Amasya Kalesi - Turkipedia

Amasya Kalesi
Genel bilgiler


Durum	Kısmen ayakta.
Tür	Kale
Şehir	Amasya
Ülke	Türkiye
Koordinatlar	40°39′19″K 35°49′36″D / 40.65528°K 35.82667°D / 40.65528; 35.82667

Amasya Kalesi, Türkiye'nin kuzeyindeki Amasya şehrinde yer alan tarihi bir kaledir.^[1]^[2]

Tarihçe

Pers, Roma, Pontus ve Bizans döneminde birçok kez saldırıya uğradı, yıkıldı, el değiştirdi ve her defasında yeniden restore edildi. Roma ve Pontus arasındaki savaşlar sırasında kale ciddi bir şekilde tahrip oldu. Selçuklu Devleti tarafından Amasya'nın fethinden sonra 1075'te büyük ölçüde restore edildi ve askeri önemini yitirdiği 18. yüzyıla kadar kullanılmaya devam edildi.

Coğrafi konumu ve özellikleri

Kale, Amasya'nın kuzeyinde ve Yeşilırmak nehri üzerindeki Harşene Dağı denilen sarp kayalıkların üzerinde yer alır. Kalenin dışında Yeşilırmak kıyısına kadar uzanan sekiz savunma mevzisine sahiptir. Savunma surları moloz taştan yapılmışken, üst seviye surlar kesme taştan yapılmıştır. "Cilanbolu" olarak adlandırılan kalenin ortasında kayaya oyulmuş bir dehliz bulunmaktadır. Buraya 181 m (594 ft) uzunluğunda,^[3] 8 m (26 ft) çapında ve 150 basamağa sahip olan bir yeraltı merdiveni ile inilir. Kalede sarnıçlar, su depoları, Osmanlı zamanında yapılan hamam kalıntıları ve kayaya oyulmuş Pontus Kral Mezarları bulunmaktadır.^[4] Yaklaşık 20-25 m (66-82 ft) yükseklikte, M.Ö. 3. yüzyıldan kalma Pontus kralların 18 büyük ve küçük mezarı, düz bir duvar üzerinde kireç taşı kayaya oyulmuştur. Kalede "Helkıs", "Saray", "Maydonos" ve "Meydan" adında dört kapı vardır. Zindanlar, bir sarnıç ve bir Cilanbolu Kuyusu mevcuttur.^[1]^[2]

Yeşilırmak boyunca antik kale duvarlarının yaklaşık 800 m (2.600 ft) kısmına tipik Amasya evleri, hamamlar ve camiler inşa edilmiştir.^[2]

Timur'un (1370-1405 yılları arasında hüküm sürdü) istilacı birliklerinden kaçan, Osmanlı Şehzadesi I. Mehmed (Çelebi Mehmed olarak da bilinir) Amasya Kalesi'ne sığınmıştır.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c "Amasya Kalesi". Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. 4 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
^ ^a ^b ^c "Amasya (Harşena-Harşene) Kalesi". Amasya Belediyesi. 14 Mart 2015. 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
^ "Amasya Kalesi'ndeki 2300 yıllık tünelde balmumu heykeller sergilenecek". Hürriyet. 1 Eylül 2008. 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.
^ "Amasya Kalesi". Kulturportali.gov.tr/. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019.

Türkiye'deki kaleler

Wikimedia Commons'ta Amasya Castle ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

Şebinkarahisar Kalesi, Giresun ili Şebinkarahisar İlçe merkezinin güneyini kuşatan Hacıkayası üzerine kurulan kale, iç ve dış kale olarak iki kısımdan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nusaybin</span> Mardinin ilçesi

Nusaybin, Mardin iline bağlı Suriye sınırında Kamışlı'ya komşu ovada kurulmuş bir ilçedir.

Ankara Kalesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir kale. Ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte M.Ö. 5. yüzyıl başında Galatların Ankara'ya yerleşmeleri sırasında kalenin var olduğu bilinmektedir. Romalılar, Bizanslılar, Selçuklu Hanedanı ve Osmanlılar dönemlerinde birçok kez onarımdan geçmiştir. Ankara Kalesi dışarıdan görümüne göre daha büyüktür. Her yıl çeşitli festivallere de ev sahipliği yapmaktadır.

Sardis, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve Lidya (Lydia) devletine başkentlik yapmış antik kent. MÖ 1300'de kurulup MS 1200'de yıkılmıştır. Salihli merkezine 9 km, İzmir'e 82 km uzaklıkta olup, İzmir-Ankara karayolunun iki yanına yayılmıştır.

Kral Kaya Mezarları, Helenistik dönem'nde, Amasya'daki Harşena Dağı'nın güney eteklerindeki kalker kayalara oyulmuş olan anıt mezarlardır.

Kadifekale, Türkiye'nin İzmir şehrinde bulunan bir kaledir. Antik Smirni'nin akropolisi olan kale, İzmir Körfezi'ne hâkim 186 m rakımlı Pagos Tepesi'nde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Silifke Kalesi</span>

Silifke Kalesi, Mersin ili Silifke ilçesinde bulunmakta olup, şehrin batı tarafında 185 m yükseklikte doğu-batı yönündeki ana kaya üzerine oturmuş, etrafı hendekle çevrili ve 16 burçla tahkim edilmiş olup 29.000m² lik bir alanı kaplamaktadır.

Giresun Kalesi, Giresun ilinde MÖ 2. yüzyılda inşa edilmiş kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Sinop Kalesi</span>

Sinop Kalesi, Sinop kentinin bulunduğu yarımada üzerinde kurulu kaledir. Kale, MÖ 7. yüzyılda da kenti korumak amacıyla kuruldu. Roma, Bizans ve Anadolu Selçukluları döneminde birkaç kez onarıldı. Günümüzde hâlâ özelliğini koruyan kalenin duvarları 2.050 metre uzunluğu, 25 metre yüksekliği, 3 metre genişliğindedir. İki ana giriş kapısı vardır. Kale duvarı şehri çevrelemektedir. Bu kale şehrin tarihî eserleri arasında öne gelenler arasındadır. UNESCO, 2013'te kaleyi Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil etti.

<span class="mw-page-title-main">Atakent, Silifke</span> Mersin ilinin Silifke ilçesine bağlı bir belde

Atakent, Mersin ilinin Silifke ilçesine bağlı bir mahalledir. Mersin'i Antalya'ya bağlayan D-400 karayolu üzerinde bulunmaktadır. Kızkalesi, Adamkayalar, Uzuncaburç gibi tarihi yerlere yakın olup, tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır.

Tokat Kalesi, yapım tarihi ve hangi medeniyet tarafından yapıldığı bilinmeyen kermen. Kaleye ait en eski izler 5 ya da 6. yüzyıla ait olup kalenin bu yıllarda var olduğu bilinmektedir. Yapının inşa edildiği kayalıklar doğal bir kale özelliğine sahip olmakla beraber surlar ve kale içerisindeki odalar insanlarca yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tahkimat</span> savunma savaşı ve üsler için tasarlanan savunma yapıları

Tahkimat veya istihkâm, savaşlarda kullanılmak üzere savunma amaçlı inşa edilmiş askerî yapılar ve binaları tanımlar. İnsanoğlu binlerce yıllık uygarlık tarihinde çok çeşitli şekillerde savunma amaçlı yapı inşa etmiştir.

Harşena Dağı, Amasya il merkezine hakim 272 metre yüksekliğinde bir tepedir. Tepe üzerinde yer alan kalesi ve alt kısımlarındaki kaya mezarları ile 2015 yılında Dünya Mirası Geçici Listesine dahil edilmiştir.

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır ile Mardin arasında, Çınar ilçesine bağlı Demirölçek mahallesi sınırları içinde yer alan ve Roma İmparatorluğu döneminde sınır garnizonu olarak kullanılan askeri tahkimâttır..

Şatberdi Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde 9. yüzyılda inşa edilmiş Gürcü kalesidir. Bugün Türkiye sınırları içinde yer alan kale, Artvin ilinin merkez ilçesindeki Boselta köyünde yer alır.

Juliopolis Nekropolü; Ankara'nın Nallıhan ilçesinde bulunan bir nekropoldür. Juliopolis Antik Kenti'nin bir parçası olan alan ilk olarak 1999 yılında keşfedilmiş ve milattan sonra 1. yüzyıla tarihlenmiştir. Anadolu Medeniyetleri Müzesi bünyesinde gerçekleştirilen çok sayıda kazıda üzerinde "Bithynia’nın kayıp kenti Juliopolis" yazan bronz sikkeler ele geçirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda nekropolün Helenistik dönemde oluşturulduğu, Roma döneminde yoğun biçimde kullanıldığı ve Bizans döneminde de hizmet vermeye devam ettiği tespit edilmiştir.

Güvercinada, Türkiye'nin Aydın ilinde bulunan bir adadır.

<span class="mw-page-title-main">Ardanuç Kalesi</span>

Ardanuç Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç kasabasında Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Ardanuç kale-kenti, tarihsel Klarceti bölgesinin merkeziydi. Kale, Ardanuç Çayı'nın sol kıyısında yer alır.

Ünye Kalesi, Ordu'ya bağlı Ünye ilçesinde, Ünye kentinin 5 km güneydoğusunda eski çağlardan kalmış bir kaledir. Kaleköy'ün sınırları içindedir. Çaleoğlu Kalesi adıyla da bilinir.

Cilanbolu Kuyusu Amasya Harşena Kalesi'nin orta yerinde büyük kapının hizasında bulunan yüksek yerde, güneyden kuzeye giden bir kuyudur. Yüz elli basamakla aşağıya inilmektedir. Tahribat sonrası daha aşağısı için merdivenler kaybolmuştur. Kuyunun girişi yuvarlak ve geniş bir şekilde yapılmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.