İçeriğe atla

Amasra

Amasra
İlçe
Amasra İlçesi'nin Bartın İli'ndeki konumu
Amasra İlçesi'nin Bartın İli'ndeki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlBartın
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamGökhan Gürbüzerol[1]
 • Belediye başkanıRecai Çakır (CHP)[2]
Yüzölçümü
 • Toplam120 km²
Rakım20 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam14.776
 • Kır
8,116
 • Şehir
6.146
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu74300
İl alan kodu0378
İl plaka kodu74

Amasra, Batı Karadeniz Bölgesinde, Bartın iline bağlı bir ilçedir.

Denize doğru uzanmış bir burun, burnun iki yanında korunaklı birer liman görevi gören iki koy ve ana karaya bağlı bağımsız adalarına sahip olan Amasra, antik dönemde Amastris[4] 3000 yıllık tarihiyle; hem çekicilik[5] ve balıkçılığa[6] dayanan yerel sanatlarına, hem de kendini çevreleyen ormanlık alanlarına sahip bir yerleşim yeridir. Amasra hâlen özgün balık lokantaları, otelleri ve ev pansiyonlarına sahip bir turizm bölgesidir.

Amasra yaz aylarında özellikle Ankara'ya olan yakınlığı nedeniyle çok fazla yerli turist ağırlar.[] Günübirlik ve konaklamalı birçok geziye ev sahipliği yapan Amasra'da Amasra plajı, Amasra müzesi, Gürcüoluk mağarası, Kuş Kayası yol anıtı, Göldere şelalesi, Ağlayan Ağaç, Direkli kaya, Amasra kalesi ve Amasra feneri en çok ziyaret alan yerlerdir. Sanatçı Barış Akarsu'nun memleketidir. Akarsu, Ocak 2007'de çıkardığı son kasetini Amasralılara ithaf etmiştir. Amasra'da Barış Akarsu heykeli bulunmaktadır.[7] Amasra'yı fetheden Fatih Sultan Mehmed'in heykeli de Amasra Müzesinin önünde bulunmaktadır.[8]

Tarihçe

Bölgede yapılan bilimsel araştırmalarda çıkan arkeolojik kalıntılar ve Nümismatik veriler ışığında çıkan sonuçların Amasra tarihi hakkında ilk yerleşim tarihini M.Ö. 5000 - M.Ö. 8500 (Neolitik Çağ) yılları arasına, hatta Üst Palelotik (Eski Taş Devri'nin üçüncü ve son alt devri) tarihlendiren bölgede antik kalıntıları araştıran belgesel yönetmeni G.Tekin Gün Paflagonya bölgesi yerleşimleri adlı eserde geçmektedir. Kurucaşile ve Ulus ilçelerinde tarih öncesi kaya üzerine Tamga, betimlemeleri Türklerin Orta Asya'dan Anadolu göçlerini desteklediği tarih öncesi varlıklarının izleri olduğunu, üzerinde bilimsel çalışmaların neticesinde daha fazla verilere ulaşılabileceği sanılmaktadır. Kentin isim kaynağı olan Amastris, Pers İmparatorluğu'nun son yöneticisi III.Dareios'un yeğeni, bir Pers prensesidir. Amastris'in Pers sarayından Karadeniz kentine gelen kadar geçirdiği macera dolu yaşamı ve sonucunda tarihte kendi adına bir devlet kurarak adına para basılan ilk kraliçe olmasıyla fark yaratmıştır. Amasra tarihi hakkındaki en net bilgiler bölgede uzun süre arkeolojik araştırma yapan Prof.Dr. Semavi Eyice  Küçük Amasra Tarihi ve Eski. Eserleri Kılavuzu eserinde geçmektedir. 1965 yılında yayınlanan eserde Amasra (Küçük Amasra tarihi) sırasıyla Amasra tarihinin başlangıcı, İyon kolonizasyonu, İranlılar ve İskender'in seferi, Roma İmparatorluğu, Hristiyanlık dönemi Amasra, Bizans idaresinde Amasra, Cenovalılar, Fatih ve Amasra, Amasra'nın fethi, Türk idaresinde Amasra, Amasra'nın eski eserleri olarak sıralanabilir.[9]

Osmanlı dönemi

13. yüzyılda Cenevizliler tarafından ele geçirilen Amasra'ya Fatih Sultan Mehmet liderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu orduları Ekim 1460'ta bir sefer düzenler. Rivayete göre Fatih Sultan Mehmet şehre hakim bir tepeye geldiğinde hayranlığını belli etmek için şu sözü sarf etmiştir;

"Lala, lala!, Çeşm-i Cihan bu mu ola" ve kaleye haber gönderir : " Bu kadar güzel bir yere zarar vererek almak istemem kalenin anahtarını bana getiriniz.

Rivayetin devamına göre, bu olay üzerine Amasra Kalesi komutanı anahtarı Fatih'in bulunduğu tepeye getirir ve şehir savaşmadan alınmış olur. Şehir ele geçirildikten sonra Karabük - Eflani yöresinde yaşamakta olan Kıpçak Türklerini buraya yerleştirilir. Ardından yörede yaşayan Rumlar'ın büyük bir kısmı ise İstanbul'a göç etmeye zorlanmıştır.

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
Amasra ilçesi (Zonguldak)
1990[10]19.8576.51013.347
Amasra ilçesi (Bartın)
2000[11]16.1226.3389.784
2007[12]15.1996.5828.617
2008[13]15.6416.6868.955
2009[14]15.4816.5058.976
2010[15]15.3646.4508.914
2011[16]15.1436.3598.784
2012[17]15.2846.6018.683
2013[18]15.3416.6408.701
2014[19]15.3766.7888.588
2015[20]15.0676.6668.401
2016[20]14.9846.6848.300
2017[20]14.8676.5898.278
2018[20]14.7766.0858.691
2019[20]14.1515.9638.188
2020[20]14.2626.1468.116

Turistik yerler

Mimari mirasıyla Amasra, Norwich merkezli Avrupa Tarihi Kentler ve Bölgeler Birliği üyesidir.[21]

Arkeoloji Müzesi

1955 yılında belediye binasında küçük bir salondan oluşan ilk müze açılmıştır. 30 Ocak 1982'de bu bina daha büyük bir müze olarak ziyaretçilere yeniden açıldı. Dört sergi salonu ile tek kattan oluşmaktadır. Objelerin çoğu Amasra ve çevresinden gelmekte olup Helenistik, Roma, Doğu Roma, Ceneviz ve Osmanlı dönemlerine aittir.

Hem karadan hem de su altından kalıntıların bulunduğu, deniz kenarında orta büyüklükte güzel bir arkeoloji müzesi vardır. Özellikle ilgi çekici olan, Roma imparatorluk döneminde yerel bir girişimcinin hileli bir yaratımı olan yılan tanrısı Glykon'un heykelidir.

  • 1. Arkeoloji Salonu: Mezarlarda bulunan kil ve cam kaplar, gözyaşı şişeleri, altın ve bronzdan yapılmış el işleri ve denizden çıkarılan amforalar buradadır. Bronz heykeller, haçlar, silahlar ve altın, gümüş ve bronz paralar da sergilenir.
  • 2. Arkeoloji Salonu: Hellenistik, Roma ve Doğu Roma dönemlerine ait mermer eserlere ayrılmıştır. Heykeller, büstler, mezarlar ve diğer mimari parçalar burada görülebilir.
  • 1. Etnografya Salonu: Geç Osmanlı dönemine ait küçük sergiler bu salonda sergilenmektedir. Bunlar arasında Amasra'nın geleneksel oyma sanatının kanıtı olan tunç mutfak kapları, silahlar, yazı gereçleri, şamdanlar, pullar, seramik ve yüzükler ile ahşap kaplar bulunmaktadır.
  • 2. Etnografya Salonu: Burada gümüşten yapılmış giysi ve el işleri, yatak örtüleri ve şallar, Kuran-ı Kerim yazmaları, halılar, çantalar ve duvar saatleri vardır. Müzenin koridorunda, İstanbul'daki Sultan Sarayı'nın matbaalarında üretilen 1852'den kalma bir Akdeniz haritası asılıdır. Müzenin bahçesinde küçük taş anıtlar vardır.
Şehrin panoramik manzarası

Amasra Kalesi

Amasra Kalesi Roma döneminde inşa edilmiştir. Kalenin surları Bizanslılar tarafından yapılmıştır. Ön duvarlar ve kapılar 14. ve 15. yüzyıllarda Cenevizliler tarafından yapılmıştır.[22] Dar bir yarımada üzerinde yer almasına rağmen kalenin altından tatlı su havuzuna giden bir tünel vardır.

Fatih Camii

Aslen MS 9. yüzyılda bir Bizans kilisesi olarak inşa edilmiştir. Kilisenin narteks bölümü üç bölümden oluşmaktadır. Osmanlı Sultanı II. Mehmed 1460 yılında Amasra'yı fethettikten sonra camiye çevrilmiştir. Duaya açıktır. Aynı sokakta bir de şapel var ama 1930'dan beri ibadete kapalıdır.[22]

Amasra kilise camii

Kuşkayası Anıtı

Kuşkayası Yol Anıtı MS 41-54 yılları arasında Bitinya ve Pontus Valisi Gaius Julius Aquila'nın emriyle yapılmıştır. Bir dinlenme yeri ve anıttıdır. Claudius'un Roma İmparatoru olduğu dönemde, Aquila doğu vilayetlerinde ordunun inşasının komutanıydı.[22] Amasra'nın biraz dışında yer alır ve yol kenarından inilen merdivenlerle kolayca erişilebilir.

Kuşkayası Anıtı

Ulaşım

Amasra'ya D010 karayolu ağı üzerinden Bartın-Amasra tüneli ile ulaşım sağlanmaktadır. Aynı zamanda ilçe Bartın ile Samsun arası sahil karayolunun otoyolun başlangıcında bulunur. Özellikle yaz aylarında en fazla turistin geldiği Ankara'ya yaklaşık 290–300 km uzaklıktadır.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2012. 
  4. ^ "Zonguldak'ın ilk kraliçesi Amatris'in yüzü". web.archive.org. 21 Haziran 2023. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2024. 
  5. ^ Amasra’da Çekicilik Sanatı 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 25 Şubat 2016.
  6. ^ Amasra'da Balıkçılık 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 25 Şubat 2016.
  7. ^ "Barış Akarsunun heykeli dikildi". İnternethaber. 3 Şubat 2019. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020. 
  8. ^ "Amasra'ya Fatih Sultan Mehmet Heykeli". 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  9. ^ Küçük Amasra Tarihi ve Eserleri Klavuzu. Türk Tarih Kurumu Basımevi, ANlogical AR1965. Milli Eğitim Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara- 1965. s. Seri 1 - Sayı 19. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2021. 
  10. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  18. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  19. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 6 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015. 
  20. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Amasra Nüfusu - Bartın". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Bartın Amasra Nüfusu". nufusune.com. 
  21. ^ "Turkey". European Association of Historic Towns and Regions. 10 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2012. 
  22. ^ a b c Local signage

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yozgat</span> Yozgat ilinin merkezi olan şehir

Yozgat eski ismi Bozok, Yozgat ilinin merkezi olan şehirdir. Yozgat İç Anadolu'nun merkezinde bulunan başkent Ankara'ya 217 kilometre uzaklıktadır. Yozgat il merkezinin 2021 yılı itibarıyla nüfusu 108.024'dür.

<span class="mw-page-title-main">Zonguldak</span> Zonguldak ilinin merkezi olan şehir

Zonguldak, Zonguldak ilinin merkezi olan şehirdir. Karadeniz kıyısında bulunur ve limanıyla Türkiye'nin Karadeniz ülkeleriyle olan deniz ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Ayrıca Türkiye'nin en zengin taşkömürü madenlerini barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Bartın (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Bartın, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde Batı Karadeniz Bölümü'ndeki bir ildir. 1991 yılında Zonguldak ilinden ayrılarak Türkiye'nin 74. ili olmuştur. Doğusunda Kastamonu, güneyinde Karabük, batısında Zonguldak illeri, kuzeyinde Karadeniz bulunur. Orman bakımından zengin olan ilin büyük bir kısmı Küre Dağları Millî Parkı sınırları içerisinde yer almaktadır. Bartın Çayı, Türkiye'de üzerinde taşımacılık yapılan tek akarsudur.

<span class="mw-page-title-main">Bartın</span> Bartın ilinin merkezi olan şehir

Bartın, Karadeniz Bölgesi'nin batı bölümünde yer alan Bartın ilinin merkezidir. Şehirden geçen Bartın Çayı'ndan denize gemiyle gidilebilir. Bu özelliğiyle Türkiye'de deniz trafiğine uygun tek akarsudur.

<span class="mw-page-title-main">Karabük (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Karabük, Türkiye'nin kuzeyinde Karadeniz Bölgesi'nde il. 2020 yılı sonu TUİK verilerine göre nüfusu 243.614'dür.

<span class="mw-page-title-main">Fatih</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Fatih, tarihî yarımada (Suriçi) olarak da bilinen, İstanbul şehrinin kurulup geliştiği bölgenin tamamını kaplayan ve şu anda İstanbul ilinin merkez ilçesidir. Valilik, büyükşehir belediye başkanlığı, emniyet müdürlüğü ve şehrin vergi dairesi gibi kurumların yer alıyor olması sebebiyle İstanbul'un merkezi sayılır. Güneybatıdan Zeytinburnu, kuzeybatıdan Eyüpsultan ilçeleri; kuzeyden Haliç, doğudan İstanbul Boğazı ve güneyden Marmara Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulus, Bartın</span> Bartın ilçesi

Ulus, Türkiye'nin Bartın ilinin bir ilçesidir. Batı Karadeniz Bölgesi'nde yer alır. İçeri kesimde yer alan ilçe, diğer Bartın ilçelerinden farklı olarak denize kıyısı bulunmayan tek ilçedir. İklimi sahil ikliminden farklı olarak daha kurudur ve nispeten karasal iklim içindedir. İlçe merkezi denizden yaklaşık 250 metre yüksekliğindedir. Küre dağlarına uzanan ilçede, bazı bölgelerde denizden yükseklik 1200 metreye kadar uzanır. Güneyde Karabük ilinin Safranbolu ilçesi, doğuda Kastamonu ilinin Pınarbaşı ve Azdavay ilçeleri, kuzeyde Kurucaşile, batıda ise merkez ilçe ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Beykoz</span> İstanbul ilçesi (Anadolu Yakası)

Beykoz, İstanbul ilinin bir ilçesidir. Çatalca-Kocaeli bölümünün Kocaeli Yarımadası batısında yer almakta olup; batıdan İstanbul Boğazı, doğudan Şile ilçesi, kuzeyden Karadeniz ve güneyden de Çekmeköy, Üsküdar ve Ümraniye ilçeleri ile çevrelenmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yapılan sanayi ağırlıklı çalışmaların etkisiyle fabrikaların çoğalması sonucu genelde işçi kesimin tercih ettiği yerleşim yeri olan Beykoz, son yıllarda üst gelir seviyesi kesimden de talep görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eflani</span> Karabük ilçesi

Eflani, Karabük'ün kuzeydoğusunda bulunan bir ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Karacabey</span> Bursa ilçesi

Karacabey, eski ismi Mihaliç, Bursa'nın 70 km batısında yer alan Bursa'ya bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Kâhta</span> Adıyaman ilinin bir ilçesi

Kâhta, Adıyaman’ın il merkezinden sonra en büyük 2. ilçesidir. Nüfusu 195.534 kişidir. İlçenin 41 km kuzeyinde bulunan Nemrut Dağı tarihi ve kültürel eserlere ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bartın'ın ilçeleri</span> Vikimedya madde listesi

Bartın ilinin ilçeleri,

<span class="mw-page-title-main">Kurucaşile</span> Bartın ilçesi

Kurucaşile, Bartın ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayat, Çorum</span> Çorumun ilçesi

Bayat, Çorum ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cide</span> Kastamonu iline bağlı bir ilçe

Cide, Türkiye Cumhuriyeti'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Kastamonu ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ladik</span> Samsunun ilçesi

Ladik, Samsun ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin idari merkezidir. Ladik merkezinde kahvehaneleri ve dükkânların çevrelediği bir merkez bulunmaktadır. Kaymakamlık binası 1943 yılında yaşanan depremle yerle bir olmuştur. O zamandan bu zamana kadar eserler hâlâ dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ereğli</span> Konyanın ilçesi

Ereğli, Konya ilinin güneydoğusunda yer almaktadır. İlçenin kuzeyinde Emirgazi, doğusunda Niğde, güneyinde Karaman ve Halkapınar, batısında ise Karapınar bulunmaktadır. Konya'ya 150 kilometre (93 mi) uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alucra</span> Giresunun ilçesi

Alucra, Giresun ilinin bir ilçesidir. Giresun iline 127 km, Gümüşhane iline 147 km, Erzincan iline 148 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Altındağ</span> Ankarada bir merkez ilçe

Altındağ, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir. İlçenin nüfusu, TÜİK verilerine göre 6 Şubat 2024 tarihi itibarıyla 412.267'tür.

<span class="mw-page-title-main">Zonguldak'ın ilçeleri</span> Vikimedya liste maddesi

Zonguldak ilinin ilçeleri,


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.