İçeriğe atla

Allahuekber Dağları

Kontrol Edilmiş
Allahuekber Dağları
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik3.120 m (10.240 ft)
ListelenmeUltra zirve
Koordinatlar40°34′12″K 42°31′48″D / 40.57000°K 42.53000°D / 40.57000; 42.53000
Coğrafya
KonumŞenkaya, Erzurum, Türkiye
Jeoloji
Dağ türüTektonik kıvrım
Türkiye üzerinde Allahuekber Dağları
Allahuekber Dağları
Türkiye' deki konumu

Allahuekber Dağları, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nin Erzurum-Kars Bölümü'nde, Erzurum, Kars, Ardahan illerinin sınırlarında uzanan tektonik yapılı dağ sırası. Alan Sarıkamış Harekâtı hatırasına 2004 yılında Sarıkamış-Allahuekber Dağları Millî Parkı ilan edilmiştir.[1]

Fiziki özellikler

Dağlar Kars ve Sarıkamış şehir merkezlerinin kuzeybatı yönünde yer alır. Oluşumu itibarı ile Orojenik kıvrım dağlarındandır. Kars Çayı, Kura Nehri ve Tortum Çayı havzlarını birbirinden ayırır. Erzurum ve Kars illerinin sınırları dağın zirvelerinden geçer. Sıra dağların uzunluğu 40 km genişliği 20 km, en yüksek yeri Allahuekber Tepe'dir (3120 m).[2]

Dağlık alan Sarıkamış, Göle, Selim ve Şenkaya ilçeleriyle sınırlanmıştır.

Önemli bitki alanı

Allahuekber dağları Önemli Bitki Alanı (ÖBA) olarak belirlenmiştir. ÖBA 3.216 hektarı orman toplam 25.882 hektarlık alana sahiptir. 5 adet Avrupa ölçeğinde, 4 adet dünya ölçeğinde nesli tehlikede olan tür bulunur.[2]

Millî park

Sarıkamış-Allahüekber Dağları Millî Parkı dağ sırasının GB kısmında bulunan Allahuekber Tepe'nin doğu yamacında yer alır. Sarıkamış Harekâtı alanı olması ve saf sarıçam ormanlarının bulunmasından dolayı 22.519 hektarlık alan millî park kabul edilmiştir.[3]

Sarıkamış Harekâtı

Ana madde: Sarıkamış Harekâtı

I. Dünya Savaşı sırasında Sarıkamış Harekâtı'nda Allahuekber Dağlarını aşmaya çalışan Türk kolorduları, şiddetli kar yağışı ve tipi nedeniyle büyük kayıplar vermiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2017. 
  2. ^ a b DEMİREL, Ersin (2012). "KARS TURİZM KEŞİF REHBERİ" (PDF). serka.gov.tr. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2017. 
  3. ^ "Allahuekber dağları" (PDF). kars.ormansu.gov.tr. 22 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Karadeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesi ve adını aldığı deniz ile komşudur. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi'nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.371.274 nüfusuyla Samsun, ardından Trabzon ve Ordu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Abant Gölü</span> Türkiyede göl

Abant Gölü, Bolu ilinin Mudurnu ilçesindeki bir heyelan set gölüdür. Bolu'nun 35 kilometre güneybatısında, yaklaşık 1350 metre yükseklikte konumlanan göl, 125 hektarlık bir alan kaplar. Suları tatlı olan gölün en derin yeri 18 m'dir. Göl ile çevresi 9 Haziran 2022'de millî park olarak belirlenmiş, Türkiye'nin 48. millî parkı olmuştur.

Türkiye'deki millî parklar listesi, Türkiye'de bulunan millî parkların derlendiği listedir. Türkiye'de millî park kavramı ilk kez Selahattin İnal tarafından gündeme getirilmiş, "doğa koruma alanlarının millî park statüsü taşıması gerektiği ve doğal güzellik ile turistik potansiyel kıstaslarına göre belirlenmesi gerektiği" savunulmuştur. Kavram, 31 Ağustos 1956 tarihinde kabul edilen Orman Kanunu'nun 25. maddesinde yer bularak ilk kez yasal düzlemde yer almıştır. Kanunla millî parkların sorumluluğu kendisine verilen Orman Genel Müdürlüğü, gerekli gördüğü ormanlık bölgelerin fauna ve florasının korunması şartıyla bilimsel ve halka açık spor ile mesire alanı olarak kullanılması amaçlarıyla herhangi bir bölgeyi millî park ilan etmekle yetkili kılınmış, iki yıl sonra kurulan Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile görev bu kuruma devredilmiştir. 1983 yılına kadar yalnızca orman örtüsüne sahip olan yerler millî park dâhilinde değerlendirilirken 9 Ağustos 1983 tarihinde kabul edilen Millî Parklar Kanunu ile ormanlık olmasa bile tarihî, turistik ya da kültürel değeri haiz alanların da millî park ilan edilmesi sağlanarak tabiat parkı, tabiat koruma alanı, tabiat anıtı gibi yeni koruma statüleri tesis edilmiştir. Kanunun güncel hâline göre Tarım ve Orman Bakanlığı tasarrufunda olan millî park alanlarının belirlenmesi bu bakanlığın yanı sıra imar konularında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve tarihî ile turistik konularda Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşleri alınarak sağlanmakta olup cumhurbaşkanlığı kararnamesinin yayımlanmasıyla resmiyete kavuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nemrut Dağı</span> Adıyaman ilindeki Kahta ilçesi yakınlarında Ankar dağları civarında bir dag

Nemrut Dağı, Türkiye'nin Adıyaman ilinde yer alan 2.150 metre yüksekliğinde bir dağdır. Adıyaman'ın Kahta ilçesinde yer alan Nemrut Dağı, Ankar Dağları civarında Toros dağ silsilesinde bulunur. 1987'de UNESCO tarafından Dünya Mirası ilan edilen Nemrut Dağı, 1988 yılında tesis edilen Nemrut Dağı Millî Parkı ile korumaya alınmıştır. Nemrut Dağı Kültür rotası Adıyaman merkezde bulunan Perre Antik Kenti ile başlayıp sonrasında Kahta ilçesinde bulunan Karakuş Tümülüsü, Cendere Köprüsü ve Kanyonu, Komagene Medeniyeti'nin yazlık başkenti olan Arsemia Ören Yeri, Kahta Kalesi, Şeytan Köprüsü ve nihayetinde Nemrut Dağı'nda son bulur.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü Kanyon Millî Parkı</span> Antalyada bir milli park

Köprülü Kanyon Millî Parkı, Antalya'nın Manavgat ilçesinde millî park. Park, Bolasan ile Beşkonak arasında, ortasından Köprü Çayı akan 14 km uzunluğunda, 100 m derinliğinde Köprülü Kanyon çevresinde yer alır. 14 km uzunluğu ile en uzun kanyonumuzdur. Park arazisinde sedir ormanları ve Kapadokya'daki peri bacalarına benzeyen taş oluşumları vardır. Köprü Çayı üzerindeki eski taş köprü günümüzde de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum-Kars Bölümü</span> Doğu Anadolu Bölgesinin dört bölümünden birisi.

Erzurum - Kars Bölümü, Doğu Anadolu Bölgesi'nin dört bölümünden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kaz Dağı</span>

Kaz Dağı ya da İda Dağı, Edremit Körfezi'nin kuzeyinde Çanakkale ve Balıkesir illeri arasında yer alan bir dağ.

<span class="mw-page-title-main">Beyşehir Gölü Millî Parkı</span>

Beyşehir Gölü Millî Parkı, Beyşehir Gölü'nün yakınında Türkiye'nin en büyük millî parkıdır. Derlenen bilgilere göre, 1993 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan millî park 88 bin 750 hektarlık alanı kapsıyor. Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü bünyesinde koruma altında bulundurulan Türkiye'de toplam 897 bin 657 hektarlık alana sahip 40 adet millî park bulunuyor. Bu millî park alanlarının en genişi ise Beyşehir Gölü Millî Parkı olarak dikkat çekiyor. Türkiye'nin en büyük tatlı su kaynağı olan Beyşehir Gölü'nde Beyşehir ve Kızıldağ olmak üzere iki ayrı millî park bulunuyor. Beyşehir Gölü Millî Parkı, Türkiye'nin en önemli ziyaretçi çeken doğal mekanları arasında gösteriliyor. Beyşehir millî parkının orman formasyonunu ardıç, karaçam, göknar, sedir ve meşe türleri oluşturuyor. Ağaçlar yer yer göl kenarına kadar uzanarak Beyşehir Gölü'nün koylarını ve körfezlerini görsel açıdan eşsiz bir manzaraya kavuşturuyor. Üstün değerdeki peyzaj güzellikleri, göçmen kuşlar için iyi bir barınak olması, potansiyel göl sularına dayalı sporlarına elverişli göl kıyılarının bulunması ile Selçuklu dönemine ait kültürel zenginlikler olması Beyşehir Gölü Millî Parkı'nın kaynak değerlerini daha da önemli hale getiriyor.

<span class="mw-page-title-main">Dedegöl Dağı</span>

Dedegöl Dağı, Isparta'nın doğusunda Yenişarbademli ilçesi sınırı içerisinde 2.992 m. yüksekliğiyle Isparta ilinin en yüksek dağıdır. Anamas Dağı olarak da bilinmektedir. Bilinen 15 km uzunluğuyla Türkiye'nin en uzun mağarası olan Pınargözü Mağarası da bu dağ içerisinde yer alır. Dedegöl Dağı, Batı Toroslar orojenik kuşağı içinde yer alan ana hatlarıyla güneyden kuzeye ve kuzeybatıya doğru uzanış gösteren en yüksek noktası 2992 m olan bir dağdır. Kuzey güney doğrultusunda yaklaşık 12 km uzunluğa, doğu-batı doğrultusunda ise 5–6 km genişliğe sahiptir. Doğa Derneği'nin yayınladığı Önemli Doğa Alanları araştırmasına göre Dedegöl Dağları'nın sınırları doğuda Beyşehir Gölü, kuzeyde Belceğiz köyü ve Sarıidris beldesi, batıda Aksu ilçesi ve güneyde Emerdin Dağı ile Köprüçay Vadisi'nden oluşmaktadır. Dedegöl Dağı, tektonik olarak Türkiye'nin en aktif alanlarından biri olan “Isparta Açısı” içinde, bu alanının doğu kesiminde yer almaktadır. Dağın en yüksek noktası Dedegöl Tepe zirvesidir. Kartal Tepe, Karçukur Tepe dağın diğer yüksek tepeleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazdağı Millî Parkı</span> milli park

Kazdağı Millî Parkı, Balıkesir, Edremit'te yer alan doğa temalı millî parktır. Marmara ve Ege bölgeleri arasında sınır oluşturan Kazdağı'ndan ismini alır. Bulunduğu geçiş iklimi ve yakın bölgedeki tek yüksek dağ olması ayrıca Biga Yarımadası'nda doğu-batı doğrultusunda uzanan dağın, yer yer en bilineni Şahinderesi Kanyonu olmak üzere, ırmaklar tarafından açılan kanyonlarla parçalara ayrılmış yapısı, deniz ile dağ ikliminin birbirine karışmasına olanak veren şartlar yaratmıştır. Tüm bu özel şartlar, bölgeyi endemik türler açısından zengin bir hale getirmiştir. Kazdağı Göknarı bu endemik türlerin başında yer alır. Bunun dışında dağda 77 tane Türkiye'ye özgü tür tespit edilmiştir. Bu türlerin 29, Kazdağı Göknarı gibi sadece bu dağda yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Troya Tarihî Millî Parkı</span>

Troya Tarihî Millî Parkı, Türkiye'nin Çanakkale kentinde bulunan bir millî park.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı Dağı Millî Parkı</span> 2004 yılında, Ağrı dağı ve çevresindeki 88.014 ha alanda ilan edilen millî park

Ağrı Dağı Millî Parkı, 2004 yılında, Ağrı dağı ve çevresindeki 88.014 ha alanda ilan edilen millî park. Nuh tufanı, Türkiye'nin en yüksek dağı ve en büyük buzulu, meteor çukuru, yaban hayatın çeşitliliği ile dikkat çeker.

<span class="mw-page-title-main">Kaçkar Dağları Millî Parkı</span>

Kaçkar Dağları Millî Parkı büyük bölümü Rizenin Çamlıhemşin ilçesinde, bir bölümü Erzurum ve Artvin illerine uzanan millî park. 51.550 hektarlık mili park Fırtına Deresi ile Hemşin Deresi arasında yer alan Kaçkar Dağları üzerinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Güllük Dağı Millî Parkı</span>

Güllük Dağı (Termessos) Millî Parkı, Antalya ilinde 1970 yılında, 6.702 hektarlık alan üzerinde kurulan mili park. Toros dağlarının eteklerinde, Korkuteli ilçe sınırlarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ilgaz Dağı Millî Parkı</span>

Ilgaz Dağı Millî Parkı, Batı Karadeniz bölümünde Kastamonu ve Çankırı illerinde, Ilgaz Dağları üzerinde 1976 yılında kurulmuş millî park.

<span class="mw-page-title-main">Sarıkamış-Allahuekber Dağları Millî Parkı</span>

Sarıkamış-Allahüekber Dağları Millî Parkı, Erzurum ve Kars illeri sınırları içinde, 22.519 hektarlık alanda 2004 yılında kurulmuş millî park. Binlerce Osmanlı askerinin öldüğü başarısız Sarıkamış Harekâtı, yaban hayatı zenginliği ve Sarıçam yayılışı Millî parkın temel özelliklerini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Meydan Muharebesi Tarihî Millî Parkı</span>

Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Millî Parkı, Sakarya Meydan Muharebesi'nin yapıldığı alanda kurulan millî park. Ankara ili Polatlı ve Haymana ilçe sınırlarındadır. 08.02.2015 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanan kararla 13.850 hektarlık alanda kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kop Dağı Müdafaası Tarihî Millî Parkı</span>

Kop Dağı Müdafaası Tarihî Millî Parkı, Türkiye'nin Bayburt ve Erzurum il sınırları içerisinde yer alan millî park.

Akdağ, Erzurum ili, Olur ilçesi sınırlarında, Yalnızçam Dağları grubu içinde yer alan 2466 m yüksekliğindeki dağ. Olur merkezinin güneyinde, yaklaşık olarak doğu-batı yönünde uzanır. Dağın bir bölümü Oltu ilçe sınırlarında bulunur.

Çoruh Havzası, kuzeydoğu Türkiye ve Gürcistan topraklarında bulunan Çoruh Nehri'nin havzası. Büyüklüğü 19.654 km2, yıllık ortalama yağışı 540 mm'dir.