İçeriğe atla

Amerika'daki İsveç kolonileri

Amerika'nın Avrupa
kolonizasyonu
dizisinin bir parçası
İsveç denizaşırı kolonileri

İsveç, şu anda Delaware, New Jersey, Pennsylvania ve Maryland'de bulunan Delaware Nehri üzerindeki Yeni İsveç kolonisi (1638-1655) ve 18. ve 19. yüzyıllarda Karayipler'de iki servet de dahil olmak üzere 17. yüzyılın ortalarında Amerika'da koloniler kurdu.

Kuzey Amerika

Yeni İsveç kolonisi, 1637 yılında İsveç, Hollanda ve Alman ticari çıkarlarından oluşan bir konsorsiyum olan İsveç Güney Şirketi'nin ilk seferiyle 1638 yılında kuruldu.[1][2] Koloni, Delaware Nehri boyunca, İsveçli ve Hollandalı tüccarların onlarca yıldır ziyaret ettiği yerler boyunca modern Delaware (örneğin Wilmington), Pennsylvania (örneğin Philadelphia) ve New Jersey'deki (örneğin New Stockholm ve Swedesboro) yerleşim yerleriyle birlikte bulunuyordu[3]

O zamanlar (1809 yılına kadar) Finlandiya, İsveç Krallığı'nınbir parçasıydı ve İsveç kolonilerinin yerleşimcilerinden bazıları günümüz Finlandiya'sından geldi veya Fince konuşuyordu.[4] İsveçliler ve Finler ahşap ev tasarımlarını, öncülerin tipik ahşap kulübe haline geldiği Amerika'ya getirdiler.[1] İsveçli sömürgeciler, Susquehannock ile ticari bir ilişki kurdular ve Maryland sömürgecilerine karşı başarılı savaşlarında onları desteklediler.[3][5]

Baltık deniz gücüyken, İsveç İmparatorluğu'nun uluslararası gücü kara temelli askerî güce dayanıyordu ve başka bir genel savaş kuzey Avrupa'yı sardığında, İsveç Kraliyet Donanması koloniyi koruyamadı. Sonra, genç koloni sonunda Kuzey Amerika'daki İsveçli sömürgecilerin varlığını Yeni Hollanda kolonisindeki çıkarları için bir tehdit olarak algılayan Hollandalılar tarafından ilhak edildi.

Karayipler

İsveç kolonisi Saint Barthélemy (1784-1878) porto franco (serbest liman) olarak işletildi. Başkent Gustavia, İsveç adını hâlâ koruyor. Guadeloupe (1813-1814), Napolyon Savaşları'nın bir sonucu olarak İsveç'in eline geçti. Guadeloupe Fonu'nun yükselişini sağladı.[6]

Diğer yerleşim yerleri

İsveçli göçmenler, diğer ülkelere veya kolonilere yerleşmek amacıyla Amerika'ya gitmeye devam ettiler. 19. yüzyılın ortaları ve 20. yüzyılın başlarında Amerika Birleşik Devletleri'ne büyük bir İsveç göçü görüldü. Bu dönemde ABD'ye yaklaşık 1,3 milyon İsveçli yerleşti ve şu anda 2008 itibarıyla yaklaşık dört milyon İsveçli Amerikalı var.[7]

Brezilya'nın ikinci imparatoru II. Dom Pedro'nun göçü teşvik etmesi, Brezilya'ya giren ve esas olarak Joinville ve Ijuí şehirlerine yerleşen çok sayıda İsveçliyle sonuçlandı. 19. yüzyılın sonlarında, Arjantin'deki Misiones Eyaleti, İsveç göçünün önemli bir merkeziydi ve İsveçli-Arjantinlilerden oluşan bir nüfusun temellerini attı.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "A Brief History of New Sweden in America (The Swedish Colonial Society)". 11 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2023. 
  2. ^ Mark L. Thompson (2013). The Contest for the Delaware Valley: Allegiance, Identity, and Empire in the Seventeenth Century. Louisiana State University Press. ISBN 978-0-8071-5060-3. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2023. 
  3. ^ a b See or copy American Heritage Book of Indian cites, Susquehannock peoples.
  4. ^ "A. R. Dunlap & E. J. Moyne. The Finnish Language on the Delaware. American Speech, Vol. 27, No. 2 (May, 1952), pp. 81–90". 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2007. 
  5. ^ See text and cites of Province of Maryland#Relations with the Susquehannock
  6. ^ "Discover St Barts island | St Barths". www.st-barths.com (İngilizce). 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2023. 
  7. ^ "U.S. Census website". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu (İngilizce). 27 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2018. 
  8. ^ "::Asociación Sueca::". www.clubsueco.com.ar. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2023. 

Diğer kaynaklar

  • Barton, H. Arnold (1994) Bölünmüş Bir Halk: Anavatan İsveçliler ve İsveçli Amerikalılar, 1840–1940. (Uppsala: Acta Universitatis Upsaliensis).
  • Benson, Adolph B. ve Naboth Hedin, editörler. (1938) Amerika'da İsveçliler, 1638–1938 (New Haven, CT: Yale University Press) 978-0-8383-0326-9
  • Johnson, Amandus (1927) Delaware'deki İsveçliler (Uluslararası Baskı Şirketi, Philadelphia)

İlgili okuma

  • Jameson, J. Franklin (1887) Willem Usselinx: Hollandalı ve İsveçli Batı Hindistan Şirketlerinin (GP Putnam's Sons) Kurucusu

Harici bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">On Üç Koloni</span> Britanya İmparatorluğuna ait olan Kuzey Amerikanın doğu kıyısında bulunan 13 kolonidir

On Üç Koloni, Britanya İmparatorluğu'na ait olan Kuzey Amerika'nın doğu kıyısında bulunan 13 kolonidir. 1607'de Virginia Eyaleti'nde Jamestown kasabasının kurulmasıyla kuruluşa başlamış, 1733'te Georgia Eyaleti'nin kurulmasıyla kuruluş tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">New Jersey</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

New Jersey, NJ ya da Türkçe adıyla Yeni Jersey, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Ülkenin doğu kıyısının orta kesimlerindeki eyalet New York, Pensilvanya ve Delaware ile komşudur. ABD'nin en küçük eyaletlerinden olan NJ, New York Manhattan adasına 2 tünel ve 1 asma köprüyle bağlanmıştır. Eyaletin bazı kesimleri coğrafi olarak New York ve Philadelphia metropolitan alanları içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Philadelphia</span> ABDnin beşinci büyük şehri

Philadelphia, Amerika Birleşik Devletleri'nin Pensilvanya Eyaleti'nin en doğusunda bulunan eyaletin en büyük, ABD'nin ise 6. büyük şehridir. ABD'nin ilk başkentidir. 1790-1800 yılları arasında başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pensilvanya</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Pensilvanya veya Pennsylvania, Amerika Birleşik Devletleri'nin doğu eyaletlerinden biridir. Pensilvanya adı İngiliz Amirali William Penn'in soyadı ve ormanlık alan (woodland) anlamındaki "sylvania" kelimesinin İngiliz kralı II. Charles tarafından birleştirilmesi ile türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trenton, New Jersey</span>

Trenton ABD eyaletlerinden New Jersey'in başkenti ve "Mercer Kontluğu" idare merkezidir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla nüfusu 84 913 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Saint Barthélemy</span> Karayiplerde yer alan Fransa denizaşırı kolektivite bölgesi

Saint Barthélemy, Fransa'nın denizaşırı kolektivite topraklarındandır. Ada, Kuzey Amerika kıtasında, Karayip Denizi içinde bulunan bir ada olup, tarihte İsveç kolonisi olmuş olan tek yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Baltimore</span>

Baltimore, ABD'nin Maryland eyaletinin en kalabalık şehridir. Baltimore, 2020 nüfus sayımında 585.708 olan nüfusuyla Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık 30. şehridir. Baltimore, 1851 yılında Maryland Anayasası tarafından bağımsız bir şehir olarak belirlendi ve bugün ülkedeki en kalabalık bağımsız şehirdir. 2020 nüfus sayımı itibarıyla Baltimore metropolitan alanının nüfusunun 2.838.327 olduğu tahmin edilmektedir ve bu da onu ülkenin 20. en büyük metropolitan alanı yapmaktadır. Daha büyük Washington metropolitan alanıyla birleştirildiğinde, Washington-Baltimore birleşik istatistik alanı (CSA), 2020 ABD nüfus sayımına göre 9.973.383'lük bir nüfusa sahiptir ve ülkenin üçüncü en büyük nüfusudur.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz imparatorluğu</span> İngiltere Krallığı tarafından 16. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başı arasında sömürgeleştirilen denizaşırı topraklardan oluşmaktaydı

İngiliz Sömürge İmparatorluğu İngiltere Krallığı tarafından 16. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başı arasında sömürgeleştirilen denizaşırı topraklardan oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Virginia Kolonisi</span> 1607den Amerikan Devrimine kadar bütün bir 17. yüzyıl boyunca İngilterenin Kuzey Amerikadaki kolonilerinden biridir

Virjinya kolonisi 1607'den Amerikan Devrimine kadar bütün bir 17. yüzyıl boyunca İngiltere'nin Kuzey Amerika'daki kolonilerinden biridir. Virjinya adı (İngilizce:Virginia) 1584 yılında Sir Walter Raleigh tarafından, hiç evlenmemiş olan Kraliçe I. Elizabeth'e ithafen verilmiştir. 17. yüzyılın ortalarındaki İngiliz İç Savaşı'ndan sonra II. Charles, koloninin kraliyete ne kadar sadık olduğunu vurgulamak için başına Eski Dominyon eki koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">Maryland Kolonisi</span>

Maryland kolonisi, 1632'den 1776'a kadar önce İngiltere'nin sonra da Britanya'nın Kuzey Amerika'daki kolonilerinden biri. 1776'da Büyük Britanya'ya karşı isyan eden ve bağımsızlığını ilan eden 13 koloniden biri oldu.

Kuzeydoğu Kızılderilileri, Kuzey Amerika'da Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden Subarktik'in güneydoğusunda kalan Büyük Göller Bölgesinde yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Büyük bir kısmını Algonkin halkları (kısmen) ile İrokualar oluşturur. Kuzeyde Subarktik Kızılderilileri, batıda Ova Kızılderilileri, güneyde ise Güneydoğu Kızılderilileri kültür gruplarıyla çevrilidir. En üst reis yapılanması olarak büyük reislere sakima denir.

<span class="mw-page-title-main">Dover, Delaware</span>

Dover, ABD'nin Delaware eyaletinin başkenti ve eyaletin nüfus olarak ikinci kalabalık şehridir.

<span class="mw-page-title-main">William Penn</span>

William Penn, İngiliz girişimci, filozof ve dinbilimci. Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Pensilvanya eyaletinin kurucusudur. Demokrasi ve din özgürlüğü konularının önde gelen savunucuları arasındadır. Philadelphia kentinin kuruluş ve gelişme sürecine katkıda bulunduğu düşünülmektedir.

Amerika'nın kolonizasyonu, İskandinav denizcilerin 10. yüzyılda, bugünkü Grönland ve Kanada'nın belli bölgelerini keşfederek buralara yerleşmesiyle başladı. İskandinav folkloruna göre, kızılderililerle yerleşimciler arasında cereyan eden şiddetli çatışmalar neticesinde bu yerleşimler terk edilmek zorunda kalındı. Gerçek Avrupa kolonizasyonu, Christopher Columbus'un 1492 yılında Uzakdoğu'ya yeni ticaret rotaları bulmak için, İspanya sponsorluğunda, batıya doğru çıktığı keşif gezisinde, kazara Amerika Kıtası'nı keşfetmesiyle başladı. Hemen sonra Avrupalılar kıtanın derinliklerine inerek, fetih ve kolonizasyon hareketine giriştiler. Columbus, 1492-1493 yıllarında yaptığı ilk iki seyahatte, Bahamalar'a ve aralarında Hispaniola, Puerto Rico ve Küba'nın da bulunduğu bazı Karayip Adaları'na ulaştı. 1497 yılında İngiltere Krallığı adına Bristol'den yola çıkan John Cabot, Kuzey Amerika'da karaya çıktı. Bir yıl sonra Columbus, üçüncü seferinde Güney Amerika sahillerine ulaştı. Christopher Columbus'un seferlerinin sponsoru olan İspanyol İmparatorluğu, Kuzey Amerika'dan Güney Amerika'nın en aşağı noktasına kadar, Karayip Adaları da dahil olmak üzere, en büyük sömürgelere sahip ilk Avrupa ülkesi oldu. İlk İspanyol şehri, 1496 yılında kurulan, bugün Dominik Cumhuriyeti sınırlarında kalan Santo Domingo'dur. San Juan, Porto Riko 1508'de, Veracruz ve Panama City ise 1519 yılında kurulmuştur. 1565 yılında İspanyollar tarafından kurulan St. Augustine, Florida şehri, ABD'nin üzerinde yerleşim bulunan en eski şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Katıl, ya da öl</span>

"Katıl ya da öl" Benjamin Franklin tarafından yapılmış bir politik karikatürdür ve ilk defa kendi gazetesi olan Pennsylvania Gazette'de 9 Mayıs 1754'te yayımlanmıştır. Resim 8'e bölünmüş bir yılanı gösteren bir ksilografidir, ksilografide yılanın 8 parçası On Üç Koloni'nin 8'ini temsil etmektedir. Yeni İngiltere 4 koloni olarak değil, tek bir koloni olarak gösterilmiştir. Ayrıca Delaware Kolonisi ve Georgia Kolonisi birleşik gösterilmiştir. O zamanın Büyük Britanya'sının sahip olduğu kuzey kolonileri, Nova Scotia Kolonisi ve Newfoundland Kolonisi diğer Amerika kıtasındaki ve adalarındaki koloniler gibi gösterilmemiştir. Karikatür Yedi Yıl Savaşı'nın Kuzey Amerika Cephesinde kolonilerin Büyük Britanya ile birlikte hareket edip Fransız ve Kızılderilileri yenmesi gerektiğini sembolize etmek için kullanılmıştır. Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında özgürlüğün sembolü olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hoboken, New Jersey</span>

Hoboken, ABD'nin New Jersey eyaletinde, Hudson County'e bağlı bir şehir. New York metropoliten alanının bir parçasıdır ve Hoboken Terminali bölge için önemli bir ulaşım merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Israel Acrelius</span> İsveçli misyoner ve rahip

Israel Acrelius İsveçli Lüterci rahipti ve misyoner.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts Körfez Kolonisi</span> İngiliz kolonisi

Massachusetts Körfezi Kolonisi (1628-1691), Massachusetts Körfezi çevresinde bir İngiliz yerleşimiydi. Yerleşimin toprakları güney New England'daydı ve ilk yerleşimler iki doğal limanda ve çevredeki arazide yaklaşık 154 mil (247,8 km) ayrı—önceden kurulmuş Plymouth Kolonisi'nin kuzeyindeki Salem ve Boston çevresindeki alanlardı. Sözde Massachusetts Körfezi Kolonisi tarafından yönetilen bölge, Massachusetts, Maine, New Hampshire ve Connecticut'ın bölümleri de dahil olmak üzere New England'ın merkezinin çoğunu kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Yeni İsveç</span>

Yeni İsveç 1638 ile 1655 yılları arasında Delaware Nehri'nin alt kesimlerinde İsveç İmparatorluğu'nun bir kolonisiydi; toprakları günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'nin Delaware, Maryland, New Jersey ve Pensilvanya'da sınırları içerisindedir. İsveç'in büyük bir güç olduğu Otuz Yıl Savaşları sırasında kurulan Yeni İsveç, İsveç'in Amerika'yı kolonileştirme çabalarının bir parçasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.