İçeriğe atla

Alyaksandr Fyaduta

Alyaksandr Fyaduta
Аляксандр Іосіфавіч Фядута
Doğum3 Kasım 1964 (59 yaşında)
Grodno, Hrodna Voblastı, Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği
MilliyetBelaruslu
EğitimGrodno Devlet Üniversitesi
Meslek
  • politikacı
  • edebiyat eleştirmeni
  • siyaset bilimci

Alyaksandr İosifaviç Fyaduta (Belarusça: Аляксандр Іосіфавіч Фядута; d. 3 Kasım 1964), Belaruslu politikacı, edebiyat eleştirmeni ve siyaset bilimci.

Fyaduta, Sovyetler Birliği zamanında Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Grodno şehrinde 3 Kasım 1964 yılında doğdu.[1] Grodno'daki 15 numaralı ortaokulda okudu. Grodno Devlet Üniversitesi Rus Filolojisi Bölümünden 1986 yılında mezun oldu. 1986 yılından 1991 yılına kadar 20 numaralı Grodno Okulu'nda Rus dili ve edebiyatı öğretmeni olarak çalıştı.

1990 yılında Belarus Komsomol Merkez Komitesi sekreterliğine seçildi. Aralık 1991 tarihinde Belarus Gençlik Birliği Merkez Komitesinin ilk sekreteri oldu.[2] Bu görevini 1994 yılına kadar devam ettirdi. 1993 yılında Cumhuriyetçi Emek ve Adalet Partisi'ne üye oldu. 1994 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Aleksandr Lukaşenko'nun cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasına aktif olarak katıldı. Lukaşenko'nun seçim zaferinden sonra, Temmuz 1994 tarihinde Cumhurbaşkanlığı İdaresi'nin sosyopolitik bilgi bölümünün başkanlığına atandı.[3] Ocak 1995 tarihinde bu görevinden ayrıldı. Daha sonra hükûmeti eleştiren Belorusskaya Delovaya Gazeta, Moskovskie Novosti, İmya, Narodnaya Volya gazetelerinde çalıştı. 1997 yılında "Puşkin'in yaratıcı bilincinde okuyucu" tezi ile doktorasını tamamladı.

Haziran 1998'den beri Belarus'taki "Moscow News" gazetesinin muhabiri olarak görev yapan Fyaduta, 2010 cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında cumhurbaşkanı adayı Uladzimir Nyaklyayeu'nun genel merkezinde çalıştı . Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yolsuzluklara karşı yapılan protestoların ardından 20 Aralık 2010'da tutuklandı ve KGB gözaltı merkezine götürüldü.[4][5]

Rusya ve diğer ülkelerden gelen filologlar, meslektaşlarını savunmak için Rusya Federasyonu Başkanı ve Hükûmetine başvurdu. Çeşitli ülkelerden çok sayıda insan hakları savunucusu ve bilim insanı, Fyaduta'yı ve diğer tutuklanan yazarları, sanatçıları, gazetecileri, bilim adamlarını savunmak için bir açık mektup yayınlandı.[6][7]

11 Ocak'ta Uluslararası Af Örgütü Fyaduta'yı düşünce mahkûmu olarak tanıdı.[8] Nisan 2011'de kefaletle serbest bırakıldı.[9] 20 Mayıs 2011'de Minsk Frunzenski Bölge Mahkemesi onu 2 yıl denetimli serbestlik cezasına çarptırdı.[10][11] 2013 yılından itibaren Kiev'de yaşayan ve çalışan Fyaduta 2016 yılında Belarus'a döndü.

12 Nisan 2021'de ABD vatandaşı avukat Yuri Zyankoviç ile[12] birlikte Moskova'da gözaltına alındı.[13] Hakkında 8 yıldan 12 yıla kadar hapis istemi ile dava açıldı.

Kaynakça

  1. ^ "Фядута Аляксандр Іосіфавіч". lit-bel.org. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Аляксандар Фядута: ад «белых плямаў» да турмы КДБ. 10 фактаў і 10 цытатаў". Радыё Свабода (Belarusça). 23 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  3. ^ "В Москве пропал белорусский политолог Александр Федута". Новости Беларуси | euroradio.fm (Rusça). 8 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  4. ^ "Задержан Александр Федута". Новости Беларуси | euroradio.fm (Rusça). 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  5. ^ "В Минске КГБ арестовал экс-главу предвыборного штаба Лукашенко - Газета.Ru | Новости". Газета.Ru (Rusça). 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  6. ^ "Грани.Ру: Филологи разных стран выступили в защиту арестованного в Минске белорусского коллеги". graniru.org. 12 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  7. ^ "Российские филологи объявили сбор подписей в поддержку арестованного белорусского коллеги". Lenta.RU (Rusça). 25 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  8. ^ (www.dw.com), Deutsche Welle. "Задержания белорусских оппозиционеров в Москве и в Беларуси: что известно | DW Учить немецкий". DW Учить немецкий (İngilizce). 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  9. ^ "Александр Федута отпущен под подписку о невыезде". spring96.org (Rusça). 1 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  10. ^ "Някляеў і Рымашэўскі застаюцца на свабодзе". Наша Ніва (Belarusça). 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  11. ^ "Некляеву – 2 года с отсрочкой, Рымашевскому – 2 года условно". charter97.org (Rusça). 22 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  12. ^ CNN, Tim Lister. "An American lawyer went on a lunch date in Moscow. Now he's languishing in a jail cell in Belarus". CNN. 6 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 
  13. ^ Times, The Moscow (13 Nisan 2021). "Belarus Leader's Ex-Spokesman, Veteran Opposition Leader Detained – State Media". The Moscow Times (İngilizce). 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Lukaşenko</span> Belarusun ilk devlet başkanı

Aleksandr Grigoryeviç Lukaşenko ya da Alyaksandr Rıhoraviç Lukaşenka, Belaruslu siyasetçi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 10 Temmuz 1994'teki seçimleri kazanarak Belarus'un ilk ve tek devlet başkanı oldu. Lukaşenko, siyasi kariyerine başlamadan önce kolektif bir çiftliğin (kolhoz) yöneticisi olarak çalıştı. Askeriyede Sovyet Sınır Birlikleri'nde görev yaptı. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasına karşı oy kullanan Belarus Yüksek Sovyet üyelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'un ulusal sembolleri</span> Vikimedya liste maddesi

Belarus'un ulusal sembolleri, Belarus Anayasası tarafından belirlenmiş Belarus'u temsil eden devlet sembolleridir. Bu semboller Belarus arması, Belarus bayrağı ve Belarus marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Medved</span> Belarus asıllı Sovyet güreşçi

Aleksandr Vasiliyevich Medved, Dünya Güreş Birliği (FILA) tarafından "tarihin en iyi güreşçilerinden biri" olarak adlandırılmış emekli Sovyet serbest güreşçidir. 1962 ve 1972 yılları arasında üç Olimpiyat altın madalyası, yedi dünya ve üç Avrupa şampiyonluğu kazandı. 1972'de Sovyetler Birliği için Olimpiyat bayrağını taşıdı ve Belarus için 1980 Olimpiyatlarının açılış töreninde yargıcın yeminini okudu.

Mahutni Boža, 1943 yılında Natallia Arsieńjeva tarafından yazılmış şiir. 1947'de besteci Nikolay Ravenna tarafından bestelendi ve Belarus'taki göç hakkında dini bir marş yazdı. Kimi kişi ve kuruluşlarca bestenin Belarus'un resmi devlet marşı yapılması önerildi. Aleksandr Lukaşenko'ya karşı olanlar tarafından zaman zaman kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Bayrağı Meydanı (Minsk)</span>

Devlet Bayrağı Meydanı, Belarus'un başkenti Minsk'te Zafer Bulvarı üzerinde bulunan Belarus bayrağının dalgalandığı meydan. Bulvar ile BelEkspo Sergi Merkezi arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Temsilciler Meclisi</span>

'Belarus Temsilciler Meclisi, Belarus parlamentosunun alt meclisidir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Ulusal Meclisi</span>

'Belarus Cumhuriyeti Ulusal Meclisi, Belarus'u yöneten iki meclisli parlamentodur. Parlamentonun iki yasama meclisi şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">BelEkspo</span>

BelEkspo ; BelEkspa, BelExpo veya uzun adıyla BelEkspo Ulusal Sergi Merkezi, Belarus'un başkenti Minsk'te yer alan ulusal fuar ve sergi merkezi. 1998 yılında şu anki adını aldı. Merkezin önünde yer alan Devlet Bayrağı Meydanı'nda Belarus bayrağı dalgalanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orlovskaya Caddesi</span> Minskteki Soyetski Bölgesi ve Tsentralniy Bölgesinin arasında yer alan cadde

Orlovskaya Caddesi, Belarus'un başkenti Minsk'teki Soyetski Bölgesi ve Tsentralniy Bölgesi'nin arasında yer alan cadde. İsmi İspanya İç Savaşı'nda savaşan, Belarus'ta partizan hareketinin liderlerinden Sovyetler Birliği Kahramanı ve Sosyalist Emek Kahramanı unvanlarına sahip Cyril Prokofyeviç Orlovski'nin (1895-1968) anısını taşır. 1990 yılına kadar caddenin adı Kliment Voroşilov'a atıfla "Voroşilov Caddesi" idi, ardından günümüzdeki isme dönüştürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Syarhey Rassadzin</span>

Syarhey Yauhenaviç Rassadzin ya da Rusça adı ile Sergey Yevgenyeviç Rassadin, - Beyaz Rus tarihçi, arkeolog, bilim insanı, tarih bilimleri doktoru, profesör.

<span class="mw-page-title-main">Viktar Daşkeviç</span>

Viktar Mikalayeviç Daşkeviç, Beyaz Rus aktör. 31 Mart 2020'de uzun yıllardır mücadele ettiği kronik akciğer yetersizliği sonrasında gelişen COVID-19 virüsü kaynaklı 2019-20 koronavirüs salgını esnasında Viciebsk, Belarus'ta 75 yaşında ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Svyatlana Tsihanouskaya</span> Belaruslu politikacı

Svyatlana Heorhiyeuna Tsihanouskaya ya da Svetlana Georgiyevna Tihanovskaya, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçiminde aday olan Belaruslu aktivist.

<span class="mw-page-title-main">2020-21 Belarus protestoları</span>

2020-21 Belarus protestoları, Belarus hükûmetine ve devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'ya karşı devam eden bir dizi siyasi gösteridir. Belarus demokrasi hareketinin bir parçası olan gösteriler, Lukaşenko'nun görevde altıncı dönemini tamamladığı 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi öncesinde ve sırasında gerçekleşmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Meçislav Grib</span>

Meçislav İvanoviç Grib, Sovyet-Beyaz Rus siyasetçi. 28 Ocak 1994'ten 10 Ocak 1996'ya kadar Belarus Yüksek Sovyetinin on birinci başkanıydı. Grib devlet başkanı olarak, Belarus'un ilk anayasasını kabul etti. Stanislav Şuşkeviç'ten devraldığı ve 28 Ocak-20 Temmuz 1994'te sürdürdüğü devlet başkanlığını, yeni oluşan Belarus cumhurbaşkanlığı makamına gelen Aleksander Lukaşenko'ya devretti. Ardından meclis başkanı olarak devam etti. Grib hâlen Sosyal-Demokrat Parti'nin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Uladzimir Makey</span>

Uladzimir Uladzimiraviç Makey, 2012-2022 yılları arasında Belarus dışişleri bakanı olarak görev yapan Belaruslu bir politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Natalya Koçanova</span>

Natalya İvanovna Koçanova, Aralık 2019'dan beri Belarus Cumhuriyeti Konseyi başkanı olan Belaruslu politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Litvanya ilişkileri</span>

Belarus-Litvanya ilişkileri, Belarus ve Litvanya arasındaki dış ilişkilerdir. Ülkeler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kısa bir süre sonra, 24 Ekim 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. İki ülke 680 kilometre ortak sınırı paylaşıyor. Vilnius, Avrupa Beşeri Bilimler Üniversitesi, Svyatlana Tsihanouskaya gibi Belaruslu mülteciler gibi çok sayıda Belarus sivil toplum kuruluşuna ev sahipliği yapıyor. İki ülkenin Konstanti Kalinovski gibi paylaştığı ulusal kahramanların izlerinin yanı sıra Litvanya, Belarus edebiyatının doğum yeri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Raman Prataseviç</span> Belaruslu gazeteci ve muhalif aktivist

Raman Dzmitrıyeviç Prataseviç veya Roman Dmitriyeviç Protaseviç, Belaruslu blogcu ve siyasi aktivisttir. Telegram kanalı Nexta'nın genel yayın yönetmeni ve Telegram kanalı "Beynin Beyaz Rusyası" baş editörüydü. Prataseviç, Belarus hava trafik kontrolü tarafından iletilen sahte bir bomba tehdidi nedeniyle 23 Mayıs 2021'de Belarus cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun emriyle Minsk'e yönlendirilen Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşundan sonra Belarus makamları tarafından tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Rusya ilişkileri</span>

Belarus-Rusya ilişkileri, Belarus ve Rusya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İki ülke bir kara sınırını paylaşıyor ve uluslarüstü Birlik Devletini oluşturuyor. İki ülke arasında ikili anlaşmalar imzalandı. Rusya, Belarus'un en büyük ve en önemli ekonomik ve siyasi ortağıdır. Her ikisi de Bağımsız Devletler Topluluğu, Avrasya Gümrük Birliği, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü ve Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşların üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'ta insan hakları</span>

Belarus hükûmeti, insan hakları ihlalleri ve sivil toplum kuruluşlarına, bağımsız gazetecilere, ulusal azınlıklara ve muhalif politikacılara yönelik zulmü nedeniyle eleştiriliyor. Eski ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu Dış İlişkiler Komitesi'nde yaptığı konuşmada, Belarus'u dünyanın altı "tiranlığın ileri karakolundan" biri olarak nitelendirdi. Buna karşılık, Belarus hükûmeti değerlendirmeyi "gerçekten oldukça uzak" olarak nitelendirdi. 2020 Belarus cumhurbaşkanlığı seçimleri ve protestoları sırasında Viasna İnsan Hakları Merkezi tarafından belirtilen siyasi mahkûmların sayısı 16 iken Şubat 2022 itibarıyla çarpıcı bir şekilde 1062'ye kadar yükseldi. 2020 protestoları sırasında kolluk kuvvetleri tarafından yasa dışı ve taciz edici güç kullanılmasından ötürü birkaç kişi öldü. Uluslararası Af Örgütü'ne göre, yetkililer protestolar sırasında yaşanan ihlalleri soruşturmadı, bunun yerine ihlallere karşı çıkanlar taciz edildi. Temmuz 2021'de yetkililer, kalan sivil toplum kuruluşlarına karşı bir kampanya başlattı ve ülkede önceden kayıtlı tüm insan hakları kuruluşları da dahil olmak üzere en az 270 tanesini Ekim ayına kadar tasfiye etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.