İçeriğe atla

Ambar Çayı Köprüsü

Ambar Çayı Köprüsü
Harita
GeçişAmbar Çayı
KonumDiyarbakır
Koordinatlar38°15′53″N 40°27′36″E / 38.264833°K 40.46011°D / 38.264833; 40.46011

Ambar Çayı Köprüsü, Diyarbakır'da yer alan bir köprüdür. Diyarbakır-Silvan yolu üzerinde yer alan köprü, günümüzde tamamen yıkılmış olup kalıntıların bir kısmı görülmektedir. Yıkımından önce üzerinde yer alan kitabesine göre köprü 1223-1232 yılları arasında Artuklu Beyliği'nden Ebul Feth Evdud Bin Mahmud tarafından yapılmıştır.[1] Yazılı kaynaklarda 20 gözlü olduğu belirtilmiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Halifeoğlu, F. Meral; Toprak, Z. Fuat; Kavak, Orhan (2011). "Tarihi Diyarbakır Köprülerinin Mimari, Hidrolojik Ve Jeolojik Açıdan Değerlendirilmesi" (PDF). Diyarbakır. ss. 30-32. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020. 
  2. ^ "AMBAR ÇAYI KÖPRÜSÜ". 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Silvan</span> Diyarbakırın bir ilçesi

Silvan, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Diyarbakır'ın ilçelerinden biridir. İlçe nüfusu 87.639 kişidir. Silvan Kalesi, Malabadi köprüsü, Hasuni Mağara Şehri, Selahaddin-i Eyyubi Cami, Zembilfroş Burcu, Eyyubi Kot Minare, Behlül Bey Cami, eski Keldani Kilisesi, müze ve tarihi konaklar ile Boşat Kalesi bu ilçede bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cendere Köprüsü</span>

Cendere Köprüsü, Adıyaman'da Cendere çayı üzerinde yer alan ve dünyanın hâlen kullanılmakta olan en eski köprülerinden biri olarak anılan tarihi köprü.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Sultan Mehmet Köprüsü</span> İstanbul Boğazında yer alan ve Asyayı Avrupaya bağlayan ikinci köprü

Fatih Sultan Mehmet Köprüsü veya halk arasında bilinen adıyla İkinci Köprü İstanbul'da Kavacık ile Hisarüstü arasında, Asya ile Avrupa'yı Boğaziçi Köprüsü'nden sonra ikinci kez bağlayan asma köprü. Ankraj blokları arasındaki uzunluğu 1.510 m, orta açıklığı 1.090 m, genişliği 39 m, denizden yüksekliği 64 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Köprü</span> Edirnede tarihî köprü

Uzun Köprü, Edirne'de, Ergene Nehri üzerinde, Anadolu ile Balkanları birbirine bağlayan tek köprü ve dünyanın en uzun taş köprüsü olma özelliğini taşıyan tarihi köprüdür. Eski adı Ergene Köprüsü idi. Köprü, Edirne'nin Uzunköprü ilçesine ismini vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">15 Temmuz Şehitler Köprüsü</span> İstanbul Boğazı üzerindeki üç köprüden biri

15 Temmuz Şehitler Köprüsü, eski adıyla Boğaziçi Köprüsü ya da boğaza inşa edilen ilk köprü olmasına atıfla halk arasında Birinci Köprü; Karadeniz ile Marmara Denizi'ni birbirine bağlayan İstanbul Boğazı üzerinde yer alan üç asma köprüden biri ve ilkidir. Köprünün ayakları Avrupa Yakası'nda Ortaköy, Anadolu Yakası'nda Beylerbeyi semtlerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Karakaya Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Türkiyede bir baraj

Karakaya Barajı, Diyarbakır ili Çüngüş ilçesi sınırları içinde, Fırat Nehri üzerinde, Güneydoğu Anadolu Projesi'nin bir parçası olarak elektrik enerjisi üretimi amacıyla 1976-1987 yılları arasında inşa edilmiştir. Barajın yapılmasıyla birlikte birçok köy boşaltılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karakaya, Çermik</span> Diyarbakırda bir mahalle

Karakaya, Diyarbakır ilinin Çermik ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Bodrum Köprüsü</span>

Bodrum Köprüsü, Roma İmparatorluğu döneminde inşa edilmiş antik bir köprüdür. İzmir kentinin Bergama ilçesinde, tarihteki adı Selinus olan Bergama Çayı üzerinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Köprüsü</span> Diyarbakırda bir köprü

Dicle Köprüsü, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde Dicle Nehri üzerinde yer alan tarihî bir köprüdür. On açıklığa sahip olduğu için yerel halkça On Gözlü Köprü olarak bilinirken eski Silvan yolu güzergâhında bulunduğundan bazı kaynaklarda ise Silvan Köprüsü olarak da geçer. Şehir merkezine 3 kilometre uzaklıkta olup Diyarbakır'dan gelerek Mardin'e devam eden, sonra doğuya doğru ayrılan tali yolun bağlantı yerinde, kentin merkezini Bağıvar beldesi ile civar köylere bağlayan noktada bulunmaktadır. Köprünün ilk yapım tarihi ile ilgili farklı türde görüşler vardır. Bu görüşlerden bazıları köprünün şimdiki yerinde, antik dönemde de bir köprü olduğunu öne sürer. Birkaç defa kısmen veya tamamen yıkılıp yeniden inşa edildiği düşünülen köprünün, yapım yılı olarak bilinen en yakın ve doğru tarih, köprü üzerinde yer alan kitabeden fark edilmektedir. Kitabeye göre Mervaniler döneminde 1065 yılında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

Haburman Köprüsü, Diyarbakır'ın Çermik ilçesinin batısında bulunan ve Sinek Çayı üzerine kurulan bir köprüdür. Çermik Köprüsü olarak da bilinir.

On Kemerli DDY Köprüsü, Batman kent merkezine 7 kilometre uzaklıkta bulunan, 1944 yılında yapımı tamamlanmış tarihi bir köprü.

Karasu Köprüsü ya da bilinen diğer adıyla Karaköprü veya Roma Köprüsü, Diyarbakır'da yer alan bir köprüdür. Devegeçidi Suyu üzerinde yer almaktadır. Köprü üzerinde yapım yılını ve kimler tarafından yapıldığını gösteren bir yazıt bulunmamaktadır. 94 metre uzunluğunda, 7 metre genişliğinde olan Karasu Köprüsü'nün memba tarafındaki selyaranları üçgen gövdeli ve piramidal külahlıdır. Köprü altı gözden oluşmaktadır ve yarım daire şeklinde kemerlere sahiptir. Bazalt taştan inşa edilmiştir. Köprü, antik bir yol ile kente bağlanmaktadır.

Halilviran Köprüsü ya da bilinen diğer adlarıyla Artukoğulları Köprüsü veya Devegeçidi Köprüsü, Diyarbakır'da yer alan bir köprüdür. Devegeçidi Suyu üzerinde yer almaktadır. Üzerinde yer alan kitabeye göre 1219-1220 yıllarında Artuklu Beyliği döneminde yapılmıştır. Yedi açıklıklı Kara Köprü, 101,2 m uzunluğunda; 5,15 m genişliğindedir. Ana malzemesi bazalt taştır. Birbirine yakın ölçülerde sivri kemerlerden meydana gelen yedi gözlü köprünün üstü düzdür. Orta ayaklarda selyaranlar, üçgen prizma gövdeli, sivri külahlıdır. Üç farklı yerde üç yazıt bulunmaktadır. İki kemer arasında yer alan yazıt nal biçiminde düzenlenmiştir.

Kara Köprü, Diyarbakır'da yer alan bir köprüdür. Dicle Nehri'nin bir kolu olan Karasu üzerinde yapılmış, Mardin yolunun 23 km'sindeki Kırma Sırt beldesinin içerisinde yer almaktadır. Köprünün üzerinde hangi yıl ya da dönemde yapıldığına dair bir yazıt yoktur fakat 12 veya 13. yüzyılda yapılmış olabileceği tahmin edilmektedir. Köprü toplam beş gözden oluşur ve boyu 73,90 m; genişliği 5,70 m'dir. Memba yüzdeki sel yaranlar basık üçgen, prizmatik külahlarla örtülmüştür. Tamamen kesme taştan inşa edilmiştir. Köprü korkulukları yok denecek kadar alçak seviyede tutulmuştur. Üstü düz geçilen yapıda çeşitli dönemlere ait onarım izleri bulunmaktadır. Köprünün yapı malzemesi incelendiğinde farklı dönemlerde onarım geçirdiği anlaşılmaktadır.

Devegeçidi Köprüsü, Diyarbakır'da yer alan bir köprüdür. Diyarbakır'ın 20 km. kadar kuzeyinde, Dicle'nin kollarından biri olan köprü Devegeçidi Suyu'nun üzerindedir. Köprü üzerinde yapım yılını ve yaptıranını belirten bir yazıt bulunmamakta fakat bazı kaynaklarda IV. Murad Köprüsü olarak adlandırılan yapının, Bağdat seferi zamanında yapıldığı belirtilmektedir. Köprü ayrıca yöre halkı tarafından Cümek Köyü Köprüsü, eski haritalarda ise Karaköprü olarak da adlandırılmıştır. Köprü, siyah renkte muntazam işlenmiş bir taş kaplamaya sahiptir. Bu kaplama yer yer döküldüğünden içteki moloz dolgu meydana çıkmıştır.

Çüngüş Köprüsü, Diyarbakır'ın Çüngüş ilçesinde yer alan bir köprüdür. Çüngüş Çayı üzerinde bulunmaktadır. Köprü üzerinde hangi yılda ya da dönemde yapıldığını belirten bir yazıt bulunmamaktadır. Ali Bey Camii ile birlikte Kapıkıran Mehmet Ali Paşa tarafından XVII. yüzyılda yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Tek göze sahip olan Çüngüş Köprüsü'nün sivri bir kemeri mevcuttur. 18,72 m uzunluğunda, 5 m genişliğinde ve 15,20 m yüksekliğindedir. Ana yapım malzemesi sarı kalker taşıdır. Köprünün ayakları doğal kayalara oturtulmuştur. Zamanla bozulan doku aynı teknikle onarılmamış, daha az işçilik gerektiren moloz malzemeyle yenilenmiştir. Memba yüzeyinde farklı dönemlere ait işaretler tespit edilmiştir. Köprünün memba yüzünden yaklaşık 10 m kadar ileride taş kalıntılar tespit edilmiştir.

Sinek Köprüsü ya da bilinen diğer adıyla Siğnek Köprüsü, Diyarbakır'ın Çermik ilçesinde yer alan bir köprüdür. Fırat'a dökülen Sinek Çayı üzerinde yer alan köprü belgelerde kalan, günümüze ulaşamamış bir yapıdır. Elde edilen kaynaklara göre köprü ortadaki hafif sivri ana kemer ile bunun hemen yanındaki daha küçük gözden oluşmaktadır. Köprünün yazıtı mevcut değildir. Tuğla ile taş malzemenin birlikte kullanılışı ve taş işçiliği bakımından Haburman Köprüsü'nün yapıldığı yıllara (1179) tarihlendirmektedir.

Sinek Çayı, Diyarbakır'ın Çermik ilçesi yakınlarından geçen çaydır. İlçenin kuzeyinden çıkan Sinek Çayı kuzeydoğudan gelen Şeyhan Çayı ile birleşerek güneybatıda Karakaya köyü altında güneydoğudan gelen Kızılçubuk Çayı ile birleştikten sonra Fırat Nehri'ne dökülmektedir. Çayın suyu, birçok köy tarafından su kaynağı olarak kullanılmaktadır. Haburman Köprüsü ve Sinek Köprüsü bu çay üzerine kurulmuştur.

Sancak Köprüsü Diyarbakır il sınırları içerisinde bulunan tarihi köprü. Roma döneminde yapıldığı düşünülmektedir. Köprü iki gözlü olup 1.70 metre uzunluğunda olup menfez biçimindedir. Bazalt taşından yapılmıştır.