Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Stonewall öncesi LGBT eylemleri listesi

28 Haziran 1969 tarihinde yer alan Stonewall ayaklanmalarının çağdaş gey kurtuluş hareketinin başlangıç noktası olarak^[1]^[2] sayılmalarına rağmen bu tarihten önce bir sürü gösteri ve eylem yer almıştır. Genelde homophile örgütleri tarafından düzenlenmiş fakat bazen de hazırlıksız bir şekilde yer almış bu eylemler iş almada ve kamu konaklamada gey karşıtı ayrımcılık, ABD Silahlı Kuvvetleri'nden eşcinsellerin hariç tutulmaları, polis şiddeti ve devrimci Küba'da eşcinsellere yapılan muameleler gibi konular ile ilgileniyordular. Bu erken eylemler, LGBT topluluğunu Stonewall için hazırlamaları ve ayaklanmalarının simgesel gücüne katmaları için itibar edilmişlerdir.^[3]

İlk eylemcilerin tercih ettikleri eylem yöntemlerinden biri pankartlı protesto idi ve özellikle Mattachine Society'nin New York Şehri ve Washington, D.C.'deki branşları, Philadelphia merkezli Janus Society ve Daughters of Bilitis'in New York şehrindeki branşı gibi Doğu Yakası'ndaki bağlı gruplarının düzenledikleri eylemlerde kullanılıyordu. Bu gruplar müşterek olarak East Coast Homophile Organizations ("Doğu Yakası Homophile Örgütleri"; ECHO) ismi altında çalışıyorlardı.^[4] Düzenlenmiş pankartlı eylemler genelde çok yüksek nüfuslu kentsel merkezlerde yer alırdı, zira homophile eylemcilerin en büyük yoğunluğu bu yerlerde idi.^[5] ECHO'nun düzenlediği eylemlere katılanlar sıkı kıyafet kodlarına tabi idiler. Erkekler kravat ile tercihen bir ceket, kadınlar ise etek giyinmeye zorunda idiler. Kıyafet kodu, eşcinselleri "düzgün görünüşlü ve 'işe alınabilir'" bir şekilde göstermek amacı ile Mattachine Society kurucusu Frank Kameny tarafından uygulandı.^[6] Bu erken eylemlere katılanların birçoğu sonradan derinden gey kurtuluş hareketi ile uğraşmışlardır.^[7]

Eylemler

Tarih	Mekân	Neden	Açıklama
Mayıs 1959	Los Angeles	Polis tacizlerini protesto etmek için.	Los Angeles Polis Teşkilatı'nın sürekli taciz ettiği drag queenler ile erkek fahişelerin sık uğradıkları mekânlardan biri olan Cooper's Donuts'ta LGBT kişiler polisler ile çatıştılar. Polisler John Rechy dahil olmak üzere üç kişiyi tutukladı fakat diğer müşteriler polislere donat ve kahve bardakları attı. LAPD takviye polisler çağırdı ve birçok isyancıyı tutukladı. Rechy ile birlikte tutuklanan iki kişi kaçmayı başardı.^[8]
19 Eylül 1964	New York	ABD Silahlı Kuvvetleri'nin eşcinsellere ettiği muamelesini protesto etmek için.	Randy Wicker'ın düzenlediği bu eylem kapsamında küçük bir grup, gey erkeklerin askerlik kayıtlarının mahremiyetinin ihlal edilmesinin ardından Whitehall Street Induction Center'a karşı pankartlı bir protesto yaptı. Bu eylem ABD'deki ilk gey hakları eylemi olarak değerlendirilmiştir.^[9]
2 Aralık 1964	New York şehri	Eşcinselliğin hastalık modelini protesto etmek için.	Dört gey ve lezbiyen, eşcinselliğin akıl hastalığı modelini benimseyen bir psikanalistin verdiği bir derse karşı pankartlı protesto başlattı. Göstericilere 10 dakikalık karşı delil verme fırsatı verildi.^[9]
17 Nisan^[4] ve 18 Nisan 1965^[10]	Washington, New York şehri	Hem Küba'nın hem de ABD'nin eşcinselliğe ilişkin politikalarını protesto etmek için.	Homofil eylemciler, Küba'nın eşcinselleri zorla çalışma kamplarına gönderdiğini öğrendikten sonra^[11] 17 Nisan'da Beyaz Saray'a, 18 Nisan'da ise Birleşmiş Milletler'e karşı pankartlı protesto başlattı.^[12]
25 Nisan 1965	Philadelphia	Bir restoranın geyleri dışlayan politikasını protesto etmek için.	Dewey's Restaurant'ın menajerinin gey gözüktüklerini düşündüğü birçok kişiye hizmet etmeyi reddetmesinin ardından tahmini olarak 150 kişi bir oturma eylemine katıldı. Philadelphia merkezli Janus Society üyesi olan homofil hakları önderi Clark Polak dahil olmak üzere dört kişi tutuklandı. Dördü huzuru bozan davranış suçu ile suçlandılar. Janus Society üyeleri ayrıca ertesi hafta restoranın önünde el ilânı dağıttı ve hizmet reddine son verilmesi için restoran sahipleri ile müzakere etmeye çalıştı. Üç kişi 5 Mayıs'ta bir masayı birkaç saat işgâl ederek bir oturma eylemi daha yürüttü.^[13]
29 Mayıs 1965	Washington	Gey haklarını desteklemek için.	ECHO'nun düzenlediği bu eylemin kapsamında yedi erkek ile üç kadın Beyaz Saray'da pankartlı bir protesto başlattı.^[14] Bu eylem yaz boyunca Civil Service Commission'ı, ABD Dışişleri Bakanlığı'nı ve Pentagon'u da hedefleyen bir dizi pankartlı protestonun ilki idi.^[11]
4 Temmuz 1965	Philadelphia	Genel bilgilendirme amaçlı pankartlı protesto.	ECHO'nun düzenlediği bu eylemin kapsamında göstericiler Independence Hall'da pankartlı protesto başlattı. Göstericiler 1969'a dek her sene Annual Reminder ("Yıllık Hatırlatma") hâline gelen yıllık eylem için geri döndü.^[15]
26 Eylül 1965	San Francisco	Geyleri destekleyen bir papazı desteklemek için.	Canon Robert Cromey'nin LGBT kişiler ile dinî önderlerin arasında bir ittifak olan Council on Religion and the Homosexual ("Din ile Eşcinsele İlişkin Konsey")'a katılması nedeni ile ona karşı verilen cezaları protesto etmek için otuz kişi Grace Katedrali'nde pankartlı protesto düzenledi.^[16]
23 Ekim 1965^[17]	Washington	Gey haklarını desteklemek için.	Beyaz Saray'da düzenlenen en son pankartlı protesto. Bu eylemin ardından göstericiler, bir yöntem olarak Beyaz Saray'da pankartlı protesto yapmanın kendi etkileyiciliğini kaybettiğini düşündüler.^[18]
21 Nisan 1966	New York şehri	Eyâletin bilinen eşcinsellere alkol verme yasağına meydan okumak için.	Eylemciler Dick Leitsch, Craig Rodwell ile John Timmons, New York'taki barlarda ve restoranlarda bilinen eşcinsellere alkol verme yasağına meydan okumak için bir emsal dava aradılar. Hizmet reddini uygularken onları takip edecek gazeteceleri davet ettiler. Birçok barda eşcinsel olduklarını belirtmelerine rağmen hizmet ettirildikten sonra en sonunda daha evvel baskına uğramış Julius adlı bir gey barda grup hizmet reddedil. Leitsch'in State Liquor Authority (Eyâlet İçki Hakimiyeti)'e ettiği şikâyete hiçbir karşılık verilmemesine rağmen kentteki insan hakları komisyonu, bu tür ayrımcılığının devam edemeyeceğini ilân etti.^[19]
21 Mayıs 1966	Los Angeles, New York, Philadelphia, San Francisco, Washington	Eşcinsellerin ABD Silahlı Kuvvetleti'nin dışında tutulmasını protesto etmek için.	Ülke çapındaki homofil örgütlerden oluşan bir koalisyon, "Silahlı Kuvvetler Günü" (Armed Forces Day) için eşzamanlı olarak gösteriler düzenledi.^[20] Los Angeles'taki grup 15 arabalık bir araba konvoyu düzenledi (bu ülkedeki ilk gey onur geçit töreni olarak değerlendirilmiştir);^[21] diğer kentlerdeki eylemciler ise pankartlı protestolar düzenlediler.^[22]^[23] Bu ulusal protesto, sonradan North American Conference of Homophile Organizations ("Kuzey Amerika Homofil Örgütleri Konferansı") hâline gelen örgütün ilk toplantısından oluştu.^[21]
18 Temmuz 1966	San Francisco	Bir restoranın tacizi ve hizmet vermemesini protesto etmek için.	Compton's Cafeteria'nın yeni menajerliği gey ve transgender müşterileri taciz etmek için Pinkerton ajanları ve polisler kullanmaya başlayınca yaklaşık 25 kişi restorana karşı pankartlı protesto başlattı.^[24]
Ağustos 1966	San Francisco	Devam eden tacizleri protesto etmek için.	Devamlı polis tacizlerine karşılık olarak gey ve transgender müşteriler Compton's Cafeteria'da ayaklandılar. Hem restoran hem de etrafındaki mahalle birçok hasara maruz kaldı. Ertesi gece göstericiler pankartlı bir protesto gösterisi daha düzenledi; bu daha çok şiddete dönüştü ve restorana yapılan daha çok hasar ile sonuçlandı.^[24]
Eylül 1966	Chicago	Basın tarafından göz ardı edilmeyi protesto etmek için.	Mattachine Society'nin Şikago branşı, sürekli basın materyalini göz ardı etmeleri ve örgütten reklam basmayı reddetmeleri nedeni ile Chicago Tribune ile Chicago Sun-Times'a karşı pankartlı protesto düzenledi. Sun-Times köşe yazarı Irv Kupcinet kendi köşesinde protestolardan bahsetti fakat kendi gazetesinin protestoların hedeflerinden biri olduğunu yazmayı ihmal etti. Tribune eylem hakkında hiçbir şey yayımlamadı.^[25]
1 Ocak 1967	Los Angeles	Gey barlara polis baskınlarını protesto etmek için.	LAPD, Black Cat Tavern ile New Faces gey barlarında yapılan yılbaşı gecesi kutlamalarına baskın yapıldı. Birçok müşteri yaralandı ve bir barmen, kafatasının kırılması nedeniyle hastaneye gönderildi. Yüzlerce kişi hazırlıksız olarak Sunset Boulevard'da gösteri yaptı ve Black Cat'in önünde pankartlı protesto düzenledi.^[26]
11 Şubat 1967	Los Angeles	Kentte diğer azınlık grupları ile dayanışmak için.	Haftalar önceki Black Cat protestolarından esinlenerek Pandora's Box gey barının sahibinin düzenlediği bu eylemin kapsamında Black Cat'in önünde 40 gösterici hippi ve polis tacizine ve şiddetine maruz kalan diğer karşı kültür grupları ile koordinasyon hâlinde pankartlı protesto düzenledi ve yaklaşık 200 LGBT bireyi eylemi izledi.^[27]
17 Mart 1968	Los Angeles	LAPD'nin tuzağa düşürmelerini ve tacizlerini protesto etmek için.	"The Princess" ve "The Duchess" isimleri ile tanınan iki drag queen, popüler bir çark yeri ve polislerin sıkça hedeflediği bir mekân olan Griffith Park'ta bir Aziz Patrick Günü şenliği düzenledi. 200'den fazla gey gün boyunca sosyalleşti.^[26]
23 Nisan 1968	New York şehri	Eşcinselliğin bir akıl hastalığı olarak sınıflandırılmasını protesto etmek için.	Columbia Üniversitesi'ndeki Student Homophile League ("Homofil Öğrenci Cemiyeti"), eşcinselliği tartışan psikiyatrlardan oluşan bir panelde pankartlı protesto düzenledi ve paneli aksattı.^[28]
30 Mayıs 1968	Los Angeles	Genel toplantı.	Homofil grupları Griffith Park'ta bir "gay-in" düzenlediler.^[29]
Ağustos 1968^[30]	Los Angeles	The Patch barına yapılan bir polis baskınına karşı protesto düzenlemek için.	İki müşterinin tutuklanmasının ardından The Patch barının sahibi Lee Glaze, karakola gitmek için müşterilerini seferber hâline getirdi. Yakınlarda bulunan bir çiçekçi dükkânının tüm mallarını satın aldıktan sonra göstericiler karavan içinde karakola gidip karakolu çiçekler ile süsledi, sonra tutuklananları serbest bıraktırdılar.^[31]
Nisan 1969	San Francisco	Bir gey eylemcinin işinden atılmasını protesto etmek için.	Gey eylemci ve gazeteci Gale Whittington'ın basılı bir şekilde açılmasının ardından State Steamship Company'nin onu işinden kovduktan sonra "Committee for Homosexual Freedom" ("Eşcinsel Özgürlüğü Koalisyonu"; CHF) adı altında çalışan eylemcilerden oluşan küçük bir grup, birkaç hafta boyunca her iş gününde saat 12 ile saat 1 arası şirketin San Francisco'daki bürolarına pankartlı protesto düzenledi.^[32]
Mayıs 1969^[33]	San Francisco	Gey sanılan bir elemanın işinden kovulmasını protesto etmek için.	Tower Records, Frank Denaro'nun gey olduğunu sanarak onu işinden kovdu. Denaro'nun işine geri alınmasına kadar CHF, birkaç hafta boyunca mağazaya karşı pankartlı protesto düzenledi.^[34] CHF ayrıca Safeway bayilerinde, Macy's mağazasında ve San Francisco Federal Binası'nda benzeri protestolar düzenledi.^[32]

Kaynakça

Genel

Allyn, David (2000). Make Love, Not War: The Sexual Revolution, an Unfettered History. Little, Brown and Company. ISBN 0316039306.
Alwood, Edward (1996). Straight News: Gays, Lesbians, and the News Media. Columbia University Press. ISBN 0231084374.
Bérubé, Allan (1990). Coming Out Under Fire: The History of Gay Men and Women in World War Two. New York, The Penguin Group. ISBN 0452265983.
Bianco, David (1999). Gay Essentials: Facts For Your Queer Brain. Los Angeles, Alyson Books. ISBN 1555835082.
Campbell, J. Louis (2007). Jack Nichols, Gay Pioneer: "Have You Heard My Message?". Haworth Press. ISBN 1560236531.
Carter, David (2005). Stonewall: The Riots That Sparked the Gay Revolution. Macmillan. ISBN 0312342691.
Cleninden, Dudley and Adam Nagourney (1999). Out For Good: The Struggle to Build a Gay Rights Movement in America. New York, Simon & Schuster. ISBN 0684810913.
Duberman, Martin (1993). Stonewall. Penguin Books. ISBN 0525936025.
Eisenbach, David (2006). Gay Power: An American Revolution. Carroll & Graf Publishers. ISBN 0786716339.
Faderman, Lillian and Stuart Timmons (2006). Gay L.A.: A History of Sexual Outlaws, Power Politics, and Lipstick Lesbians. Basic Books. ISBN 046502288X.
Fletcher, Lynne Yamaguchi (1992). The First Gay Pope and Other Records. Boston, Alyson Publications. ISBN 1555832067.
Gallo, Marcia M. (2006). Different Daughters: A History of the Daughters of Bilitis and the Rise of the Lesbian Rights Movement. Carroll & Graf Publishers. ISBN 0786716347.

Hogan, Steve and Lee Hudson (1998). Completely Queer: The Gay and Lesbian Encyclopedia. New York, Henry Holt and Company. ISBN 0805036296.
Loughery, John (1998). The Other Side of Silence – Men's Lives and Gay Identities: A Twentieth-Century History. New York, Henry Holt and Company. ISBN 0805038965.
Marks Ridinger, Robert B. (2004). Speaking For Our Lives: Historic Speeches and Rhetoric for Gay and Lesbian Rights (1892-2000). Haworth Press. ISBN 1560231750.
Miller, Neil (1995). Out of the Past: Gay and Lesbian History from 1869 to the Present. New York, Vintage Books. ISBN 0099576910.
Murray, Stephen O. (1996). American Gay. Chicago, University of Chicago Press. ISBN 0226551911.
Stryker, Susan and Jim Van Buskirk, with foreword by Armisted Maupin (1996). Gay by the Bay: A History of Queer Culture in the San Francisco Bay Area. San Francisco, Chronicle Press. ISBN 0811811875.
Teal, Donn (1971, reissued 1995). The Gay Militants: How Gay Liberation Began in America, 1969–1971. New York, St. Martin's Press. ISBN 0312112793 (1995 edition).
Timmons, Stuart (1990). The Trouble With Harry Hay. Boston, Alyson Publications. ISBN 1555831753.
Tobin, Kay and Randy Wicker (1972). The Gay Crusaders. New York, Paperback Library, a division of Coronet Communications. ISBN 0446666912.
Witt, Lynn, Sherry Thomas and Eric Marcus (eds.) (1995). Out in All Directions: The Almanac of Gay and Lesbian America. New York, Warner Books. ISBN 0446672378.

Özel

^ Duberman, s. xi.
^ Bianco, s. 194.
^ Allyn, s. 155.
^ ^a ^b Loughery, s. 270.
^ Miller, s. 239.
^ Loughery, s. 271.
^ Loughery, s. 272.
^ Faderman & Timmons, s. 1–2.
^ ^a ^b Campbell, s. xvii.
^ Witt et al., s. 208
^ ^a ^b Witt et al., s. 209.
^ Bianco, s. 167.
^ Stein, Marc (5 Eylül 2005). "The First Gay Sit-In". History News Network. 24 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2009.
^ Fletcher, s. 68.
^ Marks Ridinger, s. 130.
^ Gallo, s. 114.
^ Hogan & Hudson, s. 636.
^ Tobin & Wicker, s. 104.
^ Eisenbach, s. 46–47
^ Bérubé, fotoğraf kısmı 2, s. 6.
^ ^a ^b Fletcher, s. 42.
^ Slater, Don (Mayıs 1966). "Protest on Wheels". Tangents. 24 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2009.
^ Timmons, s. 221.
^ ^a ^b Carter, s. 109.
^ Alwood, s. 62.
^ ^a ^b Witt et al., s. 210.
^ Teal, s. 25.
^ Fletcher, s. 67.
^ Teal, s. 26.
^ Faderman & Timmons, s. 159.
^ Clendinen & Nagourney, s. 180.
^ ^a ^b Stryker & Van Buskirk, s. 53
^ Teal, s. 32.
^ Murray, p. 61

Dış bağlantılar

1960'lardaki bölgesel Homophile/LGBT örgütlerine hakkında materyaller (İngilizce)
Frank Kameny'nın dosyalarından siyasî haberleşmeleri 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1] Duberman, s. xi.

[2] Bianco, s. 194.

[3] Allyn, s. 155.

[loughery270-4] Loughery, s. 270.

[5] Miller, s. 239.

[6] Loughery, s. 271.

[7] Loughery, s. 272.

[8] Faderman & Timmons, s. 1–2.

[campbell-9] Campbell, s. xvii.

[10] Witt et al., s. 208

[witt209-11] Witt et al., s. 209.

[12] Bianco, s. 167.

[13] Stein, Marc (5 Eylül 2005). "The First Gay Sit-In". History News Network. 24 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2009.

[14] Fletcher, s. 68.

[15] Marks Ridinger, s. 130.

[16] Gallo, s. 114.

[17] Hogan & Hudson, s. 636.

[18] Tobin & Wicker, s. 104.

[19] Eisenbach, s. 46–47

[20] Bérubé, fotoğraf kısmı 2, s. 6.

[fletcher42-21] Fletcher, s. 42.

[22] Slater, Don (Mayıs 1966). "Protest on Wheels". Tangents. 24 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2009.

[23] Timmons, s. 221.

[carter109-24] Carter, s. 109.

[25] Alwood, s. 62.

[witt210-26] Witt et al., s. 210.

[27] Teal, s. 25.

[28] Fletcher, s. 67.

[29] Teal, s. 26.

[30] Faderman & Timmons, s. 159.

[31] Clendinen & Nagourney, s. 180.

[stryker53-32] Stryker & Van Buskirk, s. 53

[33] Teal, s. 32.

[34] Murray, p. 61

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

Eylemler

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri