İçeriğe atla

Alman Ulusal Halk Partisi

Alman Ulusal Halk Partisi
Deutschnationale Volkspartei
KısaltmaDNVP
Kuruluş tarihi1918
Kapanış tarihi1933
ÖnceliAlman Muhafazakâr Partisi
Hür Muhafazakâr Parti
Alman Vatanı Partisi
Ulusal Liberal Parti
Gençlik koluBismarck Gençliği
Silahlı kanadıStahlhelm, Bund der Frontsoldaten
Medya holdingiHugenberg Grubu
Kadın koluKraliçe Louise Örgütü (Gayriresmi)
Üyelik950,000
İdeolojiAlman milliyetçiliği
Millî muhafazakârlık
Monarşizm
Antisemitizm
Sağ popülizm
Antikomünizm
Sosyal muhafazakârlık
Siyasi pozisyonSağ[1][2] ve aşırı sağ[3][4]
DiniProtestanlık
Resmî renklerSiyah, beyaz, kırmızı
Parti bayrağı
Weimar Cumhuriyeti

Alman Ulusal Halk Partisi (Almanca: Deutschnationale Volkspartei), Almanya'nın Weimar Cumhuriyeti döneminde ulusal muhafazakâr ve milliyetçi bir siyasi parti. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin (NSDAP) yükselişinden önce Weimar Cumhuriyeti'nin en büyük milliyetçi partisiydi.

Tarihçe

Alman Ulusal Halk Partisi 1918'de Alman Muhafazakâr Partisi, Hür Muhafazakâr Parti, Alman Vatanı Partisi ve Ulusal Liberal Parti'nin birleşmesiyle kuruldu.

1930 seçimleri kampanyasında DNVP'liler

Parti, Weimar Cumhuriyeti'nin demokratik anayasasına karşı muhalefet ederek eski monarşi rejimini destekledi. Genellikle toprak sahipleri ve zengin sanayiciler tarafından desteklenen DNVP, Versay Antlaşması'nı da reddediyordu. Son derece Alman milliyetçisi ve muhafazakâr olan bu parti ilk olarak monarşinin geri gelmesini istedi, daha sonraları ise otoriter bir devlet kurulması fikrini destekledi. NSDAP ile ittifak kurmadan önce Alman Halk Partisi'nden (DVP) destek gördüler.

1924 seçimlerinde % 21 oy alan DNVP'nin bu başarısı 1928 seçimlerinde % 14'e gerileyince eski parti lideri Kuno Graf von Westarp'ın yerine Alfred Hugenberg geçti. 1929'da eski başkan Kuno Graf von Westarp ile beraber DNVP'den ayrılan üyeler Muhafazakâr Halk Partisi'ni kurdular. Birçok işçi ve köylü az aristokrat ve daha çok popülist olan NSDAP'yi desteklemeye başladı, böylelikle DNVP'ye verilen destek azaldı. DNVP yalnızca üst-orta sınıf ve üst sınıf tarafından desteklenen ufak bir parti oldu.

1932 seçimleri için propaganda afişi. "Siyah-Beyaz-Kırmızı koalisyon": Alfred Hugenberg, Franz von Papen ve Franz Seldte

1931 yılında DNVP'nin silahlı kanadı Stahlhelm, NSDAP ile "Harzburg Cephesi" olarak adlandırılan bir ittifak kurdu. DNVP bu ittifak aracılığıyla nasyonal sosyalistleri kontrol altına almak istiyordu. Ancak kurulan bu ittifak sayesinde NSDAP finansman ve siyasi saygınlık meselelerinde daha da güçlendi ve DNVP nasyonal sosyalistlerin gücüne güç katmaya hizmet etti.

Yeni bir hükûmetin bir türlü kurulamadığı Almanya'da Cumhurbaşkanı Hindenburg, DNVP'den şansölye adayı olan Franz von Papen'i göreve getirdi. Papen'in şansölyeliği yalnızca 1 Haziran-17 Kasım 1932 tarihleri arasında sürdü. Nasyonal sosyalist olmayan milliyetçi ve muhafazakâr DNVP'li parti yöneticileri NSDAP lideri Adolf Hitler'e destek vererek şansölye olması koşulunda onu denetimleri altına alabileceklerini düşünüyorlardı, ancak bekledikleri gibi olmayacaktı. 1933'te Hindenburg, Hitler'i şansölye ilan etti. NSDAP'nin iktidara gelmesiyle Hitler'in kabinesindeki DNVP'li üyeler, NSDAP'li olmaya zorlandı ve birçoğu NSDAP'ye geçti, akabinde DNVP kendini feshetti. Partinin silahlı kanadı Stahlhelm ise 1935'te Sturmabteilung'a (SA) entegre oldu.

Parti liderleri

  • Oskar Hergt (1918-1924)
  • Johann Friedrich Winckler (1924-1926)
  • Kuno Graf von Westarp (1926-1928)
  • Alfred Hugenberg (1928-1933)

Federal seçim sonuçları

Seçim Oy % Sandalye +/–
19193,121,479 10.27 (#4)
44 / 423
1920 4,249,100 15.10 (#3)
71 / 459
artış 27
1924 (Mayıs) 5,696,475 19.50 (#2)
95 / 472
artış 24
1924 (Aralık) 6,205,802 20.50 (#2)
103 / 493
artış 8
1928 4,381,563 14.20 (#2)
73 / 491
azalış 30
1930 2,457,686 7.03 (#5)
41 / 577
azalış 30
1932 (Temmuz)2,178,024 5.91 (#5)
37 / 608
azalış 4
1932 (Aralık)3,792,563 8.34 (#5)
52 / 584
artış 15
1933 (Mart)3,136,760 7.97 (#5)
52 / 647
Sabit 0

Kaynakça

  1. ^ Jones, Larry Eugene; Retallack, James (1992). Introduction. Elections, Mass Politics and Social Change in Modern Germany: New Perspectives. Cambridge University Press. s. 11. 
  2. ^ Stibbe, Matthew (2010). Germany, 1914–1933: Politics, Society and Culture. Pearson Education. s. 212. 
  3. ^ Caldwell, Peter C. (1997), Popular Sovereignty and the Crisis of German Constitutional Law: The Theory & Practice of Weimar Constitutionalism, Duke University Press, s. 74 
  4. ^ Caldwell, Peter C. (2008), "The Citizen and the Republic in Germany, 1918–1935", Citizenship and National Identity in Twentieth-Century Germany, Stanford University Press, s. 48 

İlgili Araştırma Makaleleri

Nasyonal sosyalizm ya da Nazizm, kökten Yahudi aleyhtarı, ırkçı, aşırı milliyetçi, völkisch, sosyal Darwinist, anti-komünist, anti-liberal ve anti-demokratik bir ideolojidir. İtalya'da Benito Mussolini önderliğinde kurulan faşizm akımından etkilenerek ortaya çıkmıştır. Meydana gelişi Almanya'da gerçekleşen ve temel ilkeleri Adolf Hitler tarafından ortaya konan nasyonal sosyalizm, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin 30 Ocak 1933'ten Almanya'nın II. Dünya Savaşı'nda teslim olduğu 8 Mayıs 1945 tarihine kadar, 12 yıl 3 ay iktidarda olduğu dönem boyunca Almanya'nın resmî ideolojisi olarak uygulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Cumhuriyeti</span> 1918/1919–1933 yıllarında Almanya

Weimar Cumhuriyeti, Almanya'da, Philipp Scheidemann'ın 9 Kasım 1918 tarihinde cumhuriyetin kurulduğunu ilan etmesi ile başlayıp 30 Ocak 1933 tarihinde Adolf Hitler'in şansölye olmasına kadar süregelmiş döneme verilen isimdir. “Weimar Cumhuriyeti” adı tarih yazımı için kullanılan bir terimdir. Bu adın kaynağı, I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkılması sonucu lağvedilen Alman monarşisi yerine millî meclisin yeni anayasayı oluşturmak için 1919 yılında toplandığı Weimar kentidir. Parlamenter demokrasiye dayanan bir rejimin kurulmuş olduğu bu dönemde “Deutsches Reich” yani Alman İmparatorluğu adı muhafaza edildi. Almanya'da liberal demokrasi yerleştirmek için yapılan bu ilk girişim, yoğun sivil anlaşmazlıkların ve ekonomik sorunların olduğu bir dönem getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Reichstag Yangını</span> Berlindeki Reichstag binasına 27 Şubat 1933 tarihinde düzenlenen kundaklama saldırısı

Reichstag Yangını, Hitler'in sebep gösterip ülkede düzeni sağlamak adına 24 Mart 1933'te Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un imzasıyla elde ettiği diktatöryal güce kavuşmasından önce Alman parlamentosunun toplandığı Reichstag binasında 27 Şubat 1933 akşamı çıkmış olan yangındır. Yangınla ilgili ilk rapor, saat 21:00'den kısa bir süre sonra, bir Berlin itfaiye istasyonuna bir alarm çağrısı geldiğinde geldi. Polis ve itfaiye ekipleri geldiğinde, Temsilciler Meclisi alevler içinde kaldı. Polis binanın içinde kapsamlı bir arama yaptı ve orada tutuklanan Van der Lubbe'yi buldu.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası</span> 1933ten 1945e dek Nazi Partisi yönetimindeki Almanya

Nazi Almanyası, Almanya’nın 1933 ile 1945 yılları arasında, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) idaresi altında, tek parti rejimine dayalı yönetim sistemiyle “Führer” unvanlı hükûmet (1933-1945) ve devlet başkanı (1934-1945) Adolf Hitler’in liderliğinde egemenlik sürdüğü döneme verilen isim. Alman tarihi içerisinde “Reich”ların üçüncüsüdür; bundan dolayı Üçüncü Reich ismiyle de nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Paul von Hindenburg</span> Alman mareşal ve devlet adamı (1847–1934)

Paul von Hindenburg, Prusyalı-Alman mareşal ve devlet adamıdır. 1925-1934 yılları arasında Almanya'nın ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Röhm</span>

Ernst Röhm, Alman subay, siyaset adamı, Sturmabteilung (SA) örgütünün kurucusu ve kumandanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kurt von Schleicher</span> Alman Politikacı ve Weimar Cumhuriyeti Şansölyesi

Kurt von Schleicher, Adolf Hitler'in iktidara gelmesinin arifesinde Weimar Cumhuriyeti'nin şansölyeliğini yapmış (1932-33) Alman asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Bıçaklar Gecesi</span> Nazi Almanyasında politik tasfiye

Uzun Bıçaklar Gecesi (Almanca:

<span class="mw-page-title-main">Nazi sembolizmi</span> Nazi hareketi tarafından kullanılan semboller

Yirminci yüzyılın başlarında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) grafik sembolizmi aşırı kullanımıyla dikkat çekmekteydi, özellikle ana sembol olan Hakenkreuz partinin ana sembolü olarak kullanılıyor ve Nazi Almanyası'nın bayrağını oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Hugenberg</span> Alman politikacı (1865-1951)

Alfred Ernst Christian Alexander Hugenberg etkili bir Alman iş adamı ve siyasetçiydi. Yirminci yüzyılın ilk otuz yılı boyunca Almanya'daki milliyetçi siyasetin önemli bir figürlerinden biri olan Hugenberg, 1920'lerde ülkenin önde gelen bir basın yayın organının sahibi oldu. Alman Ulusal Halk Partisi'nin lideri olarak Adolf Hitler'in Almanya Şansölyesi olmasında rol oynadı ve 1933'te Hitler'i kontrol etmek ve kendi aracı olarak kullanmak umuduyla ilk kabinesinde görev aldı. Plan başarısız oldu ve 1933'ün sonunda Hugenberg kenara itildi. Her ne kadar 1945'e kadar Reichstag'ın misafir üyesi olarak görev yapmaya devam etse de, hiçbir siyasi etkisi olmamıştır. İkinci Dünya Savaşı'nın ardından 1946'da İngilizler tarafından gözaltına alınmış ve 1951'de denazifikasyondan geçtikten sonra "temize çıkarılmış" olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gregor Strasser</span> Alman politikacı, Nazi Partisinde Adolf Hitlerin rakibi

Gregor Strasser, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP)'nde bir politikacı. Uzun Bıçaklar Gecesi sırasında Berlin'de öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Alman İşçi Partisi</span>

Alman İşçi Partisi, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Weimar Almanya'sında kurulan kısa ömürlü aşırı sağcı bir siyasi partiydi. Resmî olarak Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi olarak bilinen Nazi Partisi'nin öncüsüydü. DAP sadece 5 Ocak 1919'dan 24 Şubat 1920'ye kadar varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Brunswick Devleti</span>

Bağımsız Brunswick Devleti, Almanya'da 1918-1919 yıllarındaki Alman Devrimi sırasında Braunschweig Dükalığı'nın kaldırılmasından sonra kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Otto Strasser</span> Alman Nazi politikacı

Otto Johann Maximilian Strasser, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin bir Alman politikacısı ve üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler'in iktidara yükselişi</span> Adolf Hitlerin iktidara yükselişini anlatan olaylar dizisi

Adolf Hitler'in iktidara yükselişi, Almanya'da Eylül 1919'da Hitler'in daha sonra Deutsche Arbeiterpartei - DAP olarak bilinen siyasi partiye katılmasıyla başladı. İsim 1920'de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei - NSDAP olarak değiştirildi. Anti-Marksistti ve Weimar Cumhuriyeti'nin savaş sonrası demokratik hükûmetine ve Versay Antlaşması'na karşıydı, aşırı milliyetçiliği (Pancermenizmi) ve aynı zamanda antisemitizmi savunuyordu. Hitler, Reichstag'ın o ay 1933 Yetki Kanununu kabul etmesinden sonra Mart 1933'te iktidara geldi ve genişletilmiş yetkiler aldı. Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg, bir dizi parlamento seçimleri ve ilgili arka oda entrikalarından sonra 30 Ocak 1933'te Hitler'i Şansölye olarak atadı. Yetki Kanunu - acımasızca ve otoriterce kullanıldığında - Hitler'in bundan sonra anayasal olarak yasal itiraz olmaksızın diktatörlük yetkisini kullanabileceği imkanına kavuştu.

<span class="mw-page-title-main">Weimar Koalisyonu</span>

Weimar Koalisyonu, Weimar Cumhuriyeti'nde Hristiyan demokrat görüşlü Merkez Parti, liberal görüşlü Alman Demokrat Partisi ve sosyal demokrat görüşlü Alman Sosyal Demokrat Partisi'nin 1919 yılında oluşturduğu siyasi ittifaktır. Koalisyon, 1919-1920 yılları arasında iktidarda kaldı. 1920'den sonra siyasette eskisi kadar etkili olamasa da varlığını 1932'ye kadar sürdürmeye devam etti. 1925 yılındaki başkanlık seçimlerinde Paul von Hindenburg'a karşı Wilhelm Marx'ı destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Preußenschlag</span> Prusya Darbesi - Weimar Cumhuriyeti sırasında Özgür Prusya Devleti devrildi.

Preußenschlag, yani Prusya darbesi, 1932 yılında Alman Reich'ının en büyük eyaleti olan Özgür Prusya Devleti'nin, Başkan Paul von Hindenburg tarafından 20 Temmuz 1932 tarihli Weimar Anayasasının 48. maddesi uyarınca yayınlanan bir acil durum kararnamesi kullanılarak Şansölye Franz von Papen tarafından devralınmasıydı.

<span class="mw-page-title-main">1932 Almanya cumhurbaşkanlığı seçimleri</span>

1932 Almanya cumhurbaşkanlığı seçimleri 13 Mart'ta yapıldı ve 10 Nisan'da ikinci tura kaldı. Görevdeki bağımsız politikacı Paul von Hindenburg, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) lideri Adolf Hitler'e karşı ikinci bir yedi yıllık dönem kazandı. Komünist Parti (KPD) lideri Ernst Thälmann da aday oldu ve ikinci turda oyların yüzde onundan fazlasını aldı. I. Dünya Savaşı gazileri örgütü Der Stahlhelm lider yardımcısı Theodor Duesterberg de ilk turda aday oldu ancak ikinci tura katılmadı. Bu, Weimar Cumhuriyeti döneminde Almanya'nın devlet başkanı olan Reich Başkanı (Reichspräsident) makamı için yapılan ikinci ve son doğrudan seçimdi.

Hristiyan Sosyal Halk Hizmeti Weimar Cumhuriyeti'nde Protestan muhafazakâr bir siyasi partiydi.