İçeriğe atla

Ali Sabri

Ali Sabri
على صبرى
Ali Sabri ve Cemal Abdül Nâsır, 1966.
Mısır Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Görev süresi
1 Ekim 1965 - 20 Mart 1968
BaşkanCemal Abdünnasır
Yerine geldiğiEnver Sedat
Yerine gelenHüseyin el Şafii
Görev süresi
30 Ekim 1970 - 2 Mayıs 1971
BaşkanEnver Sedat
Yerine gelenMahmud Fevzi
Mısır Başbakanı
Görev süresi
Eylül 1962 - 29 Eylül 1965
BaşkanCemal Abdünnasır
Yerine geldiğiCemal Abdünnasır
Yerine gelenZekeriya Muhiddin
Genel İstihbarat Müdürü
Görev süresi
1952-1955
Yerine geldiğiZekeriya Muhiddin
Kişisel bilgiler
Doğum 30 Ağustos 1920
Ölüm 3 Ağustos 1991 (71 yaşında)
Kahire, Mısır
Partisi Hür Subaylar Hareketi
Mesleği Asker, Siyasetçi
Dini İslam
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Mısır
Branşı Mısır Silahlı Kuvvetleri
Rütbesi Mareşal

Ali Sabri (1920 - 3 Ağustos 1991, Kahire) (Arapça: على صبرى, IPA: [ˈʕæli ˈsˤɑbɾi]), Türk kökenli Mısırlı asker ve devlet adamı.

Yaşamı

Ali Sabri, Türk asıllı bir Mısırlıdır.[1] Annesi Devlet Şemsi ve babası Abbas-Balig Sabri Türk-Çerkes kökenli bir aileden gelmekteydi. Türk-Çerkes kökenli aileler o dönemin Mısır'ında imtiyazlı bir sınıfa mensuptular. Ali Sabri de eski dönem milliyetçilerden, eski mebus ve Arabi Paşa'nın maddi destekçilerinden Ali Şemsi Paşa'nın torunuydu. Dedesi Arabi Paşa Ayaklanması sonrasında hapsedilmiş, kefaletle serbest kalması ardından ise meclisteki görevini ölene kadar sürdürmüştü. Sabri ayrıca Vafd Partisi'nin kurucularından, birçok bakanlık görevini üstlenmiş ve merkez bankası gibi çalışan Mısır Ulusal Bankası'nın başkanlığı yapmış Ali Şemsi Paşa'nın yeğeniydi.[2] Baba tarafından büyük amcası Muhammed Faizi Paşa, Hidiv II. Abbas Hilmi devrinde Evkaf Nezareti görevini yürütmüştü. Bir erkek ve bir kız kardeşi olan Ali Sabri, iyi bir eğitim almış ve yoğun olarak Kahire'nin üst sınıfından insanların yaşadığı Maadi mahallesinde büyümüştür. Tenis ve yüzme sporlarıyla ilgilenen Sabri aynı zamanda üç dil bilmekteydi.

3 Ağustos 1991'de Kahire'de öldü.

Siyasi hayatı

Hür Subaylar Hareketi içinde yer alan ikinci kuşaktandır. Genel İstihbarat Müdürlüğü'nün 1955-1957 arasında başında bulundu. Cemal Abdül Nâsır'ın yakın adamlarından olsan Sabri, 1957'den 1962'ye kadar Başkanlık İşlerinden Sorumlu Bakan olarak görev yaptı.[3] Eylül 1962'den 29 Eylül 1965'e kadar Mısır Başbakanı olarak görev yaptı ve Nâsır'la çalışan ilk başbakan oldu. 1970'te Nâsır'ın ölümüne kadar cumhurbaşkanı danışmanı olarak hizmet etti.

Cemal Abdünnasır'ın ölümünden sonra en güçlü başkan adaylarından birisiydi. 1970'te Enver Sedat'ın cumhurbaşkanı seçilmesi sonrası önemli görevler üstlenmesi bekleniyordu ve cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atandı. Fakat 1971'de görevinden alındı ve Sovyetler Birliği yanlısı politika izleyerek Sedat'ı devirmeye çalışmakla suçlandı. 25 yıl hapse mahkûm edildi. Enver Sedat'ın "Devrimi Düzeltme" hamlesi sırasında suçlandı ve bazı mallarına el konuldu. 1981'de serbest bırakıldı. Sosyalist görüşlere sahip olmasına rağmen üst sınıftan gelen birisi olduğu için eleştirildi.

Dış Kaynaklar

  • Harris M. Lentz, "Heads of States and Governments Since 1945", Routledge, 2013.

Kaynakça

  1. ^ Goldschmidt, Arthur (2000). Biographical dictionary of modern Egypt. Lynne Rienner Publishers. s. 171. ISBN 1-55587-229-8. 
  2. ^ Privileged for Three Centuries: The House of Shamsy Pasha, Elias Press, Cairo, 2011
  3. ^ "Enver Sedat ve muhalifleri" (PDF). 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2016. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Cemal Abdünnasır		Mısır Başbakanı
1962–1965 		Sonra gelen:
Zekeriya Muhiddin
Önce gelen:
Enver Sedat		Mısır Cumhurbaşkanı Yardımcısı
1965–1968 		Sonra gelen:
Hüseyin el Şafii

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enver Sedat</span> 3. Mısır devlet başkanı

Muhammed Enver Sedat, Mısırlı asker, siyasetçi ve Mısır'ın üçüncü Devlet Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Cihan Sedat</span>

Cihan Sedat, yazar, akademisyen ve edebiyat eleştirmenidir. Eski Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat'ın eşi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Cumhuriyeti</span> Orta Doğuda bir ülke (1958-1971)

Birleşik Arap Cumhuriyeti 1958'den 1971'e kadar Orta Doğu'da bulunan egemen bir devletti. Başlangıçta 1958'den 1961 Suriye Darbesi'nden sonra Suriye birlikten ayrılana kadar Mısır ve Suriye arasında siyasi bir birlikti. Mısır 1971 yılına kadar resmi olarak Birleşik Arap Cumhuriyeti olarak bilinmeye devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arabi Paşa</span> Mısırlı milliyetçi önder

Arabi Paşa ya da Urabi Paşa olarak da bilinir, tam adı Ahmed Arabi Paşa el-Mısri, Mısırlı milliyetçi önder. Aydınların, subayların ve Mısır köylü halkının yabancı denetiminden duyduğu hoşnutsuzluğu dile getiren toplumsal ve siyasi hareketin başında yer almıştır.

Bu liste babası veya annesi Çerkes kökenli olan kayda değer bazı kişileri içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Hidivliği</span>

Mısır Hidivliği, 1867 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa torunu tarafından kurularak 1914 yılına kadar Mısır ve Sudan'ın büyük bir bölümünün yönetimini elinde tutan, iç işlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Türk özerk devlettir. Mısır Hidivliği, kurulduğu 1867'ten 1914 yılına kadar Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın soyundan gelen Kavalalılar Hanedanı tarafından yönetilmiştir. Devamında 1953 senesine kadar Mısırı Kavalalılar İngilizlerin himayesinde kontrol ettiler.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Ali (Mısırlı)</span>

Aziz Ali, Arap ve Çerkes kökenli Osmanlı subay ve siyâsetçi, İttihat ve Terakki Partisi'nin önde gelenlerinden, Kahtaniye ve el-Ahd Cemiyetlerinin kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Sufi Ebu Talib</span>

Sufi Ebu Talib, Mısırlı siyasetçi. 1978'den 1983'e kadar Halk Meclisi Başkanı olarak görev yaptı ve 6 Ekim 1981 tarihinde Enver Sedat'ın suikast sonucu öldürülmesi üzerine, Hüsnü Mübarek'in yeni devlet başkanı olmasına kadar sekiz gün boyunca Mısır devlet başkanı Vekili olarak görevi üstlendi.

Nasır, halk dilinde kalınlaşmış deri anlamı geliyor.

<span class="mw-page-title-main">Hazım el-Beblavi</span> Eski Mısır Başbakanı

Hazım Abdülaziz el-Beblavi, Mısırlı eski maliye bakanı, ekonomist ve eski Mısır Başbakanı. 2012-13 Mısır protestoları'nda Muhammed Mursi'nin bir devrilmesinde gerçekleşen 2013 Mısır Darbesi sonucunda atanan Cumhurbaşkanı Adli Mansur tarafından, 9 Temmuz 2013 tarihinde hükûmeti kurmakla görevlendirilerek geçici başbakan olmuştur.

Mısır Türkleri olarak da anılan Mısır'daki Türkler, Tolunoğulları (868-905), İhşîdîler (935-969), Memlûk (1250-1517) ve Osmanlı da dahil olmak üzere çeşitli Türk hanedanlarının yönetimi sırasında bölgeye gelen yerleşimcilerin torunları olan kısmi veya tam Türk kökenli Mısır vatandaşlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hür Subaylar Hareketi</span>

Hür Subaylar Hareketi veya kısaca Hür Subaylar, Mısır'da bir darbeyle 1952 Mısır Devrimi'ni gerçekleştirerek yönetimi ele geçirmiş ve içlerindeki subaylardan üç Mısır cumhurbaşkanı çıkarmış, milliyetçi hedeflere sahip askerî grup.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya Muhiddin</span>

Zekeriya Muhiddin, Mısırlı asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin el Şafii</span>

Hüseyin Mahmud Hasan el Şafii, Mısırlı asker ve devlet adamı.

Ahmed Hulûsi Fuad Tugay, Müşîr Deli Fuad Paşa'nın oğlu olan Çerkes asıllı Türk tıp doktoru, asker ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da peçe</span>

Mısır'da peçe, nüfusun büyük çoğunluğu Müslüman olan Mısır'da kullanılan İslâmî kıyafet olan peçenin giyinilmesidir. Kadınların %90'ı örtülü olan Mısır'da kullanılan bir örtü çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Şerif Paşa</span>

Muhammed Şerif Paşa, Türk asıllı Mısırlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Riyaz Paşa</span>

Mustafa Riyaz Paşa, Mısırlı devlet adamı ve 4. Mısır başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">1952 Mısır Devrimi</span>

1952 Mısır Devrimi, 23 Temmuz Devrimi veya bilinen adıyla Hür Subaylar Darbesi, 23 Temmuz 1952 tarihinde Mısır'da Hür Subaylar Hareketi tarafından gerçekleştirilen askerî darbe.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Riyad</span>

Maḥmūd Riyāḍ, Mısırlı bir diplomattı. 1972-1979 yılları arasında Arap Birliği Genel Sekreteri olarak görev yaparken, Mısır'ın İsrail ile bir barış anlaşması imzalamasının ardından 1979'da Arap Birliğinden çıkarılmasını engelleyemedi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.