İçeriğe atla

Amcabey

Amcabey
Akşam Gazetesinde karikatür karakteri
İlk görünüm17 Ağustos 1929
Son görünüm25 mart 1944
YaratanCemal Nadir Güler
Bilgileri
Türİnsan
CinsiyetErkek
AileTeyze Hanım (Karısı)
Dinİslam
UlusTürk
PTT 1991 yılında “Türk Karikatür Sanatı” başlıklı seri kapsamında Cemal Nadir Güler'in yarattığı "Amcabey" çizgi karakterini konu alan bir posta pulu çıkarmıştı.[1]

Amcabey; Türk karikatürist Cemal Nadir Güler tarafından yaratılmış olan çizgi roman tiplemesidir.

Doğuşu

Cemal Nadir Akşam gazetesi yöneticilerinden ve baş yazarı Necmeddin Sadak'ın mektupla çağrısı üzerine 1928 yılında Bursa'daki tabela atölyesini bırakarak İstanbul'a geldi. Gazetede kadrolu çizer olarak çalışmaya başladı. Harf devrimiyle birlikte Akşam gazetesi yöneticileri okur kazanmak için yenilik hamleleri yaptılar. Gazetenin çizeri Cemal Nadir bu hamle döneminde, günlük karikatürleri yanında Amcabey tiplemesini ortaya çıkarttı (1929). Cemal Nadir'in Amcabey'i kısa sürede gazete okurları tarafından o kadar çok ünlü oldu ki, Amcabey adı Cemal Nadir'in adının önüne geçti. Gazetenin satışı Amcabey'in yayınıyla birlikte hızla yükseldi. Bu durum üzerine 1930 yılında yayın hayatına atılan Son Posta gazetesi, Orhan Ural'ı günlük karikatürler çizdirmek üzere kadrosuna aldı. Ona Amcabey'e rakip çizgi karakter "Pazarola Hasan Bey" tiplemesini çizdirdi. Ancak Amcabey benzeri olan bu tipleme aslının karşısında fazla tutunamadı.

Karakteri

Sevimli, zarif ve sevecen bir karakter olan Amcabey, toplumsal hayatın sadece gülünç yanlarını değil, en acıklı, iğrenç gibi görünen olaylarını tam yerine oturttuğu ölçülü bir nükte ile anmayı seven biridir. Genelde sakin olan, neşesini hiç bozmayan kahraman, kendisinin veya tanıdıklarının karşılaştığı hemen tüm zorluklara pratik çareler üreten pozitif bir yapıya sahiptir. Kafasına taktığı melon şapkası ve hafif yassı minik gözlükleriyle, giydiği koyu renk ceketi, kareli pantolonu ve kocaman göbeğiyle babacan bir görünüm sergiler.[2]

Ailesi

Amcabey, öykülerinde Teyze Hanım diye anılan karısı, kendisine pek benzemeyen haşarı oğlu ve munis yapılı kızından oluşan ailesiyle mutlu bir yaşam sürer.

Popülaritesi

Amcabey'in halk arasında çok tutulması onun neredeyse gerçekten yaşayan biri gibi görülmesini sağlamıştı. Bir kış günü yayınlanan bantında çizgi karakterin paltosuz sokağa çıktığını görerek çizerine, "Amcabey'i hasta etmek mi istiyorsun," diye tepki gösteren okuyuculara sahip olacak kadar ilgiyle izlenme fırsatını o dönemde başka hiçbir çizgi roman karakteri yakalayamamıştır. Bu popülarite sayesinde Amcabey giderek Türk mizahının yapıtaşları olan Nasreddin Hoca, Keloğlan, Hacivat-Karagöz gibi meşhur bir karakter haline gelmiştir.

Yer aldığı yayınlar

Amcabey'in şöhreti yurt dışına kadar taştı. 1932'de Walt Disney'in çizgi filmlerinden esinlenen Cemal Nadir, "Amcabey Plajda" adlı bir çizgi film denemesinde bulundu. Disney gibi bir stüdyosu ve ekibi olmayan Cemal Nadir, bu zorlu uğraşı tek başına yapmaya kalkışınca işin sonunu getiremedi. 1932 yılında Akşam gazetesi okurlarına "Amcabey'e Göre" adlı karikatür albümünü çıkattı. Amcabey adına karikatür müsabakaları açtı (1933). Amcabey mizah gazetesini (bir süre sonra renkli kapaklı dergi formatına döndü) çıkartan Cemal Nadir, bu dergi sayesinde başta kadın karikatürist Selma Emiroğlu olmak üzere birçok çizerin yetişmesine katkıda bulundu (1942-1944).

İkinci Dünya Savaşı yıllarında Cumhuriyet gazetesine giren Cemal Nadir, ölene dek bu gazetede çalıştı. 1946 yılında yayın hayatına atılan çocuk dergisi Doğan Kardeş'in orta sayfasına yazıp çizdiği "Tarzan İstanbul'da" adlı resimli romanda, Amcabey o yıllarda Tarzan filmleriyle tanınan aktör Johnny Weissmüller'i Türkiye'de misafir edip ona Türkiye'yi tanıttı. 1946 yılında Nebioğlu Yayınevi Cemal Nadir'in "Amcabey Albümü" adlı karikatür albümünü bastı. 1902 yılında Bursa'da doğan Cemal Nadir Güler, 27 Şubat 1947 tarihinde İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede öldü. Dede ile Torun, Ak'la Kara, Salamon, Yeni Zengin, Dalkavuk gibi birçok tiplemesi olan Cemal Nadir, ölümünden sonra da akıllarda yer eden ünlü tiplemesi Amcabey'le anılmayı sürdürdü.

Kaynakça

  1. ^ "ptt.gov.tr/tr/pul/show". 21 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2010. 
  2. ^ http://www.hakkiuslu.com/hakki-uslu/104-cemal-nadir-guler.html []

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Gırgır</i> (dergi) mizah dergisi

Gırgır Dergisi, 1972'de yayına başlayan, Türkiye'nin en çok satmış kült mizah dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Semih Balcıoğlu</span>

Semih Balcıoğlu, Türk karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Kaçan</span>

Hasan Kaçan, Türk karikatürist, senarist, film yönetmeni, televizyon sunucusu ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Suat Yalaz</span>

Suat Yalaz, Türk çizgi romancı, film yönetmeni, senarist ve yapımcı.

<i>Fırt</i>

Fırt, yayın hayatına Mart 1976'da atılan, Tekin Aral editörlüğündeki haftalık gülmece dergisi. İsim babası, karikatürist Ferit Öngören'dir. Boyutu Gırgır'dan daha ufak olduğu ve bir çırpıda okunup bittiği için "Fırt" adını aldı.

Mustafa Eremektar,, Mıstık adıyla tanınan Türk karikatür sanatçısı.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

Nehar Tüblek,, Türk karikatürcü ve mizahçı.

Ersin Burak,, Türk karikatürist ve çizgi roman sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Selçuk</span> Türk karikatürist

Turhan Selçuk, Türk karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Nadir Güler</span> Türk karikatürcü

Cemal Nadir Güler, Türk karikatürist. "Amcabey", "Efruz Bey", "Dalkavuk", "Akla Kara", "Yeni Zengin" gibi tiplerin yaratıcısı.

<span class="mw-page-title-main">Latif Demirci</span>

Latif Demirci, Türk karikatürist.

Selma Emiroğlu Aykan, Türk karikatürcü, operacı, şan pedagogu.

Nuri Kurtcebe, Türk çizgi-romancı ve karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Tekin Aral</span>

Tekin Aral, Türk çizer ve karikatüristtir.

<i>Ustura</i> (dergi, 1969)

Ustura 1969 - 1971 yılları arasında yayınlanmış haftalık mizah dergisidir.

Faruk Bayraktar ya da kullandığı takma isimle Faruken Bayraktare Türk karikatürist.

Tuncay Akgün, Türk karikatürist ve dergi yöneticisi.

Sinema

<span class="mw-page-title-main">Bedri Koraman</span> Türk karikatürist

Bedri Koraman, Türk karikatürist ve çizgi romancı. Türk karikatürünün 1950 kuşağı çizerlerindendir. Uzun yıllar Milliyet gazetesinde "muhabir-karikatürist" konumunda çalışarak siyasi karikatürler çizdi. Çizgi-roman çizerliği, film afişi ressamlığı da yapmıştır.