America, America
| America America | |
 | |
| Yönetmen | Elia Kazan |
|---|---|
| Yapımcı | Elia Kazan |
| Senarist | Elia Kazan |
| Anlatıcı | Elia Kazan |
| Oyuncular | Stathis Giallelis |
| Müzik | Manos Hadjidakis |
| Görüntü yönetmeni | Haskell Wexler |
| Kurgu | Dede Allen |
| Dağıtıcı | Warner Bros. |
| Çıkış tarih(ler)i | 15 Aralık 1963 |
| Süre | 174 dakika |
| Ülke | ABD |
| Dil | İngilize |
America, America (İngilizce adı The Anatolian Smile) Elia Kazan tarafından yönetilen, üretilen ve yazılan 1963 yapımı bir Amerikan drama filmi. Amcası Avraam Elia Kazantzoglou'nun hayaller ve fırsatlar ülkesi Amerika'ya gitmek için verdiği mücadeleden esinlenmiştir. Kazan senaryoyu 1962 tarihli kendi kitabından uyarlamıştır.
Olay Örgüsü
1890'ların sonunda, Kapadokyalı Rum genç Stavros Topouzoglou Osmanlı Türkiye'sinde Erciyes Dağı'nın altındaki yoksul bir köyde yaşamaktadır. Stavros'un büyükannesinin yaşadığı Derinkuyu Yeraltı Şehri geleneksel uçurum mağara konutları da dahil olmak üzere Kayseri'deki Kapadokyalı Rumların ve Ermenilerin yaşamı tasvir edilir.
Stavros ve arkadaşı Vartan birlikte uzak fırsat ülkesi Amerika'ya gitmeyi planlamaktadırlar. Stavros, Hamidiye'de Ermenilere yönelik bir katliama tanık olur ve Vartan ölür.[1] Ve Stavros, Vartan'ın cesedini kurtarmaya çalışırken neredeyse hapse atılmaktadır.
Yunanlıların sonsuza kadar şiddetten uzak kalamayacağını bilen aile, Stavros'u Türk başkenti Konstantinopolis'e göndererek orada yeniden kurmayı planlar. Babası Issac tarafından ailenin tüm serveti ona emanet edilir - para, mücevherler, halılar, ailenin eşeği de dahil olmak üzere en değerli ve taşınabilir ne varsa. Başarılı olduğunda, önce kız kardeşlerini, sonra erkek kardeşlerini gönderecek ve onları da orada güvenli ve müreffeh bir şekilde yerleştirecektir. Bunu yapmak için babasının kuzeni Odysseus'un halı işine girecek, ailesinin yetersiz birikmiş servetiyle yolunu satın alacaktır. Bu babasının hayalidir, Stavros'un değil. O hâlâ Amerika'ya gitmeye kararlıdır.
Stavros'un macerası, Türkiye kırsalının yoksul kasaba ve köylerinde eşek sırtında ve yaya olarak uzun bir yolculukla başlar. Yol boyunca naif genç hayalperestin her şeyi çalınır, intikam için hırsızı öldürür ve beş parasız kuzeninin evine varır. Stavros'un babasını kandıran yaşlı adam derin bir hayal kırıklığına uğrar, çünkü başarısız halı işini kurtarmak için Issac'ın servetine güvenmektedir. Odysseus, Stavros'un hala kendisi için temsil ettiği değerli bir fırsattan yararlanmak amacıyla, hayat dolu, yakışıklı kuzeninin, zengin bir halı tüccarı olan Aleko Sinnikoglou'nun kızı, sade ve muhtaç Thomna ile evlenmesini önerir. Stavros bunun hayallerinin sonu anlamına geleceğini fark eder ve kararlılıkla reddederek öfkeli kuzenini aniden terk eder.
Artık sokaklarda evsiz olan Stavros, atılmış yiyecekleri yiyerek ve yıpratıcı ve tehlikeli işlerde çalışarak hayatta kalır. Sokaklarda yaşayan yaşlı bir adam olan Garabet onunla arkadaş olur ve hayallerine ulaşmasına yardım eder. Dokuz ay boyunca cimrilik ve kendini inkâr ettikten sonra, Stavros New York'a gitmek için 110 Türk lirası karşılığında dokuz sterlin biriktirir, ancak ilk cinsel ilişkisinde bir fahişe tarafından her kuruşu çalınır. Garabet'e tutunarak, terörist bir bombalama planlayan yerel anarşistlerin toplantısına katılır; daha dağılamadan polis ateşiyle katledilirler. Ölüme terk edilen Stavros hastanede son nefesini verirken, denize atılmak üzere yola çıkan cesetlerle dolu bir vagonun üzerine atılır. Kazara kayar ve sürünerek kuzeninin evine geri döner. Odysseus genç adama acır ve evinde iyileşmesine izin verir. O an için kırılmış olan Stavros, müstakbel eşiyle evlenmeyi kabul eder. Törenden önce kız onun asık suratlı sessizliğini sorgular ve Stavros hâlâ Amerika'ya göç etmeyi planladığını, çeyiz parasıyla bir bilet alıp evlendikten sonra kaçabileceğini itiraf eder.
Bu noktada Stavros, Konstantinopolis'e ilk yolculuğu sırasında yiyecek ve giyecek yardımı yaptığı genç Ermeni Hohannes ile yeniden tanışır. Hohannes ona Amerika'ya geçiş karşılığında iki yıllığına sözleşmeli işçi arayan bir işveren tarafından desteklendiğini bildirir. Şans eseri Stavros, müstakbel kayınpederinin müşterisi olan zengin Ermeni-Amerikalı halı tüccarı Artoon Kebabian'ın ihmal edilmiş orta yaşlı karısı Sophia ile bir ilişki yaşamaya başlar. Stavros, Sophia'dan aldığı parayla New York'a bir bilet alır ve Thomna'yı kalbi kırık bir şekilde tek kelime etmeden terk eder. Sonunda Kebabianlarla aynı gemiye biner, kendisi güvertede, onlar birinci sınıfta.
Atlantik'in diğer tarafında, gemi New York'un hemen açıklarında karantinadan çıkmayı beklemektedir. Sophia hizmetçisini Stavros'u getirmesi için gönderir ve Artoon uyurken ikisi birlikte olurlar. Artoon uyanır, ilişkiyi keşfeder ve Stavros'a sataşır, Stavros da ona şiddetle karşılık verir. Gemi kaptanı tarafından Türkiye'ye geri gönderilmeye mahkûm edilir.
İlerlemiş tüberküloz hastalığını gizleyerek ziyarete gelen göçmen doktorunun muayenesinden zorlukla geçebilen Hohannes, Stavros'un geri gönderilirse öleceğini ve zaten öleceğini fark eder. Arkadaşının cömertliğine karşılık vererek gemiden ölüme atlar. Artık bir adam eksiği olan müstakbel Amerikalı işveren, Stavros'un Hohannes'in kimliğine bürünmesine ve Ellis Adası'ndaki göçmenlik yetkililerini atlatmasına izin verir, Sophia tarafından bir hasır kayık ve başmüfettiş “Joe Arness” tarafından yeni bir “Amerikan” ismi hediye edilir.
Karşılığında, geçiş ücretini kendisi ödemiş olsa da Joe, Hohannes'in ayakkabılarını boyayarak çalışmak ve sadece bahşiş kazanmak zorunda kalacaktır.
Kapanıştaki dış ses, Joe'nun New York'ta başarılı olduğunu ve ailesindeki herkesi teker teker buraya getirdiğini, ancak son sıradaki babasının bu şansı yakalayamadan öldüğünü anlatır.
Kaynakça
- ^ Balakian, Peter (23 Nisan 2015). "Elia Kazan and the Armenian Genocide: Remembering America America". Salon. 12 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2017.
