Muhrip, donanma terminolojisinde, hızlı, yüksek manevra kabiliyeti olan, zırhlı, dayanıklı, filolara veya saldırı takımlarına, daha küçük araçlardan gelen saldırılara karşı koruma ve eskortluk yapan bir savaş gemisidir. Büyük savaş gemileri arasında ortada kalan Muhrip, Fırkateyn'den biraz hantal, daha büyük ve kapsamlı, kruvazör'den de küçüktür.
Kruvazör büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.
Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.
Barbaros Hayreddin veya SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, okyanus ötesi sefer yapabilen bir Alman zırhlısıdır. Alman İmparatorluk Donanması ve sonrasında Osmanlı donanması'nda görev yapmıştır. Geminin orijinal adı Prusya dükü ve Brandenburg seçici prensi olan I. Frederick Wilhelm'den gelmektedir. Brandenburg sınıfının dördüncü ön dretnot gemisi idi. 1890 yılında Kaiserliche Werft Wilhelmshaven'da inşa çalışmaları başladı, 1891'de denize indirildi ve 1893'te tamamlandı. Geminin yapımı 11,23 milyon marka mal oldu. Brandenburg sınıfı savaş gemileri üç zırhlı tarette taşıdıkları altı ana top ile, diğer donanmaların iki tarette dört top taşıyan gemilerine kıyasla daha modern bir tasarımdı.
Turgut Reis veya SMS Weißenburg, Alman İmparatorluğu Donanması'nın ilk okyanus ötesi savaş gemilerinden biridir. Alman İmparatorluğu Donanması'nın ardından son olarak Osmanlı donanmasında görev yapmıştır. Alman İmparatorluğu'nda 1890'larda yapılan Brandenburg sınıfı dört ön-dretnot zırhlısından üçüncüsüdür. 1890 yılında AG Vulcan firmasının Stettin tersanesinde inşası başlamış, 1891'de denize indirilmiş, 1894 yılında tamamlanmıştı. Brandenburg sınıfı zırhlılar, üç adet ikiz tarette taşıdıkları altı büyük kalibre top ile, dönemin standardı olan iki adet ikiz taret taşıyan zırhlılardan farklıydılar. İngiliz Kraliyet Donanması, bu gemilere "whaler" adını vermişti. Turgut Reis, kendisiyle aynı sınıftan gemiler olan SMS Brandenburg, SMS Wörth ve SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ile aynı yıllarda suya indi.
Beyrut Muharebesi veya Beyrut Harekâtı, 1911-1912 yılları arasında gerçekleşen Trablusgarp Savaşı'nın bir parçası olarak 24 Şubat 1912'de, Osmanlı ve İtalyan kuvvetleri arasında Beyrut'ta meydana gelen deniz muharebesidir. Muharebede iki İtalyan kruvazörü, limanda bulunan Osmanlılara ait bir zırhlı korvet ve bir torpido botunu batırdı ve Beyrut şehrini top atışına tuttu. Muharebede Beyrut'taki Osmanlı deniz gücü tamamen yok edildi ve bölgedeki İtalyan nakliyelerine yönelik tek Türk deniz tehdidi ortadan kaldırıldı. İtalyanlar bu saldırı sonrasında savaşın geri kalanında Güney Akdeniz'de tam deniz hakimiyetini elde tuttular, Süveyş Kanalı'na yaklaşımlarda tam bir deniz üstünlüğü sağladılar ve sömürgeleri olan Eritre'deki kuvvetlerini takviye etmede avantaj sağladılar.
Lexiogon sınıfı muharebe kruvazörü, ABD Deniz Kuvvetleri tarafından sipariş edilmiş ilk ve tek muharebe kruvazörü sınıfı. Sınıfa ait alt gemilerin adları Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında muharebenin yaşandığı alanın adları ya da aynı savaşa katılmış olan savaş gemilerinin adları. Washington Donanma Antlaşması gereğince ikisi uçak gemisine çevrildi ve dördü iptal edildi.
TCG Peyk ya da Osmanlı donanmasındaki adıyla Peyk-i Şevket, Osmanlı donanması ve sonrasında Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmet gören Peyk-i Şevket sınıfının öncü gemi olan torpido kruvazörüdür. 1906-1907 yıllarında Kiel, Almanya'daki Germaniawerft tersanesinde inşa edilmiş ve Kasım 1907'de Osmanlı donanması hizmetine girmişti. Geminin ana silahı üç 450 mm torpido tüpü ve bir çift 105 mm toptan oluşuyordu ve gemi 21 knot hıza ulaşabiliyordu.
Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı savaş gemileri listesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan ve olması planlanan zırhlılar yer alır. Jön Türkler'in 1908 yılında Osmanlı'da güç kazanmasının ardından İttihat ve Terakki cemiyeti iktidara yükseldi; güçlü bir Osmanlı Donanması hazırlamak için planlara başlandı. 1910 yılında yapılan Osmanlı Donanması geçit töreninde ciddi eksiklik açıkça görülmüştü. Girişilen zırhlı gemi inşa çalışmaları Abdülkadir'de olduğu gibi başarısızlıkla sonuçlanmıştı, bunun için Donanma Cemiyeti kuruldu; yerel bağışlar toplanması yoluyla gemi alımını hedeflemekteydi. Bu çabalara rağmen donanma kötü durumda kaldı. Donanmanın yetersizliği, Birinci Balkan Savaşı'nda kesin olarak görüldü. Bu savaşta Osmanlı Donanması, Yunan Donanması tarafından İmroz ve Mondros Deniz Muharebesi'nde iki defa yenilgiye uğratıldı.
Muharebe kruvazörü, 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış büyük savaş gemisi sınıfı. İlk olarak 1900 ila 1910 yılları arasında, zırhlı kruvazörün yerine geçmesi için yapılmıştır. Evrimi zırhlı savaş gemilerine (dretnot) daha çok benzemektedir. Maliyetleri ve büyüklükleri bir savaş gemisi ile hemen hemen aynıdır. Yüksek kalibreli silah donanımları nedeniyle, hızları diğer kruvazörlere nispeten daha düşüktür.
Zırhlı kruvazör, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarındaki, uzun menzilli ve bağımsız bir savaş gemisi tipidir. Savaş gemileri dışındaki bütün gemileri yok edebilecek ve çarpıştığı çoğu savaş gemisine ise büyük zarar verebilecek niteliktedir.
Kaiserliche Marine, 19. yüzyılın sonlarında çeşitli kruvazör tipleri denedi, küçük avisolar ve daha büyük korumalı kruvazörler bunlara dâhildi. Bütçe kısıtlamaları nedeniyle yurt dışı hizmetlerine veya iç hizmet filosuna özel kruvazörler hazırlanamadı. Sonuç olarak gemi inşa şubesi, her iki görevi de yerine getirebilecek uygun gemilerin üretilmesini planladı. İlk olarak 1886 yılında Irene sınıfı iki adet korumalı kruvazörün inşasına başlandı. Korumalı kruvazörler geliştirilerek daha da güçlendirildi ve Fürst Bismarck ile bu gelişimin doruğuna ulaşılarak Almanya'nın ilk zırhlı kruvazörü denize indirildi. Fürst Bismarck'ın inşası ilk Alman korumalı kruvazöründen 10 yıl sonra, 1896 yılında başlamıştı.
SMS Fürst Bismarck Almanya'nın 20. yüzyıldan önce Kaiserliche Marine için inşa edilmiş ilk zırhlı kruvazörüydü. Geminin ismi Alman devlet adamı Otto von Bismarck'tan gelmektedir. Fürst Bismarck'ın modeli, önceki Victoria Louise sınıfı korumalı kruvazörlere göre geliştirilmişti—Fürst Bismarck, öncüllerinden önemli ölçüde daha büyük ve daha iyi silahlandırılmıştı.
SMS Blücher, Alman İmparatorluk Donanması'nın son imal edilen zırhlı kruvazörü. Alman istihbaratınca, hatalı olarak İngiliz Invincible sınıfı kruvazörlerine ait olduğu zannedilen özelliklere göre tasarlanan Blücher, önceki zırhlı kruvazörlere göre daha büyük olup, daha fazla ağır silah taşısa da büyüklük ve silah bakımından Birleşik Krallık ile Alman donanmalarında zırhlı kruvazörler yerine getirilen muharebe kruvazörleriyle rekabet edebilecek konumda değildi. Gemi, ismini 1815 yılındaki Waterloo Muharebesi'nde Prusya kuvvetlerine komuta eden Generalfeldmarschall Gebhard Leberecht von Blücher'den almıştı.
SMS Friedrich Carl, 1900'lü yılların başında Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilmiş bir zırhlı kruvazördür. Prinz Adalbert sınıfının ikinci ve son gemisidir. Friedrich Carl, Hamburg'daki Blohm + Voss tersanesinde inşa edildi. 1901'de kızağa konuldu, Aralık 1903'te tamamlandı, toplam maliyeti 15.665.000 Goldmark idi. Ana bataryaları dört adet 21 cm'lik toptan oluşuyordu ve 20,4 kn (37,8 km/sa) hız yapabilmekteydi.
Lord Nelson sınıfı, 1905-1908 yıllarında inşa edilen iki gemiden oluşan Kraliyet Donanması'na bağlı bir ön-dretnot savaş gemisi sınıfıdır. Dreadnought savaş gemisinin 1906 yılında denize indirilmesiyle beraber son Britanya ön-dretnotları sayılırlar. 1914 yılında I. Dünya Savaşı başladığında sınıfın iki gemisi Lord Nelson ve Agamemnon, Manş Denizi Filosu'nda hizmet etmekteydi. 1915 yılının başlarında Çanakkale Savaşı deniz harekâtlarına katılmaları için her iki kardeş savaş gemisi Akdeniz'e transfer edildi. Alman muharebe kruvazörü Goeben ile hafif kruvazör Breslau'nun Akdeniz'e açılmasını önlemek için sonradan adı Ege Filosu olarak değiştirilecek olan Doğu Akdeniz Filosu'na katıldılar. 1919 yılında iki gemi Birleşik Krallık'a geri döndü. Lord Nelson, Haziran 1920'de hurdaya çıkarılana kadar pasif bırakıldı; ancak Agamemnon, 1927'de hurdaya çıkarılana kadar radyo kontrol hedef gemisi olarak hizmet etti. Hurdaya çıkarıldığında son İngiliz ön-dretnotuydu.
Peyk-i Şevket sınıfı, Osmanlı donanması için Almanya'daki Germaniawerft tersanesinde 1906-1907 yıllarında inşa edilen bir çift torpido kruvazörüdür. Peyk-i Şevket ve Berk-i Satvet adlarında iki gemiden oluşuyordu. 20. yüzyılın başında Osmanlı donanmasını modernize etme programının bir parçası olarak sipariş edildiler. 775 metrik ton deplasmanındaki gemiler, görece küçük boyutlarına göre ağır silahlıydılar ve üç torpido tüpü, bir çift 105 milimetre (4,1 in) top ve birçok küçük silah taşıyorlardı.
Askerî gemi, Deniz kuvvetleri ve donanma tarafından kullanılan gemi veya botlara verilen genel isimdir. Deniz savaşı için yaratılmıştır. Yapıları ve amaçlarıyla sivil gemilerden farklıdırlar. Askerî gemiler genellikle hasar kontrol sistemi ve silahlarla donatılmış şekilde seyir ederler. Bazı personel taşıma gemilerinde bu donanımlar hafiftir veya bulunmayabilir. Askerî gemiler, inşaat veya amaca göre sivil gemilerden farklıdır. Günümüzde dünya donanmalarında birçok farklı gemi var. Bu gemilerde uçak, helikopter, askerî araç ve askerî teknoloji'ler taşınabilir. Hepsinin farklı uygulamaları vardır ve bazı sınıflandırmalar belirli ülkelere özeldir. Farklı ülkeler çabalarını farklı gemi türlerine harcadılar ve bazıları neredeyse hepsine yatırım yaptı.
Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı kruvazörleri listesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan ve olması planlanan çelik kruvazörler yer alır.
Kongō (金剛) Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri tarafından üretilip kullanılmış bir savaş kruvazörüdür. Adını Osaka Eyaletindeki Honshū Adası'nda bulunan Kongō Dağı'ndan almıştır. 1. Dünya Savaşı zamanında, 1913 yılında hizmete girmiştir.
İtalya Krallığı
Regia Marina
Yunanistan Deniz Kuvvetleri