İçeriğe atla

Amanvermez Avni

Amanvermez Avni, Ebüssüreyya Sami tarafından yaratılan ve maceraları Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde geçen kurgusal polis kahramanı.

Ünlü hafiye

Ebüssüreyya Sami tarafından anlatıldığına göre[1] II. Abdülhamid döneminden sonra 40'lı yaşlarda öldüğünden 1870'li yıllarda doğduğu sanılmaktadır. İlk macerası 1913 yılında basılmıştır. Avni karakteri, aynı dönemde Avrupa’da gündemde olan özellikle Sherlock Holmes karakterinden etkilenmiştir. Karşılaştığı olayları yüksek gözlem gücüyle inceler ve birbirinden farklı ve bağımsız gibi görünen verileri birleştirerek bütünleştirir. Yardımcısı ve aynı zamanda öğrencisi olan Arif, neredeyse Dr. John Watson karakteri gibidir. Watson’dan farklı olarak ustası gibi polislik mesleğindedir ve yine ustası gibi kılıktan kılığa girebilen genç bir hafiye adayıdır.

Dönemsel etkiler

Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde, özel olarak II. Abdülhamid iktidarı yıllarında yaşayan Avni’nin maceraları bu dönemin toplumsal, sosyal ve kültürel hayatını yansıtır. Kozmopolit İstanbul’daki çeşitli uluslardan (Rum, Ermeni, Hırvat vb) ve çeşitli sınıflardan (devlette görevlileri, beyzadeler, kumarbazlar, hırsızlar, fırıncılar vb) kişiler öykülerde yer alır.

Öykülerdeki kurgular

Olayları incelerken bazen yanlış izin peşinden koşan, görgü tanıklarıyla görüşmede geç kalan veya hasımları tarafından kolayca alt edilebilen Avni, özellikle Batılı hafiye karakterlerinin aksine daha gerçekçi olarak değerlendirilmektedir. Üstüne gittiği olaylarda dikkat çekmeden halkın arasına karışabilmesi, kimlik değiştirmek için kullandığı çeşitli farklı karakterlerin hakkını verebilmesi sadece masa başında değil hayatın içinde olduğunu göstermektedir. Yardımcısı Arif ise her zaman ustasının sözünden giden, bazen dalkavukluğa varan derecede ona bağlı ve maceralar sırasında haddini bilerek kendi fikirlerini kendine saklayan bir karaktere sahiptir.

Özel yaşamı

Avni’nin özel yaşamına dair bilgiler sınırlıdır. Yardımcısı Arif ile beraber kaldıkları ev kundaklandıktan sonra taşınmak zorunda kaldıkları sırada evlerinde fazla bir eşya olmadığını bilmekteyiz. Ayrıca evlerindeki en değerli eşya önceki dava dosyalarının muhafaza edildiği dolaplarıdır. Avni, evinde kimi kimyasal deneyler yapabilecek kadar kimya bilgisine ve donanımına sahiptir. Ayrıca adli makamları haklılığına inandırmak için bir köpek yavrusunu öldürebilecek kadar kaygısız ve işine yoğunlaşmıştır[a]. İşi gereği İstanbul’daki tüm yeraltı alemlerini bilmekte ve her türlü kanundışı olayın geçtiği dönemsel yerlere vakıftır. Mesleğinde hızla yükselmiş ve zor davalarda doğrudan devletin en üst mercileri tarafından aranan bir polistir.

Bazı maceraları

Notlar

  1. ^ Bakınız Kara Katil macerası

Kaynakça

  1. ^ "03.02.2006 tarihli Radikal gazetesindeki kitap tanıtımından, 06 Ocak 2010 tarihinde erişilmiştir". 29 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2010. 

Yeniden basılan maceraları

  • Ebüssüreyya Sami, Osmanlı’nın Sherlock Holmes’ü Amanvermez Avni’nin Maceraları 1. Cilt, Hazırlayan Erol Üyepazarcı, Merkez Kitapçılık, 2006, İstanbul ISBN 975-9174-15-4
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni'nin Maceraları, Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Nisan 2021, İstanbul, ISBN 978-625-7188-48-7
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Yanmış Adam, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-975-473-989-3
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Kamelya'nın Ölümü, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-975-473-990-9
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Kanatlı Araba, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-975-473-991-6
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Kara Katil, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-975-473-992-3
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Kör Ebe, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-975-473-993-0
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Mavi Göz, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-975-473-994-7
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Sessiz Tabanca, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-625-7188-00-5
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Boyacı, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-625-7188-05-0
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, Ölü, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-625-7188-03-6
  • Türklerin Sherlock Holmes'i Amanvermez Avni, İskeletler Arasında, (Osmanlıca Aslıyla Birlikte), Hazırlayan Yaşar GÜÇLÜ, Beyan Yayınları Eylül 2020, İstanbul, ISBN 978-625-7188-04-3

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İşçi Partisi (1961)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1961–1971, 1975-1981)

Türkiye İşçi Partisi (TİP), 1961 yılında Türkiye'de kurulan siyasi parti. 1946 sonrası çok partili dönemde TBMM'ye milletvekili seçtirebilen ilk sosyalist parti olmuştur. 12 Mart 1971 Muhtırası ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında kapatılmış, 1988 yılında TKP ile birleşerek TBKP kurulmuştur.

Alâeddin Paşa, ilk iki Osmanlı padişahı olan Osman Gazi ve Orhan Gazi döneminde, takriben 1320-1331 arasında vezirlik yapmış Osmanlı devlet adamı.

Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa ya da Tekfur-Dağlı Bekri Mustafa Paşa, II. Süleyman saltanatında, 2 Mayıs 1688 - 25 Ekim 1689 tarihleri arasında bir yıl beş ay yirmi dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Avni Paşa</span> 193. Osmanlı sadrazamı

Hüseyin Avni Paşa, Osmanlı devlet adamı ve asker. Sultan Abdülaziz saltanatında 15 Şubat 1874 - 26 Nisan 1875 tarihleri arasında bir yıl iki ay dokuz gün süreyle sadrazamlık görevinde bulundu. Sultan Abdülaziz'e karşı yapılan darbe sonrası düzenlenen toplantı sırasında toplantıyı basan Kolağası Çerkes Hasan tarafından suikast sonucu öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Sherlock Holmes</span> İngiliz kurgusal dedektif roman kahramanı

Sherlock Holmes, Sir Arthur Conan Doyle tarafından oluşturulan Britanyalı hayalî danışman dedektif kahraman, polisiye edebiyatının önemli ilk kişiliklerinden biridir. Gazetelerde basılmış ve polisiyenin halk arasında yaygınlaşmasına yardımcı olmuştur. Kitaplar Yardımcısı Dr. Watson'ın ağzından Anlatılmıştır.

Avni Kantan, Türk asker ve bürokrattır.

<span class="mw-page-title-main">Cariye</span>

Cariye ya da halayık, savaşta esir edilmiş veya başka bir şekilde köle konumuna düşmüş, her konuda efendisinin isteklerine bağlı bulunan kadınları ifade eder. Savaşta esir edilen kadınlar için karavaş ismi de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Akçay, Terme</span>

Akçay, Samsun ilinin Terme ilçesine bağlı bir mahalledir.Samsun ve Ordu il sınırındadır.

<span class="mw-page-title-main">Ayfer Tunç</span> Türk öykücü ve romancı

Ayfer Tunç, Türk yazar, editör ve senarist.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Alkaya</span> Türk sinema oyuncusu ve gazeteci

Orhan Alkaya, Türk şair, yazar, tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen ve gazeteci.

Seçkin Selvi, Türk çevirmen, tiyatro eleştirmeni, yazar, sahne ve kostüm tasarımcısı, gazeteci, eğitmen.

Sevinç Çokum,, Türk Hisarcılar akımı temsilcilerinden. Hikâye, roman ve senaryo yazarı.

<i>Havada Bulut</i>

Havada Bulut, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1951 yılında yayınlanan hikâye kitabı. Havada Bulut'u bazıları roman olarak kabul eder ama aslında birbirine bağlı hikâyelerden oluşan bir kitaptır. Bu birbiriyle ilintiliymiş gibi görünen hikâyelerde yazar II. Dünya Savaşı sırasında Beyoğlu'nda aylak gezen bir öğrencinin dünyayı umursamayan maceralarını anlatır.

Yanmış Adam, Ebüssüreyya Sami’nin yazmış olduğu on adet Amanvermez Avni macerasının ilkidir. İlk olarak 1913 yılında basılmıştır.

Körebe, Ebüssüreyya Sami’nin yazmış olduğu on adet Amanvermez Avni macerasının beşincisidir. İlk olarak 1913 yılında basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Profesör Moriarty</span> Sherlock Holmestan kurgusal karakter

Profesör James Moriarty, ilk olarak Arthur Conan Doyle tarafından yazılan ve 1893 yılı sonlarında basılan The Memoirs of Sherlock Holmes seçkisi içinde basılan bir Sherlock Holmes öyküsü olan The Final Problem macerasında ortaya çıkan kurgusal bir karakterdir. Moriarty'nın adı, dördüncü ve son Sherlock Holmes romanı olan The Valley of Fear macerasında da geçmesine rağmen, kendisi gözükmez. Bu iki örneğin dışında beş ayrı macerada Holmes ondan bahseder; The Adventure of the Empty House, The Adventure of the Norwood Builder, The Adventure of the Missing Three-Quarter, The Adventure of the Illustrious Client ve His Last Bow: The War Service of Sherlock Holmes. Moriarty karakteri, yazar Doyle tarafından Sherlock Holmes'ü öldürmek için ortaya çıkartılmıştır. Moriarty'nin adı The Final Problem macerasında verilmezken, adının James olduğu The Adventure of the Empty House macerasında ortaya çıkar.

A. Kadir Paksoy, Türk öğretmen, şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Tacim Çiçek</span> Türk şair, eleştirmen ve yazar

Tacim Çiçek ; Türk şair, eleştirmen, yazar.

Erol Üyepazarcı, Türk kitabiyâtçı, polisiye roman eleştirmeni ve koleksiyoncusu. Fatih'teki Pertevniyal Lisesi'nden mezun olmasını takiben İstanbul Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi'nde eğitim gördü. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nda ilk olarak kurucu mühendis ardından da üst düzey yöneticilik görevlerinde bulundu. Osmanlı devletinin inkıraz döneminden İstanbul kent tarihine kadar muhtelif konularda yazılar yayımladı. II. Mahmut’un İstanbul’u - Bostancıbaşı Sicilleri (1992), Kandilli, Vaniköy, Çengelköy - Mekânlar ve Zamanlar (1993), Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın Öyküsü (1995) ve Korkmayınız Mister Sherlock Holmes - Türkiye’de Polisiye Romanın Öyküsü 1881-1928 (1997) gibi eserler yayımladı ve birçok konuda tercümeleri yayınlandı. Raif Nezihi’nin İzmir’in Tarihi (2001) ile Ebüssüreyya Sami’nin Türklerin Sherlock Holmes’ü Amanvermez Avni’nin Maceraları Cilt: I - II (2006) gibi eserleri de yayıma hazırladı.

Avni Memedoğlu Sosyal gerçekçi, Yeni Dal Grubu üyesi, Türk ressam


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.