İçeriğe atla

Alusi

Alusi
DoğumEbu’s Sena Şehabeddin Mahmud el-Alusi
1802
Bağdat, Osmanlı Devleti
Ölüm1854
Bağdat, Osmanlı Devleti
MilliyetArap
VatandaşlıkOsmanlı Devleti
Dinİslam
Kariyeri
DalıTefsir, Tarih
EtkilendikleriEbu Hanife

Alusi veya tam adıyla Ebu's Sena Şehabeddin Mahmud el-Alusi, Iraklı bilim insanı.

Döneminin etkili alimlerinden birisi olan Alusi'nin, 'Ruhu'l Meani' adlı tefsiri günümüz İslam dünyasında en çok rağbet gören ve kaynak gösterilen tefsir kitaplarından birisidir.

Alusi, 1802 yılında Bağdat'ta doğmuştur. 'Alus' Irak'ta Fırat Nehri üzerinde bulunan bir adadır. Hülagü'nun Bağdad'ı istilası sırasında buraya sığınan kişiye ve ailesine Alusi denilmiştir. Daha sonra Bağdad'a gelmiş olan bu aileden birçok alim ve edebiyatçı çıkmıştır.[1] Şair Ahmet Haşim de Mahmud el Alusi'nin öz torunun oğludur.[2] Alusi babasından ve diğer alimlerden ders alıp yetişmiş, 13 yaşında ders vermeye ve eser yazmaya başlamıştır. Fıkıhta Şafii mezhebine uymuş, Bağdad'ın bir süre Hanefi müftüsü olmuştur.

Müftülük, müderrislik ve vakıf faaliyetlerini gündüz yaparken, akşamlarını dostlarıyla sohbete ayırmış, daha sonra sabahlara kadar da eser yazım işleriyle uğraşmıştır

İstanbul seyahati

Alusi, 1850 yılında Ruhu'l Meani tefsirini tamamladığı zamanlarda İstanbul'a gelmiş ve önemli devlet adamarıyla görüşmeler yapmıştır. İstanbul'a geliş nedenini tamamladığı tefsirini padişaha sunmak olarak belirtse de aslında haksız nedenle azledildiği Bağdad müftülüğünü geri almak ve bu konudaki şikayetlerini devlet adamlarına iletmek olduğu kaynaklarda yer alır. Bu seyahatini ise 'Neşvetü'ş Şümul' ve 'Neşvetü'l Müdam' adlı eserlerinde anlatmıştır.

Eserleri

Kaynakça

  1. ^ Eroğlu, Muhammed (1989). "ÂLÛSÎ, Şehâbeddin Mahmûd". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 550-551. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  2. ^ Ömrüm Benim Bir Ateşti Ahmet Haşim'in Hayatı, Sanatı, Estetiği, Dramı - Beşir Ayvazoğlu, Kapı Yayınları, İstanbul 2012, ISBN 9758950768

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer Nasuhi Bilmen</span>

Ömer Nasûhî Bilmen, Türk din alimi ve 5. Diyanet İşleri Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hamdi Yazır</span> Türk din adamı, tercüman ve hattat

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Türk din alimi, tercüman ve hattattır. Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında ve Cumhuriyet Dönemi'nde yaşamış olup, Kur'an'ın Türkçe tefsirlerinden birini telif etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kâşgarlı Mahmud</span> 11. Yüzyılda yaşamış sözlükbilimci

Mahmûd bin Hüseyîn bin Muhammed el-Kâşgarî veya bilinen adıyla Kâşgarlı Mahmud (1008-1102), Türk dilleriyle ilgili çalışmalarıyla tanınmış 11. yüzyıl leksikografı. Kâşgar'ın 45 km güneybatısındaki Opal kasabasında dünyaya geldi. Bazı kaynaklara göre ise Isık Göl yakınındaki Bars Kul'da doğmuştur.

Zemahşerî, İranlı İslam bilgini.

Molla Hüsrev d. Karkın - ö. 1480, İstanbul) Fıkıh alimi ve devlet adamı.

Ahmet Hamdi Akseki, Türk din bilgini, 3. Diyanet İşleri Başkanı. 1947'den vefatına değin Diyanet İşleri Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">İbn Kesir</span> Hadis ve tefsir bilgini, tarihçi

İbn Kesîr, Suriyeli muhaddis, müfessir ve tarihçi. Memlüklüler devrinde yaşamış tarih, tefsir ve fıkıh konusunda uzmanlaşmış tanınmış bir alimdir. İslam dünyasında kaynak bir tarih kitabı olan El Bidaye ve'n Nihayeyi yazmıştır.

Abdülhakîm Arvâsî Üçışık , Türk İslam âlimi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Haşim</span> Türk şair

Ahmed Haşim, Fecr-i Ati topluluğu üyesi Türk şair ve yazar.

Abdurrahman Şeref Güzelyazıcı, Türk şair, kütüphaneci, mutasavvıf, vaiz, İstanbul müftülerinden.

Muhammed bin Ahmed el-Kurtubi,, Eserlerinde Ehl-i Sünnet'i savunan, başta Mu’tezile olmak üzere İmâmiye, Râfiziyye, Kerrâm’îyye gibi fırkaları eleştiren âmelde Malikî, i'tikatta Eş’ari olmakla birlikte, mezhep taassubuna karşı tavır takınan ve taklitçiliği bir metot olarak benimsemediğini dile getiren Endülüslü ve Arap, muhaddis, müfessir, fakih, dilci ve kıraat âlimi.

Ebü'l-Berekât Nesefî, Hanefi fıkıh, kelam ve tefsir alimi.

Mukatil bin Süleyman, Tabiin dönemi hadis alimi ve müfessir. Kur'an'ı tefsir eden ilk kişilerden birisi olmakla birlikte, kaleme aldığı bu tefsir günümüze ulaşmış ve tefsirin anlaşılması açısından bir prototip özelliği sergilemiştir.

Pirizade Mehmed Sahib Efendi 64. Osmanlı şeyhülislamı ve 18. yüzyılın tanınmış alim ve şairlerindedir. İbn-i Haldun'un Mukaddimesini Türkçeye ilk çeviren kişi olarak tanınmıştır.

Ruhu'l Meani, Iraklı âlim Alûsî'nin meşhur Kur'an tefsiri kitabıdır.

Cüneyd-i Bağdâdî, 9. yüzyılda yaşamış İslamî-Batınî alimi ve Alevi mutasavvıf ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Kutbüddîn Şîrâzî</span>

Kutbüddin Şirazî, İranlı din ve astronomi bilgini. Tam adı 'Kutbeddin Mahmud İbn Mes'ud İbn Muslih eş-Şirazî' olan alim, hicri 634 (1236) yılında güzümüzde İran sınırları içinde bulunan Şiraz şehrinde dünyaya gelmiştir. İlk eğitiminin ardından Anadolu'ya geçerek Sivas ve Malatya kadılıkların­da bulunmuştur. Ardından Şam'a gitmiş sonra ise Tebriz'e yerleşmiş ve hicri 710 (1310) yılında Tebriz'de, ölmüştür. Şafiî mezhebinden olan Kutbeddin Şirazî, Sadreddin Konevî'nin derslerinde bulunmuş ve Feth'ül Mennân isimli büyük bir tefsir yazmıştır. Tefsir, havass, felsefe ve astronomiye dair eserleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Caban el-Kurdi</span> Kürt sahabe

Caban el-Kurdi, İslam peygamberi Muhammed'in Kürt sahabesi.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Abdülcebbar</span>

Kadı Abdülcebbar, Mutezile kelamcısı ve Şafiî mezhebi fakihi.

Ahmet Rifat Bilge, Türkoloji çalışmalarıyla tanınan bilim insanı ve öğretmen. Kâşgarlı Mahmud'un Dîvânü Lugati't-Türk adlı eserinin neşir ve tercümesini yapmış, döneminin birçok filozof ve araştırmacısıyla yakın ilişkiler kurmuştur. Türkler ve Türklükle alakalı birçok eserin ilk incelemesini yapması bu alanda tanınmasına vesile olmuştur. "Kilisli Muallim Rifat" olarak da biinmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.