İçeriğe atla

Aliağa Vahid

Aliağa Vahid
Kendi dilinde adıƏliağa Məmmədqulu oğlu İsgəndərov
Doğum17 Şubat 1895(1895-02-17)[1]
Masazır, Bakü Uyezdi, Bakü Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm1 Ekim 1965 (70 yaşında)
Bakü, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği
MeslekŞair, Gazel şarkıcısı
MilliyetAzerbaycan Azerbaycanlı

Etkilendikleri

Aliağa İskenderov veya Aliağa Vahid (Azerice: Əliağa Vahid) (17 Şubat 1895; Bakü – 1 Ekim 1965; Bakü), Azerbaycanlı şair. Azerbaycan SSC'nin "Onurlu Sanatçı" (1943) unvanına sahiptir. Sovyet Azerbaycan şiirinde Orta Çağ gazel tarzını yeniden tanıtmasıyla biliniyordu.

Hayatı ve yaratıcılığı

Aliağa Vahid, 17 Şubat 1895'te bir marangoz ailesinde doğdu. İlk yıllarından itibaren vasıfsız bir işçi olarak çalıştı ve babasına yardım etti. İlk eğitimini medresede aldı, ancak bitiremeyerek "Mejmeush-shuara" edebiyat camiasına girdi. Orada Müniri, Azer İmamaliyev ve Bakü'nün o dönemin diğer popüler şairleri gibi şairlerle arkadaş oldu. Yaratıcı etkileri altında ilk lirik şiirlerini yazdı. İlk hiciv şiirlerinde toplumdaki sosyal eksiklikleri, batıl inançları ve dar görüşlülüğü, tiranlığı ve adaletsizliği eleştirdi. Bu şiirler, The Result of Avidity adlı ilk şiir koleksiyonuna girecekti. Daha sonra gazel etkisi altında Fuzûlî'nin ve Seyid Azim‘in eserlerini yazmaya başladı. Gazelleri halk arasında popülerdi ve bu yüzden "Gazelhan" lakabı takılmıştı.

Wahid, Ekim Devrimi'ni ve Azerbaycan'da Sovyet iktidarının kurulmasını coşkuyla karşıladı. İşçilerime ve Askerlerime, Okul Ne Anlama Geliyor, Elevate, meleğim gibi şiirlerinde aktif olarak Sovyet iktidarı için ajite etti. Wahid, 1924'te Bakü'de Mardakan köyünde yaşayan Sergei Yesenin ile kısa molalarla tanıştı. Daha sonra bu tanışıklık güçlü bir dostluğa dönüştü.[2] Bu gerçek yazar-yayıncı Huseyngulu Necefov yönettiği “Mayıs arasında sözü edilen Balakhany ” anlatı. Sovyet gücünün ve Azerbaycan SSC'nin kurulmasından sonra, "Kommunist" gazetesi ve hiciv dergisi "Molla Nasraddin" ile iş birliği yaptı. "Couplets" (1924) ve "Mollakhana" (1938) adlı koleksiyonlarında, yeni sistemin karşıtlarına hicivsel eleştiri kusuru getirdi.[3] Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında yazılan Kitap Gazelleri (1943) ve Gazeller (1944), Anavatana olan sevgiyi, düşmana olan nefreti ve zafere olan inancı ele alıyordu .

Fuzuli'nin edebi eğilimlerinin takipçisi olan Aliağa Vahid, gazel türünün Sovyet kültüründe önemli bir temsilcisiydi. Aliağa Vahid ayrıca Nizami, Fuzuli, Khaqani ve diğer klasiklerin gazellerinin Azerbaycan diline tercümesi ile uğraşıyordu. Gazelin modern türü Meyhana'nın kurucusu olduğu varsayılmaktadır.

Aliağa Vahid, 30 Eylül 1965 gecesi Bakü'de öldü ve Şeref Sokağı'na gömüldü.

Mirası

Aliağa Vahid'in Bakü'deki İç Şeher'deki anıtı.
  • Bakü'de bir okul, park, bahçe (eski Gubernatorial bahçesi), edebiyat evi ve bir cadde Aliağa Vahid'in adını almıştır.
  • Vahid'in alegorik figürleri saçına katan büyük bir 1990 bronz büstü, aynı isimli metro istasyonunun hemen arkasında Bakü'deki İçeri Sheher'in küçük bir bahçe alanında bulunmaktadır. Daha önce şehir surlarının güney tarafındaki Azerbaycan Devlet Filarmoni Salonu'nun bahçelerinde oturarak 2009 yılında bu yere taşınmıştır.[4]
  • 1991 yılında Azerbaycan film stüdyosu Vahid'in hayatına ve yaratıcılığına adanmış Gazelhan adlı bir film çekildi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, bugünkü Azerbaycan'dan önce 1920 yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin yıkılması ve Kızıl Ordu'nun işgaliyle kurulan, 1920–1922 ile 1936–1991 yılları arasında varlığını sürdüren, Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bahtiyar Vahapzade</span> Şair

Bahtiyar Vahabzade, Azerbaycanlı şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan müziği</span>

Azerbaycan müziği, Kafkas, Orta Asya ve İran ağırlıklı etkileri görülür. Tar, kemençe, ut, bağlama, balaban, zurna, kaval, nağara, garmon, tütek, tef ve davul kullanılan başlıca müzik aletleridir.

Muhammed Fuzuli heykeli — Azerbaycan Devlet Akademik Milli Dram Tiyatrosunın önünde bulunan "Fuzûlî" abidesi. Ünlü Azerbaycanlı heykeltıraraşlar Ömer Eldarov ve Tokay Memmedov'un 1962 yılında birlikte yaptıkları plastik sanat eserlerindendir. Divan şairi Fuzûlînin anısına dikilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Alekber Sabir</span> Azerbaycanlı şair, filozof, öğretmen

Sabir, Mirza Alekber Zeynelabidin oğlu Tahirzade, Azerbaycanlı şair, yeni satirik akımın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Meşedi Azizbeyov</span>

Meşedi Azim-bey oğlu Azizbeyov Azeri komünist, Bolşevik devrimci ve mühendis. 1917 Ekim Devrimi sırasında Kafkaslarda önde gelen Bolşevik önderlerdendir ve aynı zamanda ülkesinin ilk Marksistlerinden biridir.

Fuad Abdurrahmanov Azeri Sovyet heykeltıraş ve ressam.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Rüstem</span>

Süleyman Rüstem, Azeri Sovyet şair ve tiyatro yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ayna Sultanova</span>

Ayna Sultanova, Azeri devrimci. Azerbaycan'ın ilk kadın komünist devrimcilerinden biridir. 'Şark kadını' dergisinin ilk editörüdür. Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinde(ASSC) Yüksek Mahkeme başkanı ve Eğitim, Adalet Komisarlığı gibi yüksek görevlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Resul Rıza</span>

Resul Rıza, Azerbaycan şairi. Sosyalist Emek Kahramanı (1980), Azerbaycan Halk Şairi (1960), Azerbaycan Emektar Sanat Adamı (1943), SSCB Devlet ödülü (1951) ödüllerine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Alihaydar Karayev</span>

Alihaydar Ağakerim oğlu Karayev eski Menşevik sonradan Bolşevik devrimci, Azerbaycan'ın sosyalist döneminde Adalet Halk Komiseri ve de Askerî ve Donanma İşleri Halk Komiseri.

Bauer und Arbeiter, 1924 yılında beş aylığına Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Almanca yayınlanan Bakü merkezli haftalık gazete. Tirajı 3200 civarında idi. Editörlüğünü A. A. Erfurt yapmıştır. Azerbaycan Komünist Partisi merkez komitesi Mart 1924'te Alman sömürgeciler arasında dağıtılacak bir yayın hazırlaması talimatını verdi. Benzer şekilde Mart ve Nisan 1924'te Alman sömürgecileri arasında Rote Bauer isimli bir gazete dağıtıldı; fakat dağıtım yüz kopya ile sınırlıydı. Bununla birlikte Rote Bauer sadece kırsal alanlarla ilgili konuları kapsıyordu. Bauer und Arbeiter, hem kentsel hem kırsal alanları kapsayan ve düzenli yayımlanan bir gazete oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mir Celal Paşayev</span>

Mir Celal Paşayev(Azerice: Mir Cəlal Paşayev; d. 26 Nisan 1908, Halhal, İran - ö. 28 Eylül 1978, Bakü), yazılarını yazarken kullandığı Mir Celal adıyla da bilinen Azerbaycanlı yazar ve edebi eleştirmen. Şu anki Azerbaycan first ladysi olan Mehriban Aliyeva'nın dedesi.

<span class="mw-page-title-main">Memmed Said Ordubadi</span>

Memmed Said Ordubadi, Azerbaycan yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteciydi.

Medine Gülgün, Azerbaycanlı yazar, şair.

Azim Azimzade Azerbaycanlı bir sanatçı ve karikatüristti. Azerbaycan SSC Halk Sanatçısı onursal unvanı ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Mardakan Arboretumu</span>

Mardakan arboretumu, yarı kurak Abşeron Yarımadası'ndaki Mardakan ilçesinde yer almaktadır ve Bakü'ye 40 km uzaklıktadır. 1895-1920'lerde zamanının iş adamı ve petrol milyoneri Murtuza Muhtarov'un şahsi bahçesiydi. Şu anda, Arboretumun bir bölümü 24 hektardır. Arboretum, flora türlerinin sayısı ve yaşı açısından dünyanın en zengin koleksiyonları arasında listelenmiştir. Azerbaycan ve diğer birçok ülkeden 1.540 bitki türü ve cinsi içeren yaklaşık 1.800 tür ziyaretçilere tanıtılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aliağa Vahid'in heykeli (Bakü, 1990)</span> Azerbaycan Anıtları

Aliağa Vahid'in heykeli, Azerbaycanlı şair Aliağa Vahid'in 1990 yılında Bakü'de dikilen heykelidir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Tebrizli</span>

Ali Tebrizli, şair, yazar ve yayıncı. "Atropat" yayınevini kurdu. Bu yayınevinde "Aliağa Vahidin Külliyati", "Azerbaycan Şarkıları ve Bayatıları", "Köroğlu" destanı, "Azerbaycan klasik edebiyatından şiir derlemeleri", "Fuzuli Divanı", "Salman Mümtaz'ın şiirleri" gibi kitapları hazırlayıp yayınladı.

Nematullah Kişvari, — 15. yüzyılın ortalarında Güney Azerbaycan'ın Dilmaqan şehrinde doğmuş, Akkoyunlu sultanı Yakub'un sarayında yaşamıştır. 1490 yılına kadar kullanılmış ve padişahın öldürülmesinden sonra saraydan kaldırılmıştır. Adı Nematullah, lakabı ise Kişvari'dir.