamenter sisteme göre farklarından biri, yürütme ile yasama arasındaki ayrımdan dolayı hükûmet başkanının direkt halk oyuyla iktidara gelerek, seçilmiş bir yasama organının güvenini kazanmadan bunu sağlamasıdır. Parlamenter sistemde ise yürütme ile yasama arasında güçlü bir işbirliği bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yürütme erki</span>

Yürütme erki, yasaların uygulanmasından sorumlu olan ve bir devletin yönetiminden genel olarak sorumlu olan hükûmetin bir parçasını tanımlamak için yaygın olarak kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Joe Biden</span> 46. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (2021–görevde)

Joseph Robinette Biden, Jr., Amerika Birleşik Devletleri'nin görevdeki 46. başkanı olan Amerikalı politikacı ve eski avukattır. Demokrat Partinin üyesi olan Biden, 2009-2017 yılları arası ABD'nin 47. başkan yardımcılığı, 1973-2009 yılları arasında ise Delaware Senatörlüğü görevlerini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti</span> ABD federal yönetimi

Birleşik Devletler'in federal yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturan 50 eyaletin ait olduğu anayasal cumhuriyetin millî yönetimidir. Federal hükûmet, üç organdan oluşur: yasama, yürütme ve yargı. Bu organlar ve onların güçleri Amerika Birleşik Devletleri Anayasası içinde belirtilmiştir. Güçler hakkında daha çok ayrıntı, Kongre tarafından yürürlüğe konulan kanunlarda belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Teksas valileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Teksas valisi, Teksas eyaletindeki yürütme organının başı ve eyaletin askerî güçlerinin başkomutanıdır. Vali Teksas Meclisi'nden geçen tasarıları onama ve veto etme hakkına sahiptir, meclisi toplantıya çağırabilir. Vali yasama meclisinin izniyle görevden alma veya vatan hainliği dışındaki durumlarda kişileri affedebilir.

<span class="mw-page-title-main">2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin 45. başkanını belirleyen seçim

2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 8 Kasım 2016 tarihinde yapılmıştır. ABD tarihindeki 58. başkanlık seçimleri olan bu seçimlerin yapıldığı sırada ABD başkanı olarak görev yapmakta olan Barack Obama ABD yasalarına göre bu göreve üst üste iki dönem seçilmiş olduğu için üçüncü kez aday olamamıştır. 2016 yılı boyunca partilerin kendi içlerinde her eyalette ayrı ayrı yaptıkları ön seçimlerin sonucu olarak Demokratik Parti'nin adayı Hillary Clinton, Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump, Liberteryen Parti'nin adayı Gary Johnson ve Yeşil Parti'nin adayı Jill Stein olarak belirlenmiştir. Bu adayların birbirlerine karşı yarıştıkları genel seçimlerde toplam oy sayısı bakımından Hillary Clinton'a göre daha az oy almasına karşılık, seçiciler kurulunda 304-227 üstünlük sağlayan Donald Trump seçimi kazanmış, 20 Ocak 2017 günü yemin ederek 45. ABD başkanı olarak göreve başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Michel Temer</span> 37. Brezilya devlet başkanı

Michel Miguel Elias Temer Lulia, Brezilyalı avukat ve siyasetçi. Ocak 2011 tarihinden itibaren Brezilya Devlet Başkan Yardımcısı oldu. 2010 seçimlerinde İşçi Partisi adayı Dilma Rousseff ve adayı olarak bekletildikten sonra göreve başladı. 12 Mayıs 2016'da, Devlet Başkanı Dilma Rousseff'in geçici olarak görevden alınmasından sonra Brezilya Devlet Başkan Vekili olarak başkanlık yetkilerini ve görevlerini üstlendi. Devlet başkanı Rousseff'in 31 Ağustos 2016 tarihi itibarıyla senato tarafından fiilen görevden alınması ile birlikte söz konusu tarih itibarıyla resmen devlet başkanı olarak görevi üstlendi. 75 yaşında, göreve gelmiş en yaşlı kişidir.

Yeni muhafazakârlık 1960'lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nde doğmuş bir siyasal akımdır.

<span class="mw-page-title-main">İki dereceli seçim</span>

İki dereceli seçim ya da dolaylı oy sistemi, iki aşamadan oluşan ve önce ilk seçmenlerin ikinci seçmenleri, ikinci seçmenlerin de milletvekili ya da başkan gibi temsilcileri seçtiği seçim sistemidir. Dolayısıyla, tek dereceli seçimlerin aksine, seçmenler milletvekillerini ya da başkanı doğrudan seçmezler.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Senatosu pro tempore Başkanı</span>

Amerika Birleşik Devletleri Senatosu pro tempore Başkanı, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu'nun ikinci en yetkili kişisidir. Anayasaya göre Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı'nın bir senatör olmamasına karşın Senato Başkanı olmasına ve Senatonun Başkan Yardımcısı'nın yokluğunda hareket etmek için geçici bir başkan belirlemesi şartını getirir. Senato pro tempore Başkanı, Başkan Yardımcısı'nın aksine Senatonun seçilmiş bir üyesidir ve herhangi bir tartışmaya katılabilir veya oy kullanabilmektedir.

1789 yılında makamın ortaya çıkmasından itibaren 49 Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı vardır. Başlangıçta, başkan yardımcısı, Seçiciler kurulunda başkan için en çok oyu alan ikinci kişi olurdu. Ancak 1800 seçimlerinde, Seçiciler kurulunda Thomas Jefferson ile Aaron Burr arasında oy eşitliği Temsilciler Meclisi tarafından başkanın seçilmesine yol açtı. Böyle bir olayın tekrarlanmasını önlemek için, Anayasaya 12. Ek Madde eklendi ve seçmenlerin başkan yardımcısı için ayrı bir oy kullandığı mevcut sistem oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">1792 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1788-89 Başkanlık seçimlerden 4 yıl sonra tekrarlanan başkanlık seçimidir. Mevcut Başkan George Washington bu seçimde Seçiciler Kurulunun 264 oyunun 132'sini alarak ikinci dönemi için seçilmiştir. Başkan yardımcısı ise Seçiciler Kurulunda Washington'ın ardından en çok oy alan John Adams olmuştur. İkincilik için George Clinton ile kıyasıya bir rekabeti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1824 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1824 Birleşik Devletler başkanlık seçimi, onuncu dört yılda bir yapılan başkanlık seçimiydi. 26 Ekim Salı ile 1 Aralık 1824 Çarşamba tarihleri arasında yapılmıştır. Andrew Jackson, John Quincy Adams, Henry Clay ve William Crawford, başkanlık için adaylardı. Hiçbir aday Seçiciler kurulu çoğunluğunu kazanamadığı için seçimin sonucu belirsizdi. Başkan yardımcılığı seçiminde ise John C. Calhoun, açık ara bir farkla çoğunluğu elde ederek başkan yardımcısı seçildi. Başkan adaylarından hiçbiri Seçiciler kurulu çoğunluğunu elde edemediği için, ABD Temsilciler Meclisi, ABD Anayasasında yer alan On ikinci Değişiklik hükümleri uyarınca, koşullu bir seçim yaptı. Bu seçim sonucunda ise 9 Şubat 1825'te John Quincy Adams başkan seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye başbakanı</span> Suriyenin hükûmet başkanı

Suriye başbakanı veya resmi adıyla Bakanlar Kurulu başkanı, Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye devlet başkanı yardımcısı</span> Suriyede siyasi pozisyon

Suriye devlet başkanı yardımcısı, Suriye'de siyasi bir pozisyondur. Anayasa, devlet başkanının geçici olarak görevini yapamaması durumunda, devlet başkanı yardımcısının devlet başkanı vekili olacağını belirtir. Aynı anda birden fazla kişi devlet başkanı yardımcılığı görevini yürütebilir. Suriye devlet başkanı, başkan yardımcılarını atar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.