İçeriğe atla

Altmetriler

Altmetriler Neyi Ölçmeye Çalışır?[1]

  • Etki
  • Dikkat çekme
  • İlgi görme
  • Alaka düzeyi
  • Yayılım
  • Yankı
  • Popülarite
  • Paylaşılma
  • Konuşulma
  • Bahsedilme
  • Etkileşim
  • Erişim
  • Kullanım
  • Görünürlük

Altmetrik Ölçevlere İhtiyaç Duyulmasının Nedenleri?

  • Akademik yayınların dijital dünyada bıraktıkları izlerin takip ve analizi[2]
  • Geleneksel ölçevlerin bir noktada bilimsel ürünlerin etkisini ölçmede yetersiz kalması, atıfın bağlamının ve amacının yok sayılarak sadece niceliğe önem verilmesi[3]
  • Akademianın en ilgili ve anlamlı bilgiye ulaşırken zorlanması[4] ve eski usul olarak nitelendirilen atıf sayısına, dergi etki faktörüne ve h-indeksine güvenerek filtreleme yapması[3]
  • Tek bir ölçeve bağlı kalmayan yeni bir yaklaşım arayışı
  • Geleneksel bibliyometrik ölçevlerin statik formüllerine değişebilen dinamik formül yapıları ile destek vermek
  • Hacmi günden güne artan bilimsel yayınların dijital ortamlardaki etkisini, hızlı ve doğru bir şekilde ölçmek[3]
  • Yayınların akademi dünyası dışındaki etkilerinin görmezden gelinmesi[3]
  • Araştırmaların, dijital ortamlarda kitleler üzerinde bıraktığı etkisini ölçmek[4][5]
  • “Pure reader”ların, makaleler hakkındaki daha önce ölçülemeyen görüşlerini öğrenmek[6][7]
  • “Uyuyan güzel” olarak geçen ve yıllar sonra keşfedilip atıf alan makalelerin görünür olmasına katkı sağlayabilmek[8]
  • Disiplin, dergi, ana dil veya zaman gibi dezavantajlı durumlarda yayınlara adil bir yayılım ortamı sunmak

Altmetrilerin Tanımı

Altmetriler (altmetrics), topladıkları nicel (tweet sayısı vb.) ve nitel (tweet içeriği vb.) verilerle çevrimiçi yaşam döngüsüne sahip bilimsel ürün türleri ve akademik yayın süreçleri için etkiyi, dikkati veya ilgiyi ölçmeye çalışan araçlardır. Geleneksel atıf ölçevlerine karşı değil, birer alternatif olarak üretilmiş ve adını da (alternative metrics/alt-metrics) buradan alarak doğmuştur.[7] Altmetrileri; atıf analizi, dergi etki faktörü, yazar h-indeksi gibi geleneksel ölçevlerden ayıran en önemli iki nokta:

  1. verileri oluşturan kitlenin kullanıcı profili yapısının çeşitli olması
  2. nicel verilerin yanında bu veriyi destekleyen nitel verileri kullanıcılara sunması[9][10]

Altmetrilerin Öne Çıkan Özellikleri[11]

  • Erişim, etkileşim, kullanım istatistiklerini vermesi
  • Nicel verileri nitel verilerle desteklemesi
  • Sanal etkinin gerçek hayata yansıması
  • Hız ve dinamizm odaklı olması
  • Farklı yayın türleri için fırsat eşitliği sunması
  • Altmetriler tek başlarına tüm hikâyeyi anlatamaz
  • Altmetriler de atıf tabanlı ölçevler gibi manipülasyon potansiyeline sahiptir
  • Yeni olana temkinli yaklaşma dezavantajına sahip olması

Altmetrilerin Veri Kaynakları[12]

  • Haber ve ana akım medya kaynakları (news and mainstream media)
  • Kamu politikası belgeleri (public policy documents)
  • Patentler
  • Blog sayfaları
  • Wikipedia maddeleri
  • Akran değerlendirmeleri (Publons, PubPeer, F1000Research vb.)
  • Akademik soru cevap forumları (Reddit, Q&A vb.)
  • Sosyal ağlar (Twitter, Facebook, Youtube vb.)
  • Referans yönetim araçları (Mendeley, Crossref vb.) ve
  • Kullanıcı istatistikleri (görüntüleme, indirme, tıklama sayısı vb.) altmetrilerin veri kaynaklarını (altmetrics data sources) oluşturmaktadır.

Altmetrik Araçlar

ScienceCard, PaperCritic, Webometric Analyst, Snowball Metrics ve Crowdometer

ReaderMeter ve DataCite (2010)[13]

Altmetric.com (2011)[14]

Impactstory (2011) | Rozet Sistemi[15]

PlumX Metrics (2012) | “ALLmetrics”[16]

Kudos (2013) | Araştırmacıların LinkedIn'i[17]

PLOS ALM (Article Level Metrics)[18]

Crossref Event Data (Crossref, 2021)[19]

Altmetrilerin Gelişimi

  • Altmetrics Manifesto[3]
  • NISO Alternative Assessment Metrics Project[20]
    1. 2013-2014 | Potansiyel standardizasyon alanlarının belirlenmesi
    2. 2014-2016 | Alternatif değerlendirme ölçütleri için özel tanımların geliştirilmesi, belirli yayın türleri için uygun ölçevler ve hesaplama metodolojileri için tanımlar belirlenmesi, veri kaynakları/sağlayıcıları (data sources/data providers) aracılığıyla veri kalitesini (data quality) artırmak için stratejilerin geliştirilmesi, bilimsel iletişimde kalıcı tanımlayıcıların (örn. DOI) kullanımının teşviki, kolaylaştırılması ve altmetrilerin ana kullanım sebeplerinin farklı paydaş grupları için nasıl geçerli ve değerli olduğuna dair açıklamalar
  • Leiden Manifesto for Research Metrics | Bibliyometrik ölçevler için temel 10 ilke[21]
  • The State of Altmetrics | Derleyici bir ufuk raporunda başlıca altmetrilerin etik kullanımı, altmetrilerin gelişimi için makine öğrenme yöntemleri, hastalıkların yayılmasını tespit etmek için sensör mekanizması olarak altmetrilerden yararlanma, araştırmacıların altmetrileri kullanma olasılığını artıran sebepler ve altmetrilerin geleceğine yönelik tahminler[22]

Altmetrilere Kavramsal Bakış

  • İlk etapta enformetri ve webometrinin bir alt alanı olarak kabul edilmesi[2][7][23]
  • Bazı çalışmalarda,[24] Cronin ve Weaver[25] tarafından altmetrileri tanımlamak için önerilen “influmetrics” isminin, “altmetrics” isminden daha iyi olduğu iddiası
  • Nihai ismine, Priem ve diğerlerinin[3] manifestosunda tüm dünyaya adlarını ve amaçlarını açıklayıp “alt-metrics” adıyla anılarak kavuşması. “Kimse her şeyi okuyamaz” şeklinde başlayan manifestoda, bilimsel literatürü anlamlandırmak için daha sınırlı ve geleneksel yöntemlere güvenildiği fakat bu yöntemlerin artık yetersiz kaldığının vurgulanması
  • Cronin[26] tarafından, “bir bilim insanının zaman içindeki düşüncesine ve araştırmasına atfedilebilecek tüm etkileri yakalamak için bir dizi ölçüm” olarak tanımlanması
  • Sosyal ağların yükselişi ve bilim insanları tarafından benimsenmesi ile üretilen bilimsel araştırmaların etkisini ölçmek için sosyal web metrikleri olarak nitelendirilmesi[27]
  • Bilimsel çıktıların geniş etkisiyle ilgilenen paydaşlar için altmetriler, bir yayına dair erişimi, sosyal alaka düzeyini ve belirli bir topluluktan gelen ilgiyi hesaplayarak etki hakkında fikir verebilmekte[28]
  • Genel anlamda bilimsel çalışmalarla ilgili birçok dijital göstergenin toplanmasını kapsayan şemsiye bir terim. Akademik yayınları değerlendirme süreçlerinde tamamlayıcı birer unsur olarak başvurulan, nicel ve nitel veri sunan yeni nesil bibliyometrik ölçevler[4][29]

Altmetri Literatürünün Gelişimi

  • Altmetrinin kavramsal tanımı[7][30][31]
  • Geleneksel ölçevler ile altmetrileri kıyaslama[4][29][32][33][34][35] ve aralarındaki olumlu/olumsuz ilişkiyi ortaya çıkarma[31][36]
  • Bütüncül bir yaklaşım izlenmesinin gerektiği sonucuna varılan bazı çalışmalar[32][37]
  • Bilimin asıl ihtiyacı olan günümüz dijital dünyasındaki "etki”sinin ölçülmesine, bu süreçte rol oynayan aktörler arasındaki örtük ilişkilerin ortaya çıkarılmasına ve bunun alt boyutlarına odaklanan araştırmalar[4]
  • Araçların yıllar içerisinde çeşitlenmesi, geliştirilmesi, güçlenmesi, güvenilirliğinin artması ile altmetrilerin kabul görmeye, iş süreçlerinde kullanılmaya başlanması[38][39]
  • Altmetrilerin güvenilirliğini veya doğruluğunu sorgulayan çalışmalar[40][41][42]
  • Bu araçların kabiliyetlerinin geliştirilmesine ve uygulamada nasıl yer bulacağına öneri getiren, buna yönelik standartlar geliştiren çalışmalar[43][44]

Altmetrilerin Paydaşları ve Kullanım Alanları[28]

Kütüphaneci

  • Araştırmaların görüntülenme ve indirilme gibi kullanım verilerini kurumsal arşiv yapısına ekleyerek, araştırmacıların çalışmalarını depolamaları için teşvikte bulunmak
  • Kurumun/yazarın bilimsel çıktılarının performansını ortaya koymak
  • Kurumun/yazarın akademik çıktılarının bilimsel ve toplumsal etkilerine ilişkin farkındalıklarını artırmak
  • Kullanıma bakarak kurumun hangi dergilere ve içeriğe abone olması gerektiğine karar vermek
  • Etki raporu hizmeti sunarak hem akademisyenlere hem de üniversite yönetimine terfi ve görev süresi konusunda destek vermek
  • Araştırmacılara, çalışmalarına gösterilen ilgiyi sunarak erişimi geliştirmek için olası kolay yollar hakkında tavsiyelerde bulunmak

Araştırma yöneticisi (research administrator)

  • Kurumun başarılarını diğer paydaşlara göstermek
  • Araştırma çıktılarının başarılarını göstererek araştırmacıları, rekabetçi finansman başvurusunda bulunmaları için desteklemek
  • Kurumun bilimsel çıktılarının performansını ve başarısını ölçmek
  • Kurumsal araştırmaların yatırım getirisini tahmin etmek ve belirlemek
  • Fakültelerin/bölümlerin performanslarını ve başarılarını karşılaştırmak
  • Hibe başvurularında ve projelerde diğer kurumlardaki potansiyel işbirliklerini belirlemek

İşe alım komite üyesi (ember of a hiring committee)

  • Potansiyel işe alım süreçlerinde kurumu en iyi şekilde temsil etmek
  • Potansiyel adayları, altmetrik verilerden yararlanarak geniş açıyla değerlendirmek
  • İşe alınacak yeni yetenekleri belirlemek

Fon sağlayıcı kuruluş üyesi

  • Finansman için başvuran araştırmacıların önceki başarılarını değerlendirmek
  • Finanse edilen araştırmaların daha geniş etkilerini (dikkat çekme, etkileşim ve erişim) değerlendirmek
  • Araştırma alanına yatırım yapmaya karar verirken kamu yararına ve ihtiyacına yönelik eğilimleri veya yeni ve yükselen konuları belirleyebilmek
  • Kurumun fon yatırım getirilerini diğer paydaşlara gösterebilmek

Akademisyen/Araştırmacı

  • Araştırma portföyüne altmetrik göstergeleri de dâhil ederek araştırma çıktılarının erişimini, etkileşimini ve etkisini değerlendirmek
  • Akran araştırmacıların bilimsel çıktılarını erişim, etkileşim ve etki açısından değerlendirmek
  • Fon sağlayıcılardan, bölüm başkanlarından ve araştırma yöneticilerinden gelen raporlama isteklerine/direktiflerine uymak
  • Akademik çalışmaların ilgili kitlelere maksimum düzeyde sergilenmesini sağlayacak bir dergide yayımlanması için dergi seçimi yapmak
  • Çalışma alanındaki önemli, ilginç veya etkili araştırmaları keşfetmek
  • Potansiyel işbirlikçileri ve araştırmalar arasındaki bağlantıları belirlemek
  • Araştırmanın hangi ortamlarda tartışıldığını keşfetmek ve sohbete katılma potansiyeli yakalamak

Yayıncı/Editör

  • Dergide yayımlanan araştırmaların erişimini, etkileşimini ve etkisini göstermek
  • Odaklanılacak temalar/konular hakkında editoryal kararlar alırken, altmetrik verilerin değerlendirilmesinden elde edilen içgörüleri kullanmak
  • Araştırmalarıyla ilgili altmetrik verileri (dikkat çekme oranı, skor sayısı, nitel bahsetme içerikleri) sağlayarak yazarları, dergide yayın yapmaları için teşvik etmek
  • Gelecekteki yayınlarda hangi araştırma alanlarının hedefleneceğine karar verebilmek için halkın ilgilendiği genel eğilimleri belirlemek

Medya görevlisi, basın ve halkla ilişkiler görevlisi veya gazeteci

  • Erişimi ve etkileşimi en üst düzeye çıkarmak için kurumda üretilen araştırmaları tanıtmak
  • Kurumun/yayıncının araştırma çıktılarıyla ilgili basın kampanyalarının başarılı olup olmadığını belirlemek
  • Kurumun/yayıncının araştırmalarının görünür olmasını artırmanın yollarını keşfetmek
  • Ele alınacak popüler veya haber değeri taşıyan makaleleri ve konuları belirlemek

İçerik platformu sağlayıcısı (content platform provider)

  • Okuyuculara akademik çalışmalarla ilgili konuşmaları göstererek ilginç, yararlı veya kendileriyle alakalı olan çalışmayı bulmalarına yardımcı olmak
  • Yazarların araştırmalarıyla ilgili tüm dikkat çekme oranlarını, skor sayılarını, nitel bahsetme içeriklerini (mention contents) bütüncül olarak görmelerine ve analizi etmelerine yardımcı olmak

Altmetrilerin Geleceği

Yeni çıkan bibliyometrik ölçevler eskileri yıkmayı değil, eskilerin eksikliklerini tamamlayarak geliştirmeyi veya yeni koşullara uyum sağlayarak bilimsel iletişimin ve bibliyometrinin karanlık bir noktasını aydınlatmayı hedeflemektedirler. Bilimsel ürünler değerlendirilirken hiçbir ölçev tek başına yeterli bulunmamalı ve bütüncül bir yaklaşım izlenerek birden çok ölçevin potaya girdiği çok katmanlı bir inceleme ve analiz esas alınmalıdır.[1] Altmetrilerin geleceğine dair önemli kavramlar:[1]

  • Açık ölçevler (open metrics)
  • Açık veri (open data)
  • Veri etiği (data ethics)
  • Veri kalitesi (data quality)
  • Veri doğruluğu (data accuracy)
  • Veri madenciliği (data mining)
  • Makine öğrenme (machine learning)
  • İçerik analizi (content analysis)
  • Sosyal ağ analizi (social network analysis)
  • Bilim iletişimi (science communication)

Kaynakça

  1. ^ a b c Ziya, Elçin (2022). Türkiye Adresli Yayınların Altmetric Dikkat Skorları Açısından Değerlendirilmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. s. 141. Diğer özet. 
  2. ^ a b Priem, Jason; Groth, Paul; Taraborelli, Dario (1 Kas 2012). "The Altmetrics Collection". PLOS ONE (İngilizce). 7 (11): e48753. doi:10.1371/journal.pone.0048753. ISSN 1932-6203. PMC 3486795 $2. PMID 23133655. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  3. ^ a b c d e f "altmetrics: a manifesto – altmetrics.org" (İngilizce). 21 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  4. ^ a b c d e Costas, Rodrigo; Zahedi, Zohreh; Wouters, Paul (Ekim 2015). "Do "altmetrics" correlate with citations? Extensive comparison of altmetric indicators with citations from a multidisciplinary perspective: Do "Altmetrics" Correlate With Citations?". Journal of the Association for Information Science and Technology (İngilizce). 66 (10): 2003-2019. doi:10.1002/asi.23309. 
  5. ^ Bornmann, Lutz (Şubat 2013). "What is societal impact of research and how can it be assessed? a literature survey". Journal of the American Society for Information Science and Technology (İngilizce). 64 (2): 217-233. doi:10.1002/asi.22803. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  6. ^ Price, Derek de Solla; Gürsey, Suha (1975). "Studies in Scientometrics I Transience and Continuance in Scientific Authorship". Ciência da Informação (Portekizce). 4 (1). doi:10.18225/ci.inf..v4i1.64. ISSN 1518-8353. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  7. ^ a b c d Beyond Bibliometrics: Harnessing Multidimensional Indicators of Scholarly Impact (İngilizce). 16 Mayıs 2014. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  8. ^ Hou, Jianhua; Li, Hao; Zhang, Yang (25 Kas 2020). "Identifying the princes base on Altmetrics: An awakening mechanism of sleeping beauties from the perspective of social media". PLOS ONE (İngilizce). 15 (11): e0241772. doi:10.1371/journal.pone.0241772. ISSN 1932-6203. PMC 7688316 $2. PMID 33237932. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  9. ^ Haustein, Stefanie; Larivière, Vincent; Thelwall, Mike; Amyot, Didier; Peters, Isabella (28 Ekim 2014). "Tweets vs. Mendeley readers: How do these two social media metrics differ?". it - Information Technology (İngilizce). 56 (5): 207-215. doi:10.1515/itit-2014-1048. ISSN 2196-7032. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  10. ^ Trueger, N. Seth; Thoma, Brent; Hsu, Cindy H.; Sullivan, Daniel; Peters, Lindsay; Lin, Michelle (Kasım 2015). "The Altmetric Score: A New Measure for Article-Level Dissemination and Impact". Annals of Emergency Medicine. 66 (5): 549-553. doi:10.1016/j.annemergmed.2015.04.022. ISSN 0196-0644. 
  11. ^ "What are altmetrics?". Altmetric (İngilizce). 2 Haziran 2015. 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  12. ^ Adie, Euan; Roe, William (1 Ocak 2013). "Altmetric: enriching scholarly content with article-level discussion and metrics". Learned Publishing. 26 (1): 11-17. doi:10.1087/20130103. ISSN 0953-1513. 
  13. ^ "Tools – altmetrics.org" (İngilizce). 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  14. ^ "About Us". Altmetric (İngilizce). 2 Haziran 2015. 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  15. ^ "Impactstory: Discover the online impact of your research". profiles.impactstory.org. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  16. ^ "Open Access, Repositories & New Metrics" (PDF). 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  17. ^ Williams, Ann E. (13 Mart 2017). "Kudos: bringing your publications to life?". Information and Learning Science (İngilizce). 118 (3/4): 114-119. doi:10.1108/ILS-01-2017-0005. ISSN 2398-5348. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  18. ^ "Metrics". PLOS (İngilizce). 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  19. ^ "About the Data - Event Data User Guide". www.eventdata.crossref.org. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  20. ^ "NISO Alternative Assessment Metrics (Altmetrics) Initiative | NISO website". www.niso.org. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  21. ^ Hicks, Diana; Wouters, Paul; Waltman, Ludo; de Rijcke, Sarah; Rafols, Ismael (22 Nisan 2015). "Bibliometrics: The Leiden Manifesto for research metrics". Nature. 520 (7548): 429-431. doi:10.1038/520429a. ISSN 0028-0836. 
  22. ^ "The state of altmetrics: a tenth anniversary celebration". figshare (İngilizce). 6 Ekim 2020. doi:10.6084/m9.figshare.13010000. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  23. ^ Shema, Hadas; Bar-Ilan, Judit; Thelwall, Mike (11 Mayıs 2012). "Research Blogs and the Discussion of Scholarly Information". PLoS ONE. 7 (5): e35869. doi:10.1371/journal.pone.0035869. ISSN 1932-6203. 
  24. ^ Ronald, Rousseau; Fred, Y. Ye (20 Temmuz 2013). "A multi-metric approach for research evaluation". Chinese Science Bulletin. 58 (26): 3288-3290. doi:10.1007/s11434-013-5939-3. ISSN 1001-6538. 
  25. ^ Cronin, B.; Weaver, S. (30 Haziran 1995). "The praxis of acknowledgement: from bibliometrics to influmetrics". Revista española de Documentación Científica. 18 (2): 172-177. doi:10.3989/redc.1995.v18.i2.654. ISSN 1988-4621. 
  26. ^ Cronin, Blaise (Haziran 2013). "Metrics à la mode: Metrics à la Mode". Journal of the American Society for Information Science and Technology (İngilizce). 64 (6): 1091-1091. doi:10.1002/asi.22989. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  27. ^ Sud, Pardeep; Thelwall, Mike (30 Ağustos 2013). "Evaluating altmetrics". Scientometrics. 98 (2): 1131-1143. doi:10.1007/s11192-013-1117-2. ISSN 0138-9130. 
  28. ^ a b "NISO RP-25-2016 Outputs of the NISO Alternative Assessment Metrics Project | NISO website". www.niso.org. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  29. ^ a b Thelwall, Mike; Haustein, Stefanie; Larivière, Vincent; Sugimoto, Cassidy R. (28 Mayıs 2013). "Do Altmetrics Work? Twitter and Ten Other Social Web Services". PLoS ONE. 8 (5): e64841. doi:10.1371/journal.pone.0064841. ISSN 1932-6203. 
  30. ^ Lin, Jennifer; Fenner, Martin (2013). "Altmetrics in Evolution: Defining and Redefining the Ontology of Article-Level Metrics". Information Standards Quarterly. 25 (2): 20. doi:10.3789/isqv25no2.2013.04. ISSN 1041-0031. 
  31. ^ a b Haustein, Stefanie; Peters, Isabella; Sugimoto, Cassidy R.; Thelwall, Mike; Larivière, Vincent (26 Kasım 2013). "Tweeting biomedicine: An analysis of tweets and citations in the biomedical literature". Journal of the Association for Information Science and Technology. 65 (4): 656-669. doi:10.1002/asi.23101. ISSN 2330-1635. 
  32. ^ a b Haustein, Stefanie; Costas, Rodrigo; Larivière, Vincent (17 Mart 2015). "Characterizing Social Media Metrics of Scholarly Papers: The Effect of Document Properties and Collaboration Patterns". PLOS ONE (İngilizce). 10 (3): e0120495. doi:10.1371/journal.pone.0120495. ISSN 1932-6203. PMC 4363625 $2. PMID 25780916. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022. 
  33. ^ Ortega, José Luis (1 Ocak 2015). "Relationship between altmetric and bibliometric indicators across academic social sites: The case of CSIC's members". Journal of Informetrics (İngilizce). 9 (1): 39-49. doi:10.1016/j.joi.2014.11.004. ISSN 1751-1577. 
  34. ^ Bornmann, Lutz (15 Mart 2015). "Alternative metrics in scientometrics: a meta-analysis of research into three altmetrics". Scientometrics. 103 (3): 1123-1144. doi:10.1007/s11192-015-1565-y. ISSN 0138-9130. 
  35. ^ Bornmann, Lutz (Ekim 2014). "Validity of altmetrics data for measuring societal impact: A study using data from Altmetric and F1000Prime". Journal of Informetrics. 8 (4): 935-950. doi:10.1016/j.joi.2014.09.007. ISSN 1751-1577. 
  36. ^ Zahedi, Zohreh; Costas, Rodrigo; Wouters, Paul (18 Mart 2014). "How well developed are altmetrics? A cross-disciplinary analysis of the presence of 'alternative metrics' in scientific publications". Scientometrics. 101 (2): 1491-1513. doi:10.1007/s11192-014-1264-0. ISSN 0138-9130. 
  37. ^ Cress, P. E. (1 Eylül 2014). "Using Altmetrics and Social Media to Supplement Impact Factor: Maximizing Your Article's Academic and Societal Impact". Aesthetic Surgery Journal. 34 (7): 1123-1126. doi:10.1177/1090820x14542973. ISSN 1090-820X. 
  38. ^ Liu, Xiaojuan; Song, W. (2017). "The Usability of Altmetrics in Academic Evaluation". undefined (İngilizce). 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  39. ^ Thelwall, Mike (2018). Erdt, Mojisola; Sesagiri Raamkumar, Aravind; Rasmussen, Edie; Theng, Yin-Leng (Ed.). "Using Altmetrics to Support Research Evaluation". Altmetrics for Research Outputs Measurement and Scholarly Information Management (İngilizce). Singapore: Springer: 11-28. doi:10.1007/978-981-13-1053-9_2. ISBN 978-981-13-1053-9. 6 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  40. ^ Bornmann, Lutz (Ekim 2014). "Do altmetrics point to the broader impact of research? An overview of benefits and disadvantages of altmetrics". Journal of Informetrics. 8 (4): 895-903. doi:10.1016/j.joi.2014.09.005. ISSN 1751-1577. 
  41. ^ Shema, Hadas; Bar-Ilan, Judit; Thelwall, Mike (15 Ocak 2014). "Do blog citations correlate with a higher number of future citations? Research blogs as a potential source for alternative metrics". Journal of the Association for Information Science and Technology. 65 (5): 1018-1027. doi:10.1002/asi.23037. ISSN 2330-1635. 
  42. ^ Thelwall, Mike; Maflahi, Nabeil (Haziran 2015). "Are scholarly articles disproportionately read in their own country? An analysis of mendeley readers". Journal of the Association for Information Science and Technology (İngilizce). 66 (6): 1124-1135. doi:10.1002/asi.23252. 
  43. ^ Paul., Wouters, (2012). Users, narcissism and control tracking the impact of scholarly publications in the 21st century. SURFfoundation. OCLC 785866739. 
  44. ^ "Challenges and opportunities for detecting and measuring diffusion of scientific impact across heterogeneous altmetric sources – altmetrics.org" (İngilizce). 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dopamin</span> Hem hormon hem de nörotransmitter olarak işlev gören organik kimyasal

Dopamin, hücrelerde ve canlılarda önemli rol oynayan nöromodülatör bir moleküldür. Çoğu hayvanda ve bazı bitkilerde sentezlenir. Katekolamin ve feniletilamin familyasından olan bir organik bileşiktir. Beyin ve böbreklerde sentezlenen L-DOPA molekülünden bir adet karboksil grubunun çıkarılmasıyla sentezlenen bir amindir. Dopamin, merkezi sinir sisteminde nörotransmiter olarak görev yapar. Nörotransmitterler beynin belirli bölgelerinde sentezlenir, ancak sistemsel olarak birçok bölgeyi etkilerler. Beyin, biri ödül sisteminde önemli bir rol oynayan birkaç farklı dopamin yolağı içerir. Hafıza, hareket, motivasyon, ruh hali ve dikkat süresi dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunda rol oynar. Genellikle yapılması durumunda sonucunda ödül beklenen eylemler ve aktiviteler, beyindeki dopamin seviyesini artırır. Birçok bağımlılık yapan ilaç dopamin seviyelerini arttırarak çalışır.

İnsan deneyleri, insanlar üzerinde uygulanan tıbbî deneyleri içerir. Tıbbî araştırmalar'ın önemli bir parçasıdır ve birçok insan tıbbi tedavi için muayenehane denemeleri'ne gönüllü olmaktadır. Bazı insanlar ayrıca basit medikal bilim ve biyoloji için de gönüllü olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mirtazapin</span> Atipik antidepresan

Mirtazapin, Remeron markası adı altında bilinen bir atipik antidepresandır. Genellikle anksiyete sorunları veya insomnia görülen depresyon durumlarında kullanılır. Mirtazapinin etkinliği, yaygın olarak reçete edilen diğer antidepresanlarla karşılaştırılabilir derecededir. İlacın etkisinin ortaya çıkması dört haftaya kadar sürer, ancak bir ila iki hafta gibi erken bir zamanda da ortaya çıkabilir. İlacın yaygın yan etkileri arasında uyku hali, baş dönmesi, iştah artışı ve kilo alımı yer alır. Ciddi yan etkiler arasında mani, düşük beyaz kan hücresi sayısı ve çocuklarda intihar riskinin artması yer alır. İlacın kullanımının durması sonucu yoksunluk semptomları ortaya çıkabilir. Mirtazapin, ilk defa 1996 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde tıbbi kullanıma girmıştır. 2019'da 6 milyondan fazla reçeteyle Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık reçete edilen 106. ilaç oldu.

<span class="mw-page-title-main">Antidepresan</span> Majör depresif bozukluk ve anksiyete gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan psikiyatrik ilaçlar

Antidepresanlar, majör depresif bozukluk gibi bazı duygudurum bozukluklarını, bazı anksiyete bozukluklarını ve bazı kronik ağrı durumlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antidepresanların yaygın yan etkileri arasında ağız kuruluğu, kilo alımı, baş dönmesi, baş ağrısı, cinsel işlev bozuklukları ve duygusal körelme bulunur. Antidepresanlar, çocuklar, ergenler ve genç yetişkinler tarafından alındığında intihar düşüncesi ve davranışı riskinde artışa neden olabilir. Antidepresanların özellikle ani bir şekilde kesilmeleri sonucunda, antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Royal Society</span> Birleşik Krallık ulusal bilimler akademisi

The Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge, bilime yönelik olarak alanında uzman bir topluluk olup var olma bakımından muhtemelen en eski topluluktur. 1660'ta oluşturulmuş ve 1662'de resmen kurulmuş olan bilim topluluğudur. İngiltere Kralı II. Charles tarafından açılışı yapılmıştır. Topluluk, bir araştırma ve tartışma mekânı olmasını amaçlayan kurucularla birlikte başlangıçta "Görünmez Kolej"in bir uzantısı idi. Topluluk, İngiliz hükûmetine karşı devlet yardımı alan ilmî bir uzman olarak görev yapmaktadır. Topluluk Birleşik Krallık'ın Bilimler Akademisi olarak görevini yapmakta olup, araştırma derneklerine ve bilimsel kuruluşlara yatırım yapmaktadır.

Makro evrim, ayrılmış gen havuzunun bölümlerindeki evrimdir. Makro evrim çalışmaları; mikro evrimin girdisiyle sadece tek bir tür içinde olmayan canlılar sınıflandırılmasında tür seviyesinin üzerindeki grup ve kategorilerde görülen tüm evrimsel değişimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Richard Heck</span> Amerikalı kimyager (1931 – 2015)

Richard Fred Heck, Amerikan kimyacı. 2010 yılı Nobel Kimya Ödülünü Japon kimyacılar Ei-ichi Negishi ve Suzuki Akira ile paylaşmaya layık görülmüştür. Bu ödülü kazanmasında organik molekül oluşturulmasında paladyumu katalizör olarak kullandığı çalışmalarının etkisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Açık erişim</span> açık lisanslar altında bilimsel içerik sağlanması

Açık erişim (AE), online araştırma çıktılarının erişiminde hiçbir kısıtlama olmamasına ve kullanımda da birçok kısıtlamadan serbest olmasına denir. Açık Erişim, akran denetimli olan veya olmayan akademik dergi makaleleri, konferans yazıları tezler, kitap bölümleri, ve monografilere uygulanabilir.

<span class="mw-page-title-main">John Kendrew</span> araştırmacı

Sir John Cowdery Kendrew, İngiliz biyokimyager ve kristalografi araştırmacısı. Max Perutz ile birlikte Cavendish Laboratuvarındaki hem-içeren proteinlerle ilgili çalışmaları nedeniyle 1962 Nobel Kimya Ödülünü almaya layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Etki faktörü</span> Bir derginin göreceli öneminin ölçüsü

Etki Faktörü bir akademik derginin o dergide yayınlanan güncel makalelere bulunulan ortalama atıf sayısını yansıtan bir ölçütüdür. Sıklıkla bir derginin kendi alanındaki önemi açısından görece bir gösterge olarak kullanılır. Yüksek etki faktörlü dergiler düşük olanlara göre daha önemli olarak görülür. Etki faktörü aynı zamanda Bilimsel Bilgi Enstitüsü'nün de kurucusu olan Eugene Garfield tarafından bulunmuştur. 1975'ten başlayarak, etki faktörleri her yıl Dergi Atıf Raporlarında yer alan dergiler için hesaplanır.

Açık bilim, araştırmacıların ortaya koyduğu çalışmaları; geliştirmeye, katkı sağlamaya, eklemelere, çıkarmalara açık halde bilim dünyasına sunmasıdır. Böylece bu çalışmalar, araştırmacılara, dolayısıyla bilimin ilerlemesine katkı sağlamaktadır. “Açık bilim, araştırma bulgularının yeniden üretilmesine izin verir, araştırma metodolojisinde şeffaflığı sağlar, araştırmacının toplumsal etkisini artırır ve hem araştırmacılar hem de araştırma kurumları için para ve zamandan tasarruf sağlar.” Açık bilim dendiğinde burada kullanılan açıklık kelimesinin ne anlamda kullanıldığını ifade etmek gerekir. “Açıklık herkesin özgürce erişebileceği, kullanabileceği ve paylaşabileceği anlamına gelir.” Açık bilim kamuya ait olan bilimsel çıktıların, toplanan verilerin ve yöntemlerin kısıtlanmadan ya da en az kısıtlamayla kamuya tekrar sunulması gerektiğini savunur. “Bilgi kullanılması ya da paylaşılması sonucu azalmaz.” Kullanıldıkça ve insanlar bilgiye ulaştıkça yeni bilgiler ortaya çıkar. Açıklık bilimin ilerleyebilmesi için son derece gereklidir. Araştırmacıların daha önceden yapılmış olan çalışmalara ulaşabilmesi, eksiklikler ya da yanlışları fark ederek yeni çalışmalar ortaya koyabilmesi için bilimsel kaynaklara ulaşması gerekir. Ulaşabilmeleri için de açık bilimin desteklenmesi ve bu yönde çalışmalar yapılması gerekir.

Bağlantı ölümü, bağlantı kırılması veya bağlantı bozulması, hiperlinklerin bir süre sonra asıl hedeflendikleri dosya, web sayfası veya sunucunun yeniden konumlandırılması veya kullanım dışı olması sonucu hedefe götürmemeye yönelmesi fenomenidir. Asıl hedeflendiği kaynağa götürmeyen bağlantıya genellikle ölü, kırık veya bozuk bağlantı denir ve bu bağlantı, sallanan göstergenin özel bir formudur. Bazı olaylar sonucunda bağlantı bir hedef bulamazsa HTTP 404 gibi hatalar verir.

İnternet araştırma etiği, çeşitli bilim alanlarında yapılan araştırma için internetin kullanılmasının etik konumunun irdelenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Algokrasi</span>

Algokrasi, özellikle yapay zeka ve blok zinciri gibi teknolojiler başta olmak üzere, bilgisayar algoritmalarının yasal düzenlemelerde, kanun yapımında ve genellikle ulaşım veya tapu kaydı gibi günlük yaşamın herhangi bir yerinde kullanıldığı alternatif bir hükûmet veya sosyal düzen biçimidir. "Algoritma ile yönetim" terimi, 2013 yılında akademik literatürde “Algoritmik Yönetim'e” alternatif olarak ortaya çıkmıştır. İlgili bir terim olan "Algoritmik Düzenleme", standart belirleme ve davranışın hesaplama algoritmaları aracılığıyla izlenmesi veya değiştirilmesi olarak tanımlanır - yargının otomasyonu da bu kapsamda bulunmaktadır.

Modern toplumda "medya ve internet" pornografi bağımlılığında bir artış geliştirdi. Çok küçük yaşlardan beri maruz kalınan bu içerikler beyin ödül mekanizması üzerinde toksik etki yapmakta ve derin düşünme, odaklanma gibi faaliyetleri sekteye uğratmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">447 Konstantinopolis depremi</span>

447 Konstantinopolis depremi, 447'de Konstantinopolis ve çevresindeki bölgeyi etkileyen büyük bir depremdir. Yakın zamanda tamamlanıp Konstantinopolis Surları'na eklenen Theodosius Surları'nda ciddi hasara neden oldu, 57 kuleyi ve geniş sur duvarlarını yok etti. Bu yıllarda Tanrının Kırbacı Attila, Roma ve Konstantinopolis'u tehdit ettiği için surların önemli bir kısmının yıkılması, kentte paniğe yol açtı; şehir sakinleri, bu tehdidi önleyebilmek için gece gündüz çalışarak surları birkaç ayda tamir etti.

ResearchGate, bilim insanları ve araştırmacıların makalelerini paylaşmaları, soru sormaları, yanıtlamaları ve ortak çalışanlar bulmaları için Avrupa temelli bir ticari sosyal ağ sitesidir. Nature tarafından 2014 yılında yapılan bir araştırmaya ve Times Higher Education'daki 2016 tarihli bir makaleye göre, aktif kullanı sayısı açısından en büyük akademik sosyal ağdır, ancak diğer hizmetlerin daha fazla kayıtlı kullanıcısı bulunmaktadır.

Semantic Scholar, Allen Yapay Zeka Enstitüsü'nde geliştirilen ve Kasım 2015'te halka açık olarak yayınlanan bilimsel literatür için yapay zekâ destekli bir araştırma aracıdır. Bilimsel makaleler için özetler sağlamak üzere doğal dil işlemedeki gelişmeleri kullanır. Semantic Scholar ekibi, yapay zekanın doğal dil işleme, makine öğrenimi, İnsan-bilgisayar etkileşimi ve bilgi çekme alanlarında kullanımını aktif olarak araştırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Araştırma sorusu</span> bir araştırma projesinin yanıtlamayı amaçladığı soru

Araştırma sorusu, "bir araştırma projesinin yanıtlamak üzere belirlediği bir sorudur". Bir araştırma sorusu seçmek, hem nicel hem de nitel araştırmanın önemli bir unsurudur. Araştırma, veri toplama ve analiz gerektirecektir ve bunun için metodoloji büyük ölçüde değişecektir. İyi araştırma soruları, önemli bir konu hakkındaki bilgiyi geliştirmeyi amaçlar ve genellikle dar ve spesifiktir.

Bu makale, akademik bir ortamda akademik dergi, kurumsal depolar, arşivler veya diğer bilimsel ve diğer makale koleksiyonlarındaki makaleleri bulmak ve bunlara erişmek için yararlı olan önemli veri tabanlarının ve arama motorlarının temsili bir listesini içerir. Veri tabanları ve arama motorları, kapsam ve erişim nitelikleri açısından önemli ölçüde farklılık gösterir. Kullanıcıların, özellikle sistematik incelemeler veya meta-analizlerde olduğu gibi sistematik olarak kayıt arayanlar olmak üzere, veri tabanlarının ve arama motorlarının niteliklerini ve sınırlamalarını dikkate almaları gerekir. Bu karmaşık belge erişim sistemleri için veri tabanı ve arama motoru arasındaki ayrım belirsiz olduğundan, ayrıca aşağıdaki makalelere bakılabilir:


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.