İçeriğe atla

Alta'daki Kaya Sanatları

Alta'daki Kaya Sanatları
UNESCO Dünya Mirası
Konum Norveç
KriterKültürel: iii
Referans352
Tescil1985 (9. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Alta'daki kaya sanatı (Helleristningene i Alta), kuzey Norveç'teki Finnmark eyaletindeki Alta belediyesinin içinde ve çevresinde yer almaktadır. 1973 yılında ilk çizimler keşfedildiğinden beri, Alta çevresindeki çeşitli alanlarda 6000'den fazla kaya çizimi bulunmuştur. Alta'dan yaklaşık 5 kilometre uzaklıkta, Jiepmaluokta'daki en büyük alan, binlerce kaya çizimi içerir ve açık hava müzesine dönüştürülmüştür. Site, Storsteinen, Kåfjord, Amtmannsnes ve Transfarelv siteleri ile birlikte 3 Aralık 1985'te UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.[1] Norveç'in tek tarihöncesi Dünya Mirası Alanıdır.[2]

Kaya çizimleri, Tromsø Üniversitesi Kültür Bilimleri Bölümü'nden Profesör Knut Helskog tarafından beş ayrı gruba ayrıldı. Yapılan tarihlendirme çalışmaları sonucunda en erken boyamalar, M.Ö. 4200 yıllarına; en yeni oymalar M.Ö. 500 yıllarına tarihlendi. 2010'da araştırmacı Jan Magne Gjerde, en eski evreler için tarihleri 1000 yıl geriye çekti.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2017. 
  2. ^ "Rock Art of Alta (UNESCO World Heritage Centre)". 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Miken</span> Yunan anakarasında yer alan antik kent

Miken, Yunanistan'daki bir arkeolojik sit alanıdır. Atina'nın 90 km güneybatısında, Mora Yarımadası'nın kuzeydoğusunda, Argos'un 11 km güneyinde, Korint'in ise 48 km kuzeyinde bulunur. Sarayın bulunduğu tepeden Argolis ve onun ötesinde Saron Körfezi görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Alta Müzesi</span>

Alta Müzesi, Norveç'in kuzeyinde Alta yerleşim biriminde Kuzey Kutup Dairesi içerisinde yer alan bir müzedir. Müze Kuzey Norveç'te en çok ziyaret edilen yaz müzesidir. Yazları günlük 1.000'den fazla kişi müzeyi ziyaret etmektedir. Müzede yerel kültüre ait parçalar ve UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan kaya yazıtlarına ait sergiler burada yer almaktadır. Bu çevredeki eski yerleşim 11.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Müze Haziran 1991 yılında açılmış olup 1993 yılında Avrupa'nın En İyi Müzesi ödülünü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika'daki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Afrika'da 145 Dünya Mirası belirlemiştir. Bu sit alanları 35 ülkede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ajanta Mağaraları</span>

Ajanta Mağaraları, Hindistan'ın Maharashtra eyaleti, Aurangabad bölgesinde yer alır. Mağaralar, M.Ö. 2. yüzyıldan M.S. 480 ya da 650 yılına kadar tarihlendirilmektedir. Bölgede yaklaşık 30 Budist kaya mezarı yer almaktadır. Mağaralar, antik Hint sanatının en iyi örneklerindendir. Bölgede, jest ve mimiklerin kullanıldığı çizimler ve oymalar bulunmaktadır. UNESCO'ya göre, bunlar Budist dini sanatının başyapıtlarıdır ve Hint sanatını etkilemiştir. Mağaralar iki aşamalı olarak inşa edilmiştir, ilk grup M.Ö. 2. yüzyıldan başlamaktadır, ikinci mağara grubu ise eski hesaplara göre M.S. 400-650 ya da Walter M. Spink'e göre 460-480 gibi kısa bir aralıkta inşa edilmiştir. Site, Hindistan Arkeolojik Araştırması tarafından korunan bir anıt olup, 1983'ten beri UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almaktadır.

Çin'de 2016 yılı itibarı ile 50 adet Dünya Mirası bulunmaktadır. İlk olarak 1987'de Ming ve Qing Hanedanları İmparatorluk Sarayları, İlk Çin İmparatoru'nun Mozolesi, Mogao Mağaraları, Tai Dağı, Zhoukoudian Pekin Adamı Alanı ile Çin Seddi, son olarak 2016'da Shennongjia listeye dâhil edildi. Listedeki varlıklardan 35'i kültürel, 11'i doğal ve dördü karma alanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tanum Kaya Oymaları</span>

Tanum Kaya Oymaları, İsveç'in Bohuslän ilindeki Tanmshede semti yakınlarında yer alan petroglif kopleksidir. 1994 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Urnes Stave Kilisesi</span>

Urnes Stave Kilisesi, Norveç'in Sogn og Fjordane Eyaleti'ndeki Lustre belediyesindeki Ornes'te yer alan, 12. yüzyıldan kalma bir kilisedir. Solvorn köyündeki fiyordun doğu kıyısında, Hafslo Köyünün yaklaşık 5 kilometre doğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hua Dağı Kaya Boyamaları</span>

Zuojiang Huashan Kaya Sanatı Kültürel Peyzajı, Çin'in güneyindeki Guangxi eyaletinde, en az birkaç yüz yıllık bir süre boyunca kireç taşı uçurumlarında boyanmış tarihi kaya sanatı bölgesidir. Kaya boyamaları, Zuo Nehri'nin bir kolu olan Ming Nehri'nin batı kıyısında bulunur. Kaya sanatı alanı Nonggang Tabiat Koruma Bölgesi'nin bir parçasıdır ve Ningming ilçesinde Yaoda kasabasında bulunur. 15 Temmuz 2016'da, Zuojiang Huashan Kaya Sanatı Kültür Manzarası, Dünya Mirası olarak ilan edildi. Çin'deki 49. Dünya Mirası alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Moğol Altayları Petroglif Kompleksi</span>

Moğol Altayları Petroglif Kompleksi Batı Moğolistan'daki Bayan-Ölgii Kazak Yarı-Özerk Aymağında yer alan üç arkeolojik alan üzerine kurulmuş bir petroglif ve mezar anıtları grubudur. Altay Dağları üzerinde yer alır. Alan, 2011 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Kaya çizimleri en erkeni MÖ 11.000 ila MÖ 6.000 yılları arasında değişen 12.000 yıllık bir süreyi kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Alplerin çevresinde yer alan Tarihöncesi Kazık Evler</span>

Alplerin çevresinde yer alan Tarihöncesi Kazık Evler, M.Ö. 5000 - M.Ö. 500 yılları arasında Alplerde ve çevresindeki göllerin, nehirlerin veya sulak alanların kenarlarında inşa edilmiş bir dizi tarih öncesi kazık konut yerleşimleridir. 2011 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine Avusturya'da, Fransa'da (11), Almanya'da (18), İtalya'da (19), Slovenya'da (2) ve İsviçre'de (56) bulunan 111 site eklendi. Ayrıca, bu Dünya Mirası alanı, Slovenya'da listelenen ilk kültürel dünya mirası oldu.

<span class="mw-page-title-main">Spiennes'deki Neolitik Çakmaktaşı Madenleri</span>

Spiennes'deki Neolitik Çakmaktaşı Madenleri, Belçika'nın Mons şehrinin güneydoğusundaki Valon Bölgesi'ndeki Spiennes yakınlarında yer alır ve kuzey-batı Avrupa'da yer alan en büyük ve en eski Neolitik çakmak taşı madenlerinden birisidir. Madenler, MÖ 4.300 ve MÖ 200 yılları arasında Orta ve Geç Neolitik dönemde aktifti. 2000 yılı UNESCO tarafından sit alanı ve çevresi, "maden çıkarmak için kullanılan teknolojik çeşitliliği açısından dikkat çekici" olduğu için Dünya Mirası olarak ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ta' Ħaġrat Tapınakları</span>

Malta'daki Mġarr'da yer alan Ta' Ħaġrat Tapınakları, diğer birçok megalitik tapınakla birlikte UNESCO Dünya Mirası Sitesi olarak kabul edilmektedir. Bunlar Dünya'daki en eski dini mekanlar arasındadır. Büyük Ta' Ħaġrat Tapınağı, Ġgantija evresine ; küçük olan Saflieni evresinde tarihlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Røros</span> Norveçte belediye

Røros, Norveç'in Sør-Trøndelag eyaletinde yer alan bir kasaba ve belediyedir. Gauldal bölgesinin bir parçasıdır. Belediyenin idari merkezi Røros kentidir. Diğer köyler Brekken, Glåmos, Feragen, Galåa ve Hitterdalen'dir.

<span class="mw-page-title-main">Vegaøyan</span>

Vegaøyan (Norveççe) veya Vega Adaları (İngilizce), Norveç Denizi'nde yer alan ve kabaca Vega belediyesine karşılık gelen bir takımadadır. 2004 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Kuzey Kutup Dairesi'nin hemen güneyinde, Nordland eyaletindeki yaklaşık 6.500 küçük ada kümesi, Vega'nın ana adasını çevrelemekte ve Taş Devri'nden beri yerleşim görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Svabya Alpleri'ndeki Mağaralar ve Buz Devri Sanatları</span>

Svabya Alpleri'ndeki Mağaralar ve Buz Devri Sanatları, Almanya'da yer alan bir Dünya Mirası Alanıdır. 2015 yılında Dünya Mirasları Geçici listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vall de Boí'deki Katalan Romanesk Kiliseler</span>

Vall de Boí Kiliseleri, Lérida ili Alta Ribagorça'daki Vall de Boí'de yer alan ve 2000 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilen dokuz Erken Romanesk kilisedir.

<span class="mw-page-title-main">Monterozzi Nekropolü</span>

Monterozzi nekropolü, İtalya'nın Lazio kentindeki Tarquinia'nın doğusundaki bir tepede yer alan bir Etrüsk nekropolüdür. Nekropolde yaklaşık 6,000 mezar bulunmaktadır. Bunların en eskileri M.Ö. 7. yüzyıldan kalmıştır. Mezar taşlarının yaklaşık 200'ü fresklerle süslenmiştir. 2004 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pantalica Nekropolü</span>

Pantalica Nekropolü, Sicilya, İtalya'nın güneybatısında yer alan ve M.Ö. 7. - 13. yüzyıllara tarihlenen kaya mezarı koleksiyonudur. Nekropolde 5,000'den fazla mezar olduğu düşünülmektedir. Pantalica, Siraküza şehri ile birlikte 2005 yılında UNESCO Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Badanj Mağarası</span>

Badanj Mağarası, Bosna-Hersek'in Stolac kasabası yakınlarındaki Borojevići köyünde yer alan bir mağaradır. Küçük bir mağara olan Badanj Mağarası, 1976 yılında, MÖ 12.000 ila 16.000 yıllarına tarihlenen mağara gravürlerinin keşfinden sonra insanların dikkatini çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kobustan Petroglifleri</span>

Gobustan Kaya Sanatı, tarih öncesi ve Orta Çağ dönemlerinin flora ve faunasını, avcılığını, yaşam tarzlarını ve kültürünü temsil etmektedir. Kayalara yapılan oymalarda ilkel adamlar, dans ritüelleri, ellerinde mızraklı adamlar, hayvanlar, boğa güreşleri, deve kervanları, güneş ve yıldız resimleri yer almaktadır. Bu oymaların tarihi 5.000 – 20.000 yıl öncesine kadar gitmektedir.