İçeriğe atla

Amaras Manastırı

Koordinatlar: 39°41′02″K 47°03′26″D / 39.68389°K 47.05722°D / 39.68389; 47.05722
Kontrol Edilmiş
Amaras Manastırı
Amaras Manastırı'nda bulunan Aziz Grigoris Kilisesi
Harita
Temel bilgiler
KonumSos köyü, Hocavend rayonu,
Azerbaycan Azerbaycan
Koordinatlar39°41′02″K 47°03′26″D / 39.68389°K 47.05722°D / 39.68389; 47.05722
İnançOryantal Ortodoksluk
MezhepKafkas Albanyası Apostolik Kilisesi
Açılış4. yüzyıl - 19. yüzyıl
Web sitesiwww.amaras.org

Amaras Manastırı (Ermenice: Ամարաս վանք), Hocavend iline bağlı Sos köyü yakınlarında Karabağ bölgesinde bulunan bir Ermeni manastırı.[1] Manastır, önemli bir dini ve eğitim merkeziydi.[2] Manastır, erken Hristiyanlık döneminden Alban Havari Kilisesi'nin kaldırılmasına kadar Kafkasya Albanya'sında en çok ziyaret edilen kutsal tapınaklardan biri olmuş, yakın zamana kadar bulunduğu bölgenin hem Hristiyan hem de Müslüman nüfusu tarafından kutsal kabul edilmiştir.

Tarihçe

Aziz Grigoris Kilisesi, Amaras Manastırı

Orta Çağ tarihçileri Bizantionlu Faustus ve Movses Kagankatvatsi'e göre Aydınlatıcı Grigor dördüncü yüzyılın başında Amaras Manastırı'nı kurdu.[3][4]

Amaras Aydınlatıcı Aziz Grigor'in torunu Aziz Grigoris'in mezar yeriydi. Kalıntıları için inşa edilmiş bir mezar, 19. yüzyılda yeniden inşa edilmiş Aziz Grigoris kilisesinin apsisi altında hala var olmaktadır.

Beşinci yüzyılın başında Ermeni alfabesinin mucidi Mesrop Mashtots, Amaras'ta alfabeyi kullanan ilk okulu kurdu.[5][6]

Manastır, on üçüncü yüzyılda Moğollar tarafından yağmalandı, 1387'de Timur işgali sırasında tahrip edildi ve on altıncı yüzyılda tekrar yıkıldı. Kurtulmuş savunma duvarlarının inşa edildiği onyedinci yüzyılın ikinci çeyreğinde radikal bir yeniden yapılanma geçirmiştir.

Amaras daha sonra terk edildi ve on dokuzuncu yüzyılın ilk yarısında manastır, Rus İmparatorluk birliklerine sınır kalesi olarak hizmet etti.

Rus çarı I Aleksandır tarafından 11 mart 1836 kararıyla Kafkas Albanyası Apostolik Kilisesi, indirildikden sonra Ermeni Apostolik Kilisesi, 1848'de manastırı ele geçirdi. Manastırın kilisesi askeri işgal döneminde, eski kilisenin sahasında yeni bir kilise inşa edilmesini gerekli kılacak şekilde ciddi olarak hasar görmüştür. Aziz Grigoris'e ithaf edilen bu yeni kilise 1858 yılında inşa edilmiş ve maliyet Şuşa şehrinin Ermenileri tarafından karşılanmıştır. Parlak beyaz taştan inşa edilmiş üç nefli bir bazilika olan yapı hala ayakta durmaktadır.

Manastır Sovyet döneminde terk edilmiştir.

Aziz Grigoris Türbesi

Aziz Grigoris, başlangıçta günümüzde yıkılmış Aziz Grigor kilisesinin doğu ucuna gömüldü. 489'da, Kafkas Albanyası Kralı III. Vachagan Amaras'ı restore etti ve Aziz Grigoris'in kalıntıları için yeni bir şapel inşa ettirdi. Daha sonraki yüzyıllarda bu kilise mezarının üzerine bir kilise inşa edildi.

Aziz Grigoris kilisesinin sunağının altında bulunan mezar odasına kilisenin batı ucunda bulunan merdivenler ile ulaşılmaktadır. Doğu ucundaki engellenmiş bir geçit, geçmişte o yönden de bir giriş olduğunu göstermektedir. Mezar odası 1.9 m genişliğinde, 3.75 m uzunluğunda ve 3.5 m yüksekliğindedir. Yapının üst yarısı başlangıçta zemin seviyesinden 1.5 ila 2 metre yüksekte olacak şekilde inşa edilmiş olmasına rağmen günümüzde tamamen yeraltında bulunmaktadır. Oyma detayları, tarzsal açıdan 5. yüzyıla tarihlenmektedir.[7]

Kaynakça

  1. ^ Khatcherian, Hrair. Artsakh: Fotoğrafik Bir Yolculuk. Amerika Ermeni Apostolik Kilisesi'nin Doğu Tercihleri, 1997
  2. ^ Hasratyan, M. M. (1975). "Ամարասի ճարտարապետական համալիրը [Architectural complex of Amaras]". Lraber Hasarakakan Gitutyunneri (Ermenice), 5. ss. 35-52. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2019. 
  3. ^ Pavstos Byuzand. Ermeni tarihi Erivan. 1987. sayfa 17
  4. ^ Movses Kaghankatvatsi. Aluank'ın tarihi. Kitap I. Bölüm XIV.
  5. ^ Viviano, Frank. "Ermenistan’ın Yeniden Doğuşu", National Geographic Dergisi, Mart 2004
  6. ^ John Noble, Michael Kohn, Danielle Systermans. Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan. Yalnız Gezegen; 3 baskı (1 Mayıs 2008), s. 307
  7. ^ M. Hasratyan, "Amaras", Erivan 1990.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alahan Manastırı</span>

Alahan Manastırı, Mersin ili Mut ilçesi civarında büyük bir kilise örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Surp Kevork Kilisesi</span>

Surp Kevork ya da Sulu Manastırı İstanbul'da bulunan bir Ermeni Apostolik kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Surp Hıreşdagabed Kilisesi</span> Türkiyedeki Ermeni Kilisesi

Surp Hıreşdagabed Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Ermeni kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Bartalmay Manastırı</span> Başkalenin Albayrak mahallesinde bir manastır

Aziz Bartalmay Manastırı, 4. yüzyılda inşa edilmiş ve Yeni Ahit'te adı geçen Hristiyan havarisi Bartalmayın defnedilmiş yeri olan Ermeni manastır. Van ilinin Başkale ilçesine bağlı, Albayrak mahallesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Havariler Manastırı</span> Manastır

Arak Manastırı veya Kutsal Havariler Manastırı, 4. yüzyılda Aziz Aydınlatıcı Grigor tarafından kurulmuş ve bugün Muş ilinin merkeze bağlı, Kepenek (Arak) köyünde yer almış olan Ermeni manastırı. Manastır 1915 Ermeni kırımına kadar bölgenin en önemli ibadethanelerinin biri olarak kullanılmış ve 1960'ta Muş valiliği tarafından dinamitle havaya uçurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Horomos Manastırı</span>

Horomos Manastırı veya Ğoşavank, 931 yılında kurulmuş ve Kars'taki Ani harabelerin 15 kilometre yakınında yer almış olan tarihî Ermeni manastırı. Manastır Orta Çağ'da Ermenistan'ın en önemli dinî merkezlerinin biriydi fakat Ermeni Soykırımı'ndan sonra ise boş durmuştu ve sonra ise kendisi harabeye dönmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Beşkilise</span>

Beş Kilise veya Khıdskonk, Ani'nin yaklaşık 25 km güneybatısında, Digor ilçe merkezine yakın vadinin içinde üç kaya çıkıntısı üzerine 6. yüzyılda Pakraduniler tarafından kurulmuş manastır topluluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Naregavank</span>

Narega Anabad ya da Nareg Manastırı, 908 yılında Vasburagan krallığı döneminde inşa edilmiş Van Gölü'nün güney kıyısında bulunmakta olan tarihî Ermeni Apostolik manastır, 1915 Ermeni Kırımı'ndan sonra yıkılmıştır. Bugün arazisinin üstünde Gevaş ilçeye bağlı Yemişlik köyü'nün camisi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Garmravank</span> Gevaşda bir manastır

Garmravank Manastırı veya Kırmızı Kilise ya da Göründü Kilisesi, 10. yüzyılında Vasburagan kralı I. Kakig tarafından inşa edilmiş Van Gölü'nün güney kıyısında bulunmakta olan tarihî Ermeni Apostolik manastır, fakat 1915 Ermeni kırımı'nda yıkılmıştır. Naregavank manastırı ve Akdamar adasındaki Kutsal Haç Katedrali'nin arasında bulunan Garmravank Manastırı, Gevaş ilçeye bağlı Göründü mahallede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gıduts Manastırı</span> Ermeni Apostolik manastır

Gıduts Manastırı, 9. yüzyılında inşa edilmiş ve Van ilinin Tuşba ilçesine bağlı bugünkü Çitören köyünün ve Van Gölü'nün Çarpanak adasında bulunmakta olan tarihî Ermeni Apostolik manastır. Ktuts Manastırı olarak kayıtlara geçen manastır, adanın kuzey bölümünde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Stepanos Manastırı</span>

Aziz Stepanos Manastırı, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin kuzeybatısındaki Ermeni manastırıdır. Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinin yaklaşık 15 km kuzeybatısında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile İran arasındaki sınırın İran tarafındaki Aras nehri boyunca derin bir kanyonun içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dzordzor Şapeli</span>

Dzordzor Şapeli veya Tzortzor Şapeli, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Maku şehristanında, Zangmar Nehri üzerindeki Barun köyünde bulunan bir Ermeni manastırı ve kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çupan Şapeli</span>

Çupan Şapeli küçük bir tarihi Ermeni kilisesi. İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde bulunur. Vadinin diğer ucunda Aras Nehrinin karşı yakasında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti görünür.

<span class="mw-page-title-main">Azize Astvatsatsin Kilisesi</span>

Azize Astvatsatsin Kilisesi veya Tanrının Kutsal Annesi Kilisesi, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde Daraşamb yakınındaki bulunan Ermeni kilisesidir. Culfa şehrinin yaklaşık 15 km kuzeybatısında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile İran arasındaki sınırı çizen Aras nehrinin İran tarafındaki kıyısındadır.

<span class="mw-page-title-main">Bodbe Manastırı</span> piskoposlarının yaşadığı Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir.

Bodbe'deki Azize Nino Manastırı Bodbe'nin piskoposlarının yaşadığı Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir. Gürcistan'ın Kaheti bölgesine bağlı Siğnaği kentinin 2 km güneyindedir. Aslen 9. yüzyılda inşa edilen manastır, özellikle 17. yüzyılda önemli ölçüde yenilenmiştir. Manastır günümüzde bir rahibe manastırı olarak işlev görüyor ve Azize Nino ile olan bağlantısından dolayı Gürcistan'daki en önemli hac alanlarından biri.

<span class="mw-page-title-main">Yorgi Kilisesi (Kldisubani)</span>

Qarapi Aziz Yorgi Kilisesi Gürcistan'ın Eski Tiflis bölgesindeki Narikala katedralinin dibinde yer alan bir 18. yüzyıl kilisesidir. Kilise tek katlıdır ve 1753 yılında inşa edilmiştir. Gürcü Ortodoks Kilisesi, Aziz Kral Vahtang Gorgasali döneminde inşa edilmiş eski bir Gürcü kilisesinin bulunduğu yere inşa edilmiştir. Kilise, Ermeni tüccar Petros Zohrabian ve eşi Lolita'nın ve 1735'te yaptıkları yardımlarla yeniden inşa edildi. Kilise, Gürcü-Ermeni dostluğu ve işbirliğinin en önemli örneklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tiri Manastırı</span>

Tiri Manastırı, günümüzde tartışmalı Güney Osetya bölgesinde bulunan, Tshinvali'nin yanında konumlanmış bir 13. yüzyıl kilisesidir. Salon kilise planında Gürcü Ortodoks manastırı olarak inşa edilen kilise, Orta Çağ freskleri ve Gürcüce yazıtlar içermektedir. 2008 yılındaki Rus-Gürcü savaşından sonra, Gürcüler manastıra erişimini kaybetmiştir. 2015 yılında kilise binası, özgünlüğünü bozan ve fresklerine kısmen zarar veren bakım çalışmalarına maruz kalmıştır. Bu çalışmalar, Tshinvali'de tartışmaya ve Gürcistan'da protestolara yol açmıştır. Manastır, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Peribleptos Manastırı (İstanbul)</span>

Peribleptos Manastırı ya da Theotokos Peribleptos Manastırı, Konstantinopolis'in en önemli Rum Ortodoks manastırlarından biridir. İstanbul’un Fatih ilçesi, Samatya semtinde, Kocamustafapaşa Mahallesi, Marmara Caddesi ve Cambaziye Mektebi Sokak arasında, Surp Kevork Ermeni Kilisesi’nin bulunduğu alanda konumlanmıştır. Meryem Ana’ya adanan yapı, Orta Bizans döneminde, 11. yüzyılda inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bagavan</span>

Bagavan veya Bağavan, MÖ 321 ile MS 428 yılları arasında hüküm sürmüş Ermenistan Krallığı'nın orta kesimindeki Pakrevand (Üçkilise) bölgesinde yer alan eski bir yerleşim yeri. Bölge, günümüzde Türkiye'nin Ağrı iline bağlı Taşlıçay ilçesinin Taşteker köyü yakınlarında yer almaktadır. Van Gölü'nün kuzeyinde, Npat Dağı'nın eteklerinde Fırat'ın bir kolu üzerinde yer alan Bagavan, Hristiyanlık öncesi Ermenistan'ın önemli tapınaklarından birine sahipti. Ermenistan'ın Hristiyanlaştırılma sürecinden sonra Bagavan, büyük bir kilise ve manastıra ev sahipliği yaptı. 1877'de Kürtler tarafından yağmalanan yerleşim yeri, 1915'ten sonra Ermeni Kırımı sırasında ise tamamen yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">Aparank Manastırı</span> Vanın Bahçesaray ilçesinde bulunan eski bir Ermeni Manastırı

Aparank Kutsal Haç Manastırı veya Abarank Manastırı (Ապարանք), Van ilinin Bahçesaray ilçesinde yer alan bir Ermeni manastırıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.