Altınözü
| Altınözü | |
|---|---|
 | |
 Hatay ili siyasi haritası | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Hatay |
| Coğrafi bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Cem Gümrükçü[1] |
| • Belediye başkanı | Rıfat Sarı (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 392 km² |
| Rakım | 27 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 61.106 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 31750 |
| İl alan kodu | 0326 |
| İl plaka kodu | 31 |
Altınözü, Hatay'ın güneydoğusunda yer alan, Suriye ile sınırı olan ilçelerindendir. Bağlı 48 mahallesi vardır.
Toprağı tarıma elverişli olup, en yoğunu zeytincilik olmak üzere, tütün, buğday, arpa, biber ve çeşitli sebze meyveler yetiştirilir. Hatay'da zeytin tarımının en yoğun olduğu ilçedir. İlçede, sulamada kullanılan yapay bir gölet olan Yarseli Barajı vardır.
Bunun yanında Türkiye ve Suriye ortaklığı ile Asi Nehri üzerinde yapımı devam eden Dostluk Barajı'nın tamamlanması ile kış aylarındaki taşkınların önlenmesi ve 10 bin hektar alanın sulanması sağlanabilecek. Ayrıca baraj sulamanın yanında balıkçılık, rekreasyon ve su sporlarının yapılabileceği şekilde tasarlanacak. Ayrıca ilçede daha önce bulunan Altınözü Karbeyaz (Yiğityolu) sınır kapısı, yaklaşık 1970 Yılına kadar aktif olarak faaliyet gösterdi. Türkiye ile Suriye arasında yaşanan bir takım gerginliklerden dolayı kapı kapatıldı ve açılması için girişimde bulunulmadı.
Tarih ve coğrafya
1945 yılında Fatikli Mahallesi'nde kurulan ilçe teşkilatı, 1950 yılında Yenişehir Mahallesi'ndeki yerine taşınmıştır. Kuseyr Yaylası'nın aşağı ve orta kesimini içine alan ve Hatay'ın güney bölümüne düşen 392 km² bir alanı kapsamaktadır.
Kuzeyi Antakya, batısı Yayladağı, güneyi ve doğusu Suriye ile çevrilidir. Sınır uzunluğu 50 km'dir. Altınözü ilçesi, Hatay ilinin güneydoğusunda yer almış olup güneyden kuzeye doğru uzanan bir plato durumundadır. Yayladağı İlçesinden başlayan bu durum Amik Ovası'nda son bulur. İlçenin güneybatısında Yayladağı, doğusunda Suriye Dağları ile Asi Nehri, batı ve kuzey batısında Habibi Neccar Dağı, kuzeyi ise Amik Ovası ile çevrilidir. Kozkalesi'nden çıkan Kuseyr Çayı, Altınözü'nden geçerek Antakya merkez köylerinden Bohşin (Madenboyu) Köyü yakınında Asi Nehri ile birleşir. İklim olarak Akdeniz iklimi ile karasal iklim arasında bir geçiş arz eder. İlçede ana ekonomik etkinlik tarım ve hayvancılıktır. Altınözü'nün toprakları hemen hemen her türlü tarıma elverişlidir. Altınözü adını, bu yörede yapılan kazı çalışmalarında çok miktarda altın bulunduğu için, özellikle Bizans dönemine ait kalıntılar içinde bulunan altınların etkisi olduğu söylenir. İlçenin kırmızı biberi dünyada ün salmıştır.[] Hatay ilinde zeytinciliğin en yoğun olduğu yer Altınözü'dür, ayrıca dünyanın en erken zeytin hasadı Altınözü'nde yapılmaktadır. Türkiye'nin en çok traktörüne sahip ilçesi Altınözüdür.[] İlçede zeytinciliğin yanında buğday, arpa, tütün, biber, domates basta olmak üzere patlıcan, salatalık, kabak, fasulye, börülce v.s. bitkilerin üretimi yapılmaktadır. İlçe arazilerinde her türlü meyvecilik üretimi az da olsa yapılmaktadır.
Altınözü adının Osmanlılar zamanında verildiği, o devirde Fatikli mahallesinde düzenlenen tapu kayıtlarından Altınözü isminin geçmesinden anlaşılmaktadır. Altınözü, Müslüman Araplarca alınmasından sonra kale tipi şato anlamına gelen Kasr denilmeye başlanmış ve zamanla bu kelime bozularak, halk arasında Kuseyr denilmeye başlanmıştır. Haçlı seferleri sırasında Frankların eline geçmiş ve durum 150 yıl devam etmiştir. Ancak Memluk Sultanı Baybars daha sonraları Kuseyr (Altınözü) mıntıkasını ele geçirmiş ve bu bölgede 1515 yılına kadar hakimiyetini sürdürmüştür.
Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim 1515 ve 1517 yılları Mısır seferi sırasında Kuseyr mıntıkasını Osmanlı'lara bağlamış ve buralarda fazla altın olduğu için Altınözü adı verilmiştir. II. Abdulhamit'in toprak reformu sırasında Altınözü Halep Vilayetine bağlanmıştır. 1918 ve 1921 yılları I. Dünya Savaşı sonrasında Altınözü'nde bir çete kurulmuş, bu çete Türkiye-Fransa arasında imzalanan 1921 Ankara anlaşmasına kadar Fransızları 3 yıl süreyle Altınözü'ne sokmamıştır. Ancak Ankara antlaşmasından sonra Altınözü'ne giren Fransızlar ta ki Hatay'ın Türkiye'ye katılışı olan 23 Temmuz 1939'a kadar çetelerle uğraşmıştır. Hatay'ın Türkiye'ye ilhakı ile bu durum son bulmuştur. Hatay il ilan edildikten sonra Altınözü de ilçe olarak 1945 yılında Hatay'a bağlanarak 9 ilçeden biri olmuştur.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1945[4] | 29.391 | 2.822 | 26.569 |
| 1950[5] | 32.988 | 2.636 | 30.352 |
| 1955[6] | 31.205 | 2.871 | 28.334 |
| 1960[7] | 33.999 | 3.223 | 30.776 |
| 1965[8] | 32.835 | 3.312 | 29.523 |
| 1970[9] | 44.340 | 4.642 | 39.698 |
| 1975[10] | 45.577 | 5.158 | 40.419 |
| 1980[11] | 43.418 | 4.692 | 38.726 |
| 1985[12] | 53.304 | 5.792 | 47.512 |
| 1990[13] | 58.288 | 6.518 | 51.770 |
| 2000[14] | 59.167 | 5.352 | 53.815 |
| 2007[15] | 61.323 | 8.171 | 53.152 |
| 2008[16] | 63.117 | 7.428 | 55.689 |
| 2009[17] | 62.256 | 7.458 | 54.798 |
| 2010[18] | 60.591 | 7.199 | 53.392 |
| 2011[19] | 60.198 | 7.379 | 52.819 |
| 2012[20] | 59.169 | 7.399 | 51.770 |
| 2013[21] | 61.882 | 61.882 | veri yok |
| 2014[22] | 61.341 | 61.341 | veri yok |
| 2015[23] | 60.743 | 60.743 | veri yok |
| 2016[23] | 60.554 | 60.554 | veri yok |
| 2017[23] | 60.603 | 60.603 | veri yok |
| 2018[23] | 61.106 | 61.106 | veri yok |
| 2019[23] | 60.745 | 60.745 | veri yok |
| 2020[23] | 60.589 | 60.589 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kardeş şehirler
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2009.
- ^ "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Komutanlığı. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2015.
- ^ "ALTINÖZÜ İçin 5 Günlük Hava Tahmini". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2015.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Altınözü Nüfusu - Hatay". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Hatay Altınözü Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Kardeş şehir oldular". haber. hataygazetesi.com. 27 Mayıs 2023. 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2023.
Dış bağlantılar
- T.C. Altınözü Kaymakamlığı 16 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- T.C. Altınözü Belediyesi 16 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
