İçeriğe atla

Amerika Birleşik Devletleri-Sırbistan ilişkileri

ABD-Sırbistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Sırbistan ve ABD

Sırbistan

ABD

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Sırbistan arasındaki ilişkiler ilk olarak 1882 yılında, yani Sırbistan'ın bir krallık olduğu dönemde, kuruldu.[1] 1918 ile 2006 yılları arasında ABD, Yugoslavya Krallığı, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ve ardıl devleti Sırbistan olan Yugoslavya Federal Cumhuriyeti (sonraki Sırbistan-Karadağ) ile ilişkiler sürdürdü.[2]

19. yüzyılın sonunda ABD, Sırbistan dahil olmak üzere Balkanlarda yeni ortaya çıkmış devletlerle diplomatik ilişkiler kurarak Osmanlı'nın Balkanlardan geri çekilmesinden yararlanmak istedi. Birinci Dünya Savaşı'nda her iki ülke İtilaf Devletleri'ndendi. Savaşın ardından Sırbistan, hem Karadağ'yla hem de Avusturya-Macaristan'ın eskiden yönettiği topraklarla birleşip zamanla "Yugoslavya" olarak bilinmeye başlayan birleşik bir Güney Slav devleti yarattı. Bu ülke, İkinci Dünya Savaşı'nın başına kadar ABD ile diplomatik ilişkilerde bulundu. Yugoslavya'da İkinci Dünya Savaşı boyunca ABD, komünist Partizan rakiplerine karşı Sırp kralcı Çetnikleri destekledi.[3] Çetnikler en sonunda Partizanlara yenildi ve Yugoslavya, başkanı Partizan lideri Josip Broz Tito olan tek partili komünist devlet oldu. Savaşın hemen sonrasında Yugoslavya ile ABD arasındaki diplomatik ilişkiler sınırlıydı. Savaşın sonunun ardından Yugoslavya'dan kitlesel oranda göç eden mültecilerin arasında ABD'ye göç eden çok sayıda Sırp vardı. Bunlar, ABD'deki ilk büyük Sırp diaspora topluluğunu [en] oluşturdu. ABD'ye yerleşmiş Sırp mültecilerin bazıları, ABD'yi merkezleri olarak kullanarak Soğuk Savaş boyunca Tito'yu baltalamayı çalışan antikomünistlerdi.

Yugoslavya'nın dağılması boyunca ABD, sosyalist Yugoslavya'nın ardıl devletlerinden biri olan ve o dönem Yugoslavya Federal Cumhuriyeti olarak bilinen Sırbistan ile hem askerî hem de ekonomik bir çatışmada bulundu. ABD, 1999 yılında Yugoslavya'ya yaptırımlar uyguladı ve NATO'nun Yugoslavya'ya karşı işlettiği bombalama kampanyasına öncülük etti. Bu dönem boyunca, çok sayıda Sırp mültecinin ABD'ye göç ettiği büyük bir göç dalgası tekrar yer aldı. 2000'li yıllarda ABD ile Yugoslavya arasındaki ilişkiler restore edildi, lâkin Karadağ'ın 2006'da Sırbistan-Karadağ federasyonundan ayrılmasıyla ABD ile Federal Yugoslavya Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler ardıl devlet Sırbistan'a miras kaldı. Şubat 2008'de ABD, Kosova'nın[a] Sırbistan'dan tek taraflı bağımsızlık ilânını tanıdı.

Ayrıca bakınız

Dipnot

  1. ^ Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti tek taraflı olarak 17 Şubat 2008'de bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova'yı kendi egemenliğinin bir parçası olarak kabul etmeye devam ediyor. İki hükûmet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak 2013'te ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova, Birleşmiş Milletler üyesi 193 devletin 97'si tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmış durumdadır. Toplamda, BM üyesi 112 devlet Kosova'yı bir noktada tanıdı ancak bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti.

Kaynakça

  1. ^ "US Ambassador to Serbia. US Government Office". 23 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2011. 
  2. ^ "Country programme framework". UNDP Serbia. UNDP. 5 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015. 
  3. ^ Jozo Tomashevich (1975). The Chetniks. Stanford University Press. s. 376. ISBN 9780804708579. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karadağ</span> Balkanlarda bir ülke

Karadağ, Avrupa'nın güneydoğusunda Balkanların Adriyatik kıyısında bir ülkedir. Kuzeyde Bosna-Hersek, kuzeydoğuda Sırbistan, doğuda Kosova, güneydoğuda Arnavutluk, batıda ise Hırvatistan ve Adriyatik Denizi ile çevrilidir. Başkenti ve en büyük şehri Podgorica ülke topraklarının %10,4'ünü ve nüfusun %29,9'unu kapsamaktadır, Çetine kenti eski krallık başkenti statüsündedir. Ülkenin büyük çoğunluğunu Karadağlılar oluşturur, Sırplar %28,7 ile en büyük azınlıktır. Ayrıca Boşnaklar, Arnavutlar ve Hırvatlar da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan</span> Güneydoğu Avrupa ve kısmen Orta Avrupada yer alan ülke

Sırbistan, resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (

<span class="mw-page-title-main">Çetnikler</span> Sırp Ortodoks-Köktenci çete terör örgütü

Çetnikler, II. Dünya Savaşı'nda işgalci Mihver kuvvetlerine ve Hırvat işbirlikçilerine karşı direnmek amacıyla ortaya çıkan, ama daha çok Partizanlar olarak bilinen Tito'ya bağlı komünist gerillalarla çarpışan radikal milliyetçi, monarşist Sırp gerillalar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti</span> 1945-1992 yıllarında Balkanlarda bulunan sosyalist federal cumhuriyet

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Balkanlar'da II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren sosyalist federal cumhuriyet. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Krallığı</span> 1918den II. Dünya Savaşının sonuna kadar Balkanların batısında var olmuş devlet

Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Federal Cumhuriyeti</span>

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosovatanınma süreci bulunur.

Sırbistan tarihi, bugünkü Sırbistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan tarihi</span>

Hırvatistan tarihi, bugünkü Hırvatistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Slovenya tarihi bugünkü Slovenya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Türkiye ilişkileri</span>

Bu madde, Sırbistan-Türkiye ve eskiden beri süregelen Türk-Sırp ilişkilerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Sırbistan Halk Cumhuriyeti” olan cumhuriyetin adı, 1963 tarihinde Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ-Sırbistan ilişkileri</span>

Karadağ-Sırp ilişkileri, Karadağ ve Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. 1918'den 2006'ya kadar iki devlet Yugoslavya Krallığı, Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti ve Sırbistan ve Karadağ altında birleşti. Bölgedeki son siyasi gelişmeler nedeniyle Karadağ'ın ulusal kimliği konusunda tartışmalar var. Karadağlıların etnik kimlikleri ve ulusal dilin adı hakkında bir tartışma var. Buna rağmen iki ülke çoğunlukla dostane ilişkileri sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Yugoslavya ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Türkiye-Yugoslavya ilişkileri, Türkiye ile Yugoslavya arasındaki tarihi dış ilişkilerdi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Sırbistan ilişkileri</span>

Rusya-Sırbistan ilişkileri, Rusya ve Sırbistan arasındaki ikili dış ilişkilere atıfta bulunur. Ülkeler, 1816'da Rusya İmparatorluğu ve Sırbistan Prensliği olarak resmi diplomatik ilişki kurdular. Rusya'nın Belgrad'da bir fahri konsolosluğu, Belgrad'da bir büyükelçiliği ve Sırbistan'ın Kosova ve Metohija eyaletinin Priştine şehrinde UNMIK ile temas kurmak için irtibat bürosu bulunmaktadır. Sırbistan'ın Moskova'da bir büyükelçiliği, St. Petersburg'da bir fahri konsolosluğu var ve Yekaterinburg'da bir başkonsolosluk açacağını duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Ukrayna ilişkileri</span>

Sırbistan-Ukrayna ilişkileri, Sırbistan ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Sırbistan, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'nin doğrudan halefi olarak 15 Nisan 1994'te Ukrayna'yı tanıdı. Ukrayna ve Yugoslavya Federal Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler 15 Nisan 1994'te kuruldu.

Meksika-Sırbistan ilişkileri, Meksika ve Sırbistan arasındaki diplomatik ilişkileri ifade eder. Her iki ülke de G77 ve Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Suudi Arabistan ilişkileri</span>

Suudi-Sırp ilişkileri, Suudi Arabistan ve Sırbistan arasındaki ikili ilişkileri ifade eder.