İçeriğe atla

Altın Gözde Yansımalar

Altın Gözde Yansımalar
Reflections in a Golden Eye
Carson McCullers'in "Altın Gözde Yansımalar" (Reflections in a Golden Eye) romanının 1991 Türkçe baskısı (Cem Yayınevi)
YazarCarson McCullers
ÇevirmenlerNur Nirven-İsmail Hakkı Yılmaz (Telos Yayınları)
Nihal Yeğinobalı (Cem Yayınevi)
Mehmet H. Doğan (Can Yayınları)
İpek Babacan (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları)
ÜlkeABD
Dilİngilizce
KonularCinayet, psikolojik
TürRoman
Yayım1941 (özgün)
1991 (Telos ve Cem)
1993 (Can)
2014 (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) (Türkçe)
YayımcıTelos Yayınları (1991)
Cem Yayınevi (1991)
Can Yayınları (1993)
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (2014)
Sayfa98 (Telos), 103 (Can)
ISBN9755450025
Çağdaş Dünya Yazarları Dizisi (Cem)
Dünya Edebiyatı - Çağdaş Amerikan Edebiyatı
serisi

Altın Gözde Yansımalar, Amerikalı yazar Carson McCullers'ın 1941 yılında kitap olarak yayımladığı kısa romanının adıdır. Özgün adı Reflections in a Golden Eye olan roman, dört kez de Türkçeye çevrilmiştir. Romanın Türkçe adı özgün adının tam çevirisidir.

Romanlarında daha çok ABD'nin güneyinde yaşayan insanların sorunlarını işleyen Carson McCullers (1917-1967)'ın bu romanı kitap haline gelmeden önce ilk kez 1940'ta ABD'de 1867'den beri aylık yayımlanmakta olan Harper's Bazaar adlı ünlü moda dergisinde iki ay üst üste tefrika edildi. McCullers'in kendisi de ABD'nin güney eyaletlerinden Georgia'lıydı.

Özel yaşamında biseksüel olan Carson McCullers bu romanını, bir zamanlar âşık olduğu fakat karşılık bulamadığı İsviçreli gazeteci yazar Annemarie Schwarzenbach'a ithaf etmiştir. McCullers ve Schwarzenbach buna rağmen yine de arkadaş kalmayı becerebilmişler ve dostlukları sonra da devam etmiştir.

Konusu

Roman ABD'nin güney eyaletlerinden Georgia'da 1930'lu yılların sonunda, barış zamanında bir askeri üste geçer. Çevresinden tamamen yalıtılmış bu tesiste gündelik hayat dış görünüşte oldukça sıradan ve sıkıcıdır. Subaylar at gezilerine çıkarlar, subay eşleri partiler verirler, dedikodu yaparlar. Askeri kampta yüzme havuzu, golf tesisleri bile vardır. Burada erlerin bile yapacak fazla önemli işleri yoktur. Romanın bolca boş zamanı olan ve her biri diğerinden daha gizemli,içlerine kapanık ve tuhaf kahramanları vardır ve bu kahramanlar arasında tuhaf ilişkiler ve çapraz aşklar yaşanmaktadır.

Gizli eşcinsel, korkak ve beceriksiz Yüzbaşı Penderton (filmde binbaşı yapılmıştır), Yüzbaşının dişilik dolu ama henüz olgunlaşmamış şımarık ve seks düşkünü karısı Leonora, Lenorayla ilişkisi olan lojman komşuları ve aile dostları Binbaşı Morris Langdon (filmde Yarbay yapılmıştır) ve onun psikolojik sorunları olan karısı Alison, Alison'a bakıcılık yapan Filipinli efemine hizmetkar ve son olarak da Leonora'yı gizlice gözetleyen fetişist er L. G. Williams romanın 6 ana karakteridir.

Roman Türkiye'de ilk kez 1991'de Telos Yayınları tarafından yayımlamıştı. Romanın Türkçe çevirisini Nur Nirven ve İsmail Hakkı Yılmaz birlikte yapmışlardır.

Hepsi birbirinden tuhaf, yalnız, sevgisiz ve anlaşılmaz birer kapalı kutu olan bu karakterler birbiriyle takıntılıdır ve farkında olmadan birbirlerinin görüntüsünü yansıtan bir ayna görevi görürler. Askeri tesiste yaşam dışarıdan bakan biri için olanca sıradanlığıyla sürüp gidiyor gibi gözükürken, romanın birbirinden arızalı karakterlerinin tuhaf davranışlarına şahit olunur. Leonora, masasının çekmecesinde çıplak erkek resimleri saklayan, gizli eşcinselliğini bastırmak için pek de beceremediği erkeksi sporlara aşırı düşkünlük gösteren kocasını her fırsatta aşağılamaya ve küçük düşürmeye bayılır, ayrıca kocasını lojman komşuları Binbaşı Morris Langdon'la aldatır. Sürekli at binen eşcinsel yüzbaşı gizliden Er L. G. Williams'a aşıktır. Er Williams ise hem iç çamaşırı fetişisti hem de bir röntgencidir, geceleri Leonora'yı gözetler, bazen çırılçıplak ormanda at biner. Binbaşı Langdon'ın karısı Alison ise yıllar önce bebekleri öldükten sonra bunalıma girerek meme uçlarını bahçe makası ile budamış sinir hastası bir kadındır ve evlerinde kalan kadınsı tavırları olan Filipinli bir erkek hizmetkarla kendini avutur. Sonunda kampta her şeyi değiştiren bir cinayet işlenir.[1]

Türkçe çevirileri

Özgün adı "Reflections in a Golden Eye" olan roman, Türkiye'de ilk kez 1991 yılında Telos Yayınları'ndan Nur Nirven ve İsmail Hakkı Yılmaz'ın Türkçe çevirisiyle çıktı. Aynı yıl romanı bir kez de Cem Yayınevi Nihal Yeğinobalı 'nın Türkçesiyle yayımladı. Roman 1993 yılında Mehmet H. Doğan'in Türkçe çevirisiyle Can Yayınları tarafından bir kez daha yayımlandı. (ISBN 975-545-002-5) (ISBN 975-510-517-4) Şu anki mevcut basım ise, 2014 yılında, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'nca yapıldı.

Yıl Adı Yayınevi Çevirmen ISBN
1991Altın Gözde YansımalarTelos YayınlarıNur Nirven-İsmail Hakkı Yılmaz(ISBN 975-545-002-5)
1991Altın Gözde YansımalarCem YayıneviNihal Yeğinobalı(ISBN 975-406-321-4)
1993Altın Gözde YansımalarCan YayınlarıMehmet H. Doğan(ISBN 975-510-517-4)
2014Altın Gözde Yansımalar Türkiye İş Bankası Kültür Yayınlarıİpek Babacan(ISBN 978-605-332-0449)

Sinema uyarlaması

"Altın Gözde Yansımalar" (Reflections in a Golden Eye) 1967 yılında ABD'de aynı adla sinemaya da aktarıldı. John Huston'ın yönettiği ve önemli rollerinde Elizabeth Taylor, Marlon Brando, Brian Keith ve Julie Harris'in oynadıkları film Türkiye'de Parıltılı Gözler adıyla gösterime verilmişti.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Truman Capote</span> Amerikalı yazar (1924 – 1984)

Truman Capote, Amerikalı yazar. Truman Streckfus Persons olarak New Orleans'ta dünyaya gelen Capote'nin kısa öyküleri, romanları ve kurgusal olmayan yazıları arasında sinemaya da uyarlanmış Tiffany'de Kahvaltı ve Soğukkanlılıkla da yer alır.

<i>Cephede Eğlence</i>

Cephede Eğlence, 1970 ABD yapımı bir savaş-komedi filmidir. Özgün adı MASH olan film çevrildikten üç yıl sonra, Şubat 1973 tarihinde Türkiye'de de gösterilmiştir.

<i>Şeytan Ruhlu İnsanlar</i>

Şeytan Ruhlu İnsanlar 1955 Fransa yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Les Diaboliques olan film Türkiye'de Kasım 1957'de gösterilmişti.

<i>Aşk Hikâyesi</i> (film, 1970)

Aşk Hikâyesi 1970 ABD yapımı romantik-dramatik filmdir. Özgün adı Love Story olan film Kasım 1971'de Türkiye'de de gösterime girmiştir. Film birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de gişe rekorları kırmış, haftalarca gösterimde kalmıştır.

<i>Yaz Günüydü</i>

Yaz Günüydü 1971 ABD yapımı dramatik filmdir.Özgün adı Summer of '42 dur. Senaryosunu Herman Raucher'in kendi anılarına dayandırarak yazdığı filmi Robert Mulligan yönetmiş, önemli rollerinde Jennifer O'Neill, Gary Grimes, Jerry Houser ve Oliver Conant oynamışlardır. Filmin müziklerini Michel Legrand yapmış ve bu çalışması ile 1972 yılında En İyi Orijinal Müzik Akademi Ödülünü kazanmıştır.

<i>Parıltılı Gözler</i>

Parıltılı Gözler 1967 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Reflections in a Golden Eye olan film Türkiye'de 15 Nisan 1969 tarihinde sinemalarda gösterime girmişti.

<i>İnsanlar Yaşadıkça</i> (film, 1953)

İnsanlar Yaşadıkça, 1953 ABD yapımı dramatik savaş filmidir.

<i>Esrarengiz Yolculuk</i> (film) film

Esrarengiz Yolculuk, 1966 ABD yapımı bilimkurgu, macera filmidir. Özgün adı Fantastic Voyage olan film 1968 Mart ayında Türkiye'de gösterime girmişti.

<i>Şeref ve Cesaret</i>

Şeref ve Cesaret, (Özgün ismi: Hart's War, John Katzenbach'ın romanından uyarlanan, İkinci Dünya Savaşı'ndaki bir savaş esiri kampını konu alan 2002 Amerikan gerilim dram filmidir. Yönetmenliğini Gregory Hoblit'in yaptığı film Prag'daki Barrandov Stüdyolarında çekildi ve 15 Şubat 2002'de gösterime girdi. Başrolde Bruce Willis ve Colin Farrell'ın yer aldığı II. Dünya Savaşı yıllarında Alman esir kampında tutuklu Amerikalı askerlerinin kendi aralarındaki mücadelelerini, gururlarını ve kaçış planlarını anlatan filmdir.

<i>Gangsterin Kaderi</i>

Gangsterin Kaderi 1968 ABD yapımı polisiye gerilim filmidir. Özgün adı Bullitt olan film yıllar sonra TRT televizyonunda Hedef adıyla da gösterilmişti.

<i>Yeşil Yol</i> Stephen King tarafından yazılan dram, gizem romanı

Yeşil Yol, Amerikalı yazar Stephen King'in 1996 yılında yayımladığı korku/gerilim romanının adıdır. Özgün adı The Green Mile olan eser bir 'seri roman'dır. Artık çoğunlukla tek kitapta toplanarak roman olarak yayımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nora Roberts</span> Amerikalı yazar

Nora Roberts Amerikalı ünlü aşk ve macera romanları yazarıdır. 210'dan fazla roman yazmış, kitapları uzun süre en çok satanlar listesinde kalmış ve 35 ülkede basılmıştır. Ayrıca J. D. Robb takma adıyla 21. yüzyılda geçen Ölüm Serisi adında polisiye aşk romanları da yazmaktadır.

<i>Hükmedenler</i> (film)

Hükmedenler, 1978 ABD - İngiltere ortak yapımı bilimkurgu gerilim filmidir. Özgün adı Capricorn One olan film Türkiye'de sinemalarda Aralık 1979'da gösterilmiştir. Capricorn astronomide Oğlak Takımyıldızı, astrolojide de oğlak burcu anlamlarına gelmektedir. Capricorn One ise filmde Mars'a gidecek uzay aracının kod adıdır.

<i>Tek Gözlü Kahraman</i> Film

Tek Gözlü Kahraman, 1969 ABD yapımı dramatik savaş filmidir. Özgün adı Castle Keep olan film Türkiye'de 1973 yılında gösterime girmişti.

<i>Afrika Kraliçesi</i> (film) film

Afrika Kraliçesi, 1951 ABD İngiltere ortak yapımı romantik macera filmidir. Özgün adı The African Queen olan film Türkiye'de 1952-1953 sinema mevsiminde gösterime girmiştir. Mayıs 1973'te Sinematek'te gösterildikten sonra 2000'li yıllarda Türkçe dublajla DVD formatında da dağıtılmıştır.

<i>Batının Devleri</i>

Batının Devleri, 1969 ABD yapımı western macera filmidir. Özgün adı The Undefeated olan filmin Türkiye dağıtımcısı olan Fitaş Filmcilik, filmin Türkiye'de 1970-1971 sinema sezonunda "Dehşet Günleri" adıyla gösterileceğini ilan etmişti. Ancak film 13 Şubat 1971'de sinemalarda "Batının Devleri" adıyla gösterime girmiştir. 1984'te TRT Televizyonu'nda da aynı adla gösterilen film, 14 Eylül 1992 tarihinde Show TV'de Yenilmezler adıyla bir kez daha yayınlandı. Fransa'da Batının Devleri anlamına gelen Fransızca adıyla gösterilen filme Türkçe bir ad seçerken Fransızca adının referans alındığı anlaşılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Carson McCullers</span> Amerikalı yazar (1917 – 1967)

Carson McCullers Amerikalı yazar. Roman, kısa öykü, oyun, deneme ve şiir türlerinde eserler üretmiştir. İlk romanı Yalnız Bir Avcıdır Yürek, Amerika Birleşik Devletleri'nin güney eyaletlerindeki toplumdan dışlanmış, uyumsuz karakterlerin manevi yalnızlıklarını konu alır. Diğer eserlerinde de benzer mekanları ve temaları kullanmıştır.

<i>Değişen Dünyanın İnsanları</i> 1966 yapımı distopik bilim kurgu filmi

Değişen Dünyanın İnsanları, 1966 Birleşik Krallık-Fransa ortak yapımı distopik bilimkurgu filmdir. Özgün adı Fahrenheit 451 olan film birçok ülkede bu özgün adla gösterildi. İlk gösterimi Venedik Film Festivali'nde yapılan film Türkiye'de ilk kez 5 Mart 1968'de "Değişen Dünyanın İnsanları" adıyla sinemalarda gösterime girdi.

<i>Kayıp Kız</i> (film) 2014 ABD yapımı gerilim filmi

Kayıp Kız, David Fincher tarafından yönetilen ve aynı adı taşıyan 2012 romanından Gillian Flynn tarafından uyarlanan, 2014 ABD yapımı gerilim filmi. Filmin başrollerinde; Ben Affleck, Rosamund Pike, Neil Patrick Harris, Tyler Perry ve Carrie Coon yer almaktadır.

Yer Demir Gök Bakır, Yaşar Kemal'in Dağın Öte Yüzü üçlemesinin ikinci romanıdır. 1963 yılında yayımlandı. Üçlemede, Yalak köylülerinin yaklaşık olarak on üç aylık bir süreyi kapsayan yaşam mücadeleleri anlatılır. Yer Demir Gök Bakır'da köylülerin Adil Efendi'ye olan borçlarını ödeyemeyecek olmalarının onlarda yarattığı korku ve bu durumdan kurtulmak için bir ermişe dönüştürdükleri Taşbaş'ın öyküsü anlatılır. Bu yapıtta Muhtar Sefer ile Taşbaş arasındaki mücadele anlatının odağını oluşturur.