İçeriğe atla

Ambystoma mexicanum

Ambystoma mexicanum
Korunma durumu

Kritik tehlikede (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Amphibia
Familya:Ambystomatidae
Cins:Ambystoma
Tür: A. mexicanum
İkili adlandırma
Ambystoma mexicanum
Shaw ve Nodder, 1789
Dağılım
Sinonimler [2]
  • Gyrinus mexicanus - Shaw ve Nodder, 1798
  • Siren pisciformis - Shaw, 1802
  • Siredon axolotl - Wagler, 1830
  • Axolotes guttata - Owen, 1844
  • Siredon Humboldtii - Duméril, Bibron ve Duméril, 1854
  • Amblystoma weismanni - Wiedersheim, 1879
  • Siredon edule - Dugès, 1888

Ambystoma mexicanum veya aksolotl,[3] Ambystoma cinsine bağlı bir semender türüdür.

Bu türün larvaları başkalaşım geçirmezler, bu nedenden yetişkinleri suda yaşar ve solungaçları vardır. Bu türün habitatı asıl olarak Meksika Chalco Gölü ve Meksika'nın dağ gölleridir.

Aksolotllar, vücutlarının çeşitli parçalarını ve uzuvlarını yeniden üretebilme yeteneğine sahip olduklarından, kolay üretilebildiklerinden ve embriyolarının büyük oluşundan dolayı bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılır. Birçok ülkede ev hayvanı olarak da yetiştirilmektedir.

Bu türler başlangıçta Meksiko'nun altında yatan Xochimilco Gölü gibi birkaç gölde bulundu. Aksolotllar, başkalaşım geçirmeden yetişkinliğe ulaşmaları bakımından ikiyaşamlılar arasında olağandışıdır. Yetişkinler karaya çıkmak yerine suda kalır ve solungaçlarını korur. Aksolotllar, Kuzey Amerika'nın çoğunda yaygın olan ve ara sıra paedomorfik hale gelen yakından ilişkili Ambystoma tigrinum'un larva aşamasıyla karıştırılmamalıdır. Ayrıca, aksolotl ile yakından ilişkili olmayan, ancak yüzeysel bir benzerlik taşıyan farklı bir aileden tamamen suda yaşayan Necturus türleri ile karıştırılmamalıdırlar. 2020 itibarıyla, Mexico City'deki kentleşme ve buna bağlı olarak su kirliliğinin yanı sıra tilapia ve levrek gibi istilacı türlerin ortaya çıkması nedeniyle vahşi aksolotlların nesli tükenmek üzereydi. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından yaklaşık 50 ila 1000 yetişkin bireyin azalan nüfusu ile vahşi doğada kritik tehlikede olarak listelenirler ve Nesli Tehlike Altındaki Türlerin Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) Ek II'de listelenirler. Aksolotl, uzuvları, solungaçları, gözleri ve beyinlerinin bölümlerini yenileme yetenekleri nedeniyle bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Aksolotl ayrıca Meksika pazarlarında yiyecek olarak satılırdı ve Aztek diyetinde temel bir ögeydi.[4][5]

Bir çeşit semender olan bu hayvanlar evrimlerini tamamlayamadıkları için türünün diğer örneklerinden farklı olarak suda yaşamaya devam etmek zorundadır. Göz kapakları olmayan nadir canlılardandır.[6]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ IUCN SSC Amphibian Specialist Group (2020). "Ambystoma mexicanum". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2020: e.T1095A53947343. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T1095A53947343.en Özgürce erişilebilir. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021. 
  2. ^ Frost, Darrel R. (2018). "Ambystoma mexicanum (Shaw and Nodder, 1798)". Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.0. American Museum of Natural History. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Dawkins, Richard (2008). Ataların hikayesi : yaşamın kökenine yolculuk = The ancestor's tale : a pilgrimage to the dawn of evolution. Ahmet Fethi (1 bas.). İstanbul: Hil Yayın. ss. 322-328. ISBN 978-975-7638-34-6. OCLC 263055964. 
  4. ^ "Mexican Walking Fish, Axolotls Ambystoma mexicanum" (PDF). 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  5. ^ "Axolotols (Walking Fish)". Aquarium Online. 10 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2013. 
  6. ^ "Dunya'nin En İlginç ve Garip Hayvanları | Nasıl Ya". 27 Ekim 2021. 2 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Böcek</span> eklembacaklılar sınıfı

Böcekler eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin sınıfı ve tür ve takson bakımından en kalabalık hayvan sınıfıdır. 1.000.000'dan fazla olan tür sayılarıyla Dünya'daki en fazla türe sahip canlılardır. Dünya'nın hemen hemen her yerinde bulunur ve bazen çok yoğun popülasyonlarda görülebilirler. Her yıl birkaç bin böcek türü tanımlanmaktadır. Toplam tür sayısının 2.000.000 ila 30.000.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tür, cins, familya gibi taksonomik kategoriler bakımından 6-10.000.000 sayıya ulaşırlar ve Dünya'daki hayvanların %90 kadarını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Jura (dönem)</span> Mezozoyik Zamanın ikinci dönemi

Jura veya Jura dönemi, Mezozoyik Zaman'ın Triyas'tan sonra gelen, yani ikinci dönemidir. 200 milyon yıl öncesi ve 145 milyon yıl öncesi arasındadır. Jura, adını o döneme ait kireçtaşı tabakalarının ilk belirlendiği Avrupa Alplerindeki Jura Dağları'ndan almıştır. Jura döneminin başlangıcında, süper kıta Pangea iki kara kütlesine bölünmeye başlamıştı: kuzeyde Lavrasya ve güneyde Gondvana. Bu, daha fazla kıyı şeridi yarattı ve karasal iklimi kurudan nemliye kaydırdı; Triyas'ın kurak çöllerinin çoğunun yerini yemyeşil yağmur ormanları aldı.

<span class="mw-page-title-main">Balıkçılık</span>

Balıkçılık; denizlerde, göllerde ve akarsularda balıkların ve diğer deniz ürünlerinin çeşitli yöntemlerle avlanmasıdır. Balığın yanı sıra midye, karides, ıstakoz, pavurya, istiridye ve ahtapotun hatta balina gibi deniz memelilerinin avlanması da balıkçılık kapsamına girer. Gölet, havuz ya da denizlerdeki suni tesislerde balık ve diğer deniz hayvanlarının üretilmesi de balıkçılığın bir parçasıdır. Amatör balıkçılık, ticari balıkçılık, zanaatkar balıkçılık, rekreasyonel balıkçılık, kültür balıkçılığı gibi balıkçılık yöntemleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ahtapot</span> yumuşak gövdeli, sekiz kollu, Octopoda takımında sınıflandırılan yumuşakçaların genel adı

Ahtapot; yumuşak gövdeli, sekiz kollu, Octopoda takımında sınıflandırılan yumuşakçaların genel adı. Kabul görmüş 300 civarında türü bulunan ahtapotlar kalamarlar, mürekkep balıkları ve nautiloidler ile birlikte kafadan bacaklılar (Cephalopoda) sınıfında gruplandırılırlar. Diğer kafadan bacaklılar gibi ahtapot bilateral simetrik, iki gözlü ve tek gagalıdır. Ağzı kollarının ortasında yer alır. Çok hızlı şekil değiştirebilen yumuşak gövdesi sayesinde küçük deliklerden gövdesini sıkıştırarak geçebilir. Yüzerken sekiz kolu arkasından uzanır. Sifon hem solunum hem de su jeti fışkırtmak vasıtasıyla hareket için kullanılır. Karmaşık bir sinir sistemine ve mükemmel bir görme duyusuna sahip olan ahtapotlar omurgasızlar içerisinde en zeki ve davranışsal olarak en büyük farklılıkları gösteren hayvanlar arasındadırlar.

<i>Caretta caretta</i> deniz kaplumbağası türü

İribaş deniz kaplumbağası ya da Caretta caretta, Caretta cinsine bağlı bir deniz kaplumbağası türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pelikan</span> kuş cinsi

Pelikan, monotipik pelikangiller (Pelecanidae) familyasını ve Pelecanus cinsini oluşturan iri su kuşu türlerinin ortak adı. Uzun gagaları, avlanmak için kullandıkları ve yutmadan önce gagalarıyla topladıkları avın bulunduğu suyu süzmeye yarayan geniş boğaz keseleri en ayırt edici özellikleridir. Kahverengi pelikan, Peru pelikanı dışındaki türlerinin tüyleri genellikle soluk renklidir. Tüm türlerinin gagaları, keseleri ve yüzlerindeki tüysüz deri, üreme mevsiminden önce parlak renklere kavuşur. Yaşayan sekiz türü dönencelerden ılıman kuşağa kadar olan bölgelerde yaşar ancak Güney Amerika'nın iç kısmında, kutup bölgelerinde ve açık denizde bulunmazlar. Pelikanlara ait fosil kayıtları Fransa'da Oligosen döneminden kalma ve günümüz pelikanlarının gagasına benzeyen fosil buluntularıyla birlikte en az 30 milyon yıl öncesinden itibaren vardır. Uzun süre fregat kuşları, karabataklar, tropik kuşları ve sümsük kuşları ile akraba olduğu düşünülen pelikanlar günümüzde Pelikansılar (Pelecaniformes) takımında sınıflandırılır ve en yakın akrabaları ise pabuç gagalı ve hamerkoptur. Aynı takım içinde yer alan aynaklar, kaşıkçılar ve balıkçıllar ise uzak akrabalarıdır. Genellikle su yüzeyinde ya da yüzeye yakın yakaladıkları balıklarla beslenirler ve kıyılar ile göllerde yaşarlar. Koloniler oluşturarak üreyen pelikanlar sıklıkla toplu olarak avlanır. Beyaz tüylü dört türü yerde yuva yaparken kahverengi ya da gri renkli diğer dört türü ise ağaçlarda yuvalanmayı tercih eder.

Biyolojide adaptasyonun birbiriyle ilişkili üç anlamı vardır. İlk olarak, organizmaları çevrelerine uyduran ve evrimsel uygunluklarını artıran dinamik evrimsel doğal seçilim sürecidir. İkinci olarak, bu süreç sırasında popülasyonun ulaştığı bir durumdur. Üçüncü olarak, her bir organizmada işlevsel bir role sahip olan, doğal seçilim yoluyla korunan ve evrimleşen fenotipik bir özellik veya adaptif bir özelliktir.

<span class="mw-page-title-main">Denizyıldızı</span> Omurgasız ve derisi dikenli deniz canlısı

Denizyıldızı, hayvanlar âleminin derisi dikenliler şubesine bağlı Asteroidea sınıfından olan deniz omurgasızlarına verilen ortak addır. Dünya üzerinde, tropikal bölgelerden soğuk kutup denizi sularına kadar deniz tabanında 1.500 kadar denizyıldızı türü bulunur. Deniz kıyısından 6.000 m derinliğe kadar olan bölgede yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Sığırcık</span> Ötücü bir kuş türü

Sığırcık ya da bayağı sığırcık ; ötücü kuşlar (Passeri) takımından, sığırcıkgiller (Sturnidae) familyasına ait bir kuş türüdür. Yaklaşık 20 cm uzunluğunda ve metalik parıltılı parlak siyah tüylere sahip olan sığırcığın tüy örtüsünde, yılın bazı dönemlerinde beyaz benekler görülür. Genç bireylerin tüy örtüleri, erişkin bireylerinkinden daha kahverengi tonlardadır. Bacakları pembe olan türün gagası kışları siyah yazları ise sarı renklidir. Özellikle toplu tüneme durumlarında gürültücü olan bu kuşun şakıması, müzikal bir tonda olmasa da çeşitlilik arz eder. Türün taklitçilik yetisine, çeşitli edebi eserlerde atıflar verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Balıkçılgiller</span>

Balıkçılgiller (Ardeidae), pelikansılar takımına ait, tatlısu ya da tuzlusu kıyılarında yaşayan uzun bacaklı kuşları kapsayan bir familyadır.

<i>Setophaga angelae</i> kuş türü

Setophaga angelae, Setophaga cinsine bağlı, Karayiplerde yer alan Porto Riko adasına özgü endemik ve nadir görülen bir kuş türüdür. 1968 yılında keşfedilip ve 1972 yılında tanımlandı. Türün ismindeki angelae, kâşiflerinden biri olan Angela Kepler'e atfendir. Böcekçil olan kuş, yapraklar üzerindeki küçük böceklerle beslenir.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi pelikan</span> pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu

Kahverengi pelikan, pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu türüdür. Amerika'da yaşayan bu kuş türü ABD'nin güney ve batı sahillerinde en iyi bilinen kuş türlerinden biridir. Batı Yarımkürede bulunan üç pelikan türünden biri olduğu gibi balıkları denize dalarak avlayan iki pelikan türünden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa faunası</span>

Avupa direyi Avrupa'da ve çevresindeki adalar ve denizlerde yaşayan bütün hayvanların bir listesidir. Avrupa ve Asya'nın güney ve doğusunda hiçbir doğal biyocoğrafik sınır olmadığından beri, "Avrupa direyi" terimi biraz tarifi zor olabiliyor. Avrupa Palearktik biyocoğrafik bölgesinin batısında yer alır. Ilıman bölge içerisinde yer alması sebebi ile sıcak bölgelerdeki kadar çok canlı çeşidi bulunmamasına rağmen yine de çok zengin bir direye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika ak pelikanı</span>

Amerika ak pelikanı, pelikangiller (Pelecanidae) familyasından çok büyük bir su kuşu türüdür. Üreme dönemini Kuzey Amerika'nın iç su havzalarında geçirir, kışları güneye ve kıyılara Orta ve Güney Amerika'ya kadar göç eder.

<span class="mw-page-title-main">Yaldızlı pisi balığı</span> Balık türü

Yaldızlı Pisi Balığı, ticarî açıdan önemli bir yassı balıktır.

<span class="mw-page-title-main">Aztek mutfağı</span>

Aztek mutfağı, 1519'da Avrupa ile etkileşime girmeden önce Meksika Vadisi'ndeki eski Aztek İmparatorluğu ve Nahua halklarının mutfağıdır.

<i>Ambystoma</i>

Köstebek semenderleri,, Kuzey Amerika'ya özgü bir grup gelişmiş semenderdir. Grup, paedomorfozu nedeniyle araştırmalarda yaygın olarak kullanılan axolotl ve birçok eyaletin resmi amfibi olan kaplan semenderinin varlığı ile ün kazanmıştır ve genellikle evcil hayvan olarak satılır.

Altay-Sayan bölgesi, Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan'ın birleştiği bölgede, Altay Dağları ve Sayan Dağları'na yakın bir İç Asya bölgesidir. Bu bölge, ılıman bitki çeşitliliğinin dünya merkezlerinden biridir. Biyolojik, peyzaj, tarihi, kültürel ve dini çeşitliliği benzersizdir. Bölgede 317'si endemik olan 700 tehdit altındaki veya nadir tür de dahil olmak üzere 3.726 damarlı bitki türü kayıtlıdır; fauna, %6'sı endemik olan 680 türden oluşmaktadır. Ekosistemi son buzul çağından bu yana nispeten değişmemiştir ve sayga, nerpa ve kar leoparı gibi nesli tükenmekte olan türlere ev sahipliği yapmaktadır. Devam eden uluslararası ve bölgesel çevre koruma girişimlerinin odak noktasıdır.

<i>Cymothoa exigua</i>

Cymothoa exigua, Cymothoa cinsine bağlı bir parazit türüdür.

Cuatrociénegas de Carranza veya Cuatro Ciénegas, Meksika'nın kuzey eyaleti Coahuila'da yer alan bir şehirdir. Şehir, aynı adı taşıyan belediyenin merkezidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.