Ama Ata Aidoo
| Ama Ata Aidoo | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Christina Ama Ata Aidoo 23 Mart 1942 Abeadzi Kyiakor, Saltpond, (önceden: Altın Sahili), Gana |
| Ölüm | 31 Mayıs 2023 (81 yaşında) Akra, Gana |
| Meslek | Yazar, şair, oyun yazarı, siyasetçi ve akademisyen |
| Eğitim | Wesley Kız Yüksek Okulu |
| Alma mater | Gana Üniversitesi |
| Tür | Drama, kurgusal, şiir |
| Konu | Karşılaştırmalı edebiyat, sömürgecilik sonrası edebiyat |
| Önemli eserler | The Dilemma of a Ghost (1965) Anowa (1970) Our Sister Killjoy (1977) Changes (1991) |
| Önemli ödülleri | İngiliz Milletler Topluluğu Yazarlar Ödülü 1992 |
| Akrabalar | Kwame Ata (ikiz kardeşi) |
Ama Ata Aidoo (doğum adı:Christina Ama Ata Aidoo; 23 Mart 1942 - 31 Mayıs 2023)[1] Ganalı yazar, şair, oyun yazarı, siyasetçi ve akademisyendir.[2][3][4]
Yaşamı ve kariyeri
Aidoo, 23 Mart 1942'de Abeadzi Kyiakor, Saltpond, (önceden: Altın Sahili), Gana'da doğdu.[5][6] Kwame Ata adında ikiz bir erkek kardeşi daha vardır.[7] Wesley Kız Yüksek Okulu ve Gana Üniversitesi'nde eğitim gördü.[8][9] Mezun olduğu Gana Üniversitesi dahil, Afrika Çalışmaları Enstitüsü ve Cape Sahili Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı.[10]
Jerry Rawlings'in yönetiminde PNDC partisi çatısında 1982'den 1983 yılına kadar Gana Milli Eğitim Bakanı olarak görev aldı. 1965'te The Dilemma of a Ghost adlı sahne çalışmasıyla eseri yayınlanan ilk Afrikalı kadın oyun yazarı oldu.[11][12] 1992'de Changes adlı romanıyla İngiliz Milletler Topluluğu Yazarlar Ödülü'nü kazandı. 2000'de ise Afrikalı kadın yazarların çalışmalarını teşvik etmek ve desteklemek amacıyla Akra, Gana'da Mbaasem Vakfı'nı kurdu.[13] Çalışmalarıyla 1992'de İngiliz Milletler Topluluğu Yazarlar Ödülü'nü kazandı.[14]
Ölümü
Aidoo, 31 Mayıs 2023'te kısa bir hastalığın ardından Akra, Gana'daki aile evinde 81 yaşında vefat etmiştir.[15][16][17][18]
Başarıları ve ödülleri
- İngiliz Milletler Topluluğu Yazarlar Ödülü.[19][20][21][22][23]
- Aidoo-Snyder Kitap Ödülü[24][25][26][27]
- Mbari Basın öykü ödülü.[28][29]
- Fulbright Bursu.[30]
Seçme çalışmaları
- The Dilemma of a Ghost (oyun), Accra: Longman, 1965. New York: Macmillan, 1971.
- Anowa (Gana efsanesine dayanan bir oyun), Londra: Longman, 1970. New York: Beşeri Bilimler Yayınları, 1970.
- No Sweetness Here: A Collection of Short Stories, Londra: Longman, 1970. New York: Doubleday.
- Our Sister Killjoy: or Reflections from a Black-eyed Squint (roman), Longman, 1977.
- Someone Talking to Sometime (şiir koleksiyonu), Harare: Kolej Yayınları, 1986.
- The Eagle and the Chickens and Other Stories (çocuklar için), Enugu: Tana Yayınları, 1986.
- Birds and Other Poems, Harare: Kolej Yayınları, 1987.
- An Angry Letter in January (şiirler), Coventry: Dangaroo Yayınları, 1992.
- Changes: a Love Story (roman), Londra: Kadın Yayınları, 1991. New York: New York Şehir Üniversitesi Feminist Yayınları, 1993.
- The Girl Who Can and Other Stories, Akra: Sub-Saharan Yayınları, 978-0435910136; Heinemann Afrikalı Yazarlar Serisi, 1997.
- Diplomatic Pounds & Other Stories, Ayebia Clarke Yayınları, 2012, 978-0956240194.
Editör olarak
- African Love Stories: An Anthology, African Love Stories: An Anthology 29 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ayebia Clarke Yayınları, 2006.
Ayrıca bakınız
- Anne V. Adams (editor), Essays in Honour of Ama Ata Aidoo at 70: A Reader in African Cultural Studies, Banbury, Oxfordshire, UK: Ayebia Clake Yayınları, 2012, 9780956930705.
- Aditya Misra, "Death in Surprise: Gender and Power Dynamics in Ama Ata Aidoo's Anowa". Journal of Drama Studies, Vol. 6, No. 1, 2012, pp. 81–91.
- Ada Uzoamaka Azodo ve G. Wilentz, Emerging Perspectives on Ama Ata Aidoo, Afrika Araştırmaları ve Yayınları, 1999.
- Vincent O. Odamtten, The Art of Ama Ata Aidoo: Polylectics and Reading Against Neocolonialism. Florida Üniversitesi Yayınları, 1994.
- Esther Pujolràs-Noguer, An African (Auto)biography. Ama Ata Aidoo's Literary Quest: Strangeness, nation and tradition, Lap Lambert Akademi Yayınları, 2012.
- Nafeesah Allen, "Negotiating with the Diaspora: an Interview with Ama Ata Aidoo" 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Scholar & Feminist Online, 2009.
Kaynakça
- ^ "Ama Ata Aidoo | Ghanaian writer". Encyclopædia Britannica (İngilizce). 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019.
- ^ Hugon, Anne (31 Ağustos 2021). "Aidoo, Ama Ata". African History. Oxford Research Encyclopedias. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023.
- ^ Banyiwa Horne, Naana (2001). "Aidoo, Ama Ata". Who's Who in Contemporary Women's Writing. Routledge.
- ^ "Welcome to Mbaasem". Mbaasem Foundation (İngilizce). 11 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2019.
- ^ Behrent, Megan. "Ama Ata Aidoo: Biographical Introduction". www.postcolonialweb.org. 22 Mayıs 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2019.
- ^ Uwechue, Raph (1996). Africa Who's Who. Londra: Africa Books Limited. ss. 80-81. ISBN 9780798303446.
- ^ Odamtten, Vincent Okpoti (26 Nisan 2000). "'For Her Own (Works') Quality' The Poetry of Ama Ata Aidoo". Matatu. 21–22 (1): 209-216. doi:10.1163/18757421-90000320.
- ^ Epprecht, Marc (2006). "Ama Ata Aidoo". Gerstner, David A. (Ed.). Routledge International Encyclopedia of Queer Culture (İngilizce) (1 bas.). Routledge. s. 17. ISBN 9780415306515. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ "Ama Ata Aidoo At 70 - New African Magazine". newafricanmagazine.com. March 2012. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Okoampa-Ahoofe, Kwame Jr (6 Eylül 2016). "Prof. Ama Ata Aidoo's action is about principles, not sheer human foibles". GhanaWeb. 7 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "AMA ATA AIDOO (1942–)" 2 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Postcolonial African Writers, Routledge, 1998.
- ^ "Her Story". BBC World Service Service. 10 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2020.
- ^ "Ama Ata Aidoo". Casa África. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023.
- ^ Jagne, Siga Fatima; Pushpa Naidu Parekh, (Ed.) (1998). "Ama Ata Aidoo (1942–)". Postcolonial African Writers: A Bio-bibliographical Critical Sourcebook. Routledge. s. 32. ISBN 9781136593970.
- ^ "Renowned Ghanaian writer Prof. Ama Ata Aidoo is dead". GhanaWeb. 31 Mayıs 2023. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ withalvin (31 Mayıs 2023). "Ama Ata Aidoo: Ghanaian Poet Dies At 81". OccupyGh.net (İngilizce). 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Ibrahim, Abubakar (31 Mayıs 2023). "Prof. Ama Atta Aidoo passes on aged 81 - MyJoyOnline.com". www.myjoyonline.com (İngilizce). 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ "Ghanaian writer Prof Ama Ata Aidoo is dead". Graphic online. 31 Mayıs 2023. 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Adams, Anne V., (Ed.) (2012). "Essays in Honour of Ama Ata Aidoo at 70 : A Reader in African Cultural Studies". Ayebia. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Essays in Honour of Ama Ata Aidoo at 70: A Reader in African Cultural Studies | Table of Contents". Barrnes & Noble. 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.
- ^ "The Art of Ama Ata Aidoo - a film by Yaba Badoe" 30 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., official website.
- ^ Ellerson, Beti (December 2013), "Yaba Badoe talks about the documentary film project 'The Art of Ama Ata AidooŞablon:'" 1 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., African Women in Cinema.
- ^ Shakira Chambas and Sionne Neely, "The Art of AMA ATA AIDOO: Documentary Film Launch" 12 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., African Women's Development Fund, 26 September 2014.
- ^ "Aidoo-Snyder Book Prize By-Laws" 28 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ASA Women's Caucus.
- ^ "AUCC Launches Ama Ata Aidoo Centre for Creative Writing" 26 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Modern Ghana, 15 March 2017.
- ^ "Ama Ata Aidoo Centre for Creative Writing opens in Accra, Ghana" 26 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., James Murua Blog, 22 March 2017.
- ^ Kwamina Tandoh/Winifred Zuur, "Ama Ata Aidoo Centre for Creative Writing inaugurated" 8 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ghana News Agency, 16 March 2017.
- ^ "Ama Ata Aidoo" 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC World Service.
- ^ "African Success: Biography of Ama Ata AIDOO". African Success. 17 Temmuz 2009. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2018.
- ^ "Aidoo, (Christina) Ama Ata 1942–". Encyclopedia.com. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023.
- ^ "Brown bids farewell to playwright Ama Ata Aidoo". Brown Univversity. 21 Ocak 2011. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi – YouTube vasıtasıyla.
- ^ "Programme for Anowa". tradingfacesonline.com. 29 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2023.
Dış bağlantılar
| Ama Ata Aidoo ile ilgili |
| By Ama Ata Aidoo |
|---|
- Full-text, searchable works 11 Nisan 2010 tarihinde at Archive-It sitesinde arşivlendi from Black Drama database.
- "AIDOO, Ama Ata", International Who's Who, accessed 1 September 2006.
- "Ama Ata Aidoo – Her Story" 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on BBC World Service.
- "Interview with Ama Ata Aidoo" 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Video interview by Michael Walling, artistic director of Border Crossings theatre company.
- "Ama Ata Aidoo on feminism in Africa - BBC HARDtalk" 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., interview with Zeinab Badawi, 22 July 2014. YouTube.
- Kundai Mugwanda-Nyamutenha, "Women's History Month profile: Ama Ata Aidoo" 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., This Is Africa, 30 March 2015.
- Suzanne Kamata, "A Profile of Ama Ata Aidoo" 20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Literary Mama, February 2016.
- Princess Arita Anim, "Ama Ata Aidoo: 'Nobody could tell me writing was a man's jobŞablon:'" 31 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., DVV International.
