İçeriğe atla

Am yıldızı

Am yıldızı veya metalik çizgi yıldızı, spektrumunda çinko, stronsiyum, zirkonyum ve baryum gibi metallerin güçlü ve sıklıkla değişken emilim çizgilerine sahip, kalsiyum ve skandiyum eksikliği olan, A sınıfı kimyasal açıdan tuhaf bir yıldız türüdür. Bu anormallikler, yüzeye doğru itilen daha fazla ışığı emen bazı elementlerden kaynaklanırken diğerleri yerçekimi kuvveti altında gömülürler. Bu etki, yalnızca yıldızın dönme hızı düşük olduğunda gerçekleşir.[1]

Normalde A tipi yıldızlar hızlıca dönerler. Çoğu Am yıldızı, gelgit frenlemesiyle yıldızların dönüşünün yavaşladığı ikili bir sistemin, bir parçasını oluşturur.[1]

En çok bilinen metalik çizgi yıldızı α Canis Majoris yani Sirius'dur. Aşağıdaki tabloda, görünür görsel büyüklüğün azalan sıralamasına göre bazı metalik çizgi yıldızları listelenmiştir.

Liste

İsim[2]Bayer veya diğer belirtmelerGörünür görsel büyüklük[2]
Sirius Aα Canis Majoris A−1,47
Castor Baα Geminorum Ba2,96
α Volantis4,00
Acubens A[3]α Cancri A4,26
Kurhah[4]ξ Cephei4,29
θ1 Crucis4,30
π Virginis[5]4,64
2 Ursae Majoris5,46
τ3 Gruis5,72
WW Aurigae[6]5,82

Kaynakça

  1. ^ a b Am star 4 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Internet Encyclopedia of Science, David Darling. 14 Ağustos 2008 tarihinde erişilmiştir.
  2. ^ a b Aksi belirtilmediği sürece, SIMBAD verilerine göre isimler ve görünen görsel büyüklükler.
  3. ^ Acubens 17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Stars, Jim Kaler. 14 Ağustos 2008 tarihinde erişilmiştir.
  4. ^ Kurhah 30 Haziran 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Stars, Jim Kaler. 14 Ağustos 2008 tarihinde erişilmiştir.
  5. ^ Paunzen, E.; Wraight, K. T.; Fossati, L.; Netopil, M.; White, G. J.; Bewsher, D. (Şubat 2013), "A photometric study of chemically peculiar stars with the STEREO satellites - II. Non-magnetic chemically peculiar stars", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 429 (1), ss. 119−125, arXiv:1211.1535 $2, Bibcode:2013MNRAS.429..119P, doi:10.1093/mnras/sts318. 
  6. ^ WW Aurigae, iki bileşeni de Am yıldızı olan ikili yıldız sistemidir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cepheus (takımyıldız)</span> dünyadan 50 ışık yılı uzakta bir takımyıldızı

Kral takımyıldızı, kuzey gök yüzünün derinliklerinde yer alan ve Yunan mitolojisinde Etiyopya Kralı Kefeos'un adını taşıyan bir takımyıldızdır. İkinci yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biridir ve günümüzde de 88 modern takımyıldız arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çift yıldız</span>

Çift yıldız, ortak kütle merkezinde yörünge yapan iki yıldızdan oluşan bir yıldız sistemidir. İki, üç, dört ya da daha çok yıldızlı sistemler çoklu yıldız sistemleri olarak adlandırılır. Bu sistemler, özellikle daha uzakken, çıplak göze tek bir ışık noktası olarak görünürler ve diğer yollarla çift olarak ortaya çıkarlar. Son iki yüzyıl boyunca yapılan araştırmalar sonucunda, evrende gözlemlediğimiz yıldızların yarısı ya da daha fazlasının, çoklu yıldız sistemlerinin parçası olduğunun farkına varıldı.

<span class="mw-page-title-main">VV Cephei</span>

VV Cephei, Kral takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2,400 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir örten çift yıldız sistemi.

<span class="mw-page-title-main">Canopus</span>

Canopus (Kanopus) Karina takımyıldızının güneyinde yer alan en parlak ve gökyüzünün de ikinci en parlak yıldızdır. Görsel büyüklüğü -0,72 olup, birincilik Akyıldız'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Miraç (yıldız)</span>

Miraç, Beta Andromedae Andromeda takımyıldızı yönünde bulunan bir kırmızı dev yıldızdır. tayfsal sınıfı M0 olan yıldız, yaklaşık olarak 200 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır. Görünür parlaklığı +2.01 ile +2.10 arasındadır ve şüpheli yarıdüzenli değişen yıldız olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Boğa (yıldız kümesi)</span>

Boğa kümesi, Boğa takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesi.

<span class="mw-page-title-main">Albireo</span>

Albireo, Kuğu takımyıldızı içinde yaklaşık olarak 433 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Birincil bileşen, tayf sınıfı K2II olan turuncu parlak devin görünen parlaklığı +3,18 kadirdir. İkincil bileşen, tayf sınıfı B8V olan mavi ana kol yıldızının görünen parlaklığı ise +5,82 kadirdir. Bayer belirtmesi beta olmasına rağmen, Gama Cygni, Delta Cygni ve Epsilon Cygni'den daha soluktur. Albireo, 3 kadir büyüklüğüyle çıplak gözle tek yıldız olarak gözlenebilir. Çift yıldız olarak gözlemlenebilmesi için basit bir dürbün yeterlidir. Parlak sarı rengi ve sönük mavi bileşeni ile çarpıcı bir kontrast oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Capella (yıldız)</span>

Capella, Arabacı takımyıldızındaki en parlak yıldız, gece gökyüzündeki en parlak on birinci yıldız ve Arcturus ve Vega'dan sonra kuzey göğündeki en parlak üçüncü yıldızdır. Çıplak gözle tek yıldız olarak görünür ama iki çift yıldız sistemidir. İlk çift parlak iki yıldızdan oluşur, Güneş'in 10 katı büyüklüğünde G tipi dev yıldızlar birbirinin etrafında yakın bir yörüngede dönerler. Bu iki yıldızın kırmızı dev olma yolunda ilerlediği düşünülmektedir. İkinci çift, birinci çiftin yaklaşık 10.000 astronomik birim uzağında dönen, soluk, küçük ve nispeten serin iki kızıl cüceden oluşur. Capella Sistemi, Güneş Sistemi'ne nispeten yakındır, Güneş Sistemi'nden sadece 42,2 ışık yılı uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yamuk küme</span>

Yamuk Küme veya Trapezium, Avcı takımyıldızı yönünde Orion Bulutsusu'nun kalbinde bulunan sıkı bir açık yıldız kümesidir. Galileo Galilei tarafından keşfedilmiştir. Galile, 4 Şubat 1617'de üç yıldızın çizimini yaptı fakat çevresindeki bulutsuyu gözden kaçırdı. Dördüncü bileşen (B) 1673 yılında çok sayıda gözlemci tarafından tanımlandı. 1888 yılına gelindiğinde toplam sekiz bileşen keşfedilmişti. Sonradan pek çok yıldız ikili olarak belirlenmiştir. Amatör gök bilimciler yaklaşık 5 inçlik bir teleskopla iyi gözlem koşullarında altı yıldızı gözlemleyebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Reticuli</span>

Alfa Reticuli, güney takımyıldızı Ağcık içindedir ve 3,3 görünen büyüklüğü ile takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Dünya'dan 162 ışık yılı uzaklıkta olan yıldız, tek yıldız gibi görünmektedir. Çıplak gözle görülebilecek kadar parlak olmasına karşın en kolay güney yarımkürede, yengeç dönencesi altında gözlenebilir.

Pi<sup>5</sup> Orionis

Pi5 Orionis (π5 Ori, π5 Orionis), Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.301 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Büyüklüğü 3,72 kadirdir ve tek bir nesne gibi görünür, ayrıca 5 Orionis ile görsel bir çift oluştururlar.

Pi<sup>4</sup> Orionis

Pi4 Orionis (π4 Ori, π4 Orionis), Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.047 ışık yılı uzaklıkta bulunan spektroskopik ikili yıldızdır. Sistemin birincil bileşeni B-tipi mavi bir dev yıldız, ikincil bileşen ise bir altdev yıldızdır ve yörüngesini 9,519 günde tamamlar. Toplam aydınlatma gücü ile bilinen en aydınlık yıldızlardan biridir. Orion OB1 Birliği'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mintaka</span>

Mintaka, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.070 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. Arapça adı منطقة Mıntaka, "kuşak" anlamına gelmektedir. Alnitak ve Alnilam ile birlikte bu üç yıldız, eski kültürler arasında pek çok isimle de bilinen Avcı'nın Kuşağı'nı oluştururlar. Avcı (Orion) meridyene yaklaştığında güney yönüne bakan kuzey yarıküredeki bir gözlemci, Mintaka'yı kuşağın en sağında görebilir.

Zeta<sup>1</sup> Scorpii

Zeta1 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2.453 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir süperdev yıldızdır. İçsel olarak, bilinen en parlak yıldızlardan birisidir fakat uzaklığından dolayı sadece 4,7 kadir büyüklüğünde görünür. Scorpius OB1 birliği ve açık yıldız kümesi NGC 6231'in üyesidir.

Alfa<sup>2</sup> Canum Venaticorum değişeni

Alfa2 Canum Venaticorum değişeni, değişen yıldızların bir türüdür. Bu yıldızlar, sınıfları B8p ile A7p aralığındaki kimyasal olarak tuhaf ana kol yıldızlarıdır. Güçlü manyetik alanlara ve güçlü silikon, stronsiyum veya krom tayf çizgilerine sahiptirler. Parlaklıkları genellikle 0,5 ile 160 günlük bir süre boyunca 0,01 ile 0,1 kadir aralığında değişkenlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Orion'un Kemeri</span> Uzayda Parlayan 3lü

Orion Kuşağı, Orion (Avcı) takımyıldızının merkezinde yer alan çarpıcı bir yıldız desenidir. Üç parlak kuşak yıldızı olan; Alnitak, Alnilam ve Mintaka'dan oluşur.

Cıva-manganez yıldızı, iyonize civadan emilim nedeniyle 398.4 nm'de belirgin bir spektral çizgiye sahip, kimyasal olarak kendine özgü bir yıldız türüdür. Bu yıldızlar, B8, B9 veya A0 spektral tipindedir. yaklaşık 10.000 ila 15.000 K arasındaki yüzey sıcaklıklarına karşılık gelen, iki ayırt edici özelliğe sahiptirler:

<span class="mw-page-title-main">Alfa Tucanae</span> Tukan takımyıldızında bulunan bir yıldız

Alfa Tucanae, güney kutup yöresi takımyıldızı Tukan'da bulunan ikili yıldız sistemidir. 2,86 kadir görünen büyüklüğüyle, güney yarımküreden çıplak gözle görülebilir. Iraklık açısı ölçümleri kullanılarak bu sisteme olan mesafe 200 ışık yılı olarak tahmin edilmektedir. 4300 K yüzey sıcaklığına sahip soğuk bir yıldız olan α Tucanae, Güneş'ten 424 kat daha aydınlıktır. Yıldızın hangi evrim aşamasında olduğu tam olarak belli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Andromedae</span> Andromeda takımyıldızındaki yıldız

Alfa Andromedae, Güneş'ten 97 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Beta Andromedae periyodik olarak kararmaya başladığında Andromeda takımyıldızındaki en parlak yıldızdır. Kanatlı At takımyıldızının hemen kuzeydoğusunda yer alır ve Kanatlı At Büyük Kare'sinin sol üstteki yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Taygeta (yıldız)</span> yıldız

Taygeta, Boğa takımyıldızında bulunan ve Ülker açık yıldız kümesi'nin (M45) bir üyesi olan çift yıldızdır.