Altın üretimi - Turkipedia

Altın üretimi öncelikle, metalin yer altından çıkartılması, ön zenginleştirme için uygun işlemlerin uygulanması ve ardından uygun metalurjik (hidrometalurji/pirometalurji) işlemlerin uygulanmasıyla gerçekleştirilir.

Altın madenciliğinin ilk zamanlarında üretim basit madenci tavalarının kullanılmasıyla veya hidrolik madencilik ile gerçekleştirilmekteydi. Ancak günümüzde, büyük ölçekli üretim yapan şirketler, üretimi açık ocak işletmeciliği veya uygun olan lokasyonlarda madencilik şeklinde yapmaktadırlar.

Cevher yer altından çıkartıldıktan sonra yığın liçi ile zenginleştirilebilir. Bu aşamada, yer altından çıkan cevher uygun boyuta kırılıp/öğütüldükten sonra, sıvı geçirmez bir katman üzerine yığın şeklinde konulur. Liç aşamasında kullanılan siyanür, altını çözerek iyon halinde kendine bağlar. Solüsyon özel havuzlarda toplanarak, ileri işlemlerde kullanılır. Bu şekilde doğrudan liç yapılan cevherler genelde oksitlenmiş, düşük tenörlü cevherlerdir. Yüksek tenörlü veya sülfür içerikli olan altın metali siyanüre karşı dirençli olduğundan, siyanür liçi öncesi kavurma veya benzer bir işlem ile oksitlenmelidir.

Zenginleştirme

Günümüzde altın cevherleri tek başına bulunmamaktadır. Bunun yerine, yantaş içine dağılmış halde bulunmaktadırlar. Bu durumda, yantaştan ayrılan altın cevheri siyanür liçi ile çözündürülür. Solüsyona geçen altın iyonları aktif karbon üzerine adsorbe edilerek, solüsyondan sıyrılır. Sıyırılan altın iyonları elektrokazanım ile katı forma dönüştürülür. Katı forma alınan altın ise tekrar ergitilerek ingotlara dökülerek külçe altın üretimi tamamlanır.

Eğer altın, pirit veya arsenopirit gibi sülfür içerikli bir cevher içerisinde ise, flotasyon ile ön zenginleştirilme gerekmektedir. Flotasyon konsantresi ise kavurma işlemi ile oksitlendikten sonra liç işlemine tabi tutulur. Siyanür liçi düşük tenörlü altın cevherlerine uyulanmaktadır. Siyanür katı halde altını çözerek iyon formuna (sıvı) geçirir.

4Au + 8NaCN + O₂ + 2H₂O → 4NaAu(CN)₂ + 4NaOH

Refrakter Altın Üretimi

Refrakter altın temel olarak siyanüre ve aktif karbon adsorbsiyonuna direnç gösteren altın anlamındadır. Bu tür cevherden altın metali kazanmadan önce bazı ön işlemler yapılması gerekir. Bu amaçla uygulanabilecek prosesler:

Kavurma
Biooksidasyon
Basınç Oksidasyonu
Ultra İnce Öğütme

Elektronik ve diğer atıklardan Altın Üretimi

Altın, elektronik gibi bazı atıklardan geri kazanılabilir. Bu atıkların içindeki altın değerini korumaktadır. Ancak öncelikle plastik ve silikon parçalardan ayrılıp, tekrar safsızlaştırılması gerekir.

Elektronik parçalarda altının en yoğun bulunduğu alan, işlemci ayakları ve kart bağlantı portlarıdır. Buralardaki altın, ince bir tabaka halinde üretilmiştir. Bu nedenle ekonomik bir üretim için çok büyük miktarlarda atığa ihtiyaç vardır.

Dünyada Altın Üretimi

Altın Üretimi

	Dünya	2700
1	Çin	370
2	Avustralya	250
3	ABD	230
4	Rusya	205
5	Güney Afrika	170
6	Peru	165
7	Kanada	102
8	Endonezya	95
9	Özbekistan	90
10	Gana	89
11	Meksika	87
12	Papua Yeni Gine	60
13	Brezilya	56
14	Şili	45
	Dünyanın geri kalanı	686

Altın Takı Üretimi

Ülkeler	Üretim (ton)
ABD	220
Hindistan	695
Türkiye	303
Mısır	125
İtalya	284
Japonya	166
Çin	257

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Siyanür</span> hidrosiyanik asidin tuzu veya esteri olan çok güçlü bir zehir

Siyanür, bir karbon ve ona üçlü bağ ile bağlanmış bir azot içeren C≡N grubuna sahip kimyasal bileşiklere verilen addır. Bu grup aynı zamanda siyano grubu olarak da bilinir. Organik ve inorganik çeşitleri bulunan siyanürler özellikle endüstride kullanılmaları için üretilmektedir. İnorganik siyanüre örnek olarak çok zehirli potasyum siyanür, organik siyanüre örnek olarak da düşük toksisiteli asetonitril verilebilir. Her siyanür yüksek oranda zehirli değildir.

Kimyada, sülfür terimi -2 yükseltgenme seviyesinde kükürt içeren kimyasal bileşiklerin birkaç tipi için kullanılır.

Demir, simgesi Fe ve atom numarası 26 olan kimyasal bir elementtir.

<span class="mw-page-title-main">Gümüş</span> sembolü Ag ve atom numarası 47 olan kimyasal element

Gümüş, elementlerin periyodik tablosunda simgesi Ag olan, beyaz, parlak, değerli bir metalik element. Atom numarası 47, atom ağırlığı 107,87 gramdır. Erime noktası 961,9 °C, kaynama noktası 1950 °C ve özgül ağırlığı da 10,5 g/cm³'tür. Çoğu bileşiklerinde +1 değerliklidir. Günümüzde Dünya'da 55 yıllık gümüş rezervi kaldığı tahmin ediliyor. Yeni gümüş rezervleri keşfedilmezse 2078 yılında Dünya'daki gümüş rezervlerinin tükenebileceği tahmin ediliyor. En çok gümüş üretimi yapan ülkeler Meksika, Çin, Peru Şili ve Avustralya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Nikel</span> atom numarası 28 olan ve simgesi Ni olan kimyasal bir element

Nikel, atom numarası 28 olan ve simgesi Ni olan kimyasal bir elementtir.

<span class="mw-page-title-main">Çinko</span> Element

Çinko, sembolü Zn, atom numarası 30 olan kimyasal bir elementtir. Oda sıcaklığında hafif kırılgan bir metaldir ve oksidasyon giderildiğinde parlak gri bir görünüme kavuşur. Periyodik tablonun 12. (IIB) grubunun ilk elementidir. Bazı açılardan çinko kimyasal olarak magnezyuma benzer: her iki element de yalnızca bir normal oksidasyon durumu (+2) gösterir ve Zn²⁺ ve Mg²⁺ iyonları benzer boyuttadır. Çinko, Dünya kabuğundaki en bol bulunan 24. element olup beş kararlı izotopu vardır. En yaygın çinko cevheri, bir çinko sülfür minerali olan sfalerittir.

Kurşun (Pb) atom numarası 82, atom kütlesi 207,19 olan mavi-gümüş rengi karışımı bir elementtir. 327,5 °C'ta erir ve 1740 °C'ta kaynar. Doğada, kütle numaraları 208, 206, 207 ve 204 olmak üzere 4 kararlı izotopu vardır.

Çelik, demir elementi ile genellikle %0,02 ila %2,1 oranlarında değişen karbon miktarının bileşiminden meydana gelen bir alaşımdır. Çelik alaşımındaki karbon miktarları çeliğin sınıflandırılmasında etkin rol oynar. Karbon genel olarak demir'in alaşımlayıcı maddesi olsa da demir elementini alaşımlamada magnezyum, krom, vanadyum ve tungsten gibi farklı elementler de kullanılabilir. Karbon ve diğer elementler demir atomundaki kristal kafeslerin kayarak birbirini geçmesini engelleyerek sertleşme aracı rolü üstlenirler. Alaşımlayıcı elementlerin, çelik içerisindeki, değişen miktarları ve mevcut bulundukları formlar oluşan çelikte sertlik, süneklilik ve gerilme noktası gibi özellikleri kontrol eder. Karbon miktarı yüksek olan çelikler demirden daha sert ve güçlü olmasına rağmen daha az sünektirler.

Flotasyon veya yüzdürme yöntemi, üretilecek cevherin suya yatkınlığı (hidrofilik) ve suya karşıtlığı (hidrofobik) özelliklerini kullanarak sıvı içerisinde kabarcık oluşturarak suda yüzmesi veya batması ile diğer malzemelerden ayrılmasını sağlayan bir zenginleştirme yöntemidir.

Liç işlemi temel olarak hidrometalurjik zenginleştirme yöntemlerinden biridir. Pirometalurjik işlemlere kıyasla, liçin uygulaması çok daha kolay ve işlem sırasında herhangi bir gaz salınımı olmadığı için çevreye çok fazla zarar vermemektedir. Liçin tek dezavantajı ise, düşük sıcaklık nedeniyle kimyasal reaksiyonların yavaş gerçekleşmesi ve bunun sonucunda tüm işlemin yavaş olmasıdır.

Cevher hazırlama, temel olarak, kıymetli mineralleri cevherden ayırma işlemidir. Endüstriyel ölçekli cevher hazırlama işlemleri birçok aşamadan oluşur. Cevher temelde fiziksel, kimyasal ve fizikokimyasal özelliklerinden oluşan farklara göre ayrılmaktadır.

Hidrometalurji temel olarak, sıvı kimyasalların kullanılmasıyla uygulanan ekstraktif metalurji yöntemlerden biridir. Temel amaç, kıymetli metalleri cevherden ayırmak, zenginleştirmek veya geri dönüştürmektir.

Pirometalurji ekstraktif metalurji dallarından biridir. Temel amacı; kıymetli metalleri kazanmak için, cevhere bir dizi ısıl işlem uygulamak ve malzemenin bu işlemler sonucu fiziksel ve kimyasal olarak değişime uğramasını sağlamaktır. Bu şekilde kıymetli metallerin kazanılması hedeflenir.

Kavurma işlemi, oksijen gazı ve katıların yüksek sıcaklıkta tepkimeye girmesi olarak tanımlanabilir. Cevheri oksitlemek için uygulanan bir yöntemdir. Genelde ön işlem olarak uygulanan kavurmanın temel amacı; gaz ile tepkimeye sokulan katının, safsızlaştırma ve ileri rafinasyon işlemlerinde daha kolay ve hızlı tepkimeye girmesini sağlamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Demir cevheri</span>

Demir cevheri ekonomik anlamda demir çıkarılabilen tüm kaya ve taş parçalarına denir.

Potasyum ferrosiyanür formülü K₄[Fe(CN)₆] • 3H₂O olan bir kimyasal bileşiktir. Potasyum ferrosiyanür metal kompleks bileşiğinin [Fe(CN)₆]⁴⁻ potasyum tuzudur. Bu tuz limon sarısı monoklinik kristallerden oluşmuştur.

Potasyum ferrisiyanür K₃[Fe(CN)₆] formülü ile gösterilen inorganik bileşiktir. Bu parlak kırmızı tuz, oktahedral olarak koordine edilmiş [Fe(CN)₆]³⁻ iyonu içerir. Suda çözünür ve çözeltisi bir miktar yeşil-sarı flüoresans gösterir. 1822 yılında Leopold Gmelin tarafından keşfedilmiştir ve başlangıçta ultramarin boyalarının üretiminde kullanılmıştır.

Yerinde geri kazanım veya çözelti madenciliği olarak da adlandırılan yerinde liç işlemi, maden yatağına açılan sondaj delikleri aracılığıyla bakır ve uranyum gibi mineralleri kazanmak için kullanılan bir madencilik işlemidir. Yerinde liç, doğal olarak katı halde bulunan mineralleri çözerek çalışır. Çözeltide doğal olarak oluşan malzemelerin geri kazanımı için bakınız: Tuzlu su madenciliği.

Maden atıkları, bir cevherin ekonomik olmayan kısmından değerli fraksiyonu ayırma işleminden sonra arta kalan malzemelerdir. Artıklar, bir cevher veya mineral gövdesinin üzerinde yer alan ve madencilik sırasında işlenmeden yer değiştiren atık kaya veya diğer malzemeler olan aşırı yükten farklıdır. Maden atıkları, insanlığın ürettiği en büyük atık miktarıdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.