İçeriğe atla

Amerika Birleşik Devletleri'nde muhafazakârlık

Amerika Birleşik Devletleri'nde muhafazakârlık, sınırlı hükûmet ve eyalet hakları (adem-i merkeziyetçilik) olarak adlandırılan, Amerikan geleneklerini, cumhuriyetçiliği ve eyaletlerle ilgili olarak sınırlı federal hükûmet gücünü karakteristik olarak öncelik hâline getiren politik ve sosyal bir felsefedir. Tipik olarak Hristiyan değerlerini,[1] ahlaki evrenselciliği,[2] Amerikan istisnacılığını[3] ve bireyciliği destekler.[4] Genellikle güçlü bir ulusal savunmayı, silah haklarını, serbest ticareti[5] ve Batı kültürünü komünizm,[6] sosyalizm ve ahlaki göreciliğin oluşturduğu tehditlere karşı korumayı savunur.[7]

Amerikalı muhafazakârlar genellikle bireysel özgürlüğü muhafazakâr değerlerin sınırları içinde demokrasinin temel özelliği olarak görürler.[8][9] Genellikle federal hükûmet ile eyaletlerin hakları arasında bir dengeye inanırlar. Bazı sağ liberterlerin dışında, Amerikalı muhafazakârlar, hükûmetin meşru yargı yetkisi içinde olduğuna inandıkları alanlarda, özellikle ulusal savunma ve kolluk kuvvetlerinde güçlü eylemden yana olma eğilimindedirler. Çoğu dindar olan sosyal muhafazakârlar genellikle kürtaja, sivil birlikteliklere ve eşcinsel evliliğe karşı çıkmaktadır. Genellikle devlet okullarında Hristiyan duasını ve özel Hristiyan okulları için devlet finansmanını tercih ederler.[10][11][12][13]

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çoğu siyasi ideoloji gibi, muhafazakârlık, aristokrat ve monarşik hükûmeti reddeden ve 1776 ABD Bağımsızlık Bildirgesi'nin "tüm insanların eşit yaratıldığı, Yaratıcıları tarafından onlara devredilemez belirli özellikler bahşedildiği" ilkelerini destekleyen cumhuriyetçilikten kaynaklanır. Bunlar arasında yaşam, özgürlük ve mutluluğun peşinde olma hakkı ve hukukun üstünlüğü esasına dayanan federal bir cumhuriyet kuran ABD Anayasası'nın sunduğu haklar vardır. Muhafazakâr felsefe de kısmen, laissez-faire ekonomisini (yani ekonomik özgürlük ve deregülasyon) savunan 18. ve 19. yüzyılların klasik liberalizm geleneğinden türemiştir.[14][15]

Kaynakça

  1. ^ Crisis of Conservatism?: The Republican Party, the Conservative Movement, and American Politics After Bush. Oxford UP. 2011. s. 260. ISBN 9780199830268. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  2. ^ American Conservatism: History, Theory and Practice. United States: Cambridge Scholars Publishing. 2005. ss. 52. ISBN 978-1904303541. To traditional conservatives, there most definitely are moral absolutes and they can most definitely and definitively identify those moral absolutes. 
  3. ^ Superfluous Southerners: Cultural Conservatism and the South, 1920-1990. United States: University of Missouri Press. 2012. ss. 4. ISBN 9780826272850. 
  4. ^ Liberal Hearts and Conservative Brains: The Correlation Between Age and Political Philosophy. United States: United States. 2007. s. 232. ISBN 9780595463206. The American conservative system of individualism, free markets, economic competition and deep respect for tradition... 
  5. ^ Congressional Trade Votes: From NAFTA Approval to Fast-track Defeat. Amerika Birleşik Devletleri: Peterson Institute for International Economics. 2000. ss. 30. ISBN 9780881322675. Conservatism generally is associated with pro-business, anti-labor, and strong-national-defense stances, all of which lead to support for free trade principles. 
  6. ^ Debating the American Conservative Movement: 1945 to the Present. United States: Rowman & Littlefield Publishers. 2009. ss. 15. ISBN 978-0742548244. Conservatives had a fear of Communism shared by most Americans. During this time a popular anti-Communist culture emerged in America, evident in movies, television programs, community activities, and grassroots organizations. This popular anti-Communist culture generated patriotic rallies, parades, city resolutions, and an array of anti—Communist groups concerned about Communist influence in the schools, textbooks, churches, labor unions, industry, and universities. 
  7. ^ Anglo-American Conservative Ideology After the Cold War. United States: Palgrave Macmillan. 2003. ss. 100. ISBN 978-0333997659. For most conservatives, if there is a common culprit in explaining society's descent into moral chaos, then it is relativism – the notion that there are no absolute values or standards, merely different interpretations and perspectives. 
  8. ^ Gregory L. Schneider, The Conservative Century: From Reaction to Revolution 11 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The label (conservatism) is in frequent use and has come to stand for a skepticism, at times an outright hostility, toward government social policies; a muscular foreign policy combined with a patriotic nationalism; a defense of traditional Christian religious values; and support for the free-market economic system.", "Within the conservative disposition in America, there are inherent contradictions between supporters of social order and tradition and supporters of individual freedom." (2009) pp. 4–9, 136
  9. ^ Sherwood Thompson, Encyclopedia of Diversity and Social Justice. p. 7: "Historically...social justice became associated with liberalism in which equality is the ideal.", Rowman & Littlefield, 2014, 978-1442216044.
  10. ^ Busch (1 Aralık 2011). "Social Conservatives and Economic Conservatives". Society. 49 (1): 13-23. doi:10.1007/s12115-011-9498-4. 
  11. ^ "V. The Modern Supreme Court: Crisis as Usual?". The Limits of Judicial Power: The Supreme Court in American Politics. UNC Press Books. 1988. ss. 186-188. ISBN 9781469632469. Erişim tarihi: 23 Şubat 2019. 
  12. ^ Onward Christian Soldiers?: The Religious Right in American Politics. Taylor & Francis. 2018. s. 96. ISBN 9780429974533. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  13. ^ Conservative Christians and Political Participation: A Reference Handbook. ABC-CLIO. 2004. ss. 51-53. ISBN 9781851095131. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  14. ^ "Modern Political Philosophy (1999), Richard Hudelson, pp. 37–38". 1 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  15. ^ M. O. Dickerson et al., An Introduction to Government and Politics: A Conceptual Approach (2009) p. 129.

İlgili Araştırma Makaleleri

Plütokrasi veya varsıl erki(Yunanca πλοῦτος, ploutos + κράτος, kratos), yönetme erkinin maddi açıdan üstün kişilerce paylaşılmasını öngören oligarşik bir yönetim biçimidir. Çoğu siyasi sistemin aksine, plütokrasi herhangi bir siyasi felsefeye dayanmamaktadır.

Muhafazakârlık veya tutuculuk, geleneksel toplumsal etmenlerin korunmasını destekleyen politik ve toplumsal felsefedir. Daha belirgin bir anlamda ilgili toplumun içinde bulunduğu çağın gereklerini göz ardı etmeksizin, geçmişten gelen tarihsel, kültürel ve uygar birikimlerini kaybetmeden, kısaca öz dinamiklerinin değişmesine karşı direnç gösteren, toplumsal-kültürel değerlerin korunmasını savunan politik bir görüştür.

Sağcılık, toplumsal hiyerarşiyi veya toplumsal eşitsizliği kabul eden veya destekleyen siyasal duruş veya etkinliktir. Toplumsal eşitsizlik, sağcılar tarafından; ya milletsel/ırksal farklılıklardan, ya dini ve inançsal farklılıklardan, ya kültürel ve sosyal farklılıklardan ya da piyasa ekonomisindeki rekabetten kaynaklandığı için kaçınılmaz, doğal, normal veya cazip bulunur. Sağ ve sol isimli siyasal kavramlar, Fransız Devrimi (1789-1799) zamanında, ayrı görüşteki siyasetçilerin Fransız parlamentosunun sağında veya solunda oturmalarından esinlenilerek oluşturulmuştur; parlamento başkanının sağındaki koltuklarda oturanlar, çoğunlukla monarşist Ancien Régime destekçilerinden oluşmuştur.

İlerlemecilik, ilericilik ya da progressivizm, her alanda ileri düzeyde önlemler uygulayarak insanların mevcut durumlarını iyileştirmeyi ve toplumun statüsünü yükseltmeyi amaçlayan, bu doğrultuda toplumsal reformu destekleyen politik felsefedir. Bilim, teknoloji, ekonomik kalkınma ve sosyal organizasyondaki ilerlemelerin insanın yaşam koşullarını geliştirmede büyük öneme sahip olduğunu ifade eden İlerleme Düşüncesine dayanır. Modern siyasette ilerlemecilik, siyasi değişim ve hükûmet eylemlerinin desteği yoluyla sıradan insanların çıkarlarını temsil etmeyi amaçlayan bir sosyal veya siyasi harekettir ve genellikle sol-liberal geleneğin bir parçası bağlamında düşünülür. Ancak bu, ideolojilerin eş anlamlı olduğu anlamına gelmez.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre Halk Partisi</span>

İsviçre Halk Partisi, diğer adıyla Demokratik Merkez Birliği İsviçre'deki ulusal muhafazakâr ve sağ popülist bir siyasi partidir.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

Merkez sağ, siyasi spektrumun sağında yer alırken merkeze daha yakındır. Merkez sağ partiler genellikle liberal demokrasiyi, kapitalizmi, piyasa ekonomisini, özel mülkiyet haklarını ve az ölçekte bir refah devletini destekler. Merkez sağ oluşumlar muhafazakârlığı ve ekonomik liberalizmi desteklerken sosyalizm ve komünizme karşı çıkarlar.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka Halk Partisi</span>

Danimarka Halk Partisi, Danimarka'da muhafazakâr bir siyasi partidir. Parti genellikle akademisyenler tarafından sağ kanat popülist, uluslararası medyada ise aşırı sağ olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca akademik çevrelerde ve medyada milliyetçi ve göçmen karşıtı bir parti olarak da tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">George Lakoff</span>

George P. Lakoff, California Üniversitesi (Berkeley)'de 1972 yılından bu yana akademisyen olarak görev yapan Amerikalı bilişsel dil bilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikalılar</span> Amerika Birleşik Devletlerinde doğan veya sonradan vatandaşı olan Amerika yerlileri

Amerikalılar veya Amerikanlar, Birleşik Devletler'de doğan ya da sonradan vatandaşı olanları kapsayan diplomatik bir topluluktur. Birleşik Devletler, çoğunlukla son 500 yıl içinde kıtaya göçen Avrupalılar, Asyalılar, Afrikalılar ve Orta Doğululardan oluştuğu için belirli bir etnisite değil, belirli bir yasa çerçevesi içinde ilerlemiş bir demonime sahiptir. Bir diğer bakış açısıyla birçok farklı etnik gruba ev sahipliği yaptığı için kültürü, yasası ve ulusu ırksal ya da etnik şekilde değil, diplomatik değerler topluluğu şekilde yorumlanır.

<span class="mw-page-title-main">Likud</span> İsrailde bir sağ siyasi parti

Likud, İsrail'in ana merkez sağ siyasi partisidir.

Liberal muhafazakârlık, özel mülkiyet, serbest ekonomi girişimciliği ile halkın geleneksel, kültürel ve ahlaki değerlerini yönetime dahil eden; anayasal ve temsili hükûmeti savunan muhafazakâr bir siyasi ideolojidir.

Sosyal muhafazakârlık, sosyal çoğulculuk yerine geleneksel güç yapılarına vurgu yapan bir politik felsefe ve muhafazakârlık çeşididir. Kuzey Amerika'daki sosyal muhafazakârlık, 1800'lerin başında, William Wilberforce ve Abraham Lincoln tarafından ifade edildiği gibi, köleliğin, Hristiyanlık ve anayasa karşıtı yönlerine bir tepki olarak yükseldi. Ayrıca alt sınıf Protestan Amerikalıların ekonomik güvensizliği, McCarthycilik ve sosyal kurumlara yönelik diğer zorluklarla da uğraştılar. Sosyal muhafazakârlar genellikle sosyal konuların örgütlenmesini ve siyasallaştırılmasını desteklediler.

Millî muhafazakârlık, millî kimlik ve kültürel kimliğin korunmasına odaklanan muhafazakârlığın milliyetçi bir çeşididir. Millî muhafazakârlar genellikle milliyetçiliği geleneksel kültürel değerleri, aile değerlerini ve göçmen karşıtlığı destekleyen muhafazakâr duruşlarla birleştirir. Millî muhafazakârlık, ulusal veya ulusçu muhafazakârlık olarak da isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">New Deal</span>

New Deal, Başkan Franklin D. Roosevelt tarafından 1933 ile 1938 yılları arasında ABD'yi Büyük Buhran'dan kurtarmak için yürürlüğe konulan bir dizi program, kamu çalışma projesi, mali reform ve düzenlemeydi. Buhranın içsel piyasa istikrarsızlığından kaynaklandığına ve ekonomiyi rasyonalize etmek ve istikrara kavuşturmak için genelde hükûmet müdahalesinin gerekli olduğuna inanılıyordu.

Merkezcilik, toplumsal eşitliğin yanı sıra belirli bir sosyal hiyerarşinin kabul edilmesini veya desteklenmesini içeren siyasi bir bakış açısı veya duruştur. Bununla birlikte, merkezcilik, önemli ölçüde sağ veya sol yanlısı politika değişikliklerine karşı çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Kanada Liberal Partisi</span> Kanadanın en eski siyasi partilerinden birisi

Kanada Liberal Partisi, halk dilinde Grits olarak nitelendirilen, Kanada'nın en eski siyasi partilerinden birisidir. 1861 bu yana var olan merkez sol-liberal eğilimli siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Roger Scruton</span>

Roger Vernon Scruton, İngiliz filozof, yazar ve hayvan hakları aktivisti. Estetik ve siyaset felsefesi, özellikle de gelenekçi muhafazakâr görüşlerin ilerlemesi konusunda uzmanlaşmış ve eserler kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Theda Skocpol</span> Amerikalı sosyolog

Theda Skocpol, Harvard Üniversitesi'nde Victor S. Thomas Yönetim ve Sosyoloji Profesörü olan Amerikalı sosyolog ve siyaset bilimci. Her iki disiplinde de etkili bir figür olan Skocpol, en çok tarihsel-kurumsal ve karşılaştırmalı yaklaşımların yanı sıra "devlet özerkliği teorisi" ile tanınır. Hem popüler hem de akademik kitle için çok sayıda yazı yazdı. Amerikan Siyaset Bilimi Derneği ve Sosyal Bilimler Tarih Derneği Başkanlığı yapmıştır.

Aşırı muhafazakârlık veya ultra-muhafazakârlık, siyasette veya dini uygulamalarda aşırı muhafazakâr görüşleri ifade eder.