İçeriğe atla

Amerika Birleşik Devletleri'nde eşcinsel evlilik

Amerika Birleşik Devletleri'nde eşcinsel evlilik, 26 Haziran 2015'te Yüce Mahkeme tarafından çıkarılan Obergefell v. Hodges emsal kararıyla birlikte tüm eyaletlerde yasal hak olarak tanındı.[1][2]

Eyalete göre durum

Amerika Birleşik Devletleri'nde hemcins birlikteliklerine ilişkin yasalar
  Eşcinsel evlilik1
  Evliliğe benzeyen haklar bağışlayan birliktelikler1,2
  Sınırlı sayıda hak bağışlayan mevzuat1
  Başka yerde yapılan eşcinsel evlilikler tanınır1
  Eşcinsel evliliği ya da birlikteliği yasaklayan ya da tanıyan özel mevzuat yoktur
  Eşcinsel evliliği yasaklayan yasa
  Eşcinsel evlilik anayasa tarafından yasaklanmıştır
  Eşcinsel evlilik ve bazı ya da diğer hemcins birliktelik türleri anayasa tarafından yasaklanmıştır

1Hemcins ilişkilerin yasal tanınmasını sağlayan, son zamanlarda çıkartılan/verilen fakat hâlâ yürürlüğe girmemiş yasalar ya da mahkeme kararları içerebilir.
2Kaliforniya'daki eşcinsel evlilik yasaları karmaşık; bkz: Kaliforniya'da eşcinsel evlilik.

Massachusetts, bir mahkeme kararı kapsamında 2004'te eşcinsel evliliği yasallaştıran ilk ABD eyaleti oldu. Bunun ardından ya mahkeme kararı ya da yasama yolu ile Maine, Connecticut, Kaliforniya, Iowa, Vermont, New Hampshire ve New York eyaletlerinde eşcinsel evlilik yasallaştırılmıştır. Bunların iki tanesinde (Maine ve Kaliforniya) bu yasallaştırma kararları halkoylamaları sonucunda sonradan geri çevrilmiştir, fakat diğerlerinde bu durum devam etmektedir. Kolumbiya Bölgesi (Washington, D.C.)'nde eşcinsel evlilik 2010'da yasal oldu. ABD kabile yetki alanlarında eşcinsel evliliğin durumu da bazı kabilelerce kararlanmıştır ve günümüze dek bir tek Coquille kabilesi eşcinsel evliliği yasallaştırmıştır. 2012 senesi Kasım ayında yapılan genel seçimlerde eşcinsel evliliği Maine, Maryland ve Washington eyaletlerinde ilk kez halk oylaması yolu ile geçerlilik kazanmıştır.[]

Buna karşılık olarak hemcins birlikteliklerin tanınması birçok eyalette belli bir ölçüde kısıtlanmış, bu kısıtlamaya göre eşcinsel evlilik mevzuat yoluyla Batı Virginia, Delaware, Hawaii, Illinois, Indiana, Kuzey Karolina, Maine, Maryland, Minnesota, Pennsylvania, Washington ve Wyoming eyaletlerinde ve Puerto Rico bölgesinde yasaklanmıştır. Buna ek olarak; eşcinsel evlilik, anayasa değişikliği yoluyla Alaska, Arizona, Colorado, Kaliforniya, Mississippi, Missouri, Montana, Nevada, Oregon ve Tennessee eyaletlerinde yasaklanmıştır.

Anayasa değişikliği yoluyla hem eşcinsel evlilik hem de çoğu hemcins birliktelik türü/türleri Alabama, Arkansas, Florida, Georgia, Güney Dakota, Güney Karolina, Idaho, Kansas, Kentucky, Kuzey Dakota, Kuzey Karolina, Louisiana, Michigan, Nebraska, Ohio, Oklahoma, Teksas, Utah, Virginia ve Wisconsin eyaletlerinde yasaklanmıştır.

Bir tek Amerikan Samoası, Guam, New Mexico ve Rhode Island'da hemcins birlikteliklerin durumu hâlâ kanunen tanımlanmamıştır.

Eşcinsel evliliğin yasak olduğu bazı eyaletler dahil olmak üzere birçok eyalet hemcins çiftlere bazı haklar ve/veya "kayıtlı" ya da "medeni" birliktelik (domestic partnership/civil union) gibi evliliğe benzeyen yasal birliktelik statüleri sunmaktadır. Bunlar Colorado, Hawaii, Kaliforniya, Maine, Maryland, Nevada, New Jersey, Oregon, Washington ve Wisconsin. Kolumbiya Bölgesi'nde de eşcinsel evliliğin yasal olmasının yanı sıra medeni birliktelikler de mevcuttur.

Kamu görüşler

Pew Araştırma Merkezi'ne göre eşcinsel evliliğe karşı görüşler 1996'dan beri çok değişmiştir. 1996'da ABD halkının %27'si eşcinsel evliliği destekliyordu, %65'i ise buna karşıydı. Zaman geçtikçe destek artmış, karşıtlık ise düşmüştür ve 2010'da yapılan ankete göre %42 eşcinsel evliliği destekliyordu ve %48 eşcinsel evliliğe karşıydı.[3]

Mayıs 2012'de Başkan Barack Obama, eşcinsel evliliklere destek verdiğini beyan eden ilk ABD başkanı oldu.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Eşcinsel evlilik ABD'de yasallaştı". BBC Türkçe. 26 Haziran 2015. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2015. 
  2. ^ "Eşcinsel evlilik bütün ABD eyaletlerinde serbest!". Radikal. 26 Haziran 2015. 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2015. 
  3. ^ "Gay marriage gains more acceptance" (İngilizce). Pew Research Center. 6 Ekim 2010. 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2011. 
  4. ^ "Obama'dan eşcinsel evliliklere yeşil ışık". Habertürk. 10 Mayıs 2012. 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Eşcinsel evlilik, hemcins evliliği veya evlilik eşitliği, aynı cinsiyetten bireylerin evlenmesi ve karşı cinsiyetten bireylerin evliliği ile eşit haklara ve statüye sahip olması durumu.

Medeni birliktelik ya da sivil birliktelik, evliliğe benzeyen ve bazı ülkelerde resmî olarak tanınan bir birliktelik türü. Medeni birliktelikler, eşcinsel çiftlere evliliğe benzeyen haklar ve mesuliyetler vermektedir. 1989 yılında Danimarka, medeni birliktelikleri yasallaştıran dünyanın ilk ülkesi oldu ve o tarihten bu yana birkaç ülke daha bu birliktelikleri yasallaştırdı. Québec, Yeni Zelanda ve Uruguay gibi bazı bölgeler veya ülkelerde ise medeni birliktelikler heteroseksüel çiftler için de mümkündür.

Massachusetts'te eşcinsel evlilik, 17 Mayıs 2004 tarihinde Goodridge v. Department of Public Health davasında Massachusetts Yüksek Adli Mahkemesi'nin verdiği kararı sonucunda Massachusetts'te eşcinsel evlilik başladı. Bu mahkeme kararına göre, sadece heteroseksüel çiftlere evlenme hakkını vermek Massachusetts Anayasası'na aykırıdır. Hollanda, Belçika, Ontario, Britanya Kolumbiyası ve Québec'ten sonra Massachusetts, eşcinsel evliliği yasallaştıran dünyanın altıncı yetki alanı olmuştur. Eşcinsel çiftlere evlilik cüzdanlarını veren ilk ABD eyaleti oldu.

Kolumbiya Bölgesi Konseyi'nin kabul ettiği bir yasa tasarısı 15 Aralık 2009'da bölge başkanı Adrian Fenty tarafından imza edildikten sonra Kolumbiya Bölgesi'nde eşcinsel evlilik 18 Aralık 2009'da yasal oldu. İmzanın ardından tasarı, 30 iş günü boyunca bir mecburi Kongre incelemesine tabi oldu. Evlilik cüzdanları 3 Mart 2010 tarihinde kamuya mevcut oldu ve eşcinsel evlilikler 9 Mart 2010'da başlamıştır. Washington, ABD'de Mason-Dixon Hattı'nın altında eşcinsel çiftlere evlilik hakkını veren ilk yetki alanı oldu. Diğer yetki alanlarda yapılan eşcinsel evlilikler bölge hükûmeti tarafından tanınır.

Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmetinin tanıdığı çeşitli Kızılderili kabilelerine özgü yasalar, Amerika Birleşik Devletleri kabile yetki alanlarında eşcinsel evliliğin sınırlarını tanımlar. Amerikan yerlilerine ait yetki alanlarının çoğunda hemcins çiftler arası evlilik ile ilgili herhangi belirli bir tüzük yoktur. Defense of Marriage Act'ten dolayı federal hükûmetin eşcinsel evlilikleri tanıması yasak; ABD'deki çeşitli eyaletlerin ve federal hükûmetçe tanınan diğer yetki alanların bu tür evlilikleri tanımamaya izni vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ürdün'de LGBT hakları</span>

Ürdün'de eşcinsellik yasaldır.

ABD'de eyaletlere göre yükseköğretim kurumlarının listesidir.

2012 yılında yer alan LGBT tarihi ile ilgili önemli bilgilerin bulunduğu listedir.

2002 yılında yer alan LGBT tarihi ile ilgili önemli bilgilerin bulunduğu listedir.

Bu listede Amerika Birleşik Devletleri'nin şehir, kasaba ve köylerinin listelerine bağlantılar bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde pek çok yerleşim yerine Avrupa'dan isimler verilmiştir.

Danimarka'da eşcinsel evlilik 15 Haziran 2012 tarihinde yasal oldu. Eşcinsel evliliğin yasallaştırılması için Thorning-Schmidt hükûmetinin öne sürdüğü yasa tasarısı 7 Haziran 2012'de Folketing tarafından onaylandı, 12 Haziran'da da kraliyet onayını aldı. Eşcinsel evliliğe ilişkin yasalar sadece metropol Danimarka'yı ve ne Grönland ne de Faroe Adaları'nı etkiler. Eşcinsel evliliğin yasallaştırılmasından önce Danimarka'da 1989'dan beri hemcins çiftlerine kayıtlı birliktelikler mevcuttu. 15 Haziran'da kayıtlı birliktelikleri tanıyan yasa, cinsiyet ayrımı gözetmeyen yeni evlilik yasasının yürürlüğe girmesi ile birlikte feshedildi. Kayıtlı birlikteliğe zaten girmiş olan çiftlerin statüsü ise "evli"ye değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan'da LGBT hakları</span>

Sırbistan'da LGBT hakları, Sırbistan sınırları içerisindeki eşcinsel bireylerin yaşam biçimidir. Sırbistan'da LGBT bireyler sık sık hukuki sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Erkek ve kadın hemcins cinsel aktivite Sırbistan'da yasal, ancak ülkede eşcinsel ilişki ve birlikteliklere yönelik anayasada ayrımcılık karşıtı bir yasa mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nde LGBT hakları</span>

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki LGBT hakları durumu, eyalete göre değişmektedir. 26 Haziran 2003'ten beri karşılıklı rıza gösteren iki yetişkin arası hemcins cinsel ilişkiler, Lawrence v. Texas davasındaki ABD Yüksek Mahkemesi kararına istinaden ülke genelinde yasaldır. 26 Haziran 2015 tarihi itibarıyla tüm eyaletlerde, Obergefell v. Hodges davasındaki Yüksek Mahkeme kararı nedeniyle hemcins çiftlere evlilik ruhsatları verilmekte ve bu tür evlilikler resmi olarak tanınmaktadır. Bununla birlikte, bütün ülke çapında ayrımcılığı yasaklayan federal bir yasa hala bulunmamaktadır. Bu nedenle birçok eyalette, federal mevzuatlarla yasal korumalardan daha sınırlı olan federal icra emirlerinin dışında ayrımcılığa karşı hiçbir yasal koruma mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika'da LGBT hakları</span>

Meksika'da lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) hakları, son yıllarda dünya çapındaki yasal eğilimlerle uyumlu şekilde genişlemiştir. Fransız Devrimi'nin entelektüel etkisi ve 1862-67 yılları arasındaki Meksika'ya Fransız müdahalesi, 1871'de hemcins cinsel ilişkileri yasaklayan yasağını kanundan çıkaran Napolyon Kanunları'nın uygulanmasına yol verdi. Buna rağmen eşcinsel eylemlerde bulunan kişileri kovuşturmak için toplumsal ahlaksızlığa karşı yasalar kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'da LGBT hakları</span>

Bulgaristan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Hemcins cinsel aktiviteler hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, fakat karşı cins çiftlerin sahip olduğu yasal korunmalar, hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Cinsel yönelime dayalı ayrımcılık, 2004'ten beri yasaktır ve "cinsiyet değişimi"ne dayalı ayrımcılık da 2015'ten beri yasaktır. Temmuz 2019'da Bulgaristan'da bir mahkeme, çığır açan bir kararda Fransa'da yapılmış bir hemcins evliliğini tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'da LGBT hakları</span>

Çek Cumhuriyeti lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları konusunda en liberal Orta Avrupa ülkelerinden biridir. 2006 yılında kayıtlı birliktelikler, hemcins çiftler için yasal oldu; 2019 yılı itibarıyla evliliği hemcins çiftler için yasallaştıracak bir yasa tasarısı Çek Parlamentosu'nda mütalaa edilme sürecindedir.

<span class="mw-page-title-main">Letonya'da LGBT hakları</span>

Letonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Letonya'da hemcins cinsel ilişkiler hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, ancak karşı cins çiftlerin sahip olduğu yasal korunmalar, hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Hemcins çiftler evlenemez ve evlat edinemez. Letonya, hemcins evlilikleri ya da kayıtlı birliktelikler gibi diğer birliktelikleri tanımaz.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya'da LGBT hakları</span>

Slovenya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Buna rağmen, LGBT haklarına ilişkin mevzuat zaman geçtikçe değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti'nde LGBT hakları</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti'nde lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Geleneksel olarak, tutucu toplumsal tutumları olan Rum Ortodoks Kilisesi'nin kamu görüşler ve LGBT haklarına ilişkin politikalar üzerinde büyük etkisi olmuştur. Buna rağmen, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde hem erkekler hem de kadınlar arası hemcins cinsel ilişkileri yasaldır ve evliliğin haklarının ve çıkarlarının birçoğunu sağlayan medeni birliktelikler Aralık 2015'ten beri yasaldır. Bu birlikteliklerin kapsamında evlat edinme hakkı da dahildir.

<span class="mw-page-title-main">ABD eyaletlerinin ve bölgelerinin bayrakları</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Amerika Birleşik Devletleri'nin elli eyaletinin ve sınır dışı topraklarının bayraklarının bir listesi hakkındadır.