İçeriğe atla

Altın elma

Yunan mitolojisi
Üzerinde Kadmos ile bir ejderha arasındaki dövüşün tasvir edildiği MÖ 550 civarına tarihlenen Eğriboz amforası
İlahlar
Kahramanlar ve kahramanlık
İlgili maddeler

Altın elma, çeşitli ulusal ve etnik halk efsanelerinde veya masallarda görülen bir unsurdur. Yinelenen temalar, canavarca bir düşman tarafından gizlenen veya çalınan altın elmaları alan bir kahramanı (örneğin Herkül veya Făt-Frumos) tasvir etmektedir.

Yunan mitolojisi

Altın elmalar üç Yunan efsanesinde görülmektedir:

Atalanta ve Melanion

Atalanta ve Melanion, Guido Reni, c. 1622 – 25

Hippomenes olarak da bilinen Melanion adlı bir taliple yarışan Atalanta adında bir avcı kadından bahsedilmektedir. Melanion yarışı kazanabilmek amacıyla Atalanta'nın dikkatini dağıtmak için altın elmaları kullandı.

Atalanta, bebekken babası tarafından terk edilmiş olsa da yetenekli bir avcı oldu ve Kalidon domuzu avındaki rolüyle beğeni topladı. Babası onu sahiplendi ve onunla evlenmek istedi. Ancak Atalanta evliliğin onun çöküşü olacağına dair bir kehanet nedeniyle evlenme konusunda isteksizdi. Güzelliğinden dolayı bir dizi talip kazandı ancak talibinin onu bir yarışta yenmesi şartıyla sonunda evlenmeyi kabul etti. Onu yenemeyen yarışmacılar idam edilecekti. Atalanta son derece hızlı koşabildiği için tüm talipleri yarışmayı kaybederek öldürüldü. Atalanta'nın adil bir yarışta yenilemeyeceğini anlayan Melanion, Afrodit'ten yardım diledi. Tanrıça ona üç altın elma verdi ve Atalanta'nın dikkatini dağıtmak için her seferinde bir tane düşürmesini söyledi. Atalanta her bir altın elmayı alacak kadar süre koşmayı bıraktı. Üç elmayı ve tüm hızını aldı ama Melanion sonunda yarışı ve Atalantayla evlenme hakkını kazandı.

Sonunda Thebes'e karşı Yedilerden biri olan oğulları Parthenopaios oldu. Evlilikleri, Zeus'u tapınaklarından birinde bir ilişki yaşayarak kızdırdıkları için aslana dönüştürüldüklerinden talihsizlikle sonuçlandı.

Paris ve Truva Savaşı

El Juicio de Paris, Enrique Simonet, 1904. Paris tanrıçaları incelerken sağ elinde altın elmayı tutmaktadır.

Zeus, Peleus ve Thetis'in evliliğini kutlamak için bir ziyafet düzenledi. Anlaşmazlık tanrıçası Eris, doğası nedeniyle davet edilmedi. Davetsiz olduğu törene üzerinde "ΤΗΙ ΚΑΛΛΙΣΤΗΙ" (Eski Yunanca|τῇ καλλίστῃ), Modern Yunanca : τη καλλίστη ti kallisti ; "en güzel için" - bkz. Kalisto) yazan altın bir elma attı. Üç tanrıça elmaya sahip çıktı: Hera, Athena ve Afrodit. Konuyu Zeus'un önüne getirdiler. Karışmak istemeyen Zeus görevi Truvalı Paris'e verdi. Paris daha önce boğa biçimindeki tanrı kendi ödüllü boğasını yendikten sonra Ares'e bir ödül verdiğinde örnek adaletini göstermişti. Zeus, elmayı Hermes'e verdi ve onu Paris'e teslim etmesini ve tanrıçaların kararını tartışmadan kabul edeceklerini söylemesini istedi. Her tanrıça elmayı almak istediğinden her biri kendi giysilerini çıkardı ve Paris'in huzuruna çırılçıplak çıktı. Tanrıçaların her biri ayrıca Paris'e elma karşılığında rüşvet olarak bir hediye teklif etti. Hera, onu Avrupa ve Küçük Asya'nın kralı yapmayı teklif etti, Athena ona bilgelik ve savaşta beceri teklif etti ve Afrodit, ona Kral Menelaus ile evli olan dünyanın en güzel kadını Spartalı Helen'in aşkını vermeyi teklif etti. Paris, Truva savaşına ve nihayetinde hem Paris'in hem de şehri Truva'nın yok olmasına neden olacak bir karar olan Afrodit'in teklifi Helen'i seçti.

Hera ve Hesperides

Hera'nın kendisine Zeus tarafından hediye edilen kutsal ağacında tamamı altından yapılmış elmalar yetişir. Ejderha Ladon, elmaları çalmaya çalışan herkesten ağacı korumak için gönderilmiştir. Heraklesin onbirinci görevi ise bu elmaları çalmaktır.

İrlanda mitolojisi

Altın Elma'nın rolü İrlanda mitolojisinde çok daha küçük ve daha az belirgindir. Çoğunlukla, Kelt Öteki Dünyası ile bağlantılı olan Gümüş Dal'ın bir sembolüdür.

Elma dalı

Altın elmalı gümüş dal, Echtra Cormaic masalında İrlanda deniz tanrısı ve Öteki Dünya koruyucusu Manannán mac Lir'e aittir. [a] Ama bu "elmalar" aslında farklı metinlere göre bir müzik dalında asılı " kırmızı altından toplar" [b] olarak bahsedilir ve neredeyse hiç biri meyve değildir. [c] İrlanda Dili Sözlüğü, bu örnekte "elmaları" "meyveler" değil "müzik topları" olarak tanımlamaktadır.

Bran mac Febail'in The Voyage of Bran adlı anlatıda karşılaştığı "kutsal elma ağacının çiçek açan gümüş dalı" karşılaştırma için sunulmuştur. Bu anlatımda altın elma meyveleri belirgin değildir. Bu dal, daha sonraki yorumcular tarafından Manannán mac Lir ile ilişkilendirilen Emain Ablach anlamına geldiği şeklinde yorumlanan "Emain"den gelir ancak Eleanor Hull'un gümüş dal hakkındaki monografisinde Ulstermen'den Emain Macha'dan başka bir şey olarak tanınmaz. [4]

Peri masalları

Ivan Tsarevich, Tsarevitch Ivan, Ateş Kuşu ve Boz Kurt'ta altın elmaları çalmaya çalışan Ateş Kuşunu yakalar.

Birçok Avrupa peri masalı, altın elmaların bir kraldan, genellikle bir kuş tarafından çalınmasıyla başlar:

  • " Tsarevitch Ivan, Ateş Kuşu ve Boz Kurt " (Rusça)
  • " Altın Kuş " (Almanca)
  • " Altın Deniz Kızı " (Romence)
  • " Dokuz Peahens ve Altın Elmalar " (Sırpça)
  • " Cesur Prâslea ve Altın Elmalar " (Hırsızın kuş değil zmeu olduğu Rumence)
  • " Üç Kardeş ve Altın Elma " (Hırsızın kuş değil zmey olduğu Bulgarca)
  • " Beyaz Yılan " (Almanca)

Modern edebiyat

William Butler Yeats'in "Gezgin Aengus'un Şarkısı" şiirinde şu satırlar vardır:

Nereye gittiğini öğreneceğim
Ve dudaklarını öp ve ellerini tut;
Ve uzun benekli çimenlerin arasında yürü,
Ve zaman ve zamanlar bitene kadar topla
Ayın gümüş elmaları,
Güneşin altın elmaları.

Popüler kültür

Altın elmalar ayrıca Minecraft,[5] Pokémon Mystery Dungeon , [6] Assassin's Creed ve Hello Neighbor gibi video oyunlarında öne çıkan öğelerdir.[7] Animated Tales of the World adlı TV dizisinde "Altın Elmalı Ağaç" bölümü bir adadaki altın elma ağacının etrafında gelişmektedir. Yaşlı bir adam üç erkek kardeşten adaya yelken açmalarını ister ve kim ona altın elma getirirse kızını onunla evlendirir.[8]

Fraggle Rock bölümü "Red's Blue Dragon" da altın elmalar görülür. Herkül efsanesinde olduğu gibi altın elmalar bir ejderha tarafından korunmaktadır.

Ayrıca Kamen Rider Gaim dizisinde de yer almaktadır.

Altın elma, Shazam! (2023) filminde, Hayat Ağacı'nın tohumu gibidir.

Ayrıca bakınız

  • Elmalar ve Portakallar
  • Yasak meyve
  • Deutscher Äpfel
  • Güneşin Altın Elmaları
  • Hesperidiyum
  • Idunn
  • Jambudvīpa

Açıklayıcı notlar

  1. ^ Bu hikaye on dördüncü ve on beşinci yüzyıllara ait çeşitli el yazmalarında mevcuttur; Ben. e. Ballymote Kitabı ve Lecan'ın Sarı Kitabı, Stokes tarafından düzenlenmiş ve çevrilmiş haliyle, Irische Texts'te, III. i. 183–229; cf. Voy. of Bran, i. 190 ff.; cf. Le Cycle Myth. Irl., pp. 326–33.
  2. ^ Fermoy kitabı versiyonu.
  3. ^ Standish H. O'Grady versiyonunda "elmalar" aynı zamanda "kırmızı altından"dır,[1] ayrıca Jacobs tarafından yoğunlaştırılmış biçimde yeniden basılmıştır.,[2] ve Leydi Gregory'nin yeniden anlatımında geçer.[3]

Kaynakça

  1. ^ O'Grady, Standish Hayes, (Ed.) (1857), "Faghail Craoibhe Chormaic mhic Airt" [How Cormac mac Airt Got his Branch], Toruigheacht Dhiarmuda Agus Ghrainne, Or The Pursuit After Diarmuid O'Duibhne and Grainne, the Daughter of Cormac Mac Airt, King of Ireland in the Third Century, Transactions of the Ossianic Society 3, ss. 212-229, 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Mart 2023 
  2. ^ Jacobs, Joseph, (Ed.) (1894). How Cormac Mac Art went to Faery. More Celtic Fairy Tales. Illustrated by John D. Batten. Londra: David Nutt. ss. 204-209; notes p. 233. 21 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023. 
  3. ^ Gregory, Augusta, Lady (1905). "Chapter XI. His Three Calls to Cormac". Gods and Fighting Men. Illustrated by John D. Batten. Londra: John Murray. ss. 115-121. 
  4. ^ Hull (1901).
  5. ^ "Golden Apple". 25 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Food (Mystery Dungeon) - Bulbapedia, the community-driven Pokémon encyclopedia". bulbapedia.bulbagarden.net. 9 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021. 
  7. ^ "Apple". helloneighbor.gamepedia.com. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2017. 
  8. ^ The Tree with the Golden Apples, 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 9 Kasım 2019 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

<span class="mw-page-title-main">Athena</span> Yunan mitolojisinde zeka, sanat, strateji, ilham ve başarı tanrıçası

Athena, Yunan mitolojisinde zekâ, sanat, strateji, ilham ve barış tanrıçasıdır. Roma mitolojisinde Minerva ile eşit kabul edilir. Babası Tanrıların başı Zeus, annesi ise Zeus'un ilk karısı olan hikmet tanrıçası Metis'tir. Sembolleri, kalkan, mızrak, zeytin dalı ve baykuştur. Mızrak savaşı, zeytin dalı barışı, gök gözlü baykuş da bilgeliği temsil eder. Athena, Atina kentinin baş tanrıçası ve koruyucusudur, kent ismini de ondan almıştır. Athena ve sembolize ettiği karakterler birçok kültürde benzer formlarda bulunur. Athena ayrıca Troya savaşında Akhaların yardımına koşup tahta atın yapılmasına yardım etmiştir. Athena özel bir kalkan taşır. Bu kalkan Aegis olarak isimlendirilmiştir. Kalkanın üzerinde, değişik süslemelerle birlikte Medusa'nın başının resmi bulunur. Bu kalkanın önünde en güçlü ordular bile bozguna uğrar. Zeus'un en sevdiği kızı olduğu için Zeus'un yıldırımlarını da bir tek o kullanabilir. Gigantlar arasındaki karşıtı Enceladus'dur.

<span class="mw-page-title-main">Herakles</span> Yunan mitolojisinde Zeusun oğlu olan büyük kahraman

Herakles veya Herkül, doğuştan Alkaios, Yunan mitolojisinde Zeus ve Miken kralının kızı Alkmene'nin oğlu ve Amfitrion'un üvey oğlu olan ilahî kahraman.

Helen veya Truvalı Helen, Argoslu Helen, Spartalı Helen ya da Latincede Helena; Yunan mitolojisine göre dünyanın en güzel kadınıdır. Zeus ile Leda veya Nemesis’in kızı olduğuna inanılan bu kadın; Klitemnestra, Kastor, Polluks, Philonoe, Foibe ve Timandra’nın da kardeşidir. Spartalı Menelaos ile evlenmiştir ve inanışa göre Hermione ile Nikostratus adında çocukları vardır. Troylu Paris tarafından kaçırılması, Truva Savaşı’nın en ciddi nedenidir.

<span class="mw-page-title-main">Zeus</span> Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli; göklerin şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısı

Zeus, "Tanrıların ve İnsanların Babası" ve Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli tanrıdır. Roma'da Jüpiter olarak da bilinir. Göklerin, şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısıdır. Çoğu zaman elinde bir şimşek ile resmedilmiştir. Bereket ile özdeşleşmiştir, yağmur ondan beklenir. Titan Kronos'un ve eşi Rhea'nın en küçük çocuğu ve oğludur. Tanrıça Hera'nın kocasıdır. Simgesi şimşeğin yanında boğa, kartal ve meşe ağacıdır. Aynı zamanda tanrıların kralı olduğu için taht ve asa ile de sık sık betimlenir. Ayrıca Athena'nın ona hediyesi olan Aegis'in de taşıyıcısıdır. Zeus'un en eski kült ve bilicilik merkezi Yunanistan'daki Dodona antik şehirdir. Habercisi oğlu Hermes'tir. Gigantlar arasındaki karşıtı Kral Porphyrion'dur.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin</span> Zeytin familyasından bir bitki türü

"Avrupa zeytini" anlamında Olea europaea botanik adlı zeytin, zeytingiller Oleaceae familyasından meyvesi yenen ve geleneksel olarak Akdeniz iklimine özgü bir ağaç türüdür. Tür, tüm Akdeniz ülkelerinin yanı sıra Güney Amerika, Güney Afrika, Çin, Avustralya, Yeni Zelanda, Meksika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yetiştirilir. Olea europaea, Olea cinsi için tip türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hera</span> Yunan mitolojisinde Zeusun eşi ve ablası olan tanrıça

Hera, Yunan mitolojisinde Zeus'un eşi ve ablası olan tanrıçadır. Roma'da Juno olarak bilinir. Babası Titanlardan Kronos, annesi Rhea'dır. Olympos tanrıları arasında kraliçe vasfına sahiptir ve Evlilik Kraliçesi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Atlas (mitoloji)</span>

Atlas, Yunan mitolojisinde Titan soyundan bir kişilik olup, Titanlar ile Olymposlu tanrılar arasında yaşanan iktidar savaşının sonunda Gökkubbe'yi taşımakla cezalandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Draco (takımyıldız)</span>

Draco ya da Ejderha takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Büyük ve Küçük Kepçeler arasından geçerek uzanan daha sönük yıldızlardan oluşan takımyıldız olarak bilinir. Ejderha'yı oluşturan yıldızların çizgisi, Küçük Kepçe'nin kasesinin etrafından sağa eğrilir ve sonra aşağıya kıvrılır. Daha sonra bu eğri ters döner ve doğuya (sağa) bir dirsek yapar. Küçük Kepçe'nin sonunda dörtgen bir kutu oluşturan dört yıldız, Ejderha'nın başıdır. Bu kutu, Küçük Kepçe'nin kasesi ile yaklaşık aynı büyüklükte ve parlaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Odisseia</span>

Odysseia ya da Odesa Homeros'un derlediği ünlü destanlarından biridir. Diğeri de İlyada'dır. Modern Batı kültürünü oluşturan temellerden biridir ve İlyada destanından sonra günümüze ulaşan ikinci en eski Batı edebiyatı örneğidir. Bilim adamları MÖ 8. yüzyılın sonlarında, Anadolu'nun bir kıyı kenti olan İyonya'da oluşturulduğunu tahmin etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Argonautika</span>

Argonautica Rodoslu Apollonios tarafından MÖ 3. yüzyılda yazılmış epik bir Yunan şiiridir.

<span class="mw-page-title-main">Truva Savaşı</span> Yunan mitolojisinde efsanevi savaş

Truva Savaşı, Yunan mitolojisinde M.Ö. 12. veya 13. yüzyıl civarında meydana gelen efsanevi bir çatışmadır. Savaş, Truvalı Paris'in Helen'i Sparta kralı kocası Menelaos'tan almasının ardından Akalar (Yunanlar) tarafından Truva şehrine karşı yürütülmüştür. Savaş Yunan mitolojisindeki en önemli olaylardan biridir ve başta Homeros'un İlyada'sı olmak üzere Yunan edebiyatının birçok eserinde anlatılmaktadır. İlyada'nın özü on yıl süren Truva kuşatmasının onuncu yılında dört gün iki gecelik bir dönemi anlatır; Odisseia ise savaşın kahramanlarından biri olan Odisseia'un eve dönüş yolculuğunu anlatır. Savaşın diğer bölümleri, fragmanlar halinde günümüze ulaşan epik şiirler döngüsünde anlatılır. Savaştan bölümler, Yunan tragedyası ve Yunan edebiyatının diğer eserleri ile Virgil ve Ovid gibi Romalı şairler için malzeme sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Hesperidler</span>

Hesperidler, güneşin battığı yerin perileri, Yunan mitolojisinde nemfler yani periler. Gecenin yani Nyks'in kızlarıdır. Bahçeleriyle ünlü Hesperidlerin bahçelerinin tam olarak nerede olduğu Antik Çağ yazarları arasında tartışma konusudur. Stesichorus ve Strabo'ya göre Hesperidler İber Yarımadası'nın güneyinde Tartessos'da bulunurlardı.

<span class="mw-page-title-main">Diomidis</span> Yunan Mitolojisinde Argos Kralı

Diomedes ya da Diomede Truva Savaşı'na katılmasıyla tanınan Yunan mitolojisinde bir kahramandır.

<span class="mw-page-title-main">Praksiteles</span> antik Yunan heykeltıraş

Atinalı Praksiteles, Büyük Kephisodotos'un oğlu olup MÖ 4. yüzyılın en tanınmış heykeltıraşlarından biriydi. Çıplak kadın figürünü gerçek boyutlarda heykellere uygulayan ilk heykeltıraştı. Tartışmasız biçimde Praksiteles'e atfedilen herhangi bir heykel bugüne ulaşmamış olsa da, eserlerinin birçok kopyası halen mevcuttur. Büyük Plinius gibi o dönemin yazarları, Praksiteles'in eserlerinden bahsetmiştir. Ayrıca heykeltıraşın pek çok ünlü eserinin resimlerini içeren, o dönemden kalma sikkeler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paris'in yargısı</span>

Paris'in Yargısı, Yunan mitolojisine ait Truva savaşı sırasında geçen bir öyküdür. Hikâyenin sonraki versiyonlarında olay, Roma'nın kuruluşu esnasında gerçekleşmiş gibi anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Guava</span> Mersingiller familyasından bir bitki türü

Guava Yaklaşık 100 kadar türü bulunur. Anavatanı Meksika, Orta Amerika ve Güney Amerika'nın kuzeyidir. Günümüzde Güney Asya, Hawaii, Karaipler ve Afrika'da ziraati yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Macar mitolojisi</span>

Macar mitolojisi, efsaneleri, masalları, olağanüstü öyküleri, insanüstü varlıkları ve tanrıları içeren bir anlatılar ve derlemeler bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Dionysiaka</span>

Dionysiaka (Dionysiaca) eski bir Yunan epik şiiridir ve Nonnus'un en önemli eserlerinden biridir. Dionysiaka, 48 kitaptan ve 20.426 satırdan oluşan bir destandır. Homeros lehçesi ve dactylic hexameters ile yazılmış günümüze ulaşan en uzun Grek-Roman şiiridir. Ana konusu Dionysos'un hayatı, Hindistan'a yaptığı sefer ve onun muzaffer dönüşüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hippomenis</span>

Yunan mitolojisinde Hippomenes (;, Melanion olarak da bilinir, Arkadyalı Amphidamas'ın veya Onchestus Kralı Megareus'un oğlu ve Atalanta'nın kocasıdır. Chiron'un müritlerinden biri olduğu ve zorlu meydan okumalara girişme hevesiyle diğerlerini geride bıraktığı biliniyordu. Yazıtlar ondan Kalidon avcılarından biri olarak bahseder.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.