İçeriğe atla

Alikianos

Fırtınada yıkılan Keritis köprüsü
Ayos Kir İoannis Kilisesi (Zoodochos Pigi)

Alikianos (YunancaΑλικιανός Alikianós), Hanya'nın yaklaşık 12,5 kilometre güneybatısında yer alan Girit'teki Hanya bölgesel birimindeki Musuroi belediyesine bağlı ana köy.

Konum ve nüfus

Keritis nehrinin batı kıyısında yer alan köyün 2011 yılında 825 sakini vardı. Bu nehir üzerine 1908'de inşa edilen üç kemerli bir taş köprüsü 25 Şubat 2019'da bir fırtınanın neden olduğu bir sel tarafından yok edilmiştir.[1]

Da Molin'in evinin harabeleri

1834 nüfus sayımında 40 Hristiyan ve 9 Müslüman aile vardı. 1881 nüfus sayımında 507 Rum ve 27 Türk ile anılır ve bir belediyenin merkezidir.

Tarihi ve anıtları

Alikianos'un modern kilisesinin 200 metre ötesinde 14. yüzyıla tarihlenen Aya Yorgi Şapeli bulunmaktadır. Girit Muharebesinde hasar gören bu şapel, restore edilse de 15. yüzyılda sahip olduğu duvar resimlerinden geriye bir şey kalmamıştır. Venedik dönemi yapısı olan bu şapelde Venedikli kumandan Da Molin, Yunan isyancısı Kantanoles ve beraberindekileri bir düğüne davet etmiş ancak zehirli şarap ikram ederek hepsinin ölümüne sebep olmuştur.[2] 1229'da adaya tımar alarak gelen Da Molin ayrıca bölgede kendisine kuleli özel bir ev de yaptırmıştır. Venedik döneminde 1557'de Francesco Barozzi ve 1630'da Francesco Basilicata Alikianos'u ziyaret

Ayos Kir İoannis Kilisesi (Zoodochos Pigi)

etmişlerdir.

Aya Yorgi Şapeli, 14. yy

Ayos Kir İoannis Kilisesi

Alikianos'un biraz dışında 14. yüzyıla tarihlenen Ayios Kir İoannis Kilisesi (Zoodohos Pigi) bulunmaktadır. Bazı yazarlara göre yapıyı 12. ya da 13. yüzyıla tarihlemek de mümkündür. Hatta kilisenin İoaniis Ksenos tarafından kurulmuş olduğu da iddia edilmiştir.[3] Moloz taş duvar ile örülmüş bu kilise, körarkatları ve dekoratif sütunları ile Bizans mimarisi geleneğindedir. Kilise içerisinde ayrıca 15. yüzyıla ait duvar resimleri de bulunmaktadır. Kilisenin kubbesi 90lı yıllarda çökmüş, ancak yeniden restore edilmiştir.

Bu kiilisenin, 6. yüzyılda burada bulunan bir bazilikanın üzerine inşa edilmiş olması muhtemeldir. Zira kilisede erken döneme ait mermer mimari ögeler kullanılmıştır. Dahası döşeme mozaiklerin de bulunduğu kayda geçmiştir.[4]

Nazi işgali

Alikianos ada dışında en çok 1941 Girit Muharebesi sırasında yerel halkın Yunan Alayı'nı desteklemesi ile meşhurdur. Nazi paraşütçüler misilleme olarak Alikianos ve çevre köylerden çok sayıda sivili infaz etmiştir. Anthony Beevor, Girit, Savaş ve Direniş adlı kitabında, ölü sayısının 145 erkek ve iki kadına ulaştığını belirtmektedir.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Köprünün yıkılışını gösteren video". Youtube. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  2. ^ Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 120–121
  3. ^ Gerola, Mon. Ven. II, 240; Orlandos, ABME 8 (1955-6), 170-205.
  4. ^ Spanakis, Crete II, 46; Sanders, Roman Crete, 124; 
  5. ^ Beevor, Antony (2004). Krētē : hē machē kai hē antistasē. Panagiōtēs. Makridēs, Aristeidēs Pl Prokopiou. Athēna: Ekdoseis Gkovostē. ISBN 9602709278. OCLC 1245306645. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Girit</span> Yunanistanın en büyük, Akdenizin 5. büyük adası

Girit, Yunanistan'ın en büyük, Akdeniz'in beşinci büyük adasıdır. Ege Denizi'nin güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Hanya</span>

Hanya, Girit'in ikinci büyük şehri ve aynı adı taşıyan ve Girit'in dört idarî bölümünden biri olan Hanya ilinin (nomos) merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Zeyrek Camii</span> Bizans İmparatorluğu dönemine ait dinî yapı

Zeyrek Camii veya Pantokrator Manastırı, İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı Fazilet Sokağı'nda Haliç'e bakan büyük bir camidir. İki eski Bizans kilisesi ve birleştirilmiş bir şapelden oluşur ve Konstantinopolis'teki Orta Bizans mimarisinin en iyi örneğini temsil eder. Ayasofya'dan sonra İstanbul'da ayakta kalan en büyük Bizans dinî yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Boyana Kilisesi</span>

Boyana Kilisesi, Sofya'nın 8 km. güneyinde, Vitoşa Dağı eteklerinde bir Orta Çağ Bulgar Ortodoks Kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Parhali Manastırı</span> Gürcü Ortodoks Manastırı

Parhali Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, Türkiye'nin Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Altıparmak köyünde bulunan Gürcü Ortodoks manastırıdır. 9-10. yüzyıllarda inşa edilen manastır yapı topluluğundan ana kilise ile iki şapel günümüze ulaşmıştır. Parhali kelimesi Türkçede Barhal biçimini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dzordzor Şapeli</span>

Dzordzor Şapeli veya Tzortzor Şapeli, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Maku şehristanında, Zangmar Nehri üzerindeki Barun köyünde bulunan bir Ermeni manastırı ve kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">İşhani Manastırı</span>

İşhani Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bugün Türkiye’nin sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyündedir.

<span class="mw-page-title-main">Tsalenciha Katedrali</span>

Tsalenciha Başkalaşım Katedrali Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Tsalenciha kentinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Katedral, Gürcü Ortodoks Kilisesi'ne bağlı Zugdidi ve Tsaişi Piskoposluğu tarafından yönetilmektedir. Katedral, en çok benzersiz duvar resimleriyle bilinmektedir. Duvar resimleri, Bizans Paleologan stilini ve Gürcistan'daki sanatçıların doğrudan yaptığı resimlerin örneklerini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Església de Sant Miquel de la Mosquera</span> Encampta tarihi bir kilise

Església de Sant Miquel de la Mosquera, Encamp, Andorra'da bulunan bir kilisedir. Andorra Kültür Mirası'nda kayıtlı bir miras varlığıdır. 16. yüzyılda inşa edilmiş ve 18. yüzyılda yenilenmiştir.

Mädhane Aläm kilisesi, Etiyopya'da Lalibela'nın kuzeydoğusunda Makina dağında büyük bir mağaranın içine inşa edilmiş içerisinde 13. yüzyıla tarihlenen duvar resimleri barındıran bir kilisedir. 9.5x6 ve 5x5 ölçülerinde olan kilise, Lalibela Kaya-Oyma Kiliselerinden birisi değildir.

<span class="mw-page-title-main">Alikambos</span> Giritte bir köy

Alikambos, Girit'te Apokoron'daki belediyesi bölgesinde bir köy. Alikambos'un yerel topluluğundaki tek yerleşim yeridir. 2011 nüfus sayımına göre 198 sakini vardır. Köy, Beyaz Dağların kuzey eteğinde, 310 metre yükseklikte, Hanya'ya 40 kilometre uzaklıkta, Sfakya yolu üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aptera</span> Girit adasında yer alan antik kent

Aptera bazen Apteron batı Girit'te Suda Körfezi'nin güneyinden bir kilometre içeride yer alan antik bir şehir, arkeolojik bir sit.

<span class="mw-page-title-main">Eşkiloz</span> Yunanistan Giritte bir yerleşim yeri

Eşkiloz Yunanistan'ın Girit adasının Hanya ili Apokoronas belediye biriminin bir parçasıdır. Köyün adı, sütun anlamına gelmekteyse de mevcut hiçbir topografik veya mimari özellik bu adlandırmayı açıklayamamaktadır.

Kiriakoselia Girit'teki Hanya bölgesel biriminde, Apokoron belediyesinde bir köy. 2011 nüfus sayımına göre 32 sakini bulunan köy Hanya'ya 31 km uzaklıktadır ve deniz seviyesinden 360 m yükseklikte kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aya Nikola Kilisesi (Hanya)</span> Girit Hanyada bir kilise

Aziz Nikola Kilisesi ya da Osmanlı dönemindeki adıyla Hünkâr Camii(Χιουγκιάρ Τζαμισί), Girit'in liman kenti Hanya'da 1320 yılında Venedikliler tarafından inşa edilmiş bir kilise. Yunanistan'da hem bir çan kulesi hem de bir minaresi olan tek ibadethanedir.

<span class="mw-page-title-main">Hanya Katedrali</span> Hanyada bir kilise

Bakire Meryem Katedrali, Girit Hanya'nın eski şehir merkezinde bulunan bir Rum Ortodoks katedrali. Aslen Osmanlı yönetiminin geç döneminde, 1850 ila 1860 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akrotiri Yarımadası</span> Girit adasında bir yarımada

Akrotiri Yarımadası Batı Girit'in kuzeyinde, Hanya'nın kuzeydoğusunda ancak Hanya bölgesel biriminde bulunan kayalıklı bir yarımada.

<span class="mw-page-title-main">Aya Triada Manastırı</span> Akrotiri Yarımadasında bir manastır

Aya Triada Manastırı, Batı Girit'te Akrotiri Yarımadasında bir Rum Ortodoks manastırı.

<span class="mw-page-title-main">Guverneto Manastırı</span> Giritte bir manastır

Guverneto Manastırı Batı Girit'te Akrotiri Yarımadasında bir Rum Ortodoks manastırı. Hanya'dan 30 km uzakta olan manastır, Aya Triada Manastırının 5 km kuzeyindedir.

<span class="mw-page-title-main">Vaçedzori Manastırı</span>

Vaçedzori Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Niakomi olan Keçili köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.