İçeriğe atla

Ali Paşa Medresesi

Koordinatlar: 37°54′21″K 40°13′51″D / 37.90583°K 40.23083°D / 37.90583; 40.23083
Ali Paşa Medresesi
Harita
Genel bilgiler
TürMedrese
Mimari tarzOsmanlı
ŞehirSur, Diyarbakır
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar37°54′21″K 40°13′51″D / 37.90583°K 40.23083°D / 37.90583; 40.23083
Adını aldığıHadım Ali Paşa
Teknik ayrıntılar
MalzemeBazalt
Kat sayısı1
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)Mimar Sinan (kesin değil)

Ali Paşa Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.

Tarihi ve mimarisi

Medrese, Diyarbekir Eyaleti'nde valilik yapan Hadım Ali Paşa tarafından 1534-1537 yılları arasında yaptırılmıştır.[1] Mimar Sinan'ın eseri olduğu kaynaklarda belirtilse[1][2] de bu konu hakkında kesin bilgi yoktur. Medrese, 1970'lerden itibaren düşkünler evi olmasının ardından bugün artık Diyarbakır Müftülüğü'ne bağlı Ali Paşa Kız Kuran Kursu olarak kullanılmaktadır.[3]

Yapı, yöresel malzeme olan düzgün kesme bazalt taş ve tuğladan inşa edilmiştir.[2] Merkezi avlulu yapının üst örtüsü içeriden tonoz, dışarıdan düz damlıdır.[2] Tek katlı olan medrese, dikdörtgen biçimindedir.[1] Avlunun sağında ve solunda önü eyvanlı olan beşer oda varken avlunun güneyinde yarım sekizgen planlı mescit bölümü yer almaktadır.[1] Medresenin önemli bir mekanı olan derslik kısmının güney duvarında, üzeri dilimli yarım kubbe ile örtülü mihrap yer almaktadır.[2] Dışa açılan lokma parmaklıklı dikdörtgen formlu pencereleri bulunmaktadır.[2] Medrese odalarına lentolu bir kapıdan geçiş verilmiştir.[2] Odalarda, dışa açılan lokma parmaklıklı dikdörtgen formlu pencereler, niş açıklıkları ve ısınma amaçlı şömineler yer almaktadır.[2] Avlu zemini yakın zamanda yapılan restorasyon sonucu bazalt taşla yenilenmiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Özçelik, Metin (2011). Diyarbakır Merkez Maddi Kültür Varlıkları. Diyarbakır. s. 28. 
  2. ^ a b c d e f g h "Tarihten günümüze kültür envanterimiz". Diyarbakır Güneydoğu Ekspres Haber. 6 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2020. 
  3. ^ "Hadım Ali Paşa Medresesi". 9 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buruciye Medresesi</span>

Buruciye Medresesi veya diğer adıyla Hacı Mes'ud Medresesi, Türkiye'nin Sivas şehrinde yer alan medrese. 1271 yılında, Anadolu Selçuklu Sultanlarından III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Hamedan yakınlarındaki Burucird'den gelme Muzafferüddin Burucirdi tarafından yaptırılmıştır. İlmiye çalışmaları için medrese olarak yaptırılmış ve devrin pozitif ilimlerinin okutulduğu bina olarak uzun yıllar kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Atik Ali Paşa Camii</span>

Atik Ali Paşa Camisi ve Külliyesi, II. Mahmud Türbesi'nden Çarşıkapı'ya uzanan Yeniçeriler Caddesi üzerindedir. Külliyenin inşa edildiği alan, Bizans döneminde I. Konstantin tarafından yaptırılan dikilitaşın bulunduğu Konstantin Forumu’nun sınırları içindedir. Külliyenin banisi aslen Bosnalı olan “Hadım, Tavaşi, Şehit, Eski” lakapları ile de anılan ve iki defa sadrazam olup 1511’de Şah Kulu Vakasında şehit olan Atik Ali Paşa’dır. Külliyenin Vakfiyesi 1509 tarihlidir. Cami, “Sedefçiler”, “Eski Ali Paşa”, “Çemberlitaş”, “Dikilitaş”, “Vezirhanı” ve “Sandıkçılar Camisi” isimleriyle de tanınır. Fetih sonrası İstanbul’un en eski eserlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Zengîler</span>

Zengîler, 12. ve 13. yüzyıllarda Mezopotamya ve Suriye'de hüküm sürmüş Türk devletidir. İlk hükümdarı İmâdüddin Zengî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Ahmed Paşa Camii</span> İstanbulda 1558 tarihli cami

Gazi Ahmed Paşa Camii ya da Kara Ahmed Paşa Camii, İstanbul'un Topkapı semtinde Fatma Sultan mahallesinde 1558 yılında tamamlanmış bir camidir. Caminin banisi Kara Ahmed Paşa, Yavuz Selim'in damadıdır. Caminin yapımı 1555 yılında Edirnekapı civarında başlanmıştır. 1555'te muhtemelen Rüstem Paşa ile husumeti yüzünden idam edilmiş; ölümünen az önce yapımı başlayan caminin tamamlandığını görmemiştir. İnşaat Mihrimah Sultan'ın isteği üzerine durdurulmuştur ve bölgede Mihrimah Sultan Camii'nin inşaatına başlanmıştır. Bunun üzerine cami ve türbenin inşaatı Topkapı'daki yeni bir vakıf arazisinde yapılmuştır. Kara Ahmed'in türbesi caminin 50 metre batısında müstakil bir yapıdır. Cami, medrese, türbe ve sıbyan mektebinden oluşan bir külliye şeklinde yapılmıştır.

Bali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde Bali Paşa caddesi Hoca Efendi sokağındadır. Kesmetaştandır ve minaresi klasik olarak sağındadır. II. Bayezid'in veziri Malkoçoğlu Balı Paşa'nın başlattığı ve bitiremediği camiyi karısı Hüma Sultan 1504'te tamamlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Paşa Hanı</span> Diyarbakırda bir han

Hasan Paşa Hanı, Diyarbakır'da Ulu Camii'nin doğu girişinin karşısında, Gazi Caddesi'nin üzerinde yer alan tarihî han. Hanın iki kitabesinden öğrenildiğine göre, Diyarbakır'ın Osmanlılar tarafından alınmasından sonra üçüncü vali olan Sokollu Mehmet Paşa'nın oğlu Hasan Paşa tarafından 1572 ve 1575 yılları arasında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Fatih Paşa Camii, Türkiye'nin Diyarbakır şehrinde yer alan bir camidir. Şehrin ilk Osmanlı Valisi Bıyıklı Mehmed Paşa tarafından 1516-1520 tarihleri arasında inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dündar Bey Medresesi</span> Selçuklu mimari mirası

Dündar Bey Medresesi Isparta ilinin Eğirdir ilçesinde yer alan tarihi bir medresedir. Medrese Eğirdir'in merkezindedir.

Kuşdili Köşkü, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir köşktür. Üzerindeki yazıttan 1904 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır fakat kimin yaptırdığına dair bilgi bulunamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Melek Ahmed Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Melek Ahmed Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Plan ve mimarisinde Mimar Sinan'ın etkisi görülen cami, 16. yüzyılda Melek Ahmed Paşa tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Ali Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Hadım Ali Paşa Camii (Mizgefta Elî Pasha), Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hazreti Süleyman Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hazreti Süleyman Camii ya da bilinen diğer adlarıyla Kale Camii, Nasiriyye Camii, Meşhed Camii veya Murtaza Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. İnaloğulları Beyliği tarafından inşa edilen cami ayrıca içerdiği türbe mezarlardan ötürü 27 Sahabe Türbesi olarak da bilinir. Günümüzdeki cami, İnaloğulları ve Osmanlı dönemlerinin izlerini taşımaktadır.

Latifiye Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.

<span class="mw-page-title-main">Mesudiye Medresesi</span> Diyarbakırda yer alan bir medrese

Mesudiye Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.

Zinciriye Medresesi ya da bilinen diğer adıyla Sincariye Medresesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir medresedir.

<span class="mw-page-title-main">Melek Ahmed Paşa Hamamı</span> Diyarbakırda yer alan bir hamam

Melek Ahmed Paşa Hamamı, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir hamamdır. Hamam, kent kapıları yakınında bulunan br külliye hamamıdır. Günümüze sadece soyunmalık bölümü ulaşmıştır.

Hacı Büzrük Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir.

Kadı Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan bir camidir. Akkoyunlu dönemine ait bir yapıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.